مقالې
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه - آتمه - برخه
ګرانو او قدرمنو لوستونکو! السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارو په کولو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، په انګلستان کې د خپلو زده کړو په هکله، یو څه معلومات وړاندې کړم. زه د ۱۹۸۴ میلادي کال د جون د میاشتې په ۲۱ نېټه، لندن ته د درس ویلو دپا
له کرونا ورسته نړۍ
لیکوال: یووال نوح هراري ژباړن: خدیجه وردګ، حسنا میرهکي او عبدالجلیل امرخېل دا توپان ښایي تېر شي، خو زموږ پرېکړې کولای شي د اوږدو کلونو لپاره زموږ په ژوند کې بدلون راوړي. اوسنی بشر له یوه نړیوال کړکېچ سره مخ دی. ښایي زموږ د نسل لوی کړکېچ د خلکو او دولت هغه پرېکړې وي چې په دې وروستیو اوونيو کې یې نیسي. دا به زموږ د ژوند راتلونکو کلونو ته بدلون ورکړي او دا پريکړې نه یوازې دا چې زموږ روغتیایي نظام بدلوي لکه اقتصادي، سیاسي او کلتوري نظام او ارزښتونو ته هم بدلون
د «ټولشموله حکومت» په نوم غټه توطیه!
عبدالله او ډله يي د «ټولشموله حکومت» غوښتنه کې لږ تر لږه لاندې موخې او هغو ته د رسېدو لارې(وسایل) تعقیبوي: ۱ ــ د هویتي مسایلو او ملي ارزښتونو په وړاندې لالچ او پایله کې انکار ۲ــ د اساسي قانون په وړاندې درېدل او بې اعتباره کول ۳ ــ ملوک الطوافي، کمزوري او پاشلي حکومت ته لار هوارول ۴ ــ د ټولټاکنو مسخره کول ۵ ــ د افغان مرکزي واکمنۍ د حیثیت ټيټولو لپاره په سیمه او نړۍ کې پروپاګنډه، لابیتوب او دا ډول یو شمېر نور مسایل د عبدالله او د هغه د ډلې «ټولشموله حکومت» لکه څنګه چ
شرموونکي سياست او وژونکې وبا ته پروت ملت
کله چې د واک د ويش په تړاو بحث کيږې نو سملاسي د نړيوالو ليکنو سيمينارونو او څيړنيزو بحثونو په رڼا کې د دولتي بنسټونو (مقننه، عدليه اجرائیه) قواو ترمنځ د واک د ويش او تفکیک مسئله ذهن ته تبادر کوي، خو زمونږ په هیواد کې داسې نه ده هرڅّه غير معياري او ځانګړې معنا لري. دواک د ویش له اصطلاح څخه زمونږ د سرچپه سياست انګيرنه داده چې واک باید دقومونو، تنظیمی او سیاسي ډلو ټپلو په نوم د څو زور او زر لرونکو، قانون ماتونکو، زورواکانو او وژونکو تر منځ وویشل شي. متاسفانه چې همدغه انګېرنه د افغانستان په ه
د استرالیا پولې ښايي تر اوږدې مودې پورې تړلې پاتې شي
د اسټراليا حکومت اسټراليايانو ته ويلي، ددې هيڅ ضمانت نشي ورکولی چې ګواکې اسټراليايان به وشي کولی د روان کال پای پورې له اسټراليا څخه بهر سفر وکړي. د کرونا ويروس وبا دا مهال ټوله نړۍ کې حالت بحراني کړی او داچې کله به خلک د سفر کولو اجازه ترلاسه کړي دا لا معلومه نده. د حکومت په وينا، کيدای شي اسټراليا کې دننه داخلي الوتنې بيرته فعاله شي ولې د بهرنيو سفرونو ضمانت څوک نشي ورک
ملبورن کې د کډوالو د حق غوښتنې لاریون کوونکي زرګونه ډالره جریمه شوي
د اسټراليا ملبورن ښار کې د کډوالو مدافعينو د هغه هوټل مخې ته لاریون ترسره کړو چيرې چې کډوال بندي ساتل کیږي او د هغوی د خوشې کیدو غوښتنه يې کوله، خو پوليسو دا مدافعين ۴۳ زره ډالر جريمه کړي. پدې لاریون کې مظاهره کوونکو د موټرو کتار جوړ او پرې جنډې زړولې وې او د کډوالو خوشې کولو غوښتنه يې کوله. مدافعينو ويل، که چيرې دا کډوال خوشې نشي نو پر کرونا ويروس به مبتلا شي. خو لکه څرن
د ملاعمر غیرت او د ملا فاضل جهالت
بسم الله الرحمن الرحيم څوورځی مخکی می په قطرکی میشت د طالبانود یو مشرملا فاضل یونهایت بی خونده اوبی ربطه او د هر مجاهد او باالخصوص طالب دپاره د شرم اوعارنه ډک یوصوتي کلپ یا مقطع واوریده چی هم یی د عالمي مجاهدینو اوهم د خپلوطالب مشرانو په قربانۍ خا وری اړولي اوددروغواوافترا نه ډک اظهارات یی کړي اود شرم نه ډک ددغه مقطع په نشرباندی اوس طالب مشرانوپابندي هم لګولی ترڅو ملت د دوی په خیانتونو خبرنه شي خود نیکه مرغه چی مونږته نوموړی مقطع رارسیدلی. مخکی ددی چی د طالب په حال اوماضي
ملیار
د هیواد د مینې شاعر ښاغلي حفیظ ملیار کاري او ادبي هڅې حفیظ ملیار څوک دی؟ د هیواد وتلی شاعر او لیکوال ښاغلی عبدالحفيظ «مليار » دخدای بښلي اروا ښاد مرزا عبدرزاق خان ساپي زوی په ١٣٣٤ه ش کال د لغمان د ولايت مرکز عمرزائي د دندی د شکور اباد په کلي کې په یوه روښان فکره کورنۍ کې سترګې دونیا ته پرانیستلې دي ۰خدای بخښلی پلار یې دخپل وخت مشهور مرزا او شاعرانو څخه وو چې قلم او اشعار یې په خپل عصر او زمان کې د هیواد والو د پام وړ ګرځیدلي دي ۰ ملیار صیب وایي : زه مې خپل پلار د لغمان
سپین او تور څه وایی؟
دواړه غبرګ د سیاه او سفید په پروګرام کې د ستیج پر سر د خلکو په وړاندې را څرګند شول . سبین او تور سره جلا دی او که همنوا؟سپانتا وا یی چې زه د کرزی په وخت کی د افغانستان د بهرنیو چارو دوزارت وزیروم . زلمی چې زوړ دی وایی چی زه دامریکا سفیر وم او اوس دهمدې هېواد خانګړی استازی یم .زه مخکې له دې څخه چې پر اصلی موضوع رڼا واچوم خمه د خیام یوې څلوریزې ته چې وایی : درکارګه کوزه ګری رفتم دوش دیدم دوهزار کوزه ګویا وخموش نا اګاه یک کوزه براورد خروش کو کوزه ګرو کوزه خر و کوزه فروش د سپی
د ځمکی ورځ
د اپریل دوه ویشتمه دزمکې ورځ (Apr.22) Earth Day : بشریت د اوسیدو لپاره د ځمکی ایک یواځی یو غونډاری لري. خاوره د انسان د چاپیریال،اقتصاد، کلتور او ټول ژوند مهم عنصر دی. د ځمکی د غونډاری د همدغه ارزښت له مخی بشریت د ۱۹۷۰ م. کال څخه وروسته د کلیزو په پاڼو باندی یوه ورځ (د اپریل ۲۲ مه یا د ثور دوهمه) د ځمکی د ورځی په نوم ونوموله دا دزمکې ټول مفاهیم لکه خاوره، کرنیزه زمکه، دتولید عامل، داوسیدو زمکه، طبیعی ثروت، دبشریت ټاټوبی... رااخلی . د دغی نظریی مخکښ ګایلورد نلسن و. د دغې ورځې لمانځنه پ
د وو هان ښار پرانيستل د چين اقتصادي احيا ته باور او حياتي ځواک برابروي
د وو هان ښار پرانيستل د چين اقتصادي احيا ته باور او حياتي ځواک برابروي اوس چين کې د کوويد-۱۹ ويروس د وقايې او کنټرول په برخه کې پړاوييز برياليتوبونه تر لاسه شوي، ټولنيز او اقتصاد نظم ګام په ګام د عادي کېدو په حال کې دی. وو هان ښار چې په چين کې د دې ويروس له امله تر ټولو سخت ځپل شوی، بېرته پرانيستل شوی. په چين کې د کوويد-۱۹ په کنټرولېدو سره، د تېر مارچ په ۳۰مه نېټه په وو هان ښار کې سوداګريز ځايونه په وار سره بيا خلاص شوي او د هان جيې په نوم مشهور تجارتي واټ هم بيا پرانيستل شو
د ډیرو اغیزمنو خلکو اووه عادتونه
1. Be proactive: : ستاسې په ژوند کې چې هر څه پيښيږي ، دا ناڅاپي يا په خپل سر نه پيښيږي ، دا ټول تاسې په خپله ټاکئ، که خوشحالي ده يا غم تاسې يې خپله ټاکئ،که برياليتوب دی يا ناکامي تاسې يې خپله ټاکئ،زړوتيا او ډار تاسې په خپله ټاکئ، د ژوند هره لحظه تاسو ته دا فرصت درکوي چې تاسو يوه نوې ټاکنه پکې وکړئ،proactive دامعنا لري چې تاسې د خپل ژوند ټول مسووليت په خپله غاړه لرې، تاسو د خپل ژوند او کړنو پړه په هېچا نه شئ اچولای،نه په والدينو، نه په نيکه او نه په بل چا. Proactive هغه خلک دې چې دوی مسوول
که انټرنیټ ارزانه او کیفیت یې لوړ شي نو!
انلاین کاروباریان لکه علی بابا، امازون، ګوګل، یاهو، ای بی، فیسبوک، یوتیوب، نیټ فلکس، والمارت، اسوس او نور هر کال په ملیونونه ډالر ګټي، ولې موږ له بده مرغه بې برخه یو. له بلې خوا انلاین کاروبار په نړۍ کې تر ټولو مخکې روانه ده، بدبختانه په افغانستان کې دا برخه د لاندې جدي ستونز له امله خواره ده، ولې که پر وړاندې یې شته ستونزې حل شي، موږ به هم وکولای شو، څو د انټرنیټ له لارې پیسي وګټو او خپل ژوند پرمخ یوسو. د انلاین کاروبار ګټه داده، چې موږ په کمو امکاناتو، د خپل تخصص پر اساس له هرې س
د کرونا د عالمي بلا سره څه بايد وکړو
کورونا داسې عالمي بلا ده چې تر اوسه يې نه دواشته او نه ئې ډاکتر . د بشر ننی علم ، تکنالوژي او تخنيک يې د ورکولو په مبارزې کې تر اوسه ناکام دي . نه ئې قوي دولتونه او منظم حکومتونه د کاملې نابودۍ وس لري او نه د دنيا انبار شوي ثروتونه او ګنجونه . په هغه ملکونو کې چې حکومتونه ئې فاسد او خايين نه دي ، دولتي سازمانونه د خلکو د صحي او معيشتي خدماتو مسؤليتونه ادا کوي او د اولس سره مشترکاا ددی عالمي بلا د کنترولولو او سريع انتشار د پاره لاس په کار دي . لاکن پهداسې يوه ملک کې لکه زموږ
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه - اوومه - برخه
ګرانو او قدرمنو لوستونکو! السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارو په کولو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، پاکستان ته، د خپل هجرت په هکله یو څه معلومات وړاندې کړم. زه د ۱۳۶۲ لمریز کال، د سنبلې د میاشتي په ۲۸ نېټه، په لومړي ځل د پاکستان، په طرف مه
کرونا جدي ونيسئ
لنډه کيسه (کرونا جدي ونيسئ) ميرمن: وه سړيه! نن دا څوومه شپه ده چې ماشومان وږي ويده کوم. سبا ته څه چاره وکړه، مونږ خو يې زغملی شو، خو د دوی لوږه نور نشم زغملی. خاوند: غرمه يې څه وخوړل؟ ميرمن: غرمه مې ورته هغه وچ کړي پالک جوش کړل. خاوند: سبا ته چې هر څنګه کيږي، بازار ته ځم، تر څو مې چې څه نه وي پېدا کړي، نه راځم. که نور نه وي خپل ځان خو وژلی شم. ميرمن: خدای دې نکړي، داسې مه وايه. خاوند: څه وکړم؟ د مرستې څوک نشته او ښار يې بند کړو. ښارونه خو هغه خلک بندوي، چې ولس يې پ
په رسنیو کې نا خوالې او غیرې مسلکيتوب
ډیر به مو داسې څه اوریدلي وي چې رسنۍ سقوط وکړ یایې فعالیت ودریده، خو ددې خبرې په اوریدو سره نه یوازې دا چې ځینې خلک خواشیني کیږي بلکې داسې څوک هم شته چې پرې خوشحاله کیږي. ددې موضوع د لا وضاحت لپاره له څو لید لورو څخه په رسنیو کې موجوده ناخوالوته نظر اچوو. څو ډوله رسنۍ فعالیت کوي او کوم ډول یې د ارزښت وړ اوزیات خلک یې لولي، اوري، او ګوري ؟ که په ساده ډول یې واضح کړو نو ویلي شو چې چاپي رسنۍ نسبت راډیو او ټلویزیون ته کم مینوال لري علت یې ښکاره ده چې زموږ په ټولنه کې دیوې موضوع یا که
دفتواګرو دفتوا سیاست
دفتواګرو دفتوا سیاست رض )(حضرت ابوبکر صدیق وایی چې لوړوالی په تقوی کې دولت په توکل باندې او عظمت په تواضع کې دفتواګرود فتواګری سیاست ددې بېوزلی او جنګ اوجګړو خوړلی هېواد افغانستان پخوانی اجرایه رءیس په خپله لیکنه کې د امریکې د بهرنیو چارو وزیرمایک پام پیو ته څه ډول دیپلوماتیک پیغام لری دا مرور هر لوبه چې لری په کار وه چې څوځلی یی له خان سره سوچ کړی وی اویا یې له کوم فالبین سره کتلی وی یایې دمرحوم مجددی په شان يې استخاره کړلې وای نن سبا په دې ټولنه کې د څلورو لسیزو دجنګ
خرابکاران چی میخواهند؟
مردم رنج کشیدۀ افغانستان بار دیگر، روزهای دشواری را سپری مینمایند. مشکلات ایجاد شده و معضلات سازمان یافته ، استقرار سیستم دولتی، وحدت ملی و حتی تمامیت ارضی وطن شانرا با خطر مواجه ساخته است. زیرا مشکل آفرین های منطقه، گروه های مورد نظر و وابسطه به خودشان را حمایت می نمایند. آنها با استفاده از فضای بمیان آمدۀ موجود، بخاطررسیدن به اهداف تجاوزکارانه شان، کمافی السابق دست به کار اند . این کشورها، تصور مینمایند که با تحقق موافقتنامۀ ایالات متحدۀ امریکا و طالبان، قوتهای ناتو وامریکا، صحنه را ترک نمو
کرونا وایرس: له نایرو او پاپوا نیوګینیا څخه د مهاجرینو د ویستلو غوښتنې شوي
د حقونو ځینو ډلو د استرالیا له حکومته غوښتنه کړې چې د کرونا وایرس د وبا له امله دې له نایرو او پاپوا نیوګینیا څخه بندي پناه غوښتونکي راوباسي. شاوخوا ۲۱۰ پناه غوښتونکي دا مهال په نایرو کې بندیان دي او همداشان ۲۲۰ نور چې مخکې په مانوس ټاپو کې ساتل کیدل اوس د پاپوا نیو ګینیا په پلازمینه پورت موریسبي کې بندیان دي. په پورت موریسبي کې بندي سریلانکايي پناه غوښتونکي (شمېندا کاناپ
