ټول افغان څیړنیزې مقالې
خبرنگاری یا عریضه نویسی؟
خبرنگاری یا عریضه نویسی؟ مصطفی عمرزی کثرت روزنامه ها، مجلات، نشریه ها، رادیو ها، آژانس های خبری و تلویزیون ها در طول حکومت رئیس جمهور حامد کرزی، سبب شد تا رونق عجیبی به حرفه ی خبرنگاری- گزارشگری و روح تازه ای بر ژورنالیسم مُرده و دولتی کشور نیز دمیده شود. امروزه خبرنگاران و گزارشگران ما از توانایی های بیشتری نسبت به همتایان خود در گذشته ها برخوردار اند؛ اما از آن جایی که سایه ی واسطه، شناخت و رشوه از بالای مردم ما
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر مصطفی عمرزی حقوق بشر، یک مولفه ی مهم است. اين مولفه، خيلي انساني ست. تامين و برآورد اهداف آن بر هر انساني، لازم است. شايد اين مولفه با شهرت خلق آن در غرب، موافق میل بعضی از منتقدان و دگم انديشان شرق و مسلمانان نباشد. از اين اشاره نبايد ناراحت شد؛ هرچند مفكوره ي حقوق بشر با ظهور ادیان و فلاسفه، قرن ها قبل از خلق نو آن در غرب، با تمام وجود بروز کرده بود؛ اما بدعت، سنت شكني، استبداد و استعما
جامعه ی منحط
جامعه ی منحط مصطفی عمرزی وقتی می نویسم «جامعه ی منحط»، نهایت نارضایتی ما را آشکار می سازد. ببینید! ما ناگزیریم حتی بر مواردی هم انتقاد کنیم که رفع و روب آن ها خیلی آسان است. به عبارت دیگر، ناتوانی مدیریتی در افغانستان، شکل حاد دارد. از چند ماه به این سو، مثل این که سگان ولگرد ما نیز شعور آن را یافته باشند، پرخاش به حد آنان هم رسیده است. نمی دانم توجه کرده اید که میزان پاچه گیری سگان ولگرد کابل، زیاد شده است؟ در ا
تیمور شاهی
تیمور شاهی مصطفی عمرزی در دو کناره ی دریای کابل که تا چند دهه ی گذشته، جزو کابل قدیم به شمار می رفتند، تعمیر ها و اماکنی قرار دارند که با ورود کشور به قرن 20 میلادی، با نما ها و اشکال نو، آغاز یک جریان تازه ی عمرانی نیز می باشند؛ هرچند اولین بنا های سبک اروپایی و عصری در زمان امیر عبدالرحمن خان(رح) ساخته شده اند که در زمان حکمروایی پسرش، امیر حبیب الله خان(رح) بر دامنه ی آن ها افزوده می شود. جاده ی تیمورشاهی با آر
په کابل کي چاودني او د آروپا خلک د افغانستان په هکله څه وايی
دا فغانستان په هکله ما دیو انلاین فورم نه یو څه معلومان راخیستي ده چه د آخرو خونړیو بریدونو د دشت برچي په سیمه کي دنجونو لیسي مخي ته د آروپایانو عبرګونونه یی راپارولي دي. البته په دي فورم کي په سلګونو خلکو خپل نظرونه د افغانستان په بار وړاندي کړي وو. څه شي چه ډیر دپام وړ وو هغه دا چه په افغانستان کي د بي ثباتي او ورانکاري نه نوره آروپایان ستړي شوي دي او وايی چه افغانان نوره بل څه نه پيژني او دوي څو پيړي وروسته پاتي خلک دي. یو چا لیکلي وو چه د افغانستان نه باید ټولي
تنقید بی عارضه
تنقید بی عارضه مصطفی عمرزی ما از گفت و گو های خود، خاطرات ناخوش نیز داریم. یک دلیل آن، عوارضی هستند که هنگام نفی یا رد موضع طرف مقابل، ارائه می شوند. تاثیرات روانی این تقابل که گاه به خشونت هم کشانده می شوند، تبعات می یابند و اگر جلو آن ها گرفته نشود، به یک فرهنگ بد رویارویی مبدل می شوند. من با بیش از 15 سال کار فرهنگی، متوجه شده ام که اگر هنگام گفت و گو ها، به خصوص در جایی که در موضع مخالف واقع می شویم و خواسته
تجارت رسانه یی
تجارت رسانه یی مصطفی عمرزی فضای پس از حاکمیت طالبان، زمینه های زیادی را از جمله برای تجارت گسترده، آماده ساخت. یکی از موارد آن، تجارت رسانه یی ست که در حدود فعالیت نشریه ها، رادیو ها، تلویزیون ها و آژانس های خبری، صورت می گیرد. حکومت افغانستان که در امر فعالیت های رسانه یی، متعهد است، متاسفانه با ضعف دستگاه اداری خویش و نداشتن قوانین واضح که در آن ها صیانت منافع ملی، خط سرخ باشد، زمینه ی سوء استفاده های زیاد، از
شاه دو شمشیره
شاه دو شمشیره مصطفی عمرزی در مرکز شهر کابل، زیارتی قرار دارد که مرجع عام و خاص است. داستان ها و روایات زیادی وجود دارند که نسل اندر نسل، از این زیارت، بازگو می شوند. مانند تمام مکان های مقدس و مورد احترام، این زیارت در برهه های مختلف، مردم متدین ما را به سوی خود، کشانده است. بیش از 1300 سال از مرگ لیث ابن قیس می گذرد، اما جان نثاری ها و فداکاری های او برای گسترش اسلام، در وجود آرامگاه و شخصیتش، همچنان بر فروزند
پندار هاي انساني
پندار هاي انساني (فرهنگ هاي خير و شر) مصطفی عمرزی جامعه و مردمي كه متاثر از ارزش هاي انسانی باشند، پابند اصولی مي شوند كه احترام، اخلاق و نيكويي، از الگو هاي بارز آن ها شمرده شده اند. در چنين جامعه اي حدود، خطوط و مرزها مشخص و واضح هستند. شاملان در اين احاطه با باور و اعتقادي كه بر ايديالوژي ها چیره اند، مسبب بقا، سعادت و آرامش می شوند. بنا بر این، فروريزي و نابودي آن ها، جامعه را به س
پس از استعمال
پس از استعمال مصطفی عمرزی منظورم از عنوان این مقاله، پس از استفاده ی جنسی نیست. در این اواخر بعضی از هموطنان ما شکایت می کنند که تلویزیون محلی «یک»، مغرضانه به مسایل قومی، دامن می زند. من مدت کوتاهی در اوایلی که این تلویزیون، آغاز به فعالیت کرده بود، با آن همکاری می کردم، اما بعداً با تیره شدن مناسباتم با خلیل رومان که مسوولیت بخش خبر آن را بر عهده داشت، آن جا را ترک کردم. آن چه در همان زمان از آن جا برداشت کرده بودم، این
پديده هاي منفي و مثبت
پديده هاي منفي و مثبت مصطفی عمرزی در جامعه ي ما كه رواج نفي و انکار، حاكميت تمام دارد، درکی به درستی و گسترده گی به ميان نيامده كه مسایل را باید در ابعاد مثبت و منفي آن ها بررسي کنیم. سال هاي زيادي ست كه پديده هاي جالبي چون ويديو و تلويزيون در ميان مردم، مورد استفاده قرار دارند. در جامعه ي مذهبي و سنتي ما با نفي تصوير كه اصل بینش را زير پرسش مي برد، آن دو پديده از عقب ويترين فروشگاه ها تا منازل و اعدامگاه هايی كه در زمان
دامریکایی اشغال دوهم مخ
دامریکا خارجه وزیر وایی چه دوی عسکر باسی خو له افغانستان نه تیر ندی. هغوی نه شاته تګ کړی او نه به له افغاستان سره رابطه پریکه کړی. دا خبره یی په انګلستان کی د انګریز خارجه وزیر سره یوځای په خبری کانفرانس کی کړی ده. هغه دا دی: ۱ دوی به دیپلوماتیک فعالیتو ته دوام ورکړی. په دی کی ددولت او طالبانو په مینځ کی دخبرو امکانات برابرول دی. ۲ دافغانستان نظامی قواوو ملاتړ کول دوام لری. په دی کی نور پرمختیایی، اقتصادی، انسانی، او عسکری ملاتړ شامل دی. ددوهمی پروژی په پرمخ
دصلحي په راتلو سره داجتماعي عدالت تامینول هم اړین دي که نه خداي مه کړه داصلح به پایداره نه وي
لمړۍ - په دا آخرو دوه څلویښتو کالونو کي په افغانستان کي هیڅوک هم دملي اتل او یا مارشال وړ کس نه وو بلکه دا تقلبي اتلان اومارشالان په اصل کي دهیواد او نوامیسو اصلي تجاران وو. بس اړینه ده چه د دا سي کاغذي او تقلبي اتلانو او مارشالانو لقب د بیرته واخیستل شي. او جنګي جنایتکاران دتقدیر په ځاي باید ولس ته حساب ورکړي او محاکمه شي. دوهم - دشهید او مجاهد په نوم دي د هر ډول تلین او لمنځغاستو ته د پاي ټکي کیښودل شي. دریم - دواټونو ، هوايي ډګرونو دولتي او غیر د ولتي موسساتو ن
مردم افغانستان دین پرست وشخص پرست هستند لاکن آیا وطنپرست هم هستند؟
اګر مردمان سرزمین افغانستان با واقیعت وطنپرست میبودند امروز آنقدر بیچاره نمیبودم وحد اقل وطن خودرا با کشور هاي همسایه رقیب میساختیم. اطفال ما ګرسنا و سؤ تغضیه هستند آینده کشور ما مربوط میشوند با همسایه ګان. در دفاع از کشور و تما میت ارضي عاجزهستیم ومیبینم که همسایه ګان هر روز با مرز هاي ما تجاوز میکند وروز به روز خاک کشور ما را زیر تسلط خود درمیاورند. همچنان شواهد نشان دهنده این است که حکومت امروزي کابل خط فرضی دیورند را قبول کرده وبا پاکستان یکجا برادران پښتون آن سوی مرض را توسط دیو
دثور ۷ نیټه که د پښتنو دغرور او یووالي پاي
محترمو زه په کوم ګوند او یا سازمان پوري اړوند نه یم او د یو عادي افغان په توګه کله نا کله دقلم په واسطه دزړه پړاس باسم او تاسوسره يي شریکوم. ټولو ته ښه معلومه ده چه روس او امریکا دافغانستان نه وځي او یا هم وتلي دي خو دنااهلو پښتنو او لږکیو په مرسته امریکا، روس، ایران او پاکستان دپښتنو یووالي او غرور مات کړ. دثور د ۷ کودتا یا انقلاب نه وروسته روسانو ډیر زر قدرت لږکیو یعني پرچمیانو ته چه په سر کي يی مرحوم ببرک کارمل وو وسپاره. روسانواودهغوي ملګرو بل څه نه غوښتل فقط وفقط د پښتنو
پی گیری دوسیه های جرم
پی گیری دوسیه های جرم مصطفی عمرزی مهمترین تلقی از آثار افشاگر تاریخی، نباید محدود به نوستالژی/ تداعی بماند. تداوم خیانت ها، جنایت ها و جفا ها به دلیل اغماض محکمه ی افرادی نیز صورت گرفته که بیشتر در تحولات کودتایی که آن ها را انقلاب عنوان می کردند، به مردم و کشور، آسیب زده بودند. هرچند کتاب هایی که در مسئله ی تعقیب دوسیه های مجرمان مربوط به تحولات کوتایی، منتشر می شوند، معدود اند، اما آن را جداً مطرح کرده اند. حدا
خواست بي جا
خواست بي جا مصطفی عمرزی پس از فراغت از صنف سياست كه از زمان شمول در آن، از شاگردان تنبل و ضعيف بوده اند، تاكنون نیز نشانه ي واقعي از اميدواري ها براي اخذ نمرات عالي، به چشم نمي خورد. در اين كه از شاگردان ناكارآمد صنف سياست استند، نبايد بسيار عضه خورد؛ زيرا اين نصاب در فرهنگ ما وجود نداشت. بل در خلوت های آن، غمی فربه می شد که حالا به نام حمیت دینی، بیش از همه نمره دارد. شایقان این راه، تلاش می کنند به جبران خبط های به اص
احیای اُبُهت
احیای اُبُهت (نیاز به اصلاحات سیاسی) مصطفی عمرزی بعضی هموطنان دلخور استند که چرا به گونه ی کامل، جلو فرهنگ سازی های مغرضانه و ضد افغان ها و پشتون ها گرفته نمی شود؛ اما آنان متوجه نیستند که تمام دشواری ها از طریق فرهنگ سازی، رفع نمی شوند. تا جایی که در جریان کار های من و آن بزرگان ما استند که همیشه و با واکنش های به موقع، نگذاشته اند زهرپاشی مخالفان تعمیم یابد و یا آن انتظارات شان برآورد
انديشه هاي جانوري به نام انسان
انديشه هاي جانوري به نام انسان مصطفی عمرزی یک مقوله است که «انسان، حیوان ناطق است!» در زنده گي او شايد در تمام آن بر دو مورد، بیش از همه حكايت شود كه يكي خوشي و ديگري غم نام دارد. تا جايي كه به زنده گي حيوانات مربوط است، اين طبقه، خوشي ها و غم هاي خود را در راستای چريدن، فرار، آزادي و سفر، خلاصه مي كنند. حیوانات نظر به اوضاع جسمي و فزيكي و كلاً در گونه هاي اهلي، وحشي، مضر و بي آزار، تقسيم مي شوند. گونه ي بي آز
بخش تولید در تلویزیون
بخش تولید در تلویزیون مصطفی عمرزی نشر برنامه های تولیدی، مهمترین فعالیت رسانه ها را تشکیل می دهد. به خصوص شبکه های تلویزیونی با ایجاد دو بخش خبر و تولید، به انجام این مامول می پردازند. بخش خبر با پوشش رویداد ها و تهیه ی برنامه های خبری(گزارش ها) و بخش تولید با تهیه ی برنامه هایی که غیر اتفاقی اند، فرهنگ سازی می کنند. شبکه ی «رادیو- تلویزیون باختر» در سایه ی اهداف نهایی نشراتی خویش با تمرکز در بخش تولید، به اهمیت
د فوکوشيما اتومي بټۍ د ويجاړېدو داستان او خطرناکې اغېزې یې
د ۲۰۱۱ د مارچ په يوولسمه نېټه د جاپان فوکوشيما ایالت د ريشتر ۹ درجې زلزلې ولړزاوه او ورپسې دسونامي له امله په دې سيمه کې د (فوکوشيما) په نامه د اتومي انرژي د لومړۍ بټۍ ماشين الات له کاره وغورځېدل او د رادیو اکتيفو مضرو موادو د خپرېدو لامل شول. څېړونکي دا پېښه د چرنوبيل د اتومي بټۍ له پېښې وروسته په نړۍ کې دويمه ستره اتومي فاجعه ګڼي. دا مضرې وړانګې ان تر کيلومترو ،کيلومترو پورې خپرې شوې. جاپان د مضرو وړانګو څخه د ژغورنې په خاطر ددې بټۍ تر شل کيلومتري ټول د اوسېدو ځايونه خالي کړل او ان
از خاطرات فرهنگی
از خاطرات فرهنگی مصطفی عمرزی در بیش از 15 سال کار فرهنگی مستمر، خاطرات جالبی هم دارم که مربوط این عرصه می شوند. یک نوع آن، شامل چاپ کتاب هایی می شود که با ضعف بودجه، سعی می کردیم از انتشار نمانند. از این قرار که متاسفانه دست تنگی های اقتصادی اجازه نمی دادند کتاب ها را با کیفیت و معیار لازم چاپ و نشر کنیم. اختیار اندازه ی A5، کاغذ متوسط و کوچک کردن حروف، برای آن که به حجم کتاب یا قیمت بالا منجر نشوند، از ناگزیری های ما بود
هرچند دیرهنگام و مزرورانه
هرچند دیرهنگام و مزرورانه (پیرامون کتاب «مداخلات فرامرزی و فاجعه ی سقوط جمهوری افغانستان») مصطفی عمرزی تحولات پی در پی و سریع که بیشتر محصولات رویداد شوم هفت ثور بودند، موقع ندادند تا به عوامل بحران که ناشی از تحولات پی در پی بودند، چنانی که در خور آنان بود(محاکمه و جزا) پرداخته شود. از بخت بد، چون تمام جریانات منفی در زمینه ی اقتدار تاریخی و سیاسی پشتون های افغانستان(قوم اکثری
ددوحی دتړون دماتونی په بیخیری کی خیر: طالبان باید څه وکړی؟
اوس چه امریکایانو ددوحی تړون مات کړ نو راځی هغه په بیخیری کی خیر وبولو. بیخیری په دی چه نور به اشغال اوږد سی او دډیرو مسلمانو وینی به توی سی. خیر په دی چه ددوحی دتړون دوهم او نوی ټوک به لاسلیک سی. مونږه وایو چه طالبان باید په نوی او ښه تړون باندی اصرار وکړی. ټوله نړی نن سبا ننواتی کوی چه طالبان دی دترکیی په غونډه کی برخه واخلی. دنابغه رییس او ارګ او داستعمار په لاس نور کینول سوی اداره چیان دخپلو بادارانو خبری تایدوی. تراوسه لا نده مالومه چه طالبان به څه تصمیم ونیسی. ایا هغو
دجمهوریت بدیل فدرالې اویا امارتي نظام نه ډار نه ده پکار!
دا چه په هیواد کي دوه څلویښت کاله افغانان د یو بل سره په جنګ کي ښیګل دي او نن سبا دبل هر وخت نه یوي سرتاسري سولي ته لاره هواره شوي ده او مختلف اړخونه ډول ډول نظرونه د افغانستان راتلونکي په اړه وړاندي کوي. خو دهر څه نه مهم د ولسمشر غنۍ ټینګار د جمهوریت په پلو د پوښتني وړدي. تاسو ته ښه جوته ده چه شل کاله وړاندي په بن کي یولڼدمهال انتقالي حکومت د کرزي په مشري رامنځ ته شو چه پښتاته تر نن ورځي پوري په دا شل کلنه دوره کي د حکومت په چوکات کي کمرنګه وو اودي. او اکثرأ لوړۍ حکومتي
