یکی از بحث های بسیار گرمی که در باره دوره تحصیل همیشه صورت می گیرد، همانا مساله لباس (یونیفورم) تحصیلی است. شمار زیادی از دوستان (اعم از شاگردان و استادان) به این اندیشه اند که تنها دریشی علامت انضباط و دسپلین بوده و محصلین نباید با لباس افغانی -به اصطلاح انها لباس غیر رسمی- به پوهنتون بیایند. تا اینکه شاهد صحنه های بودیم که محصلین به علت پوشیدن لباس افغانی (پیراهن و تنبان) از صنف خارج شده و یا هم از سوی استادان، کارمندان ویا شاگردان تهدید و تحقیر شده اند. ایا واقعا تنها دریشی لباس رسمی است؟ و ایا بر تن داشتن دریشی واقعا ما را کمک می کند تا بهتر بیاموزیم؟
نخست باید گفت که پوهنتون جاییست برای اموختن و تحصیل پس از محصلین تقاضا میرود تا بیشترین منابع را در پیشرفت تحصیلی خویش به خرچ دهند تا اینکه وقت را صرف فکر کردن در باره انتخاب لباس نمایند. نوع لباس هیچ نقشی در تسریع و تسهیل جریان یادگیری ندارد.
چیزی که در باره لباس درخور توجه بوده، پاکی و نظافت ان می باشد. هر نوع لباس تاثیر خاصی بر درجه تحصیل یا سویه یادگیری محصل ندارد. هیچ گاه نشده است که کسی تنها به دلیل پوشیدن دریشی در مضامین درسی نمرات بالا کسب کرده باشد و یا بر عکس ان. پس عامل اساسی در ارتقای تحصیلی استعداد و تلاش محصل است نه نوع لباس اش.
یک تعداد جوانان به اصطلاح روشنفکر به این عقیده اند که پوشیدن دریشی محصلین را از مردم عام جدا می سازد. اول اینکه ضرورت نیست یک محصل از دیگران جدا شناخته شود چون هر کس به عنوان شخصیت منحصر به فرد قابل اهمیت و احترام است. بعد اینکه اگر مساله خیلی باارزش می بود و به نظر جنابان دریشی واقعا لباس رسمی بود، یکی از قوانین، مقررات و یا لوایح دولت افغانستنان و به خصوص وزارت تحصیلات عالی به ان اشاره می کرد.
وقتی محصل شامل پوهنتون می شود در موقعیتی سنی و فکری قرار گرفته است که قادر است متوجه چگونگی و شکل دادن تن و جامه اش باشد بناءً او باید در انتخاب نوع لباس ازادی کامل داشته باشد.
به نظرم موضوعات فراتر از نوع لباس وجود دارد که منظم بودن شخص را نشان دهد، مثلا ارزش دادن به وقت و غیره.
جوانان به اصطلاح مدرن همچنان دلیل می اورند که محصلین در دیگر کشورهای جهان در وقت رفتن به پوهنتون لباس خاص (دریشی) می پوشند، در حالیکه اینطور نیست. اکثر پوهنتونهای دنیا در این زمینه برای شاگردان ازادی می دهد. تنها بعضی از دفاتر بلند رتبه رسمی از کارمندان می خواهند تا در حین کار کردن دریشی بر تن داشته باشند و بس.
ما در حالیکه با پوشیدن دریشی هیچ مشکلی ندراریم، برای مان لباس افغانی (پیراهن تنبان) به اندازه مساوی و یا بیشتر از دریشی منظم بوده و هیچ نوع مانعی سر راه تحصیل و یا کار ما نمی باشد. چون رابطه خاصی میان نوع لباس و تحصیل وجود ندارد، موضوعاتی دیگری است که برای پیشرفت وضع تحصیل در کشور در باره انها می توان فکر کرد. و بالاخره اگر وزارت تحصیلات عالی کشور تصمیم گرفت که محصلین برای پوهنتون لباس خاص بر تن کنند در ان وقت است که همه محصلین مسئول شمرده می شوند تا تصمیم را عملی نمایند.
