بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
تمدن وفرهنگ افغانستان باستان
تمدن وفرهنگ هر کشوری همزمان باتاریخ آن کشور است. به کمک آثار کتبی٫باقیمانده أثار باستان شناسی ُازمایش های نوین٫سنگ نبشته ها ٫اثار باقیمانده کتبی بروی فلز وظروف گلی ونیز بکمک تحقیقات علمی جدید٫میتوان درباره گذشته کشوری ونیز تاریخ وسوابق تاریخی ملتی وهم چنین اهمیت ونفوذ تمدن وفرهنگ ان کشور به گفتگو وپحث پرداخت. تمدن با خوشبختی وپیش رفت هر کشوروملتی ارتباط مستقیم دارد.در صورتیکه فرهنگ هر کشور مر بوط است به پیش رفت واخلاق مردم هرکشور یابه عبارت دیگر تمدن و فرهنگ همانند دانه ها یا حلقه های زنج
مـــرحوم عـــلامه ابوالـفضـل معين الدين څوک ؤ؟
مـــرحوم عـــلامه ابوالـفضـل معين الدين څوک ؤ؟ بسمه تعالی حامدا ومصلیا بې له شکه چي دعلماء کرامو دانتقال لړۍ له څه مودې راهیسي په ډیر شدت روانه ده، ډیر علماء حق له دې فاني نړۍ دخپل مهربانه رب پر لور وکوچيدل، چي دا هم. دې امت ته یوه ستره صدمه ده، پکار خو داده چي موږ دهر حق عالم په ژوند کي قدر وکړو، خو متأسفانه چي زموږ په ټولنه کي هيڅ دکمال خاوند په ژوندون کي ارزښت نلري، خو کله چي له دې دنیا کوچ وکړي نو بیا یې ستایونکي او محبین ډیر سي، او دتمساح په شان اوښکي تويوي، خو دنعمت له ز
به مناسبت 24 جوزا روز مادر
بنیان گذاران روز جهانی مادر ، از مادر این چنین تقدیر می کنند ! ...................................................... روز جهانی مادر توسط زن راهبه آمریکایی به نام آناجارویس در سال 1907 م در کلیسای شهر گرافتون ، ولایت ویرجینیای آمریکا ، اساس گذاشته شد و بعد از آن بخاطر ترقی و پیشرفت مادران وطن ما، به طرف کشور ما صادر گردید ! لذا روز جهانی مادر را کسانی اساس گذاشتند که با مرتکب شدن وحشتناک ترین جنایات در مقابل مادر ، از مادر تقدیر نمودند و می نمایند ، که به چند نمونه از این تقدی
د یوه چا د آخرت د ښه کولو هڅې!
د یوه چا د آخرت د ښه کولو هڅې! عبدالله وردک انګلستان - مې - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې روغ او جوړ وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، متأسفانه هغه خلک چې د یوه چا د آخرت د ښه کولو کوښښ کوي، هغوی ته په ښه سترګه نه کتل کیږي، او حتٰی په ځینو وختونو کې هغه توهین کیږي هم؛ او هغوی ته هغه ټکي کارول کیږي، چې ډېر دردونکي وي. پکار خو دا ده، چې د دغه شانته خلکو باید د زړه له کومي قدر او عزت وشي، او هغوی ن
د یوه پردېس افغان د روژې د میاشتې دعا!
ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. د زړه له کومي، د الله(ج) لوی او مهربان دربار ته، د عاجزۍ دواړه لاسونه پورته کوم، او دغه لاندې دعاوې کوم: ۱ - الله(ج) د زمونږه ټولو مسلمانانو روژې، تراوېح ، ختمونه، او نور عبادتونه، پخپل دربار کې قبول کړي. آمین یارب العٰلمین. ۲ - الله(ج) د زمونږه ټولو مسلمانانو، دین او دنیا برابر کړي. آمین یارب العٰلمین . ۳ - الله(ج) دې په اففانستان او په ټوله نړۍ کې هغه شانته سوله
علامه ابوالفضل دعلمي اسمان ځلاند ستوری
بسمه تعالی حامدا ومصلیا بې له شکه چي دعلماء کرامو دانتقال لړۍ له څه مودې راهیسي په ډیر شدت روانه ده، ډیر علماء حق له دې فاني نړۍ دخپل مهربانه رب پر لور وکوچيدل، چي دا هم. دې امت ته یوه ستره صدمه ده، پکار خو داده چي موږ دهر حق عالم په ژوند کي قدر وکړو، خو متأسفانه چي زموږ په ټولنه کي هيڅ دکمال خاوند په ژوندون کي ارزښت نلري، خو کله چي له دې دنیا کوچ وکړي نو بیا یې ستایونکي او محبین ډیر سي، او دتمساح په شان اوښکي تويوي، خو دنعمت له زوال وروسته دپه هغه پسي ارمان کول کومه ګټه نلري، الله تع
د مجازي ګروپونو د مسىٔولینو او غړو د پام وړ!
ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، کېدای شي، په ګران افغانستان کې د ډېرو خوراکي شیانو کموالی تر سترګو شي، لېکن، د افغانانو ترمنځ د مجازي ګروپونو یا پاڼو شمېره خو باالکل پرېمانه شتون لري. هرڅوک په ډېره آسانۍ سره، د واټس اَپ یو ګروپ جوړولی شي، او بیا خپل ملګري، د دوی له خوښې پرته پکې شاملولای شي. لېکن، د دغې ګروپونو صحیح اداره کول نو بیا د هرچا کار ندی، او دومره ساده، او
اشک و لبخند
اشک و لبخند مصطفی عمرزی برگ های بسیاری از سیاهروزی ها و بی خانمانی های ما، محتوای کتابی ست که از سی سال بدین سو بر حجم آن افزوده می شود و پایانی ندارد. آن برگ ها افزون بر نکته ها و نماهایی هستند که با این بهانه نیز گوشه هایی از آن ها را به تصویر می کشیم. گذر از رنج ها، تجربه ای ست که در پهنای زمین، در کمین است. کسی نیست که در آن شناخته نشده باشد. در داستان های اندوه، کودکان کارگر و رنج های شان، پاسخ مرارت هایی هس
څلور،څلور،څلور
الف : څلور شیان دی چې دېر نقصان پېښوی : دښځو ښکار ،قمار،شرابخوری او دکار په وخت کې ښکار. ب:څلور شیان دی چې انسان لوړې درجې ته رسولی شی: علم ،حلم، کرم او ښه ژبه . ج:دمنافق علا مات څلور دی:دروغ ویل،وعده ماتول،خیانت او نا پایداری ،اوخبروکې جګړه او بدالفاظ شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن سوله متدین، هراړخیزه ،جامع او ارادتمنده اصول او آداب غواړی .سوله ولسواکی ده، دغریب ده دفقیرده ،عزت ده، سکون او امنیت،سوله دمظلوم ملت یو سترآرمان دی دغه سپېڅلی آرمان باید تر سره شی.په سوله الله ج خو
عظیم انسان
ددنیا په پلیتی مې ځان پلیت کړ حیف دی داچې نه عالم شوم نه جاهل «رحمن بابا علیه الرحمه» ای خلکو ! تاسې ومنی چې د نړۍ ډیری هېوادونو ډېر کار کړی او له موږڅخه ډیر مخکې دی زه دسترګو دید له تاسې سره شریک کوم. کوم عامه کارونه چې دوی دولس لپاره کړی په اقتصادی ،اجتماعی او ټولنیزو برخو کې کړی عقل او سوچ نه وځی .شپه او ورځ یوشان کړې ،امنیت د سکون لپاره دومره مطمن بریښی چې انسان خپل موجودیت باندې پوره حاکمیت لری . دومره خپلې خاورې ته صاف اوصادق دی چې له عمرانی برخو څخه یې په ډاګه کیږی. عام
کاکتوس!
ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! زه د کاکتوس پروګرام، له څه مودې راهیسې په ډېر غور سره ګورم. کله کله یې د تلویزیون له لارې، کله کله یې د یوتیوب له لارې، او کله کله یې بیا زما ځینې ملګري، ماته رالیږي، او زه یې ګورم. نن مې هم د یوه سیاستوال په هکله د کاکتوس پروګرام وکاته، او ماته د زما د یوه پخواني ملګري، یوه کیسه راپه یاد شوه. کیسه په لاندې ډول سره وه: کله چې زه د کابل
د مرادونو کاروان
د یو فیلسوف وینا ده (د هیلو په سمندر کې غوپه کیدل، د نا امیدۍ په ساحل کې له پاتې کیدو څخه ډیر غوره دي) ځکه چې هیله د ژوند کولو او نورو ته د ژوند بښلو، ښکلی هنر دی. هیله د هرې هڅې تاداو او د هر باور د زیږون سرچینه ده. په زړه کې د مراد لرل، په خپل مخ باندی د موسکا شال غوړوي او د مقابل لوري د ډاډ لامل ګرځي. د رسول علیه السلام صحیح حدیث دی چې ( د الله په ذات ښه ګمان کول او له هغه څخه هیله لرل، ښه عبادت دی) نهیلو خلکو ته پکار ده چې لږ تر لږه د هغه افتاب پرست ګل په اندازه همت ولري چې د باران په ورځ
ولی مو ژوند په کړاو دﺉ؟
په نړۍ کې زیاتره خلک له خپل ژوند څخه شکایت کوي.چې ګڼ شمېر یې،زموږ په ټولنه او چاپیریال کې ژوند کوي.څوک له خپلې کورنۍ څخه شکایت کوي،او څوک له خپلو نږدې ملګرو څخه،او همداسې زیاتره ستونزې دي چې خلک ترې شکایت کوي.که چېري دې ستونزو ته په جدي او سم ډول فکر ونه شي،د نورو ډېرو ستونزو او ناروغیو سبب ګرځي.او په راتلونکي کې ژوند سخت او بد حالت ته ځي.آیا کله مو په دې اړه فکر کړې دﺉ؟ لومړي: ستونزه د څه له امله پېښه شوې ده؟ دوهم:هغه ستونزه چې زموږ ژوند یې په کړاو او سخت
دلمانځه ملګرتیا
که هر څومره سخته،کړکېچ او مصیبت کې یی نو لمونځ وکړه الله ج ته پناه یوسه چې الله عز وجل دې غمونه کم کړی د ټولو غمونو لامل له الله ج سره واټن دی دغه واټن په سیمینارونو ،سالګرو،کنفرانسونو او فرمایشی جلسو او محفلو نوکې واقعی او معنوی رنګ نه لری، نه سمیږی نو ختم یې کړه چې الله ج دې غمونه ختم کړی دجهنم اور اوسرې لمبې را یادې کړه دغه کار د ې له ګناهونو ،وژنو،توغندیو ، رنګارنګ زهری شیمیا یی موادو څخه منع کولی شی که غواړې چې نیکمرغی تر لاسه کړې کتابونه ولوله دعدالت ،انصاف ،مساوات او وروری حس له ځانه س
خپل ځانته ړاندهء او ولس ته بينا یان
په دري کې یو ضرب المثل یا متل لرو چې وايي ( کورِ خود بیناءِې مردم ) = یعنې هغه څوک چې خپل ځانته ړوند وي ،خپل عیبونه نه ويني مګر د خلکو عیبونو ته ښه بينا وي او سترګې ېې ټېغې ختلې وي چې څنګه د اشارت په ګوته نیوکې وکړي له دې نه ناخبر چې څلور ګوتې ېې بیرته ځان ته متوجه وي!!!!دا متل د ډيریو سیاستمداریانو باندې که د هیواد دڼنه دي او که باهر صدق کوي.د مثال په ډول په دا ۳۰-۴۰ کالونو کښې هغه راهبران ، تنظيمونه ، ډلې ټپلې او ... چې د سوپر پآورانو او سيمه ایزو ګاوڼدیانو له خوا د ګوډاګیانو او خود
دالمان یو نامتو اونیز اخبار(die ZEIT) «دي څیت» څخه
دالمان یو نامتو اونیز اخبار(die ZEIT) «دي څیت» چي په «هامبورګ» کي خپریږي پر۱۸سمه دفرورۍ ۲۰۲۱ کي دیوې ژبڅېړني له مخه لیکي: (پریویشتمه دفبروري دمورنۍ ژبي نړیواله ورځ ده چي له دې جملې نه ئې ډېري ژبي ترخطر لاندي دي. ۷۰۰۰ ژبي په نړۍ کي تر دې دمه شتون لري،چي له دې نه ئې ۳۸۰۰ ژبي په ډول ډول رقمو سره تر خطر لاندي دي.) او بیا لیکي: (۲۸۳۵ ژبي ترخطر لاندي نه دي. ۱۴۱۷ ژبي ترخطرلاندي دي داځکه چي اکثریت دځوانان ئې لا خبري په کوي،خو هلکان ئې څومرخیال نه ساتي. او۱۷۶۸ ژبي ډېرترخطرلاندي دي، ځکه ځوانان خبري
د لیرې واټن زده کړو تاریخچه
په لیکه(انلاین) زده کړو ته؛ پر انټرنیټ زده کړې هم وایي چې e-learning یې مشهور نوم بلل کیږي ( ځینی محققین ددې دواړو ترمنځ په توپیر ټینګار کوي). د لیرې واټن زده کړې (Distance learning) هغه ډول زده کړو ته ویل کیږي چې د سُنتي زده کړو پر خلاف د مختلفې جغرافیه (د ټولګي حاضرې څځه بغیر) یا لیرې واټن څخه ترسره کیږي یا هغه زده کړې چې د ښوونکي او زده کونکي ترمنځ فزیکی واټن موجود وي چې یو او بل لمس کولې او لیدلې نه شي (بغیر د کوم وسیلې) هغه ته د لیرې واټن زده کړې وایي چې مختلف ډولونه لري، انلاین زده کړی
په پښتو ژبه کې د لومړي ځل لپاره د ''قواعد الافتاء'' کتاب چاپ شو
د افغانستان د پوهنتونونو د شرعیاتو پوهنځیو د (فقه او قانون/ اسلامي تعلیمات) څانګو او د دیني مدرسو د فقهې، افتاء او قضاء د تخصص د برخې محصلینو لپاره په اصول افتاء کې د «قواعد الافتاء» په نامه کتاب چې د لوړو زده کړو د کریکولم او درسي نصاب مفرداتو ته په کتو لیکل شوی، له چاپه راووت.دا کتاب د شرعیاتو پوهنځي استاد مفتي فضل هادي سالک لیکلی.قواعد الافتاء په اصول افتاء کې په پښتو ژبه لومړنی کتاب دی چې د هېواد مشهورو علماوو، پوهاندانو، او دوکتورانو پرې تقریظونه لیکلي او د کتاب متانت او علمي اړخ
د وخت له ټکي ناوړه ګټه پورته کول!
د وخت له ټکي ناوړه ګټه پورته کول! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، چې کله له یوه جګپوړي افغان مامور، او ځینو سیاستوالو څخه پوښتنه وشي، چې ولې پدغه شلو کلونو کې کوم ګټور پایدار کار په افغانستان کې سرته ندی رسېدلی، نو د دوی متحدالمال ځواب همدا وي، چې هر شی وخت ته ضرورت لري. یعنې، دغه (۲۰) کاله وخت، دوی ته هېڅ وخت نه ښکاري.
د مجازي نړۍ د لیکوالو د پام وړ!
د مجازي نړۍ د لیکوالو د پام وړ! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، زیاتره خلک په مجازي نړۍ کې ډول ډول لیکنې، خبرې، او وېدیوګانې نشروي، چې ځینې یې هیڅ نوعه منل شوی ستندرد په نظر کې نه نیسي. په ډېر تأسف سره، دغه شانته کړنې، په ځینو افغانانو کې ساري مرض ګرزېدلی دی. د یادولو وړ ده، چې ځینې افغانان، خپلو ځانونو ته په ډېر ا
د مارچ د اتمې نېټې- د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت
د ښځو حقوقو ته غاړه ايښودل تاریخي حکم دي! د میلادي جنتري د مارچ د مياشتې په اتمه نېټه چې معمولاً د لمریزې هجري جنترۍ د حوت د میاشتې له اتلسمې نيټې سره سمون خوري، په ټوله نړۍ کې ښځې او دښځو د حقوقو پلویان سرکونو ته راوزي، مارشونه او مظاهرې کوي، په لویو هالونو کې غونډې او په وړو مجلسو کې د مارچ اتمه نېټه د ښځو د نړیوالې ورځې په نوم نمانځي. په دې ورځ د کال تر نورو ورځو زیات د نړۍ ښځې یو له بله سره خپل پیوستون ښکاروي، په ټولنه کې خپل ځان او حضور څرګندوي، د خپل موجودیت او ټولنیز مناسب ځای
عبدالله غمخور / د فکرونو او رنګونو شاعر
دا شاعران هم د کمال خلک دي. ځینی د خد او خیال، سرو شونډو، اوږدو زلفو، دنګو چنارونو او رامبیل چمبیل ساندې غږوي. څوک د یتیمو اوښکو، څیري ګریوان او ناترسو سلګیو ویر لمانځي او څه بیا داسی وي چې د خپل ولس د بیدارۍ او د غلیم د رسوایۍ غمونه یې په سر انبار کړي وي. همدغه شاعران، ساده او کلیوالې محاورې په داسی ښکلو جملو کې راونغاړي چې د هنرمندانو په زرینو حنجرو کې سندري شي. د ادب په بنډارونو کې یې اثر دومره ژور وي چې ساقي او میکده یې پارسنګی هم نه وي. ځوانان مست کړي په اتڼ شي، پیغلې چمبې راواخلي په نڅا
د انټرویو په هکله ځینې ټکي!
د انټرویو په هکله ځینې ټکي! عبدالله وردک انګلستان - مارچ - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، یوه په زړه پورې دنده پیدا کول آسانه کار ندی. یا په بل عبارت، په اوسني افغانستان کې د یوې مسلکي دندې پیدا کول ډېرې ستونزې لري، او پدې هکله زیات علتونه شته، چې هغه په ډېرو شیانو پورې تړلي دي. د یوې دندې د پیدا کولو لپاره لومړنی ګام، د یوې ښې CV ترتیب کول دي؛ او ب
د دوستۍ او دښمنۍ ځانګړي معیارونه!
د دوستۍ او دښمنۍ ځانګړي معیارونه! عبدالله وردک. انګلستان - فبروری - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! دا خبره خو هر مسلمان افغان ته معلومه ده، چې مونږه افغانان، که له چا سره دوستي، او یا دښمني کوو، نو هغه باید خاص د الله(ج) په خاطر وي، او بس. لېکن، نن سبا په اوسني افغانستان کې متأسفانه، دوستي، او دښمني د چوکۍ او یا پیسو په خاطر، تر سره کیږي، او بس. نو له
د مورنۍ ژبې د نړيوالې ورځې په پلمه
د مورنۍ ژبې نړيواله ورځ د فبرورۍ ۲۱ لومړی ځل د ۱۹۹۹ زېږدي کال په نوامبر مياشت کې د ملگریو ملتو سازمان د يونسکو په يوه لوی کنفرانس کې اعلان شوه او د ۲۰۰۰ زېږدي کال د فبرورۍ له مياشتې راهيسې هر کال په نړۍ کې لمانځل کېږي. دا ورځ له کولتوري او گڼ ژبيز غونډال سره په وده کې د مرستې کولو په موخه اعلان شوې ده. د ملگریو ملتو سازمان عمومي اسامبلې د ۲۰۰۷ ز کال د می پر ۱۶ نېټه، ۲۰۰۸ ز کال د ژبو د نړیوال کال په توگه اعلان کړی وو. دغه کال د هغه پرېکړه ليک پر بنسټ د ژبو د نړيوال کال په توگه اعلان شو، چې
