بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
روژه ماتی دولسواکی په رڼا کې
مغفرة واجراعظیما ان المسلمین والمسلمات والمومنین والمومنات والقنتین والقنتت والصادقین والصادقات والصابرین والصابرات والخشعین والخشعت والمتصدقین والمتصدقات والصءمین والصمت والحفظین فروجهم والحفظت والذاکرین الله کثیرا والذاکرات اعدالله لهم مغفرة واجر عظیما ۲۲ سپاره،داحزاب سورة ۳۵ څومره مقتدر اومدبراسماءاو صفات دانسان لپاره ټاکل شوی دی چې نه استهزا منی او نه زور اوزر نه مقام منی او انسانی شهرت او واک نه یې څوک په پبسو اخستلی شی اونه په کوم بل چل او فریب .شبږ خلی د میم تورې،شپږ ځلی دص
د اسحق ننګیال یاد
هغه شیبې هغه کلونه (د ارواښاد اسحق ننګیال یوه خاطره) ای ښکاری آشنا ! درته سلام کوم پام کوه ماشې له ګوتې مه وروړه *** څو ورځې مخکې ښاغلی ورور احسان الله ارینزی د ننګیال یوه خاطره لیکلی وه، هغه مې ولوسته او هغه شیبې ، هغه کلونه مې کټ مټ سترګوته ودریدل: پخوانی خواږه خاطرات، د هغه وخت صمیمیت، متقابل درناوی او عزت، دهغو وختونو اخلاص، وطن او خلکوسره مینه، د نیتونو خلوص ، لنډه داچې هغه ورځې او هغه دوستان یو ځل بیا رایاد شول. د فرهنګ عالی سطح، ادبی خلاقیتونه او هنری ارزښتو
پښتو څپه ییز جوړښت
لنډیز څپه هغه فونولوژیکي توک دی چې د کلیمې په رغښت کې د ملا تیر هومره ارزښت لري. یوه پوره او معیاري څپه د پيلیزې، زړي او پاییزې لرونکې ده، خو په ورته مهال کې له څپې څخه د پیليزې یا پاییزې برخه لوېدلی هم شي. هېڅ څپه زړي او خپلواک غږ پرته نشي رغېدلی. د څپې په جوړښت کې خپلواک یا واول هومره ارزښت لري، څومره چې څپه یې د کلیمې په جوړښت کې لري. همدا خپلواکونه دي چې په څپیز وېش او ډولونو کې یې بنسټیز نقش لوبوي. وییونه د یولړ ټاکلو څپیزو اساساتو له مخې پر څپو وېشل کېږي، چې د ژبو ترمنځ ښايي یو له ب
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه -۹ برخه
ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، په انګلستان کې د خپلې معلمۍ د دندې د پیدا کولو په هکله، یو څه معلومات وړاندې کړم. ما الحمدلله، د ۱۹۹۱ میلادي کال په آخر کې خپله دکتورا، د الکترانکس په برخه کې خلاصه کړه. دا هغه وخت و، چې د خلیج لومړنی جنګ هم واقع شوی و. دلته په انګلستان کې، هر شاګرد کوښښ کوي، چې د زده کړې
د دوسرکې سړه خونه
چا د پي ار ټي ځايي د بیا ودانولو ګروپ ته مشوره ورکړه چې ددې ولسوالی خلک په کرنه بوخت دي که چېرې د کرنیزو حاصلاتو د ساتنې لپاره ورته سړه خونه او زیرمه تون جوړ شي نو د ولسوالۍ خلکو سره به لویه مرسته شوي وي نو هغوی ته هم دغه پروژه ښه ښکاره شوه او قبوله ېې کړه ، څو ورځې وروسته اینجنیران راغلل ساحه ېې د دوسرکې نومې ځای کې له کلیو څخه لرې انتخاب کړه ، د ودانۍ د جوړولو کار پيل شو ، د شاوخوا کلیو په لس ګونو خلکو د ودانۍ جوړولو کې کار کاوه ، په څو میاشتو کې د ودانۍ جوړولو کار بشپړ شو ، قیمتي ماشینونه
موږ هم یوه برخه د طبیعت یو او د طبیعت سره مو یون دی
څرنګه چي وینو موږ هم یوه برخه د طبیعت یو او د طبیعت سره مو یون دی. نو چي داسي ده باید له طبیعت سره سم وخوځېږو. یاني هغه کسان چي له طبیعت سره دټولني موازي(parallel) نه دي نه باید لوړ مسؤلیت یاني زعامت ورپغاړه کړو. لکه: ډېر زاړه خلک، ډېرمزمن ناروغی کسان، ډېر افراطي یاني (Extremist)اوډېر ځان خوښه ونکي (Ego) یانې خودخوا. چي دوه لومړني ئې دطبیعي ناځواکۍ له مخه خپله دنده سمه پرمخ نه سو بېولای او دوه وروستني ئې دشدد له مخه دټولني له خوښي اوطبیعت سره سم کار نه سو کولای. او دوېم هغه ستاینیزي ک
د نیشاپور سپین سرې کونډه!
که چا د ښوونځي په دروازه قدم ایښی وي، یا یې د دیني مدرسې چوپال ته سر ښکاره کړی وي، یا څوک د خانقاه او تصوف کومې چوترې ته د ذکر او ورد لپاره ورغلی وي، نو حتما به د فخرالدین رازي له نوم او مقام څخه خبر وي. دغه شمله ور فیلسوف، مفسر او مورخ په ۵۴۴ هجري قمري کال چې د (۱۱۴۹م) سره سمون خوري، په لرغوني هرات کې پیدا او د شپیتو کالو په عمر په همدغه ښار کې وفات او خاورو ته سپارل شویدی. پداسی حال کې چې د ایران مذهبي مشران د فاطمینو د لښکر په قمچینه زموږ راتلونکې ګواښي، نو د دغه هیواد تنګ نظرې ناسیون
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه - آتمه - برخه
ګرانو او قدرمنو لوستونکو! السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارو په کولو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، په انګلستان کې د خپلو زده کړو په هکله، یو څه معلومات وړاندې کړم. زه د ۱۹۸۴ میلادي کال د جون د میاشتې په ۲۱ نېټه، لندن ته د درس ویلو دپا
ملیار
د هیواد د مینې شاعر ښاغلي حفیظ ملیار کاري او ادبي هڅې حفیظ ملیار څوک دی؟ د هیواد وتلی شاعر او لیکوال ښاغلی عبدالحفيظ «مليار » دخدای بښلي اروا ښاد مرزا عبدرزاق خان ساپي زوی په ١٣٣٤ه ش کال د لغمان د ولايت مرکز عمرزائي د دندی د شکور اباد په کلي کې په یوه روښان فکره کورنۍ کې سترګې دونیا ته پرانیستلې دي ۰خدای بخښلی پلار یې دخپل وخت مشهور مرزا او شاعرانو څخه وو چې قلم او اشعار یې په خپل عصر او زمان کې د هیواد والو د پام وړ ګرځیدلي دي ۰ ملیار صیب وایي : زه مې خپل پلار د لغمان
سپین او تور څه وایی؟
دواړه غبرګ د سیاه او سفید په پروګرام کې د ستیج پر سر د خلکو په وړاندې را څرګند شول . سبین او تور سره جلا دی او که همنوا؟سپانتا وا یی چې زه د کرزی په وخت کی د افغانستان د بهرنیو چارو دوزارت وزیروم . زلمی چې زوړ دی وایی چی زه دامریکا سفیر وم او اوس دهمدې هېواد خانګړی استازی یم .زه مخکې له دې څخه چې پر اصلی موضوع رڼا واچوم خمه د خیام یوې څلوریزې ته چې وایی : درکارګه کوزه ګری رفتم دوش دیدم دوهزار کوزه ګویا وخموش نا اګاه یک کوزه براورد خروش کو کوزه ګرو کوزه خر و کوزه فروش د سپی
کرونا جدي ونيسئ
لنډه کيسه (کرونا جدي ونيسئ) ميرمن: وه سړيه! نن دا څوومه شپه ده چې ماشومان وږي ويده کوم. سبا ته څه چاره وکړه، مونږ خو يې زغملی شو، خو د دوی لوږه نور نشم زغملی. خاوند: غرمه يې څه وخوړل؟ ميرمن: غرمه مې ورته هغه وچ کړي پالک جوش کړل. خاوند: سبا ته چې هر څنګه کيږي، بازار ته ځم، تر څو مې چې څه نه وي پېدا کړي، نه راځم. که نور نه وي خپل ځان خو وژلی شم. ميرمن: خدای دې نکړي، داسې مه وايه. خاوند: څه وکړم؟ د مرستې څوک نشته او ښار يې بند کړو. ښارونه خو هغه خلک بندوي، چې ولس يې پ
د عشق لفظ د الله او رسول لپاره ناروا دي
دا چې عشق يو نه يو اړخ د افراطي مينې سره لګوي او د خلکو په اند د مينې له درجو څخه ده، او الله تعالی او محمد صلی الله علیه وسلم سره مينه عبادت دی او اصطلاح شرعي ده نو ټول اړ دي تر څو الله تعالی او رسول سره د ميني لپاره په شرعي نصوصو (قران او حديث) اکتفا وکړي، په قران او حديث هر ځای کې د محبت لفظ راغلی ( والذين ءامنو اشد حبا لله ) البقره ۱۶۵۵ همدا شان د بخاري او مسلم په رواياتو کې هم ټول د محبت الفاظ استعمال شوي، همدا راز ابن القيم رحمه الله هم په اغاثة اللهفان کتاب کې ذکر کړي چې د عشق لفظ د ال
د ليکلو اصول
عنوان يا سرخط د موضوع اظهار يا عکاسي کوي ۔ د تحقيقي ليک (مقالې يا کتاب) سرخط داسې پکار وي چې ترې پته ولګي چې دا تحقيق دے نۀ چې يو رپورتاژ يا افسانه ۔ په تحقيق کښې عنوان په ډېر سوچ او عقلي بنيادونو باندې داسې ليکل پکار وي چې ترې د موضوع د حد بندۍ او تفصيلاتو پته اولګي ۔ د سرخط په انتخاب کښې د هر څه نه زياته توجه معنويت ته پکار ده ۔ د تحقيقي او تخليقي ليک په سرخط کښې فرق وي ۔ په تخليقي ليک کښې اکثر عنوان د ليک نه بعد ليکلے شي او يا که اول ليکلے شوے وي نو هم پکښې دومره لچک موجود وي چې بيا يې بدل
د پروفېسر داور خان داود ژوند او ادبي خدمات
د پروفېسر داور خان داود ژوند او ادبي خدماتليک: ډاکټر محمد علي ديناخېلنېټه: ۸م اپرېل ۲۰۲۰په پښتو ادب او په خصوصي توګه په اولسي ادب کښې د پروفېسر داور خان داود د نوم نه هر څوک واقف دي ۔ داور خان يې خپل نوم او داود يې تخلص دے ۔ داور خان داود په ۱۴ فرورۍ ۱۹۴۰ کښې په پېښور کښې د عبدالمجيد په کور کښې پېدا شۀ ۔ د ګورنمنټ لوئر مډل سکول لنډي ارباب پېښور نه يې تر شپږم جماعته پورې سبق ووئېلو ۔ په کال ۱۹۴۵ کښې دوي په ګورنمنټ هائي سکول نمبر ۳ پېښور ښار کښې په ووم جماعت کښې داخله واخسته او په ۱
لنډه کيسه (نيمه بيه)
د ښار په يوه ګڼه ګوڼه کې د سرک غاړې ته يوه ښځه چادري په سر په داسې حالت کې ناسته وه، چې ماشوم يې په غيږ کې نيولی وو. مخې ته يې يو څادر غوړيدلی وو، چې دپاسه ورباندې د دنداسو وړې وړې ګيډۍ پرتې وې. کله به د ماشوم په غلې کولو او کله د مشتري سره په خبرو کولو کې بوخته وه. د لرې نه يې اعلانونه تر غوږ شول، خو د بازار د شور له امله ورباندې پوهه نشوه. د لاوډسپيکر دا غږ ورو ورو نژدې کېدو، تر دې چې تر دوی راورسېدو. دا د ترافيک پوليسو موټر وو، چې دپاسه ورباندې لاوډسپيکر لږيدلی وو. بار بار ترې دا اعلان
د يوه افغان معلم تعلیمي ژوند ته یوه کتنه - شپږمه - برخه
ګرانو او قدرمنو لوستونکو! السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او په نېکو کارونو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. د لیکنې پدغه برخه کې، غواړم چې ګرانو او قدرمنو لوستونکو ته، د کابل د انجینرۍ په پوهنځۍ کې، د خپلې معلمۍ په هکله یو څه معلومات وړاندې کړم. زه د ۱۳۵۶ لمریز کال، د مرغومی په میاشت کې د انجینرۍ د پوهنځۍ، څخه
بهار
مژده که آمد بهار سبزه و گل بیشمار آب فراوان به باغ گشته روان هرکنار غچی و پروانه شد زنده به بوی بهار بلبل آبی کند غلغله درجویبار کرده شگوفه به باغ درخت سیب و انار برلب آب روان سایۀ بید وچنار کوکوزنان فاخته نشسته برشاخسار به شاخ سروبلند ناله کندزارزار زخانه مور و ملخ گشته روان سوی کار توهم بدو پشت کار ای پسر هوشیار خاطره : بهارشد، ابربهاری با رعد وبرق لحظات متوالی میبارد وبعد پراکنده شده، آفتاب نمایان میګرد
ګوګلي ډاکتران !
ګوګلي ډاکتران ! عبدالله - وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو لوستونکو السلام عليکم و رحمت الله وبرکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او په نېکو کارونو بوخت وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! له تاسې ټولو نه په ډېره درناوۍ هیله کوم، چې زما لیکنه تر آخره پورې په ډېر غور سره ولولئ، او خپل نظرونه له ما سره شریک کړئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، د کورونا د وایرس په هکله، ټولې مجازي پاڼې ډکې دي، او هرڅوک چې هرځای، یو معلومات پیدا کړي، نو هغه سمدلاسه،
د اِکسيل اساسي فورمولې او فنکشنونه - لنډه یادونه
يوویشتمه پېړۍ د چټکتيا پېړۍ ګڼله کېږي، یوه داسي پېړۍ چي په لنډ وخت کي يې ډېر هغه څه ممکنه کړل، چي پخوا به افسانې ښکارېدې. هو افسانې! پخوا به خلګو ویل چي پر ځای به ناست يې او خپل چهارطرفه به وينې، د ورځو سفرونه به ساعتونو او ساعتونو هغې به په دقیقو کي کیږي دا او دې ته ورته، چي په اورېدو به يې انسان هېښ سو. زما ښه په ياد دي، پلار به مي له هرات څخه کوټي(پښتونخوا) ته ټلیفون کاوه، سهار وختي به د مخابراتو په یو لوی صف کي په نوبت ولاړ وو، چي وخت به يې را ورسېد وربه غی او د کوټي والا
پښتو باید سمه ولیکو
په ویبپاڼو کي مي کتل څو «وییني» مي تر سترګه سوي،چي داباید سمي ولیکو. ترمخ تردې چي «وییني» وګورو دپښتو ژبي یوڅوستایني دنامه سره ګورو. لکه: پراخه یوه ستاینه ده،دنامه سره راځي. پراخ ملک،پراخ هېواد، پراخ تندی ... خو پراخه مړینه، پراخ مېړه، پراخ سړي ناسمه لیکنه ده. ډېرمړه،ډېرسړي،ډېره مړینه،ښه مېړه ... ښکلې سندر غاړې او ښه آواز ئې، که و وایوچي ښه سندرغاړې ده؛خودښکلاستاینه نه کوو،بلکي د«آواز» یائې د ټولنیز حالت ښه یو.د«ستاینو»سم پکاروړل دنامه سره دایو ډېراوږدپښویزاوادبي بحث دی؛پردغه څوبولګو
معرفی قاموس کبیر افغانستان
قاموس کبیر افغانستان یک گنجینه ی علمی و اکادمیک قاموس( Dictionary)، لغتنامه(Glossary)سالنامه های احصائیویStatistical yearbook))، دایره المعارفها( Encyclopedia) و کتب درسی پوهتونهاTextbook)) در هر کشور کُتب مرجع وماخذ های معتبر و دارایی معنوی(intellectual property) شمرده میشوند. این آثار گرانبها در جوامع پیشرفته، متمدن و دارای فرهنگ عالی دستاورد بزرګ نخبگان علمی (Elitism) بوده، در خدمت جامعه و مراکز علمی قرار میداشته باشند. ارزشدهی فوق العاده به چنین اثار در نظامهای نخبه سالار( Scientific
کرونا او زموږ پنځه زره کلن تاریخ
کرونا او زموږ پنځه زره کلن تاریخ بابا څنګه ده کرونا؟ هیڅ شی نشته دا د کافرو دسیسه ده په مسلمانانو تاثیر نه کوي. نو بیا د کعبی طواف ولی بند شو؟ په سعودی عرب، مصر او نور اسلامی هیوادونو کی مسجدونه ولی بند شول؟ په مسجد نبي کی ولی د لمونځ کوونکی شمېر کم شو؟ دا خو ټول مسلمانان دي. دا هم د کفار دسیسه ده تا تیره شپه په تلویزون کی ونه لیدل چی کوترو د کعبې طواف کاوه؟ د خدای د کور طواف هیڅوک نه شی بندولای. ماته د بابک (پخوانی ولسمشر) کیسه را په یاد شوه، چا ورته ویلی وو چی ښځه دی
زمونږ کلي او بانډې
درویشتمه برخه ارواښاد مرزا جمعه ګل خان ساپي الحاج مرزا جمعه ګل خان ساپی د ملک محمد شریف خان ځوی د فتح محمد خان لمسی په کال ۱۲۸۱ ه ش د لغمان ولایت د عمرزیو د خیراباد په کلي کې په یوې منوره کورنۍ کې سترګې دنیا ته خلاصې کړې دي ۰ خصوصي زد ه کړې یې د دري ژبې په ادبیاتو ،فقه ، صرف نحوه او نور دیني علومو کې د لغمان او ننګرهار په ولایاتو کې د مشهورو علماوو څخه ترلاسه کړې او تر هغه وروسته بیا د کابل د سروبي په ولسوالۍ کې د مامور په توګه ولس ته د خدمت جوګه ګرځیدلی دی۰ مد
سرې کرښې!
سرې کرښې! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارونو په کولو بوخت وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، د سرې کرښې ټکی، د ځینو افغانانو په خبرو کې ډېر زیات یادیږي، او دغه سره کرښه هم، بیا یوه واحده کرښه نده، او هرڅوک خپلې هواىٔي سرې کرښې لري. د یادولو وړ ده، چې د یوه سره کرښه، کېدای شي، د بل چا سره کرښه نه وي. یا په بل عبارت، کرښه، تر کرښې، فرق کوي! ی
غبرګې لوړې؛ د معاملو ژورې!
سږنۍ ولسمشريز ټاکنې د کمي او کيفي دواړو اړخونو ډېرې ضعيفې وې، په کمي لحاظ د خلکو ګډونو خورا لږ و،په د ۳۶ ميليونی نفوس کې چې ښايي رای ورکولو وړ په کې د ۱۸ ميليونو شاوخوا وي، ايله يو نيم ميليون شاوخوا وګړو په کې خپله رايه وکاروله. په کيفي لحاظ ټاکنې ډېرې ناندريزې وې، پر درې لکو رايو تر پايه له ولسمشر غني پرته نور اکثره کانديدان معترض دي او وايي چې هغه مخکې او وروسته له وخته استعمال شوي او د بايو ميتريک ستونزې يې سرباري. په هر صورت په دغسې يوه شکمنه سيالۍ کې ګټونکی اعلان شو، دغه اعلان بي
