بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
خبرلیکنې ژورنالستیک ارونه ۸ برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (اتمه برخه ) په رسنیوکې خبري توپیرونه : شک نشته چې چاپي ،راډیویې اوتلویزیوني خبرونه یوڅه توپیرونه سره لري . (۱)-راډیویې اوتلویزیونې خبرونه باید ډیر روان اوساده وي ،اوله سختو لغاتو،(ویونو)کارونونه باید پکې ډډه وشي ،چې بیا ورځپاڼو،اوونیزواوخبرخپرونکیومیاشتنیو مجلوکې دسختو لغاتو کارونې شونتیا شته ،ځکه که چیرته اړتیا پیدا شي ،نو فرهنګ یاډیکشنرۍ ته پکې مراجعه کیدای شي او پدې خبر مکرر عبور ه
فقهي بحثونه ۳ برخه/نیاحت یا پرمړو ستیانې
فقهي بحثونه لیکوال :مفتي فضل هادی (سالک) ستیانې کوونکې ښځه ( نائحه) تېربحث کې مود سندرغاړې قضایي ،دیني او اخلاقي اړخ دفقهاوو د منصوصي او اجتهادي اقوالو په رڼا کې وځیره، دې بحث کې به د هغې ښځې قضایي اړخ وځیرو ،چې دنوموړې دیوه ټولنیز معصیت له امله یې ددې داحقوقي اړخ تر پوښتنې لاندي راوستی اوپه وجه یې ددې داحق مرود شوی دی . شریعت مطهره کې دنائحې(ستیانې کوونکې ښځې) حکم دادی، چې دنیاحت ددې معصیت په دلیل دانائحه ښځه مردورة الشهادة ده اوقضایي اعتبار یې دټولنیز هغې غوندې د
فقهي بحثونه ۲ برخه/موسیقی یاسندرې
مخکې مو دومره واضحه کړه ،چې دسندرغاړو شهادت نه قبلیږې، اودایو داسې کسب یا هنر دی ،چې سندرغاړې دتذلیل اوحقارت پرلور بیایې. اوس به یې دفروعاتو،دجواز اونه جواز په مواردواوهم ددې په لفظي معنی هغسې رڼا واچوو، چې په کوم اسلوب فقهاوو رح په فقهي کتابونوکې څیړلې ! ضیاءالحلوم د(الغناء)لفظ داسې شاربلی، چې داد (فعال)په وزن دی او ممدود دی، دسندرغاړې غږ ته ویل کیږې (صوت المغنی)او که مقصورشي (الغنی)نوبیا دثروت یا دمال ډیروالې ته ویل کیږې . په (تکملة الشامیه اول جلد(۱۹۷) مخ) کې د(البحرالرائق) په حوال
فقهي بحثونه سندرغاړې(مغنیه)
په تير بحث کې مو د(مخنث) اوددې اړوندپه ځینو فقهي مسایلو رڼا واچوله اوهاغه څوک مو هم ګوته کړل، چې په ټولنیزاوقضایي باب کې دانسانیت دستر حق (شهادت )څخه دخپل جنایت په سبب بې برخې شول اوشرعي محاکم یې هم شهادت نه منې ،دلته به په پرلپسې توګه داځل د(مغنیي)یاسندرغاړې اخلاقي ضعف او هم دقضا انحطاطي اړخ راوسپړو،اوبیا به ورپسې بحث کې دسندرو یا موسقیت نوراحکام هم له حوالو سره ولیکواو که وخت راسره یاري وکړه څه نصوص او دفقهاوو اقوال به هم ورسره داستنادپه پار مله راوړو! (مغنیه ،تغنی اوغنا)هغه مشهورکلمات
لنډه کیسه : ایمرجنسي روغتون
ایمرجنسي روغتون کې یواځې د چهارشنبې په ورځ له غرمې وروسته کوالی شې چې خپل ناروغ وګورې ، زه هم تر ډوډۍ خوړلو وروسته روان شوم ، یوه نیمه بجه به وه ، چې هلته ورسیدم ، دروازه کې ډیر خلک ولاړ وو ، او تر لنډې تلاشۍ وروسته روغتون ته ننوتل ، په لست کې د خپل ناروغ د نوم تر پیدا کولو وروسته ورته ویل کیدل چې کوم لوري ته لاړ شي ، دغه روغتون کې یواځې د جګړې د ټپیانو درملنه کیږي ، نو ځکه کوم عادي روغتون ندی ، لدې ځایه د چا جنازه وځي ، او څوک په کې خپلې پښې یا لاسونه له لاسه ورکوي ، کوم بختور که لږ ژوبل وي
د بلاګانو میاشت
د سپوږمیز کال د صفرې میاشت په ولس کې د بلاګانو میاشت په نوم شهرت لري. عام وګړي په دې باور دي چې د اسمانونو په ډېرهسک او ترټولو اوچت پوړ کې لويې بلاګانې، شیشکې، دېوان او نور نااشناعظیم الجثه موجودات چې په کلکو پړو او څو وستوو او غبرګو ځنځيرونو تړل شوي، استوګنه لري. دا موجودات کال کې یوولس میاشتې هلته اوسیږي خو د صفرې یا بلاګانو میاشت کې لاندیني اسمان ته راکوزیږي او د خلکو پر سرونو داسې نږدې راځوړند وي چې سست ځنځيرونه او پړي يي په لږې ډکې سره کېدای شي څېرې او بلاګانې د خلکو پر سرونو راپریوځ
ښکلی سوال او ښکلی ځواب !
ښکلی سوال او ښکلی ځواب ! عبدالله وردک. انګلستان - سپتمبر - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! په قطر کې یوې افغانې ژورنالستې، په دوحه کې د طالبانو له پخواني ویاند، سهیل شاهین څخه داسې پوښتنه وکړه: ”که تاسې چېرې کابل ته راشی، آیا ماته به بیا دا اجازه راکړی، چې زه له ستاسې سره په کابل کې مصاحبه او خبرې وکړم!؟“ سهیل شاهین، داسې ځواب ورکړ: ”چې ولې نه!؟
افغان کړکیچ
اکثره افغانانو اخری خبره دغه وی چی کله یی هیڅ وسه ونه رسیږی وی اخیرت شته حساب کتاب شته تری اخلوو حال دا چی موږ اخرت او خدای ته هم ملامت یو ځکه موږ ته یی صریح ویلی چی تاسو داسی امیر وټاکی چی عادل وی, په شریعت برابر وی, مسلمان وی, امر باالمعروف او نهی عنی المنکر پلی کړی, حدود قصاص تعذیری جزاګانی پلی کړی, له غله لاس پری کړی, زنا کار ته 80دوری ورکړی, شراب خور ته دوری ورکړی ,مقتول او قاتل,فساد, بد لمنی فحشا او عشق ورک کړی, لواطت, سود خور, غصب بی عدالتی ,او ټول مسلمانان دده تر چتر لاندی یو براب
د اسلام تشریعي اساسات ـــ۸ برخه
داسلامي تشریع اساسات د تقلید دوه ګونې ډولونه ! ۸برخه مفتي فضل هادي (سالک) ځینې خلک دشرعي تقلید په باب له افراط نه کار اخلي او داسلامي امت پر مسلمانواو مومنو مقلدینو طعن وایې اوځینې خلک بیا دتقلید په باب له تفریط لاره خپلوي ،چې په هر حال کې دخواصو اوعوامو لپاره په اصولو او فروعو کې تقلید کول له واجباتو نه شمیري ،پداسې حال کې چې نن سباد امت مسلمه غوڅ اکثریت په څلورو ګونو مذهبونو کې راغونډ دی او په قاطع اکثریت اهل مذاهب او مقلدین داسلامي امت دنورو مسلکونو په پرتله د(سواد اعظم) لو
د خبر لیکنې ژورنالیستیک آرونه ۶ برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (شپږمه برخه ) دخبر تخنیکي جوړښت : دژورنالیزم دفن پوهان یا استاذان دخبر تخنیکي جوړښت کې (۳)برخې اړینې بولې ،دوئ فکر کوي چې خبر ددې دریو برخو څخه په غیر نشی جوړیدلای ،خود(ژونالیزم مطالعه )کتاب مولف (ایس ایم شاهد)بیا لیکې چې یو خبر له (۴)څلوروبرخونه پرته په تخنیکي لحاظ نشي جوړیدای ، (۱)-سرلیک یا (Lead) (۲)-دخبر پیلامه (Intro). (۳)-دخبر متن (Body) (۴)- دخبر پای یا شالید(Endiny)
خلک وطن جوړوي مونږ جیبونه ډکوو
- خلک وطن جوړوي- مونګه جیبانډکه وو- دوي آسمانو ته جګ شول- مونګه اوښان چلوو - بي له شکه چه افغانانو دا سل کاله د خپل هیواد په آبادولو کي پاتي راغلي دي. او یو عمده دلیل يي همدا ده چه مشرانو يي په لویه او وړه کچه بهرنیانو ته د پيسو په مقابل کي جاسوسي کړي او کوي. همدا لامل شوي ده چه د هیواد راتلونکي مو د پره دیو په لاس کي خلک مو عریب او هیواد مو بل هر بهرنې هیواد ته محتاج ده. کله چه په ټوله نړۍ کي د بریتانیا استعمار پاي ته ورسید او په 1939 کالونو کې نړۍ په دوهم نړیوا
زنان علیه زن ستیزی چه اهدافی دارند ؟
زندگی ومبارزات زنان درافغانستا ن بیش از هر زمان در تاریخ معاصر٬باهم گره خورده است.این در تنیدگی سرنوشت و هم سویی خواستها بار مسولیت سنگینی را بردوش مسیر زنان باید فارغ از مرزبندی های جغرافیایی تعلقات سلیقوی٬ قومی ورابطه های شخصی ٬ وموقف ومقام حکومتی باشد. زنان افغان میتوانند با تکیه بر تجربیات ٬ دانش ٬قانون مندی٬ اگاهی ومعرفت ابتکار ساز ماندهی اولیه ودعوت به راه اندازی یک حرکت سالم ٬ متدین ٬صلح دوست سراسری درکشوررا بدست گیرند ونقشی موثر اجتماعی همسازی وهمکاری دررابطه به ایجاد صلح و ثبات ایفا
د کُمینتِرن رامنځته کیدل، فعالیت او انحلال لومړۍ برخه
د کمینټرن د بنسټ ایښودلو لومړۍ نړیواله کنګره نور محمد غفوري ما مخکې په یوه لیکنه کې چې (د کارګري انټرناسیونالیسم پیدايښت او وده) تر سرلیک لاندې مې درنو لوستونکو او مینه والو ته د نورو مطبوعاتو او خپل فیسبوک له لارې وړاندې کړه؛ د کارګري انترناسیونال د راپیدا کیدو، فعالیت، ودې او انحلال په اړه لنډ معلومات ځای کړی دي. اوس غواړم چې په دې لیکنه کې چې په مختلفو برخو کې به خپره شي، د کمینترن د رامنځته کیدو، فعالیت او انحلال په اړه ځانګړی معلومات وړاندې کړم. د پانګوالي نظام د بین المل
سپین بولدک محاصره شوی ښار
یوه لنډه کیسه آسمان بیا له وریځو ډک وهء. یو هلک په لاره کی یوه کراچي کی ترکاري اچولي وهء او په کوڅو کی ګرځیدهء او له خلکو یی غوښتل چی د هغه ترکاری واخلي. د کوڅي په بله خوا کی یوه کوچنې انجلې ناسته وه او په ژړا ژړا یی له خلکو خیرات غوښته. یو څو موتره په د کوڅی یوی خوا او بله خوا کی په څو دقیقو کی تیریدل خو بیا هم د خلکو ټول فکر سپین بولدک اړولی وهء. یوي خوا ته طالبان او بلی خوا ته دولتی عسکر ول چی د ناتو د عسکروله خوا یی پلوي کیدله، تر مینځ سخته جګره روانه وه. خلک پدی نه پوهیدل چی څوک
د ځوانانو په ژوند کي د تکنالوژۍ تاثیرات
د ځوانانو په ژوند کي د تکنالوژۍ تاثیرات لیکوال: انجنیر ذبیح الله ابراهیمي په اوسني عصري نړي کي تکنالوژي د هیوادونو په نښلولو کي د اړیکي نیونې ستر بدلونونه رامنځ ته کړي دي. په دي ډول که وغواړو چی له اړیکي نیوني او ورته نورو آسانتیاوو خوند واخلو نو اړینه ده چي له نوي تکنالوژي په سمه توګه ګټه پورته کړو. نړي ته په کت
اسلام او مصا لحه
اسلام د غوره تفاهم، مشوری، مصلحت، جرگی، روغی، جوړی، مصالحی او پخلا کېدلو دېن دی. چی په عقل، فکر، علم اواستدلال سره د ستونزو هوارول غواړی او په صبر، حوصلی او معقولو تدابیروسره د جگړه کوونګو تر مینځه عادلانه مصالحی ته مسلمانان هڅوی، ترڅو په صلحه اوامنیت کی آرام، هوسا او سو کاله ژوند وکړی. زکه چی نړی د انسانانو گډ کوردی هرڅوک په کی د انسانی حقوقو او و جایبو په درک او عملی کولو سره د سوله ایز ژوندانه کولو حق لری د داسی جهان بینی او نړی دید په چا پیریال کی د ا سلام مقدس دین خپلو پیروانوته لارښونه
دوبا(کرونا) په باب دپیغمبرص صحیح وړاندوینه
دوبا (کرونا ) ختمیدو په باب چې داسلام ستر پیغمبر صلی الله علیه وسلم کومه وړاندوینه کړي وه ،هغه کټ مټ رښتیا شوه !(الحمدلله) (نږدي درې میاشتې مخکې نړیوالو رسنیو کې دخپرې شوې لیکنې یوه برخه ) هلته چې (ثریا)په افق رادبره او وبا (کرونا)له ځمکې په کډه شي ! لیکنه :مفتي فضل هادي (سالک) ........ دوبا(کرونا) دورکیدو او ختمیدو زیری! دوبا دعواملواوتاریخي شالید یا منظرکشۍ څخه وروسته اوس دا داراسپړو چې وبایی ناروغۍ یا نن سبا دا کرونا وایروس چې وبایي بڼه یې خپله کړي ، کله
خبرلیکنې ژورنالستیک ارونه 5 برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتی فضل هادي (سالک) (پنځمه برخه ) دخبرډولونه : خبردبیلابیلو برداشتونو او سرچینو له مخې اقسام لري ، چې یو څو به یې دلته دبیلګې په ډول رانقل کړو. سخت اونرم خبر: (Hard and soft News): سخت خبر :داهغه خبر دی چې ډیر مهم وي، دحکومت کومه نوې داسې پریکړه چې دټول هیوادپه حالاتو اثرپریباسې ،په ملګروملتونوکې په کومه مهمه مسئله خبري کول ،دمالیې کموالی او زیاتوالی .........،یعنې داسې خبرونوته ژورپام کیږې . نرم خبر
د ښه بوټي تر څنګ بد بوټي هم شنه کیږي!
د ښه بوټي تر څنګ بد بوټي هم شنه کیږي! عبدالله وردک انګلستان - آګست - ۲۰۲۰ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ، جوړ، او د نېکو کارونو په کولو بوخت وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! په انګلستان کې قرنطین په لومړي ځل، د مارچ په درویشتمه (۲۳) شروع شو، او ما د کور په حوېلۍ کې، ګلان، رومي بانجان، ګندنه، پالک، بادرنګ، ګشنیز، جوار، مرچک، نعنا، کاهو، ګلپي، شلغمې، او چغندر، وکرل. که ژوند و، ان شاءالله، بل ځل به ګاذرې هم
د هیواد په پرمختک کی د ټکنالوژی اغیزه
انجنیر ذبیح الله ابراهیمی - دوشنبه 20 د اسد 1399 کال انسانان د تاریخ په اوږدو کی کمال ته د رسیدو لپاره د علم په لټون کی دی. په علمی او څیړنیزه برخه کی معلوماتی ټکنالوژي خورا زیاتی آسانتیاوی او سهولتونه رامنځ ته کړی چی انسانانو سره یی د علمی ځواک په ګړندی کولو برخه کی ډیره مرسته کړی. د شلمی پیړی له نیمایی را په دیخوا ټکنالوژي پیل او تر اوسه ګړندی پرمخ روانه
ملت یې لاحافظه کې لری
دا لومړی ځل دي چې موږدادب اودادبیاتو په قالب کې دومره مبالغه ،لافې ا وباټې وینو . مرګ د خواشینۍ په کچه هر چا ته یوډول او یو مصیبت دی او دهیچا لحاظ نه کوی دهیچا زور ،زر ،قدرت او مقام نه پېژنی.طبیعی ده چې په دې برخه کې سلیقوی ،خیالی او د مړې ګېډې فارسی هم ځای نه لری له بده مرغه .سلیمان لایق هم لکه دا نور ملیونونه افغانانوپه شان چې دوی ورته اشرار ویلې یوانسان وه موږ یی فردی شخصیت او اهلیت باندې کار نه لرو او نه یې د نورو ډلومافیایی خصلتونو سره مقایسه کوو ، یو افغان وه خوکمونست! د هغه ځانګړیتوب د
دخبرلیکنې ژورنالیستیک آرونه( ۴)برخه
ژونـــــالــــیزم! دخبرلیکنې ژورنالستیک آرونه! لیکوال : مفتي فضل هادي (سالک) (څلورمه برخه ) دخبر ارزښتونه :دخبر ارزښت هغه دی، چې خبر راپیژني، یعنې داهغه تله یا ترازودی، چې خبریالان پرې دپیښو ارزښت تلي ،،خبري ارزښت پخپله پیښه کې نغښتی وي، خودخبریال په هڅه اوهاندسره راوسپړل شي ،په بله وینا هره پیښه دخپل ډول له پلوه خبري ارزښتونه لري اودغه ارزښتونه خبرته خبري ارزښت ورکوي ،څومره چې دا ارزښت ډیروي ،په هماغومره دخبریالانو دپام وړ ګرځي او دخبرپه سرخط کې یې ځایوي . خبر
سلیمان لایق اوطنز
محمود نظری د طنز نړیوال تاریخ له څلورم ټوک څخه سلیمان لایق اوطنز ۲۰۲۰-۱۹۳۰ م سلیمان لایق په (۱۹۳۰ م) کال کې په ښرنې کې زېږیدلی دی ،د هغه اصلي نوم غلام مجدد او د پلار نوم یې هاشم خان دی . سلیمان لایق په کال (۱۳۳۶ه ل) کې د ادبیاتو د پوهنځی د فلسفې له څانگې فارغ سو ی دی هغه په رادیو کې او د پښتو د انکشاف په اداره کې کار کړی دی، بیا یې دپرچم دجریدې د امتیاز د خاوند دنده تر سره کړې ده ، د ثور له کودتا وروسته هغه درادیو تلویزیون وزیر بیا د سرحداتو وزیر په صفت کار
زهرجنې خبرې
يوې ښځې خپلې ملګرې نه پوښتنه وکړه چې ستا د زوې په پيدايښت، ميړه دې په ډالۍ کې څه درکړل؟؟؟ ملګرې يې ويل هيڅ يې هم رانه کړل!!! هغې ورته ويل ولې دا ښه خبره ده؟؟؟ ايا تاسې هغې ته هيڅ ارزښت نه لری؟؟؟ د لفظونو په زهرجنو بمونو يې د هغې ښځې فکر خراب کړ، او ځان يې ورته ډير خواخوږی وښوده ترې لاړه. لږ څه وروسته چې مازيګر کې يې ميړه راغی، ګوري چې ښځه يې خفه او تندی تريو نيولی وو،د ښځې او ميړه ترمنځ يې جګړه راغله او جګړه دومره زياته شوه چې ميړه يې ښځې ته طلاق ورکړ. پوهيږی، ستونزه د
ابراهیم خلیل الله، د دریو ادیانو پیغمبر
که د نړیوال ستر کلي رنګینې نقشې ته وګورو، نو د غړو هیوادونو شمیر یې ۱۹۵ ته رسي چې د هستوګنو مجموعي تعداد یې ۷/۷۵ ملیارده دی. د همدی سرسامونکي نفوس ۹۳ سلنه، د اسلام، نصرانیت، یهودیت، هندویزم او بودیزم په ګډون، په ۲۲ مختلفو ادیانو باندی عقیده لري. پاتې ۷٪ وګړي نه د الله تعالی په ذات او نه په کوم دین ایمان نلري چې ایتیست (ملحدین یا دهریان) بلل کیږي. د دغو باورمندو پیروانو له جملې څخه (۲/۳) ملیارده یې مسیحیان (۱/۱۸) ملیارده یې مسلمانان او یواځی شپاړلس ملیونه یې یهودان دي. د دری واړو اسماني اد
