بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
د سیاسی بحث د ګډونوالو د پام وړ!
د سیاسی بحث د ګډونوالو د پام وړ! عبدالله وردک انګلستان - آکتوبر - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! د سیاسی بحثونو ګډونوالو ته پکار ده چې په ډېره امانتدارۍ سره خپلو لیدونکو، او اورېدونکو ته حقایق وړاندې کړي. دوی باید هېر نکړي، چې دوی الحمدلله، مسلمانان، او افغانان دي. دوی باید په بل چا پسې هېڅکله دروغ ونه وایي، او هم په هېچا پسې هېڅکله تهمت ونه
سياست څه ته وائي ؟
سیاست د انسانانو له پیدایښت سره سم رامنځته شوی ، لومړنې انسان چې د ځمکې په سر را څرګند شو هغه ابوالبشر ( دانسانانو پلار ) حضرت آدم (ع) وه ، چې الله (ج) د انسانې ټولنې لپاره د لومړني خلیفه ، حاکم او سیاستوال په توګه راوليږه تر څو الهي احکام په ټولو انسانانو عملي کړي په همدې اړه الله (ج) په قرانکریم کې فرمایلې : (ژباړه : او یاد کړه ( محمده ! ) هغه وخت چې پروردګار پرښتوته وویل بیشکه زه په ځمکه کې د یو خلیفه ګرځوونکې یم ، حضرت آدم (ع) الله (ج) خپل خلیفه په ځمکه کې مقرر کړی) (البقره ۳۰
تاثیر هجرت بر ادبیات مهاجر
غربت به مفهوم تنهایی، زنده گی در محیطی خوانده می شود که بیگانه گی و نا آشنایی، از ویژه گی های آن است. تاثیری که از این موضوع نشات می کند، با میزان و رنگ های متفاوت، نوع بشر را عاطفی می سازد. نویسنده گان، هر یک با طرز تفکری در مقابل این کنش، واکنش دارند
فساد بچه ی غازی
منظور های خاص از تاریخ، به ویژه در تاریخ نگاری یک قرن اخیر در منطقه ی ما، گذشته را به گونه ای تعریف کرده اند که برآورد امیال قومی از آن، اجازه نمی دهد با نگرش انسانی، درهم آمیزی خوب و بد را کنار بگذاریم. نام های زیادی وجود دارند که منسوب به افراد اند یا منسوب به اماکن. در هزاره ای که گذشت، سلسله
کمی بخندیم! (گزیده هایی از کتاب «عقاید و رسوم عامهء مردم خراسان»)
معمولاً در واکنش به تحریکات مغرضانه، با انتقاد و واکنش های تند، برخورد می کنیم. این مامول را بیشتر در برابر افغان ستیزانی اعمال می کنیم که بدون توجه به هزاران حفره ی ادعای فرهنگی، تاریخی و اجتماعی شان، سعی می کنند خود را در جای ما قرار دهند و مهترنمایی کنند
د برګې نیکټایي امام !!
د برګې نیکټایي امام !! ولي الله ملکزی که څوک د پټکي په قدسیت کې شک لري نو شاید په ایمان کې به یی اوربشه وي او څوک چې زموږ په ټولنه کې د شملې په قدر نه پوهیږي، هغه ته په کليواله ژبه کې کوږ لرګې ویل کیږي. خو داسی بریښي چې د لونګۍ سنت یواځې د افغانستان ملا صاحبانو او ولسي خلکو، د ایران اخوندانو او د پاکستان نقشبندیانو او بریلیانو ته ورپاتې دی. کنه نو ما پرون د ګوګل نړیوال جال ته بیا بیا سر ورښکاره کړ، خو نه می د حرمینو شریفینو د کوم امام په سر درې ګزۍ پګړۍ ولیده، نه مې
طالبان او ملاتړي يې اشغالګر دي
کله چې يوه ډله د جګړې له لارې حاکمه شي هغه ولسي ملاتړ نه لري. د ظاهر شاه حکومت د ټولټاکنو له لارې نه بلکې د کودتا له لارې لرې شو. هر يو حکومت چې د کودتا يا ټوپک په زور راغلی ولسي ملاتړ يې نه لرلو. د خلقيانو, پرچميانو, نجيب, مجاهدينو او طالبانو حکومتونه د ولس په رايه نه و راغلي. په ولس يې ځان حاکم کړی و. د ځان د ساتلو لپاره يې د ولس په ماليه جوړه اردو د خپل مخالف په ضد کاروله. طالب چې د مجاهدينو له ډلو جوړه شوې يوه نوې ډله وه د ټوپک په زور په بله ډله حاکمه شوه. دوی کټ مټ داسې کړنې سرته ر
د ځینو افغانانو قضاوت ته سلام!؟؟
د ځینو افغانانو قضاوت ته سلام!؟؟ عبدالله وردک انګلستان - سپتمبر - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! داسې فکر کېده، چې د اشغالګرو سره ملاتړي، به یو څه وغندل شي. لېکن، اوس داسې معلومیږي، چې کېدای شي، هغوی ته د غوږ تاوولو پرځای، مکافات ورکړل شي. ځینو افغانانو، د وطن د خدمت تر نامه لاندې، ګران افغانستان له خاورو سره برابر کړ. د افغانستان د چور کولو
دمشرقي پرغږونو ولي څوک غوږ نه ګروي!؟
هره ټولنه ځانته خصوصیات لري اود دغې ټولنې د وګړودخصوصیاتو اوکړنوله مخې ټولنه پرمختګ اوشاه تګ کوي . که چیرته دټولنې وګړي پوه،هوښیاراویوه خوله وي نوددغې ټولنې دپرمختګ اوښیرازۍ پروړاندې هیڅوک خنډ نه شي جوړولی اوکه پرخلاف وي نوبیا هرڅوک یې پرمخ کې بندونه جوړه وي . دمشرقي خلک دهوښیارتیا ترڅنګ دعلم په ګاڼه سمبال اوزیرک دي. خوبیا یې هم څوک غږ نه اوري. غواړم په دغه مقاله کې ددغه غږ نه اوریدلو علتونه واضح کړم شاید علتونه ډیرولري زه به یې یوڅواړین اومهیم علتونه وڅېړم چې ډیرکوچني علتو
نجلۍ ژړل!
(د تېرو ولسمشريزو ټاکنو يوه خاطره) د تېرو ولسمشريزو ټاکنو دويم پړاو پيلېدونکی و، زه د پکتيا ولايت د څمکنيو ولسوالۍ د سمين اکبري د نجونو عالي لېسې د ښځينه ټاکنيز مرکز مسول وم، ياد مرکز څلور محلونه او ټوټل (۲۴۰۰) رايې درلودې. په مرکز کې له ما پرته ټول کارمندان نجونې وې.
پاتې شه باران دی!
پاتې شه باران دی! ولي الله ملکزی د جان کیری ماما دی یاد په خیر وي، هر چیرې چې وي حتما به یی ډوډۍ ګرمه او اوبه به یې یخې وي. دا جناب نه یواځی دا چې د جوړې جاړې د هنر ښه لوبغاړی او شین ټاکو دی، بلکې د ډیرو په باور هغه د سیاست په مذهب کې د مفتي او امامت مقام ته رسیدلی سړی دی. پنځه کاله وړاندی، یو د بصیرت ډاکټر او بل د ناکامو هیوادونو د مرمت طبیب یی د واک پداسی یو دسترخوان سره کښینول چې یویشتمه پیړۍ خو په ځای پریږده، د رومیانو په تاخچو او د پیرنګیانو په ارشیفونو کی یی پارسنګی
مقدس جهل
لنډيز دا لېکنه د جوردانو برونو د ژوند د يوې برخلیک ټاکونکې صحني اړوند ليکل شوې ده، چې په منځنيو پیړيو کې يې ژوند کاوو. برونو ځکه د سرو لمبو په اورکې وسوځول شو چې نوموړي ټول انسانان د هغوی له خوښې سره سم د آزاد فکر کولو مستحق ګڼل. او نن ورځ که مونږچېرته په ځير سره اوګورو نو مونږ په ۲۱مې پیړۍ کې د مځنیو پيړویو په شان ژوند کوو. هغه داسې چې د برونو په څير ناوړه او زړه بګنونکې پېښي مو تر نن ورځې پورې ژوند تهديدوي.
سیاست دوست او دښمن نه پېژني؟
سیاست دوست او دښمن نه پېژني؟؟ عبدالله وردک انګلستان - آګست - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، دغه جمله چې ”سیاست دوست او دښمن نه پېژني“، په هرځای کې له ځینو خلکو څخه، په هر وخت کې اورېدل کیږي. الله(ج) ته معلومه ده، چې زه کله دغه ناوړه جمله، د چا له خولې، او په خاصه توګه، د یوه افغان سیاستوال، او یا سیاسی کارپوه څخه واورم، ن
په تعلیمي بنسټونو کې د تدریس اغیزمني طریقي
ژباړه او راټولونه خان ولي کامران که څه هم په افغانستان کې په زیاترو تعلیمي بنسټونو ( پوهنتونونو، انستیټوټونو او ښوونځيو ) کې د استادانو او ښوونکو له لورې د تدریس له هماغو پخوانیو دودیزو طریقو څخه کار اخېستل کېږي کومي چې له تېرو درې څلور لسیزو څخه مروجي دي، په دغو پخوانیو طریقو کې هم ښوونکي ستومانه کېږي او هم زده کوونکي په ټولګي ورڅخه تنګېږي. موږ په دغه لیکنه کې کوښښ کړي چې د تدریس په هغو نوو طريقو بحث وکړو کومي چې اوس
د افغانستان د سولې د روان بهیر په اړه یو نظر
"سوله خیر دی " "څوک به داسې احمق وي چې په سوله باندې جګړې ته ترجیح ورکړي ځکه چې په جګړه کې پلرونه د زامنو مړي ښخوي، خو په سوله کې زامن د پلرونو جنازې پورته کوي. " د افغانستان لپاره د سولې د روان بهیر په لړ کې پر دایمي اوربند او نورو موادو د موافقې تر څنګ زما په فکر لاندې ټکې هم د سولې په هوکړه لیکونو کې په پام کې و نیول شی: لمړی: په هوکړه لیک باید د دولتي سیستم پایښت او دوام تضمین شي، البته چې د دولت په بېلا بېلو برخو کې اصلاحات او په هغو کې د فساد د له منځه وړلو لپاره پرله پسې هلې ځلې
پشتون ها در ایران
تفاوت های واحد سیاسی و واحد سرزمینی، شامل مرز ها و فرامرز ها می شود. قوم بزرگ پشتون اکنون در واحد های سیاسی هند، پاکستان و افغانستان، عمدتاً در مرز های سیاسی شناخته می شود، اما در فرامرز های سرزمینی، محدودیت ندارد. در این میان، پدیده ی مهاجرت، حتی باعث شده است، گسیل بشری و فرهنگی ما در چهارگوشه ی جهان، به گونه ای به نوعیت جهانی شدن نیز بیانجامد. نقش تاریخی پشتون ها در تسهیل ارتباطات در آسترالیا و مرکزیت های مختل
سوله او ولسمشریزه ټاکنې!
سوله او ولسمشریزه ټاکنې! عبدالله وردک انګلستان - آګست - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، په سیاسي بحثونو او غونډو کې، دا بحث ډېر ګرم جریان لري، چې په سوله او ولسمشریزه ټاکنو کې کوم یو باید لومړیتوب ولري؟ د یادونې وړ ده، چې د ګران افغانستان بشپړه آزادی، باید د ټولو په اسلام او وطن مینو افغانانو، په زړه پورې هدف وي، او دغې هدف ته د رسېدل
یو ښه ښوونکی څوک دی ؟دریمه برخه
یو ښه ښوونکی څوک دی ؟ دریمه برخه دغو موخو ته د رسېدو لپاره هر ښه ښوونکی ځانته ځانګړي میتودونه او لارې چارې لري .غوره ښوونکي هڅه کوي لومړی مفهومونه او ارزښتونه زده کوونکو ته وروپېژني ، د بېلګې په توګه که غواړي په شعر باندې خبرې وکړي نو ښه به وي چې لومړی زده کوونکو ته د شعر پر مفهوم واضیح او د پوهېدو وړ څرګندونې ولري .هغه ښوونکی چې په راډیو ژورنالیزم خبرې کوي او لومړی خپلو زده کوونکو ته د ژورنالیزم او بیا د راډیو مفهومونه او تعریفونه ور نه کړي ، فکر نه کوم چې خپلې موخې ته په ښ
یو ښه ښوونکی څوک دی ؟دویمه برخه
یو ښه ښوونکی څوک دی ؟ لیکوال او څېړونکی : یوسف هېواددوست دویمه برخه له بلې خوا نه یوازې د ادبیاتو منځپانګه چې د ښوونکي چال چلند د ډېرو نازکخیاله افکارو لپاره اغېزمن کاري توکي دي نو له همدې کبله تر هر څه دمخه ښوونکی باید د اړیکو د ټینګولو مهارت او پوهه ولري .که ښوونکی د اړیکو د ټینګولو پوهه او وړتیا و نه لري ، د هغه علم هم ګټور نه واقع کیږي .زما د دا ډېرو کلونو تجربه راښیي چې که ښوونکی د زده کوونکي زړه او افکارو ته لاره ومومي، هغه د خپل استاد د سبقونو مینځ ته په کرار کرار ور
زیان های اقتصادی طلب از مُرده
برخورد خشن جریان های نو اسلامی با سنت ها و باور های خرافی جوامع اسلامی، هرچند به منزله ی تطهیر دین از خرافات، بسیار خوب است، اما تفریط آن ها بدون ملاحظه ی فرهنگی، تاریخی و اثرات انعکاس بد، مردم را از هاله های سیاه، بیرون نمی کشد. مثلاً تخریب چند زیارت در غزنی، وارد کردن زیان به آن ارزش های تاریخی است که بدون شک در بررسی عوامل منفی نیز موثر اند. شدت خشونت در این
یو ښه ښوونکی څوک دی ؟
ما په افغانستان کې هم د ښوونکي په توګه څه موده کار کړی چې یو څه موده د کابل ښار (د انقلاب په شپې لیسه) کې د لسم ، یوولسم او دولسم ټولګیو د تاریخ او جغرافیې او سیاست مضامین مې تدریس کړي او یا یوه لنډه موده د انصاري په شپې لیسه کې په همدې ډول ، خو کله چې ډنمارک ته راغلم د نورو بوختیاوو ترڅنګ مې لومړی په یو وړکتون ، ورپسې د ماشومانو په ښوونځي ( لومړي څخه تر دریم ټولګي ) او بیا وروسته دنویو ځلمیانو ( ۱۵ کلنو تر ۱۸ کلنو ) ټولګي کې او دا دی دا ۷ کاله کیږي چې د غټانو یعنی ټولګی ( له اتلسو پورته ) زد
د يأس او اميد ترمنځ ټاکنيز کمپاين او د سولې هيلې
د افغانانو مطلق اکثریت په اسلامي اصولو، ملي ارزښتونو او ولسي غوښتنو باور لري. پوهيږي چې کلي په زور نه کيږې او حکومت په ډنډو نه چليږي. ځينې دوستان د جګړو د ختمولو، سولې ته د رسيدلو او د سولې له تړون څخه وروسته د اوږدې پروسې عملي کولو لپاره د ټولټاکنو تر سره کول او يو منتخب ولسمشر درلودل بنسټيزه اړتیا ګڼي. مونږ يې دريز ته احترام لرو. په جزئياتو نه غږيږو. باور لرو چې افغانان عموماً که په حکومتي نظام کې دي او که د طالبانو په ليکو کې دي له هيواد سره د دښمنې په نیت په جګړه لاس نه پورې ک
د دروغجنو خلکو د پام وړ!
د دروغجنو خلکو د پام وړ! عبدالله وردک انګلستان - جولای - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! ټول خلک، او په خاصه توګه، یو مسلمان افغان، باید د خپلو خبرو، لیکنو، او کړنو سره، ډېر احتیاط وکړي. دا پدې مانا، چې هېڅکله، په هېچا پسې دروغ او تهمت ونه ویل شي. د یادولو وړ ده، چې په چا پسې دروغ ویل، لویه ګناه ده؛ او هر هغه څوک چې په یوه چا پسې دروغ وایي، ن
ښارې فرهنګ ته باید وده ورکړل شي
د پلازمېنې کابل په ګډون د هېواد په زیاترو ولایتونو کې یو شمېر تفریحي پارکونه د افغان دولت ښاروالیو او خصوصي سکتور لخوا جوړ شوې دي، دغه پارکونو که څه هم د خلکو نفوس په پرتله په نشت برابر دي خو بیاهم یو څه د خلکو تنده پرې ماتېږي. څو ورځی مخکي له خپلو کوچنیو ماشومانو سره چلستون باغ ته تللي وم دغه باغ په دې وروستیو کې د دولت لخوا رغول شوې چې ډېره زیاته خواري پرې شوي او په هر لحاظ د خلکو لیدلو لپاره مناسب ځای دي خو په خلکو کې د ښاري فرهنګ د نشتوالي له امله د باغ مسولینو ته څو برابره کارونه ز
د ماشومتوب ضربه
د طب پوهنځي په لمړي ټولګي کي چي- سړي فکر کوي ټول شیان به نوي وي- درسونه ډیر خوند کوي. زه هم په ډیر شوق ټولګي ته تللم او له ښوونځي مي زده کړي وو چه استاد معنوي پلار وي خو هیڅکله مي په دي خبره باور نه وکړي. ځکه استادان هم انسانان دي او په ټولو انسانانو کي ښه او بد شته. حتا په والدینو کي هم ښه او بد شته ځکه هغوي هم انسانان دي. خو ځيني میندي او پلرونه له خپلو ماشومانو سره زیاتي کوي، د هغوي حقوق تلف کوي او خپلو وروڼو ته وايي چه که حتا ته زما اولادونه ووژني زه به له تا څخه ګیله
