مقالې
همګټي هیوادونه , تاریخ، جوړښت او اوسنی وضعيت
همګټي هېوادونه چې د مشترک المنافع هېوادونو يا (Commonwealth of Nations) په نامه هم يادېږي یوه نړیواله ټولنه ده چې د مختلفو هېوادونو ترمنځ د همکاریو، فرهنګي تبادلې، او سیاسي اړیکو د پیاوړتیا لپاره جوړه شوې ده. دا سازمان د ۵۳ غړو هیوادونو یوه پراخه ټولګه ده چې په نړۍ کې د مختلفو تاریخونو، کلتورونو او اقتصادي حالتونو سره په ګډه فعالیت کوي. دوی د برتانوي امپراتورۍ د تاریخ یوه برخه ده او په اصطلاح له موزمبيق او کامرون هېوادونو ماسوا نور ټول هغه هېوادونه دي چې يو وخت پرې برتانيا راج کاوه . زموږ
«و» په پښتو لیکنه کي
«و» په پښتولیکنه کي دوه ډوله دی. که «و» د تورو په سرکي یا جلا راسي یو بېږغه(Consonant) توری دی. که دتورو په منځ یا په پای کي راسي ږغلرونکی (Vowel) توری دی. «و» د«او» د توري چي تړتوری حرف ربط(Conjuction)دی؛ لنډیزئې دی.دساري په توګه: (زه اوته ملګریو.) لنډیز ئې: (زه وته ملګري یو.) «و» که جلا په ویینه(جمله) کي راځي ټوټکی (Particle) دی. لکه: (ده وما ته وویل.) په پاړسي کي وایي: (او برایم گفت.) دغه «و» د «برای» مانا لري ټوټکی دی. «و» په ویینه کي چي پرلپسې ستایني، یا نومان راسي «و» دهغو پ
په سازمان/ اداره کې د وړو کسانو ساتل
لومړی او تر ټولو مهم، که تاسو غواړئ کارمندان وساتئ، په ځانګړې توګه ستاسو غوره کارمندان، پوه شئ چې دا یوازې پیسې ندي. دلته ستاسو لپاره یوه مهمه پوښتنه ده چې په پام کې ونیسئ: ایا تاسو غواړئ هغه کارمندان چې د پیسو لپاره کار کوي، یا تاسو غواړئ چې دوی د شرکت لپاره کار وکړي؟ د پیسو لپاره کار کول د ډیرو پیسو وړاندیز کول یوه ستراتیژي ده چې کیدای شي کارمندان د یو څه مودې لپاره وساتي، مګر که چیرې کارمندانو ته بل ځای کې په ښو شرايطو او امتيازاتو سرخ وړاندیز وشي، دوی به ولاړ شي. په سازمان / اداره کې د وړ
متمرکزه ستراتيژې
متمرکزه ستراتیژي څه شي ده؟ متمرکزه ستراتیژي یوه ستراتیژیکه تګلاره ده چې یو شرکت یا سازمان په ځانګړي بازار یا صنعت تمرکز کوي. دا ستراتیژي له شرکت سره مرسته کوي چې خپلې سرچینې او وړتیاوې په ځانګړي بازار کې د پیرودونکو اړتیاو پوره کولو لپاره تمرکز وکړي او پدې توګه په هغه بازار کې قوي سیالي ولري. په بل عبارت متمرکزه ستراتیژي یوه داسې کړنلاره ده چې په هغې کې سازمان یا اداره خپل ټول ځواک، منابع، او پاملرنه پر یوې ځانګړې موخې یا فعالیت متمرکزه کوي. په دې ستراتیژي کې هڅه کیږي چې د یوې
د بریکس هیوادونو د مشرانو شپاړسمه ناست
د بریکس هیوادونو د مشرانو شپاړسمه ناسته د اکتوبر له ۲۲ څخه تر ۲۴ پورې په کازان کې ترسره شوه. دا د بریکس ډلې لومړۍ ناسته وه چې د دې پراختیا وروسته ترسره شوه. په دې ناسته کې د بریکس ډلې رول د ناغربي نړۍ د ګټو د اصلي ویاند او د څو قطبي نړیوال نظم د جوړولو د اصلي وسیلې په توګه تثبیت شو. د کازان د ناستې د ګډې اعلامیې – وروستۍ سند اصلي موضوع د لویدیځ اوسني نړیوال نظم ځای نیولو لپاره یو عادلانه بدیل نظم جوړول، د څو قطبي نړۍ ملاتړ، د عادلانه نړیوال نظم لپاره غږ پورته کول، او د ناغربي
د پریښتو او ناسا انډېوالي!
د پریښتو او ناسا انډېوالي! شیطان چې د زړو روایاتو له مخې په ځمکه کې شر او فساد خپروي، غواړي کله ناکله اسمان ته وخېژي او هلته هم فساد خپور کړي؛ خو پریښتې يي په اسمانونو کې فساد ته نه پرېږدي، په شهاب ثاقب (میټو رایټ) يي ولې او تر نیمايي لارې يي بیرته ځمکې ته راستنوي. بلخوا د ناسا هوايي بېړۍ په وړاندې چې امریکايي شیطان يي مریخ ته چلوي او د همغه زړو روایاتو له مخې مریخ هم په پنځم اسمان کې موقعیت لري، د اسمان پریښتې چوپ پاتېږي او په شهاب ثاقب يي نه په نښه کوي. د پریښتو دا دوه ګونی چلند
زمونږ او د نړېوالو د لوستو توپیر!
نړېوال زده کړې کوي چې خپل ولس او هېواد په پښو ودروي او د سیالانو جوګه یې وګرځوي. مونږ زده کړې کوو تر څو واک ته پرې ورسېږو او ترېنه غلطه ګټه د ځان لپاره تر لاسه کړو. د نړې ننی پرمختګ د لوستو او زیارکښوو وګړو پر مټ یې رامنځ ته شوی. خو زمونږ د لوستو کوښښ دا دی چې خپل هېوادوال ویده وساتي او د خپلو ګټو لپاره ترېنه قرباني ترلاسه کړي.مونږ په لنډ وخت کې د دین،ژبې،قوم،سمت،مذهب،تنظیم او حزب په نوم وژل کېږو،ورکېږو او ریټل کېږو. نن سبا یو ځل بیا همدا بدرنګه او بې همته لوستي زمونږ د قوم په
په حکومت کولو کې بد، په خبرو کې بد او په جګړه کې بد!
جان کیری د امریکا د خارجه چارو پخواني وزیر هغه وخت د افغانستان د اسلامی جمهوریت د رهبرانو په اړه ویلی و چې: «حکومت دست نشانده ما در افغانستان فاسد، بی کفایت، بی منطق، قبیله ای، فرقه ای، وحشی و منفور است». نور یې نو څه ویلي وای او دا د اسلامي جمهوریت مشران یې څنګه ستایلی، پوهولی او اصلاح ته تشویق کړي وای؟ نور یې کوم کلمات ورته موندلی او قطار کړي وای چې افغانانو او نړیوالو ته یې د افغانستان له پاره پخپل لاس جوړو کړیو مشرانو څخه د کرکې او نفرت پیغام رسولای وای؟ دا چې دا د افغانست
وایی دنوی یار لپاره زوړ یار مه هېروه!
موږ اصلا له لومړی سر ه څخه له پاکستان سره سمه پالیسی مخ ته نکړه موږ یې په سیمه ایزه مخالفتونه ورګډ کړو . پاکستان هغو کسانو ته ارزښت ور کړ چې دای اس ای مزدوران ول پاکستان دافغانستان مهم قضایا دنړی په میډیکی له حاکمیت لاندې نیولی ول او له پیښور ، کوئټې او میران شا سیمې یې دباندې پرې نه ښودل پاکستان نه ګیلې او ګذارې منطقی کار نه دی بلکې پاکستان په اوچته دفساد ، استخباراتو، جعل کاریو، دوه مخیتوب، اجنت او یو ناوړه بی اعتماده ګوډاګی وه او ده ذوپه راتلونکې یې اعتبار خوړلی دی. پاکستان په حقیقت دافغان
د نړیوال نظم سازماني بنسټونه
(لومړۍ برخه) د لیکنو ددې سلسلې په پیل کې (د نړیوال نظم او افغانستان) تر سرلیک لاندې مقاله کې مو دا ذکر کړل چې نړیوال نظم درې رُکنه (ستونه) لري. یو یې د نړیوال نظم اخلاقي، ټولنیز او حقوقي بنسټونه (چوکاټونه)؛ بل یې سازماني بنسټونه او دریم یې په نړیوال ډګر کې د قوې (زور) بیلانس دی. ددې نظم د لومړي رکن په اړه مو په تیرو وروستیو دریو لیکنو کې د هغو د قاعدو، اصولو او نارمونو په اړه په کافي اندازه رڼاواچوله، بیلګې مو یې ذکر کړې او په ورته والي او بیلوالی مو یې خبرې وکړې. په دې برخه کې به د ن
ګناهګار شیطان او بېګنا انسان!
ګناهګار شیطان او بېګنا انسان! شیطان کوم فزیکي موجود نه دی او نه څوک ادعا کولای شي چې هغه يي په سترګو لېدلی. د بېلا بېلو ادیانو، کلتورونو، لیکلو او نالیکلو روایاتو لارویان هڅه کوي خپلې ټولې نیمګوړتیاوې، خطاوې، ناپوهۍ او ګناوې، پر دغه بې خولې او نالېدلي موجود وروغورځوي. انسانانو د خپلو عیبونو او خطاوو د پټولو لپاره شیطان هست کړی. هیڅوک دا پوښتنه نه کوي چې شیطان چیرته او چا لېدلی، خو پخپل لاس د بدو کارونو په وخت د هغه نوم اخلي او خپله کړې ګنا د هغه پر غاړه وراچوي! د یوه ناموجود پ
امریکا د کورنی جګړی په درشل کی
په 5 د نومبر 2024 ( اووه ورځی ) وروسته د امریکا د ریاست جمهوری انتخابات دي چه ټرمپ او کمالا هریس یی نوماندان دي ، زما ددی وړوکی ذهن او تحلیل له مخی دا د امریکا د تاریخ تر ټولو خطرناک انتخابات دی ان تر دی چه په امریکا کی د کورنی جګړی ( خانه جنګی ) امکانات شته ، امریکا نن سبا ډیره ویشلی ده ټرمپ چه د 2020 انتخابات یی جعلی ګڼل او تراوسه پخپلی خبری ولاړ دی که چیرته دا ځل انتخابات وبائیلی د نتایجو منلو ته اماده نه دی او په وار وار یی ویلي چه زه د ټاکنو ګټوونکی یم او په هغه صورت کی به یی بائیلوونکی
د نړیوال نظم نورمونه
په مخکنیو دریو لیکنو (نړیوال نظم او افغانستان، نړیوال نظم په کومو قاعدو ولاړ دی او د نړیوال نظم اصول) کې مو د نړیوال نظم، د هغه د قواعدو او اصولو په اړه رڼا واچوله. په ننی لیکنه کې به د نړیوال نظم نورمونه توضیح کړو. 3. د نړیوال نظم نورمونه (Norms) داهغه قواعد دي چې په ټولنه کې د منل شويو او مشهورو ارزښتونو په توګه پیژندل کېږي، خو قانوني الزام نه لري. نورمونه د وخت په تېرېدو سره د هېوادونو په چلند کې رامنځته کېږي او د قوانینو په توګه عمل کوي. یا په بل عبارت: د نړیوال نظم نورمونه هغ
په افغانستان کې د وړيا روغتيايي خدماتونظريې او د وګړو د لګښتونو اندېښنې
په يوه جغرافيايي محدوده کې د يوې ټولنې د دولتي ادارې مسؤليت دی، چې خلکو ته د با کيفيته ژوند چاپېر برابر کړي، هر اړخيز ټولنيز خدمات وړاندي کړي، چې اتباع يې هوسا او صحي ژوند ولري او د فزيکي، روحي او پوهنيز ودې بشپړ امکانات ولري، چې د رواني، جسمي او ميکروبي ناروغيو مخنيوی وشي او د ناروغي په ترڅ کې د وړيا روغتيايي خدماتو روغتیايي بيمه ولري، چې د روغتيايي خدماتو د لګښتونو، د لوړ کيفيت، مصؤن او صحي ژوند تضمين يې وشي او په صحي چاپيريال کې ژوند وکړي. يو شمېر افغانان داسې انګېري، چې په افغانس
د نړیوال نظم اصول
(د تیرو لیکنو په تسلسل) د (نړیوال نظم او افغانستان) په مقاله کې مو یادونه وکړه چې نړیوال نظم د معینو حقوقي قواعدو، اصو او نارمونو پر بنسټ ولاړدی چې د سازماني بنسټونو او په نړیواله کچه د زور د بیلانس تر څنګ د همدې نظم په سمون کې غوره رول لوبوی. وروسته بیا مو (نړیوال نظم په کومو قواعدو ولاړ دی؟) لیکنه کښې د نړیوال نظم د قواعدو تعریف او څو غوره مثالونه ذکر کړل. په دې لیکنه کې به د نړیوال نظم د اصولو او نورمونو په اړه لنډه رڼا واچوو. 1. د نړیوال نظم اصول (Principles): د نړیوال نظم اصو
دنیو یارک ټایمز ورځپاڼه
داسمه ده چې نیویارک ټایمز دافغانستان داسلامی امارت دکورنیو چارو وزارت سرپرست وزیر په هکله ډیره لنډه تبصره کړی ده . دغه تبصره دورځپاڼې تګلاری، دسیپلین، او لید لوری دومره عمیق نشی څېړلی چې دی یوه هېواد دبرخلیک په ټولو مسائلو باندې یې سر خلاص شی. ورځپاڼه خپله کړنلاره لری اود همغوًپه چوکاټ کې ورته ګوری. دیوې ورځپاڼې هر خبریال جلا پوهه اوًدانش لری خوًداددې مانا نه لری چې هغه دبهرنی هېواد په ټولو ابعادو باندې پوهیږی حتی چې بیلکل تحلیلګر هم وی اشتباه کوی . امریکایان دلته عملا پراته وه څه یې وکړل چې
موږ ولې خوب کوو ؟
موږ د خپل عمر لږ تر لږه، له دریو یوه برخه په خوب تیروو. خوب ته اړتیا له یوه انسانه تر بله توپیر لري. لویان په منځنۍ توګه د شپې له شپږو ساعتونو تر اتو ساعتونو پورې خوب ته اړتیا لري. خو داسی وګړي هم شته چې له څلورو تر پنځو ساعتونو ډوب خوب کوي او ورسره ارامه کیږي. ویل کیږي چې د خوب منځې روغتیایې حد ۷ ساعته دی. دا چې انسان څه وخت ویده شي او له خوبه څه وخت راپاڅېږي، له یوه کسه تر بله توپیر لري. ځنې د شپې ناوخته ویده کیږي او بیا د ورځې تر ناوخته خوب کوي، خو ځنې د شپې وختي ویده کیږه او بیا سهار
نړیوال نظم په کومو قاعدو ولاړ دی؟
(د پخوا نۍ لیکنې په سلسله) څو ورځې مخکې د همدې ۲۰۲۴م کال د اکتوبر د میاشتې په ۱۹- مه نېټه مې د «نړیوال نظم او افغانستان» تر سرلیک لاندې یوه مقاله خپره کړه چې په هغو کې مې د لیکنې په ضرورت، د نړیوال نظم په ماهیت او د عمل په فکټورونو یې رڼا واچوله. هلته د نړیوال نظم قواعد، اصول او نارمونه؛ د نړیوال نظم سازمانی بنسټونه او په نړیوال ډګر کې د قوې ویش او بیلانس د نړیوال نظم د اساسي فکټورونو او اجزاوو په حیث یاد شول. یادونه وشوه چې نړیوال نظم یو چوکاټ دی چې د هغه قوانینو، اصولو، او نورمونو مجموع
یحیی السنوار، صلاح الدین ایوبی معاصر بود، اما مسلمانان اورا تنها رها نمودند
مسلمانان سالها فریاد می زدند که ای الله، برای ما صلاح الدین دیگری بفرست، وهنگامیکه پروردگار صلاح الدین دیگری فرستاد، با کمال تأسف اورا تنها گذاشتند تا به تنهایی در برابر ملیشه های اشغالگر برزمد. البته شرائط و اوضاع که صلاح الدین ایوبی در آن به سر می برد، سخت تر و دشوار تر از شرایط که یحیی السنوار در آن قرار داشت نبود، زیرا مجاهدینی از عرب و عجم و ترک و کرد همه در اطراف صلاح الدین جمع شده بودند و او را از مصر به طرف فلسطین همراهی نمودند، اما یحی السنوار در گذرگاه رفح و در دو و یا سه کی
بريکس او افغانستان (د غړيتوب شرطونه او ګټې یې)
څو ورځې دمخه د افغانستان اوسنيو واکمنو(طا / لبانو) د وياند مرستيال حمدالله فطرت وويل چې دوی د بريکس سازمان ته په رسمي ډول ليک استولی او په دې غونډه کې یې د (م لا بر ادر) په مشري د يوه پلاوي د ګډون غوښتنه کړې ده، وروسته معلومه شوه چې دا ليک یې بريکس سازمان ته د دوی د سوداګري د وزير نورالدین عزيزي په لاس لېږلی و . که څه هم افغانستان په مستقیم ډول د بریکس سازمان غړی هېواد نه دی، خو د افغانستان اوسني واکداران د افغانستان جغرافياوي او ستراتيژيک موقعيت ته په کتلو په دې ښه پوهېږي چې په دې سا