د محمد اسلامي لخوا خپرې شوې لیکنې
له ځانه آیینه جوړه کړه
د حساب ورکونې او حساب اخیستنې بیلابیل ډولونه دي. کله یو شخص د یوه بل شخص له لوري محاسبه کیږي او کله بیا یو شخص د یوې ډلې له خوا محاسبه شي. کله هم دولت د خلکو له خوا حساب ورکونې ته اړ وي. مونږ چې دلته د کوم ډول محاسبې په اړه خبره کوو هغه لومړی ډول محاسبه ده. اسلام د فردي او ټولنیز ژوند د پرمختګ ضمانت کړی او د انساني ژوند دې دواړو اړخونو ته یې له انساني طبیعت سره مناسبې لارې چارې وړاندې کړي دي. د انسانانو تر منځ د ښه او هوسا ژوند لپاره په مینه، وروګلوي، مهرباني او زړه سوي باندې
هوښیار ماشوم
په هر ځل خبرو کې یې د ماشوم زوی په اړه ترې پوښتنه کوم. هغه هم په ځواب کې راته د وړوکي زوی شوخۍ کتار کړي او په ګیله منه لهجه وايي چې ماشوم ډیر زورونکی وي. کله چې یې زوی ډیر تنګ کړي بیا وايي "زما خو یې د صبر کاسه ډکه کړې". زه چې ورته د ماشومانو ښه ووایم، په غوسه کې وايي "چې خپل ماشومان پیدا کړې بیا به زما د زړه له حاله خبر شې". نن یې چې کله د زړه بړاس ښه وویست، ویې ویل چې کاشکې یې زوی لږ لوی وی نو کم له کمه په خبره خو به پوهیدی. ما هم ورته دعا وکړه چې الله دې زوی ورته لوی کړي. د زوی له
طلحه او کارتون
طلحه په ژړا له موره غوښتل څو په کمپیوټر کې د "بزک چینی" کارتون ورته وښيي. د مور کمپیوټر یې په کور کې پاتې و، ځکه نو مجبور شوم چې خپل کمپیوټر کې هغه ته فلم وښیم. کمپیوټر کې له ډیرو ګرځیدو راګرځیدو وروسته یوه ویډیو په ګوتو راغله، د آیس ایج مشهور کارټوني فلم. کله مې چې طلحه ته وویل چې فلم ورته ښیم، د سترګو اوښکې یې په خپلو نازکو لاسونو پاکولې او غلی د کمپیوټر مخې ته رانږدې شو. مدینه یې هم د فلم لیدو ته راوبلله او دواړو په چوپه خوله د کمپیوټر په شیشه سترګې ګنډلې وې.
آیا دریشی نشانه نظم است؟
یکی از بحث های بسیار گرمی که در باره دوره تحصیل همیشه صورت می گیرد، همانا مساله لباس (یونیفورم) تحصیلی است. شمار زیادی از دوستان (اعم از شاگردان و استادان) به این اندیشه اند که تنها دریشی علامت انضباط و دسپلین بوده و محصلین نباید با لباس افغانی -به اصطلاح انها لباس غیر رسمی- به پوهنتون بیایند. تا اینکه شاهد صحنه های بودیم که محصلین به علت پوشیدن لباس افغانی (پیراهن و تنبان) از صنف خارج شده و یا هم از سوی استادان، کارمندان ویا شاگردان تهدید و تحقیر شده اند. ایا واقعا تنها دریشی لباس رسمی است؟
افغانان خو داسې نه وي!
ټکنده غرمه وه، د ضروري اسنادو د کاپي لپاره له خپل ایتوپیايي (حبشي) ملګري یوسف سره د پوهنتون په خوله کې د فوټوکاپي دوکان ته تللی وم. په بیرته راګرځیدو کې د سړک په غاړه د ریکشې په تمه ولاړ و چې د پوهنتون له خوا څو نجونې راووتې. زما چې ورته پام شو سلام مې ورته وکړ او په خبرو اخته شو. له لږ ځنډ مرکې وروسته نجونې په خپله لار ولاړې. یوسف له مسخرو یو څه وویل، زه پرې پوه شوم ورته مې کړل چې دا افغانانې دي ځکه یې پیژنم. د دې په اوریدو یوسف ترهیدلی غوندې شو لکه زما په خبره چې ښه نه وي پوه شوی. &
لیکنه څومره وخت غواړي؟
نورو ته د قلم او ژبې د جهاد د ارزښت په ښکاره کولو کې مو نږدې خولې وشکیدې، خو چې خپلو ملګرو ته د څه لیکلو ووایو هغوی بیا وخت نلري. څه فکر کوئ یوه لیکنه څومره وخت غواړي؟ یو ساعت نه، نیم ساعت نه، حتی لس دقیقې هم نه، لیکنه هومره وخت ته اړتیا لرې څومره چې په فیس بوک کې د یوې خبرې یا تبصرې شریکولو ته پکار ده. په لیکنه کې نور څه دي یوه سوژه ټاکل دي بس او هیڅ ملګری په فیس بوک کې خبره د سوژې له ټاکلو پرته نه شریکوي بلکې له شریکولو مخکې جمله څو ځلې ولولې بیا فکر پرې کوي چې د
افغانستان تجزیه شوی
کله نه چې هغه افغان کاکا زموږ سیمې ته راغلی د سهار له لمانځه وروسته د بهر په زړه راښکونکې هوا کې د بنډار لپاره تیروو. نن هم د معمول په څیر بهر انتظار و چې کاکا له مسجده په راوتو کې وپوښتل: په افغانستان کې څه خبرونه دي؟ د هغه په وینا کوم انتحاري منتحاري خو به نه وي شوی؟ مایې ځواب داسې ورکړ: کاکا اوس خلک له وژنو سره دومره عادي شوي چې وژنې ورته نوی خبر نه ښکاري...د یوه بې ګناه وطنوال په بې رحمه وژل کیدو د کورنۍ له نږدې غړو پرته د نورو زړونه هم نه دردیږي. &nbsp
ځوان، د ټولنې زړه
د هرې ټولنې خیر او شر په ځوانانو پورې تړلی؛ ځکه همدوی د ټولنې اصلي سرمایه ده. ځوانان د ټولنې زړه جوړوي. زړه هغه ټوټه ده چې که اصلاح شوه ټول بدن ورسره اصلاح کیږي او که، الله مه کړه، په فساد ککړه شوه بیا ټول بدن فاسدوي. ټولنې چې فاسدې شي له کاره ولویږي او د وخت په تیریدو یې آن نومونه د ځمکې له سر محوه شي. همدا لامل دی چې اسلام ضده ډلو او کړیو زموږ د ټولنې په زړه پسې رااخیستې. غواړي ځوانان مو په فساد کې ښکیل کړي، څو مو نوم او هویت ورک کړي. خو د ویښ ضمیر او احساس خاوند ځوانا
د نن او پرون کیسه
ښه مې یاد دي، داسې لکه پرون. د ګرمۍ موسم و. د کمیس لاندې مې پاکستانۍ زیرپیراني اغوستې وه. د زیرپیراني لوی لوی جیبونه وه. شهادت جریده مې د کمیس لاندې لویو جیبونو کې پټه کړې وه. غوښتل مې ټاکل شوو ملګرو ته یوه یوه ګڼه ورسوم. د کارته چهار په یوه کوڅه کې روان یم. وړاندې حبیبيې لیسې ته نږدې د کمونیستانو پوسته ده. ښه پوهیږم چې که یې تلاشي کړم هماغه ځای مې قبر دی. لږ ټکنی شوم، خو د دعوت او جهاد دروند مسئولیت بې زړه توب ته پرینښودم او له هر ډول ډار پرته مخکې ولاړم. او بیا مې په هر ګام او هره شیبه کې د
عقیده
مشاور صیب: مولوي صیب، په مکسیکو کې یوه جنتري پیدا شوې چې د ۲۰۱۲ کال د دسمبر د میاشتې په یویشتمه ختمیږي؛ ځکه نو ځینې خلک وايي چې د دسمبر تر یویشتمې وروستمه به قیامت شي. مولوي صیب: د خدای لپاره، یوه جنتري خلکو پیدا کړې او باور پرې کوي خو الله جل جلاله چې دیرش سیپارې قرآن رالیږلی څوک پرې عقیده نه ساتي.
آخرت
سهار په موټر کې.. مدیر صاحب: نن مې درې خرواره د ډبرو سکاره واخیستل. مفتش صاحب: ما لا د مخه (بې ادبي معاف) خوشايي ورسره یو ځای کړي او خښتې مې ترې جوړې کړي. په یوه کوټه کې مې چرۍ هم ایښې. مامور صاحب: زما زامنو هم نوي منه د بخارۍ لرګي راوړي. یو مشر چې د مخې سیټ کې ناست و، مخ راواړوه ویې ویل: د ژمي لپاره هر کال ډیر تیاری کوو، آیا د آخرت لپاره د تیاري فکر هم کله راسره پیدا کیږي؟
اعتیاد
د موټر د مخې سیټ کې دومره ځای وه چې ایله په یوه ډډه پکې ځای شوم. د دروازې له بندیدو چې مطمئن شوم، د څنګ ځوان ته مې پام شو. زه: وروره، پام کوه چې ومې نه سوځوې. ځوان: نه، نه سوځیږې. زه: سګریټ دې درباندې ډیر ګران دی، غورځوې یې نه؟ ځوان: خیراتي سیګریټ دی،
نجم ځوان دی، خو سینه یې پراخه ده
دوه ورځې وړاندې مې په ټول افغان کې د نجم په اړه یوه لیکنه ولوسته. د نجم د پیغامونو د لړۍ په اړه یې ګټورې مشورې وړاندې کړې وې. د نجم مسئولینو هم په ورین تندي د مشورو هر کلی کړی و او د یادو شوو کمیو د پوره کولو وعده یې سپارلې وه. لیکنه که څه هم په مستعار ډول خپره شوې وه، خو د نورو انتقادي لیکنو په څیر نه پکې چا ته ستغې سپورې ویل شوې وې او نه یې په چا د هغه او دغه نومونه تپلي و. د لیکوال معقول چلند او سړې سینې دې ته وهڅولم چې زه هم پرې څه ولیکم. لومړی د نجم لنډه پیژندنه درته په مخ کې ږدم
د نجم مجلس (خاطره)
د شپې ډاکټر حمیدي راته زنګ وهلی و خو زه ویده شوی وم. سهار له لمانځه وروسته مې چې زنګ ورته ووهه، له سلام وروسته یې ویل “مجلس خو به دې هیر نه وي”. ما ډاډ ورکړ چې مجلس مې په یاد دی خو ستونزه دا ده چې نن مو اسره ده، کیدای شي لږ ناوخته شم. لږ په غوصه یې وویل “له اسرې اجازه واخله او مجلس ته په وخت ځان رارسوه. “ د اسرې ځای ته په رسیدو مې خبره د اسرې له مشر سره شریکه کړه خو نوموړي اسرار کاوه چې د تفسیر له درس وروسته لاړ شم. د تفسیر درس لا خلاص نه و چې دوه نور زنګ
د افغانستان د مسلمانو ځوانانو ټولنه (پیژندګلوي)
مقدمه نهاد جوانان مسلمان-نجم (په پښتو کې د مسلمانو ځوانانو ټولنه)د یو شمیر متدینو او په اسلام، ملت او هیواد مینو افغانو ځوانانو له خوا جوړه شوې چې د یوه ټولنیز سازمان په توګه یې بنسټ د ۱۳۹۰ هـ ش کال د حوت پر ۱۹مه کيښودل شوی. لرلید د اسلام د صحیح فهم په رڼا کې د ځوان نسل داسې روزنه او تنظیم چې
ښه شوه چې پیل دې کړه
* دا لیکنه ښاغلي اجمل جلال ته د هغه د لومړۍ لیکنې په مناسبت ډالۍ کوم. لیکنه مې دومره خوښه ده لکه خپل ملګري؛ ځکه خو هر ملګري ته -چې لیک او لوست کولی شي- د لیکلو توصیه کوم. په ډیرو ملګرو مې باور دی چې ښه لیکل کولی شي خو برید ورته سخت ښکاري. ځینې ملګري د لیکلو په پیل کې د دې لپاره ځنډیږي چې کوښښ کوي لومړۍ لیکنه یې په آرونو پوره وخیژي. ډیری ملګري داسې هم دي چې د نوې لیکنې د لوستو تلوسه یې هر وخت په زړه کې ګرځوم. لیکنه د هر بل کار په څیر په لومړي سر کې سخته بریښي، خو پر له پسې هڅ
ښه ده چې مېرمن یې ګډه نکړه
څو ورځې وړاندې د محصلینو او ځوانانو نړیوالې ټولنې له خوا یوه کنفرانس ته بلل شوی وم. په پروګرام کې ګډون راته ځکه په زړه پورې و چې د هند له بېلابېلو ایالتو هندي او بهرني محصلینو پکې برخه اخیستې وه. د پروګرام ځای د عثمانیه پوهنتون د عامه تصدي انسټیټوټ تالار ټاکل شوی و. ټاکل شوې وه پروګرام د مازدیګر په پنځه نیمې بجې پیل شي. نږدې ماښام نوموړي ځای ته ورسېدم. دا چې پروګرام پخوا پیل شوی و په بیړه په یوه کتار کې پر څوکۍ کښېناستم. تالار ته د ننوتو پر مهال مې سترګې د څوکیو تر منځ خالي ځای کې به یو
":کرزی هم بلا سړی دی"
په ښار کې د لاریون له امله نن سړکونه تر پخوا ډیر بند وو. بل خوا ته شفیق کاکا د دولتي مامورینو د رخصت پر وخت راورسید. ښایسته ځنډ مو په ده افغانانو کې د موټر انتظار وکړ. شفیق کاکا څو ځلې وویل په پښو به لاړ شو خو زه چې تازه له دفتره راوتی وم پښو مې دا خبره نه راسره منله. له څو شیبو نور ځنډ وروسته د شفیق کاکا د خبرې منلو ته اړ شوم. دواړه پیاده د فلزي توکو د دوکان په لور وخوځیدو. شفیق کاکا چې له ما څو ګامه وړاندې ګړندی روان ؤ، پر لاره څو ځلې مخ راواړوه او د سړک په سر د موټرو اوږد کتار ته به
انټرنټ او دیني ويښتابه
پوره دوه کاله وړاندې، کله چې ښوونکې د تمدنونو تر منځ د پخلاینې پر موضوع د بحث په لړ کې له مونږه پوښتل چې په افغانستان کې امامان (دین پوهان) د دین په خپرولو کې له کمپیوټر او انټرنټ ګټه اخلي که نه، ټولګي په یوه مهال دوه ځوابونه اوریدل. زما ځواب “هو” و، خو تر څنګ مې ناست ملګري “نه” کړل. له ټولګي بهر مو د موضوع په اړه دومره جدل سره وکړ چې که دواړه ښه نږدې ملګري نه وای نو کیدای شي خبره اخ و ډب ته رسیدلې وی.
زیارتونه او مندرونه
حیدراباد ته د راتلو په لومړیو ورځو کې د سړک پر غاړه ځای ځای شنو جنډو ته فکر وړی وم. شنې جنډې -چې د هر یوې پر سینه سپینه سپوږمۍ رسمه وه- کټ مټ د پاکستان بیرغ ته ورته وې. د هند او پاکستان تر منځ شته لانجو ته په پام سره، زه پدې حیران وم چې د پاکستان بیرغونه د هند په کوڅو کې څه غواړي. بیا به مې ګومان کاوه چې د دې ځای مسلمانان به د دیني تړاو له مخې یاد شوي بیرغونه د سړک پر څنډو ځړوي. دا کار تر ډیره راته یوه معمی وه تر دې چې وروسته راته څرګنده شوه چې شنې جنډې د پاکستان بیرغ نه بلکې د زیارتونو نښه د
