بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
د ښځینه دینی مدارسو ارزښت
دینی مدارس عموما ډیر اهمیت لری خو بیا زموږ په اوسنۍ زمانه کی د ښځینه مدارسو اهمیت بیخی ډیر دئ ځکه چی په ټولنه کی دښځو پوهه اوعلم د هر لحاظه ډیر مهم دئ، د کورنی ژوند څخه شروع بیا تر ښاری او ټولنیز ژوند پوری د ټولو په سمون کی د ښځو دینی پوهاوئ ډیر رول لری. په دین باندی پوهه ښځه هم د خپل کور ژوند سمولائ سی او هم د کور څخه بهر د نورو د ژوند په سمون کی فعال رول لوبولائ سی. مخکی تر واده کولو دینی پوهه ښځی ته د پلار، مور او نورو خپلوانو حقوق ورپیژنی او همدا راز دآینده لپاره ورته سم فکر و
د استادانو مجلس!
د استادانو مجلس! عبدالله وردک انګلستان - جنوري - ۲۰۱۹ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! په دغه پوهنتون کې چې زه له ډېرو کلونو راپدېخواه معلمي کوم، لږ تر لږه په میاشت کې یو ځلې، د هرې شعبې استادان سره کیني، او د شاګردانو په هکله هر اړخیزه بحث کوي، او په نتیجه کې یې لازمې فیصلې کوي. د یادولو وړ ده، چې پدغه مجلسونو کې د شاګردانو استازي (نماینده
د ماشومانو لپاره ناول ـ ښاغلی مټیق
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست پنځمه برخه ۵ سره ګلان ښاغلی فرانس په داسې حال کې چې د سرو ګلانو یوه ګېډۍ یې په لاسو کې وه ، د دوي مخې ته درېدلی و ،او په خندا یې وویل : (( هلکانو ، دا ډېره په زړه پورې ده چې تاسو دلته ګورم !)).دنیس وویل : (( په رښتیا هم ډېره په زړه پورې ده )). ووتر بیا هم هماغه شان د اوبو د سطل په مینځ کې مټیق ته کتل او یو ناڅاپه وویل : (( دا څنګه کېدای شي ، تاسو
آيا تمام پشتون ها طالب اند؟
نوشته ی محمد اسماعیل یون برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی یادآوری: اين مقاله پس از سرنگوني طالبان و با نام مستعار در شماره ي 1- 1381 شمسی مجله ي «هيله» به نشر رسيده است. *** د تومتونو يار دې زه يم يار بهتان هايت منم د پتاسو دستمال دې برکلي تـه ځينه بسته ی شيرينى ها را به روستاى بالا ببر! به&nbs
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست څلورمه برخه ۴ کتنه دنیس څو شېبې مټیق ته وکتل ، آیا په رښتیا هم دا ښاغلی فرانس و ؟مټیق قور قور وکړ او داسې ځای کې ودرېد چې ګواکې مخامخ یې د هغه سترګو ته کتل .دنیس ډېر په کراره وویل : (( دا سترګې خو یې بیخي لکه د ښاغلي فرانس په شان دي )).ووتر وویل : (( راځه چې دا له ځان سره یوسو ، پرېنږدو چې دا خوارکی دلته په ویترین کې پاتې شي )) . یو ناڅاپه له شا
ښاغلي مټیق ـ د ماشومانو لپاره ناول ـ ۳
په تېر پسې ښاغلی مټیق ( چونګښه ) د ماشومانو لپاره رومان لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست دریمه برخه ۳ د ژویو د خرڅلاو مغازه کله چې دتیس ، ووتر او سیتا له ښوونځي څخه د باندې ووتل پام یې شو چې ښاغلی فرانس د واټ په یوه ګوښه کې په چټکۍ سره ورک شو ،دنیس وویل : (( راځۍ ما پسې راځئ باید ویې څارو )) سیتا خپل ځای کې ودرېده : (( زه تاسو سره نه یمه ، دا ښه نده چې یو څوک وڅرل شي ، همداسې نده ووتر ؟ )) .ووتر لږ څنډ نه وروسته په شرمېدلې بڼه
ښاغلي مټیق ـ ۲ـ ناول
په تېر پسې ښاغلی مټیق ( چونګښه ) د ماشومانو لپاره رومان لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست دویمه برخه ۲ پرانیستې خوله ښاغلي فرانس لکه هغه چا چې وغواړي په لامبو کې لاندې غوټه ووهي ، په خپله سینه کې خپله ساه بنده کړه او یو ناڅاپه یې وویل : (( صبر وکړۍ ! لومړی باید تاسو قسم یاد کړۍ چې زما راز به هېڅ چا ته نه وایۍ )) . ټولو ټولګي والو سره یو ځای وویل : (( قسم یادوو )) .دنیس په داسې حال کې چې رخه یې کوله جیغه یې کړه : (( که همدا اوس د
استاد هم چې استاد وي!
استاد هم چې استاد وي! عبدالله وردک انګلستان - دسمبر - ۲۰۱۸ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! په نړۍ کې، د هغو ملکونو خلک ډېر بختور دي، چې ښه پوه، او عادل استادان ولري. ښه استاد لرل، یو ستر نعمت دی. د استاد مقام ډېر لوړ، او د قدر وړ دی. په شاګردانو هر وخت لازمه ده، چې د ښو استادانو، په قدر پوه شي، او هغوی ته د زړه له کومي احترام ولري، او د دوی په حق کې ه
رېښتینی دین
رېښتینی دین (لومړۍ برخه) یادونه: «رېښتینی دین» د رېښتینو پېښو پر بنسټ لیکل شوی دی تاج محمد د ۲۰۰۱ زېږدي کال د اکتور میاشتې په اوومه نېټه، کله چې امریکایانو په افغانستان کې پوځي عملیات پیل کړل، نړۍ ته سترګې وغوړولې. تاج محمد د نوي پېر رېښتینی زوی و: کله چې یې عمر ۱۵ کالو ته ورسېد، نو هغه د دې نړۍ د ټولو حرامو شیانو خوند څکلی و. د کابل په «ډيپلومات» نامه نڅاځي کې داسې څوک نه و، چې له تاج محمد سره د شرابو څښلو او نجنو ته په پیسو ورکولو کې سیالي وکړي.
زدکړه د اوسني ټولنیز او بشري رنځ یوازنۍ درملنه
علم پر انسان( نر او ښځه) فرض دی( نه یوازې پر نرینه). (الحدیث) الله جل جلاله فرمایلي دي، چې تاسې د ځمکې پر مخ څېړنې او پلټنې وکړئ؛ نوي شیونه به پیدا او وپېژنئ! یعنې په الهي احکامو حکم وکړئ او له حرکته مو برکتونه تر لاسه کړئ. له دې څخه څرګندېږي، چې له دیني علم سره دنیاوي، عصري او مدني علم هم اړین دی. زما په اند په نړۍ کې به اوسمهال د مسلم په پرتله نامسلم وګړي د الله جل جلاله له کلامه ډېره ګټه پورته کوي او له معنا سره به یې لولي او د دې لپاره په کې فکر کوي، چې د علم او پوهې په نړیوا
د پښتو ژبژغورنې ملي غورځنگ مشرتابه ته وړانديځ
داچې دپښتو ژبژغورنې ملي غورځنگ په ډير لږ مهال کې لوالتيا ډيره کړه دا يوه اړتيا انگيرل کېده ، تشه وه چې بايد ډکه شواى واى خو د رب پر سترې لورينې دا تشه مخ په ډکېدو ده اوس مهال يې مينه پال ، مينه وال ، او ليوال يې مخ پورته کېدو دي نو له دې سره د غورڅنگ پازه هم ډيريږي او بايد د مېنه والو وړانديځونو ته هم ځير وي رغنده نيوکوته هم ځواب ولري دا غورځنگ د خپل کار د ژبې دپالنې لپاره د هېواد اساسي قانون ١٦ ماده د استدلال لپاره وړاندې کوي ماده په دې ډول
محصولات هاریایی و عاریایی
نوشتن پیرامون زشتی ها و فسادی که در حاکمیت های بازار آزاد بر مردم ما حواله کردند، مقال بزرگ است که به صورت مستقل، چیزی بیشتر از شاهنامه ی فردوسی خواهد شد. تنوع زشتی ها، فساد، خیانت ها و ابتذالی که نتیجه اش نوعی از دارایی های نازل شده اند، باور هایی را زاده اند که اگر بسط یابند، آستان بوسی بیگانه نیز تا جایی ن
مدرسه و مكتب
نوشته ی محمد اسماعیل یون برگردان از پشتو به دری: مصطفی عمرزی یادآوری: اين مقاله در اوج قدرت طالبان نوشته شده بود؛ زمانی كه آنان نام مكتب را به مدرسه تغيير دادند و كمپاين عام ضد مكتب ها آغاز يافت. اين مقاله با نام مستعار در مجله ي «هيله» به نشر رسيده است. اینک ترجمه ی دری
ادبي ټوټه
یوه ادبي ټوټه ساعت د شپې له دریوو اوښتي خوب له سترګو الوتی له ځایه پورته شوم له کړکۍ نه د باندې نری باران د یو نیم لاروي په لاس نیولې چترۍ لمندوي د لارې پر سر لګېدلي څراغونه ځای ځای رڼا لګولې او لاره داسې نه ښکاري لکه یوه عمومي جاده . بېرته راستون شوم د کمپیوټر د میز خوا ته په یاد مې شول چې فیسبوک کې ولیکم یوه خبره پخه خبره : باران اوري خو لکه زموږ د کلي باران سېل نه جوړوي پ
مکافات و مجازات
اصولی که بر اساس آن ها، مردمان یک کشور، اتباع نامیده می شوند، در متن موضوع، عبارت از تعهد به منافع مردم، ارزش های همه گانی، تمامیت ارضی، باور ملی و احترام به زیست باهمی اند. بنابراین باید طبق قاعده ی مکافات و مجازات نیز محک زده شوند. در حاکمیت رییس جمهور کرزی، با چهره ها، افراد و اشخاصی مواجه شدیم که با تمام توان برای خدشه دار کردن تاریخ افغانستان، هویت افغان ها، تحریف ارزش ها، توهین و هتک حرمت به اقوام، فعالیت های مختلف سی
پښتوژبه په سيمه کې له ځانگړى ارزښت څخه برخمنه ده
پښتوژبه نن په افغانستان ، پاکستان او په سيمې کې خپل ځانگړى ځاى لري گڼ شمير ويناوال لري پوره د يو(ملت) ژبه ده، که څه هم داپښتون ملت ويشل شوى خو پښتو ژبه يې يوه ده نن ورځ په رسنيز چاپيريال کې پوره او غوښن ځاى لري، خو د حکومتونو او د ځينوناپوهو پښتنو له خوا پامه غورځولې ده ځينې سياسي ، کورني او بهرني لاملونه هم شته چې د پښتو د ودې او پرمختگ په لاره کې خنډ دي دا يوڅو د گوتوپه شمير ورځې کيږي چې د فيسبوک له لارې د ژبژغورنې ملي غورځنگ پرنوم
زلزله: د زلزلې په وخت کې بايد سړی څه وکړي چې ځان د خطر څخه وژغوري؟
زلزله: د زلزلې په وخت کې بايد سړی څه وکړي چې ځان د خطر څخه وژغوري؟ ډېر څه وخت وړاندې ما د زلزلې د منځ ته راتلو، وجې (علتونو)، ډولونو، ساحو او وختونو په برخه کې يوه ليکنه د انترنټ په مختلفو مخونو (ساېټونو) کې په ليکه کړې وه. دا چې د دغې طبعي افت څخه سړې څنګه ځان د مرګ څخه وژغوري، خپلو هيوادوالو ته په لنډ ډول د يو څو کړنو هدايت کوم: د زلزلې په وخت کې د ټولو نه ډېر مهم د ژوند ژغورنې چال چلند دی. نو ځکه د زلزلي تر اغيزې لاندې ساحو کې دا ډېر ضرور دی، چې وګړي دغه مهمې کړنې په نظر کې وني
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول
Uښاغلی مټیق ( چونګښه) لیکوال : پاول وان لون د ماشومانو لپاره ناول پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست کاکا طوطي او ټولو لګ لګانو ته ډالۍ ژباړونکی : زموږ د وخت ټولو چونګښاو ته ډالۍ لومړۍ برخه یو مهم راز همدا چې ښوونکی ټولګې ته راننوت ،په قدم وهلو یې پیل وکړ ، یو ناڅاپه ودرېد او زده کوونکو ته یې وویل : (( زه یو مهم راز لرم )) .هلکانو ژر خپل رنګه پنسلونه پر میزونو کېښودل او په حیرانتیا سره یې ښاغلي فرانس ته وکتل . سیتا وپوښتل : (( ښاغلی فرانس تاسو څه مهم
که زه کاندید وای ; د کډوالو بېرته راتلل
د کډوالو بېرته راتلل په افغانستان کې د سولې د تامین او د افغانستان د حیثیت د ساتلو له پاره یوه خورا مهمه خبره ده. د دې تر څنګ چې په ګاونډیو هېوادونو کې د ملیونونو کډوالو حضور د دغو هېوادونو په لاس کې د افغانستان پر ملت او دولت د فشار راوړلو یوه خورا اغیزمنه وسیله جوړوي، د افغانستان دښمنان او د دولت وسله وال مخالفین هم د کډوالو په منځ کې د سربازنیونې پراخه سرچینه لري. همدا راز د کډوالو&
د جهانی صاحب د ځړاب په هکله
د سیاه سنګ انتقادی مقالی ته می د جهانی صاحب ځواب ولوست. زما غبرګون دا دی چی کاشکی داسی چټیاتو ته یی دومره درنښت نه وای ورکړی چی ټکی په ټکی یی رد کړی د خپل شعر نه دفاع وکړی. شاعر د کوم سیاسی ګوند رییس یا ویاند نه دی او هیحکله دا مجبوریت نه لری چی خپل شعر د کومی سیاسی اصولنامی سره مقایسه کړی چی د کوم برګراف او کومی حاشیی نه یی سر نه وی غړولی. د جهانی صاحب دی کور ودان وی چی د پامیر په باره کی یی هم شعر ویلی او دکونړ انځورنه یی هم کارولی دی. خو دښتیا خبره دا ده چی که دده ټول شعرونه هم یوازی د کند
د جنګی جنایتکارانو اتهامنامه؛ قضایی شننه
قضاوتپوه محمد سلیمان د جنګی جنایتکارانو په اتهامنامه کې د مسوول مدعی العموم د وجدان په حکم، بشري احساس او د قانون په ړنا کې د دردیدلي او کړیدلي ولس دردونه په پوره دلایلو سره چي د زړه نه راخوتيږي د قضا لور مقام ته وړاندي کړی ده. د تجربې او مسلک د ښه وړتیا پر بنا، د لاندي ټکو ته د هر حقوقپوه پام راګرځي، او د دعوا د جرم او مجرم
سازمان هاي اجتماعي
از جمله ي ده ها وسيله اي كه امروزه به واسطه ي آن ها، شماري بي سواد، پول به دست مي آورند، سازمان هاي اجتماعي اند. همين حالا تعداد زیاد اتحاديه ها و نهاد هايی وجود دارند كه با نام هاي خيلي بزرگتر از كار، به اصطلاح خودشان مصدر خدمت می شوند. اداراتی با شماري از ماموران تاريخ گذشته ي دولتي كه همه جا را فراگرفته اند، مثل
د ګیرې له برکته!
د ګیرې له برکته! عبدالله وردک انګلستان - دسمبر - ۲۰۱۸ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! غواړم، چې د ژوند یوه ریښتنۍ کیسه درته وکړم. ځنې وروڼه او خویندې به وایي، چې دغه کیسې به څه وخت خلاصېږي؟! ان شاءالله چې تاسې هم زما په شان سپین ګیري شئ، نو بیا به تاسې هم خپلې ریښتنۍ کیسې کوئ. تر ټولو لومړی، زه غواړم دغه نقطه په ښه توګه واضح کړم چې په دغه لیکنه ک
د ماشومانو د برخلیک دښمن مو وپيژنئ
ژباړه او زیاتونه: محمدالله آرین هر مور او پلار هیله لري چې بچي يي درس ووايي او کله مو هم دا ارمان نه دی کړی چې زموږ بچيان دې درس نيمګړی پريږدي او کار دې وکړي ، خو له دې ټولو سره سره له ځينو تنکيو ځوانانو او ماشومانو درس پاتې شي او کار ته مخه کړي. په افغانستان کې په خاص ډول د کار بازار له ډيرو ستونزو سره مخ دی ماشومان خو څه کوې لويان په کاري چاپيريال کې له ګڼو ستونزو سره مخ دي، بله بدي داده چې زموږ په ټولنه کې ماشومان يوازې شاقه يا سخت کارونه نکوي بلکه نشه يي توکو ته مخه کوي، د م
مکلفیت او د کار قوه
مکلفیت د اجباري کار هغه حالت دی چې د یو هېواد ټول (یا ځینې) وګړي د دولتي دستګاه خدمت ته راځي. عموماً مکلفیت د نظامي خدمت له پاره کارول کېږي. د نړۍ په کچه د مکلفیت تاریخ تر پخوانیو تمدنونو پورې رسېږي. د هامورابي پاچاهي(۱۷۹۱ ق.م – ۱۷۵۰ ق.م) هغه لومړی دولت دی چې د مکلفیت ذکر یې د قانوني موادو په توګه تر موږ رارسېدلی دی. په افغانستان کې د امیر شیرعلي خان د پاچاهۍ پر مهال د افغانستان د منظمې اردو بنسټ کښېښودل شو چې هم تعلیم ورکول کېده، هم یې خپل ځان
