مقالې
معدنیات باید لیلام نه شي
افغانستان د طبیعې زیرمو او معادنیاتو لکبله خورا بډا هیواد دی،خومتاسفانه چې د حکومتونو لخوا دې برخې ته لازمه توجه ندې شوې د چور او تالان په شکل په غیرې مسلکې ډول پرې کار شوی چې فایده یې د وطن پر ځای شخصې جیبو ته تللې ده ، که د معدنیاتو په استخراج او خرڅلاو هیوادونو پرمختګ کولای نو اوس به افریقا له امریکا او اروپا ډیره مخکې وه خو برعکس افریقا لاهم د لوږې او بیچارګۍ څخه خلاصه نده. د معدن استخراج او استعمال د هغوی لپاره ګټور وي چې په خپله یې د خپل تولید لپاره استعمال کړی. د نړۍ ننی رقابت دطبیعې ز
ځاله
«ځاله» یوه روایتي خوږه کلمه ده، ذهن کې سملاسي د سړي د مرغانو ځاله ګرځي چې کوچني چوچیان يي مور ته د غذا په انتظار کې وزرې وهي. سړي به د هغو ځناورو لکه مارانو یا نولیانو څخه په دې وجه هم کرکه کوله، چې په ځاله کې به يي د مرغانو نوي زیږېدلي چوچیان خوړل. نن مهال څوک د ځالې هغه پخوانی روایتي خوږوالی نه ګوري. اوس د مرغانو د ځالې پرځای چې د مرغانو د چچوړو روزنځی وو، داسې ځالې رامنځته شوي چې هلته چوچیان نه بلکې ترهګر روزل کېږي. په دې ځالو کې ماران او نولیان چچوړي نه خوري، بلکې هغه روزي. دا
پاکستان او ملا شېرین
روغه او جوړه له کوره پیل کیږی . دیوه ملت مشروعیت دننه اوبهر اړین دی ، اسلام پر متناسب ، متوازن ، امت وسط، باورمن اصول او بنسټونه لری له دې علاوه په دی واټن کې داسې ښکاری چې یو شمېر ڼړیوال هېوادونه نه غواړی چې افغانستان کې بیا جګړه او کړکېچ رامنځ ته شی او په افغانستان کې دهرډول کورنی اختلاف مخالف دی. طالبان باید په سیاسی لحاظ داومنی چې دافغانستان ملی او اسلامی حاکمیت، ثبات او هراړخیزه لومړیتوب دافغانستان په بقا کې ده خو دا بقا لا دپاکستان لخوا مدیریت کیږی او استخبارات روان دیچې ملا شیرین دای ا
دملګرو ملتونو دغونډې ترشا نورې معاملې؟
وخت په تراټ روان دی نور معطل نه کوی ، ټوکه نه ده دقطر کوڅې او ناشتاوې نه دی ، دملامت او سلامت جبهو ته دولس لخوا امتیاز نشته یوځل آزمېښت شوی بیا ازمایلو ته به بې باکی وی سرتمبګی یو لوری واټ نه دی وږو تږو ، بیکارو او بې روزګار نفوس او کتلې ته د ڼړیوالو خیراتو ظرفیت هم نه شی ټینګېدای په بشپړه ناپوهی کې دغریب په اولاده دوژنو لوبې مه کوی هغه یوڅو امریکایی دالر هغه ته ورکړی چې واقعا محتاج دی او ټوله ورځ دکار په سوچ کې انتظار باسی لږ دعقلانیت څخه کار واخلی دلته چک ون او چک تو نور کار نه ورکوی.
کومه برخه یې اکا ډیمیکه ده؟
هر ګونګسی ، هر ه کرکه ، هر نفرت او تعصب هغه که فردی وی او که مجموعی ، اقتصادی وی او که سیاسی، چک ون وی او که چک ټو ، من وی که السلوا ، کچیری قروت وی او که ټېپر ، سابه وی او که پیاوه، سوکړک وی او که ګډلی مخ لری او که څټ . داششنونکی او افسونونکی کله د تی وی په ستېج یو بل ته رد اوبد وایی او حتی لغتې وهی . له بده مرغه همدا کس بیا داکاډمیکه خبره هم کوی. زه نه پوهیږم يوڅو کلیمې تل په دې بې پولې مرکو دنامعلومه او مجهولو مېلمنو لخوا داسلامی امارت په نوم کته او پورته کیږی لکه : میکانیزم، ابزار ، اند،
د ښځو په اړه د ښځو تبعیض
د مارچ د اتمي په مناسبت زموږ په ټولنه کې د نجونو او میرمنو سره تبعیض او بد سلوک، لومړی د میندو او میرمنو لخوا پیل کېږي. دا له هیچا پټه نه ده چې پلرونه د زامنو په زیږون خوښېږي او د لوڼو په زیږد ماڼيجن وي، خو میندې هم د پلرونو د داسې بدرنګ چلند سره همغږې دي. میندې هیڅکله زوی د خپلو څو لوڼو سره مساوي نه بولي، بلکې زیات يي بولي. میندې لکه د پلرونو پشان زوی ګڼلی او لور ناګڼلی اولاد شمېري. میندې په کور کې ښه غذا زوی ته ساتي او ورکوي يي. د ژوند په نورو اړتیاوو کې هم لومړی زوی او وروس
به مناسبت 8 مارچ، روز جهانی فاسد نمودن زنان
در نزد کسانیکه در روز 8 مارچ، عربده می کشند که زنان باید کار کنند، در نزد این ها، زنان که در خانه کار می کنند، زنان بیکار هستند(؟!!) در منطق این تروریست های آمریکایی و دیگر شرکای جرمی شان که در 20 سال گذشته، بخاطر حقوق زنان در افغانستان، هر صبح و شام، ناله و داد و فغان و واویلا سر می دادند: - زنیکه نه ماه جنین خود را حمل نموده و بالآخره تولد می کند، زنی بیکار است. - زنیکه در سنگر انسان ساز خانه، انسان می سازد، زن بیکار است. - زنیکه بالای گهواره طفل خود بیدار خو
ایا ریښتیا زیلینسکي باتور دی؟
دغه لیکنه په څه توپیر پخوا هم خپره شوې وه، کله چې مې په بریښناپاڼو کې د باري جهاني تازه ښکرونه ولېدل، لازمه مې وګڼله چې بیا يي خپره کړم: فخر افغان پاچا خان د افغانانو ملي مشر، یو وخت ویلي ول چې د افغان پر خاوره جنګ پردی جنګ دی او د پنجاب په ملاتړ جهاد يي فساد ګاڼه. د هغه د داسې حکم موخه دا وه چې افغانانو ته ووايی چې جنګ د امریکا او انګریز په مشرۍ د لوېدیځ او د پخواني شوروي اتحاد تر منځ دی، افغانان پکې د سون لرګو پتوګه سوځول کیږي او افغان خاوره پکې د جګړې د ډګر پتوګه کاریږي. اوس دا ټولو ته
په ټولنیز ژوندانه کې د ښځو رول (د مارچ د ۸مې نیټې په مناسبت)
ښځه د ټولنې د ملا تیر ګڼل کېږي او د ټولنیز اقتصاد، کلتور، سیاست او امنیت په برخو کې حیاتي رول لري. په هېوادنیو چارو کې د ښځو فعال ګډون نه یوازې د کورنۍ اقتصادي ځواک پیاوړی او د ټولنې وده ګړندۍ کوي، بلکې د عدالت، برابرۍ او پرمختګ لامل هم ګرځي. ښځې د هرې ټولنې د کارګري ځواک یوه مهمه او سمه نیمه برخه جوړوي، چې په کرنه، صنعت، تجارت، روغتیا، تعلیم، او نورو برخو کې کار کوي. که په یوه هېواد کې ښځې په تولیدي او خدماتي چارو کې زغرده برخه وانخلي او ترې منع شي، د هېواد د کار قوه سمه نیمه کمیږي او د
د مارچ د ۸مې - د ښځو د نړیوالې ورځې په اړوند
د مارچ ۸مه، د ښځو نړیواله ورځ، د نړۍ په ګوټ ګوټ کې له تعذیب او تاوتریخوالي څخه د ښځو د آزادۍ او د حقونو د برابرۍ له پاره د مبارزې په سمبول اوښتې او د هغوی د بریاوو او لاسته راوړنو د ستایلو سبب کېږي. دا ورځ نه یوازې د ښځو او د ښځو له پاره د تاریخي مبارزو یادونه کوي، بلکې د هغوی د ټولنیز، سیاسي، اقتصادي، او کلتوري حقوقو د خوندي کولو لپاره ټولنې ته د دوامداره هاند او هڅو پیغام هم رسوي. د ښځو نړیواله ورځ یادونه کوي چې د ښځو حقوق یوازې د ښځو لپاره نه، بلکې د ټولنې د عام پرمختګ او سوکاله اجتماعي ژو
پاکستان د ترهګرۍ ځاله
په دي مضمون کې د پاکستان د استخباراتي ادارې ځیني لوبی ، او دوکي ،پاکستان د ترهګرۍ د ځالي په توګه د دنیا په نظر کې ، د پاکستان حثیت و دنیا والو ته ، او مونږ ته د علاج لاره ، پاکستان بار بار غندل د دنیا د ټولنو له خوا ،د ترهګرو سره د مرستی په خاطر ، سید عبیدالله نادر پاکستان د دوکې او ترهګری ځاله ! پاکستان د دي فارسی ضرب ا لمثل څخه چی ګویا ( تا احمق در جهان باقیست مفلس دّرنمی ماند)د دي ضرب المثل څخه یی ډیری ګټي او چتې کړې ، چې په تاریخ کې ساری نه لري ، او دا ضرب المثل یی دخپل د
هغه خبری چې ډيری ورته په سوچ کې دي !
د طالبانو جاهلانه ټینګار او پر له پسي د یو موجه دلیل په نه وړاندی کولو سره د انجونو د ښونځیو د بندیدو په خاطر د دوی له خوا ،دا ثابتوي چې دوی په بشپړه صورت سره استقلالیت نه لري ،او د بله طرفه دا ښایي چې دوی د ترهګرو سره خپلې اړیکې نه دي پری کړي ،ځکه د ترهګرو د روزلو لویه منبع زمونږ ګاونډي ملکونه او د هغوي استخبارات دي ، او ګاونډي استخبارات همداسي یوې طبقې ته ضرورت لري ،چې بیسواده بی تعلیمه ،او د دنیا او مافیها څخه بی خبره وي ، دوی داسي خلک ژر او ډیر په آسانه د دي کسب او کار د پاره نیولی شي ، د
د ولي الله ملکزي (له کرکې، کرکه) کتاب په اړه څو ټکي
دا په زړه پورې او زړه راښکونکی نوم «له کرکې، کرکه» هغه کتاب ته ټاکل شوی چې څه موده دمخه له چاپه راووت او د کتاب مینه والو ته په اختیار کې وسپارل شو. د ښاغلي لیکوال او څېړونکي، ولي الله ملکزي صاحب څو نور په زړه پورې، علمي او غني کتابونه تردې دمخه چاپ شويدي. د (دین او جګړه) کتاب او همدارنګه د عرفان او تصوف کتابونه یې په خپل ځای کې د نوښت او ابتکار ترڅنګ د پوره علمي او کلتوري ارزښت درلودنکي دي. یو کتاب کې د مذهب او عقیدې په نوم او رنګ کې د انسانانو د لویو لویو نړیوالو او سیمه ایزو جنګونو د ګ
نقشآفرینی چتر بزرگ ملی افغانستان در مسائل کشور
چتر بزرگ ملی افغانستان که به حیث مجموعهٔ از ائتلافهای نیرومند سیاسی، شوراهای متعدد مردمی و نهضتهای موثر تفاهمی و اجتماعی بهعنوان یک جریان نیرومند سیاسی، اجتماعی و مدنی فعالیت میکند، میتواند و باید در مسایل ملی نقش فعال و مؤثری ایفا نماید. برای اینکه چتر بزرگ ملی افغانستان در مسائل ملی جایگاه خود را تثبیت نموده و تأثیرگذار باشد، باید اهداف مشخص و روشنی که دارد، برای مردم برساند. چتر بزرگ ملی افغانستان، بهعنوان یک ائتلاف سیاسی جدید، برای اینکه بهعنوان یک فاکتور مؤثر و یک طرف قابلاعت
قومي او ژبني ناندرې د وطن سره د دښمنۍ معیار
په هیواد کې د وروستیو دوو بهرنیو پوځي تیریو سره سم قومي او ژبني ناندرو هم زور واخیست، لا تراوسه هم د هیواد په سیاسي او «فرهنګي» فضا کې یې ناوړه انګازې خپرې پاتې دي. پدې لړ کې یو شمیرعالم نما هیوادوال د خپلو نیمګړو پوهو په بنسټ، په ټولنه کې د ځان طرحه کولو په منظور مخکې مخکې کیږي او دغه سور اور ته پکی وهي، ګنې د اور په رڼا کې به په ټولنه کې مطرح فرد وي، اما پدې نه پوهیږي چې همدا دوزخي اور به یې مخ توره تبۍ کړي. اما یو شمیر بیا اګاهانه د خپلو ذهني رنځونو له کبله دا شیطاني لوبې ته ډهل وهي. لدې س
پروفیسور ودیر ساپی ژوند لیک او آثار
پروفیسور ودیر ساپی ژوند لیک او آثار انجنیر شیر ساپی ۰۲/۰۳/۲۰۲۵ پوهاند ډاکټر ودیرصافی/ ساپی د غلام حسن ساپی زوی، د لغمان مرکز د عمرزیـو کلي د ساپیو د کورنۍ یو ګران او ښکلی مهربان او ځلانده څیره ؤ. د افغانستان په علمي کورنۍ کې د ځانگړی دریځ څښتن او لوړ پوړی حقوقپوه ؤ. غلام حسن صافی/ساپی (۱۹۰۲-۱۹۸۴) یو مشهور افغان سیاستوال او ډیپلومات ؤ. هغه په ۱۹۴۷ کال کې د افغانستان د سیاسي غورځنګ ویښ زلمیان (ویښ ځوانان) بنسټ ایښودونکی غړی ؤ. ژوند لیک ودیر ساپی، د ۱۳۲۷ لمریز کال د ج
د فارسی د ځينو رنګینو بیتو ژباړه پښتو ته!
د ځینو فارسی ښکلو بیتونو په عین مطلب او امانت داری سره په پښتو ژباړه څرنګه چې ځیني فارسی ښکلي او ما نا داره شعرونه او نثرونه، په ډیرو ادب دوستانو باندی مثبتی اغیزی کوي ، او د ادب مینه وال دې ته اړ کوي ، چې په اصطلاح یاره که داسي بیت او په شکلي اندازکې په پښتو هم وي دا به ډیره ښه وي ،نو بیا داسي خلک دې ته اړ کیږي ، چې یو څه نا څه خپله طبع آزمایي د فارسی شعر په ژباړه کې په پښتو وکړي ،دا هم یو فن ګرځیدلی ، خو باید زیار وایستل شي چې آ د فارسی قوت هم په کې وساتل شي ، قدرمن مرحوم جنرال سید حسن
جنگ در افغانستان راهحل مشکلات نیست
مدخل: تلویزیون افغانستان انترنشنال اطلاع داده است که «انتقاد عطا محمد نور، والی پیشین بلخ، از حامیان ادامه جنگ با طالبان، واکنش وزیر خارجه سابق افغانستان را برانگیخت. رنگین دادفر سپنتا روز چهارشنبه نوشت باید به کسانی که برای تحقق اهداف شان میجنگند، احترام گذاشت.» به طور مختصر می خواهم در مورد بیان محترم رنگین دادفر سپنتا ذیلاً اظهار نظر نمایم: بدون شک کشور ما در حال حاضر در شرایط بغرنج و مشکل قرار دارد. برای مبارزین وطندوست، صلحطلب و ترقی پسند افغانستان این یک موضوع عمده و اساس
دموکراسي د ګډ کار کولو هنر دی
سریزه: دموکراتان باید پخپله د دموکراسۍ د بنستیزه کېدو، پراختیا او تکامل له پاره په عملي او جدي توګه لاس په کارشي. ما په ۲۰۱۶م کال کې په خپله مقاله کې چې اوس هم زما د فیسبوک پر پاڼه شته، ولیکل چې دموکراتانو ته نه ښايي چې د قومپالونکوغیر دموکراتو، د شر او فساد د عاملینو او جګړه مارو افرادو او ګروپونو څخه د دموکراسۍ د نه پلي کولو په خاطر په نالښتونو او ګیلو وخت تیر کړي او یا په انفرادي او شخصي قهرمانیو باندی ویاړ او اکتفأ وکړي. دموکراسي د ګډ کار کولوهنر دی او په دموکراتیکو اصولو سیاسي او ټو
پټه افسانه
نړۍ ، ملګری ملتونه ، نړیوال بانک، نړیوال نور سازمانونه، اروپایی ټولنه او ګڼ شمېر غټ او واړه هېوادونه موږ ته له کوم لید لوری ، انصاف. سوچ او انسانی ابتکاره ګوری؟موږ باید داومنو چې طالبان دافغانستان په کړکېچ کې یو واقعیت دی طالبان ټول ګنګس، لیونی اویا دقدرت تږی نه دی طالبانو کې عالم ، دصبر اوتحمل دسولې. او ورولی کسان شته چې په حکومتی ملی اواسلامی روحیه ولاړ سیستم باندې باور لری. خو داډله اصلا قدرت نه لری او څوک یې خبرې ته غوږ نه نیسی بله یوداسې توره فضا پر افغانستان غوړیدلې چې پوهې ته اصلا هیڅو
