ټول افغان څیړنیزې مقالې


د جرمن شرکت سره د چرسو همکاري، طالبان غواړي جرمني ته نشه یې توکي ورسوي

سرچینه: د جرمني تدڅ  -ورځېنی اخبارلیکوال: د افغانستان سیاسي او حقوقٍي چارو جرمن کارپوه څیړنوال ښاغلی توماس روتیګژباړن: سراج الحق ببرک زی ځدراڼ يادونه: د دې لیکنې د ژباړې لوستلو مخکې د تاسو درنو لوستونکو پام دوه مهمو ټکو ته راړول کیږي.لومړی: (تدڅ) د جرمني ورځینی اخبار لنډیز نوم دی. دا د ج

18.12.2021 سراج الحق ببرک زی ځدراڼ

بهرنۍ تبادله (Foreign Exchange)

یادونه: بهرنۍ تبادله د پیسو اقتصاد او نړیوال اقتصاد په برخه کې خورا پراخه موضوع ده چې بدلون یې اقتصاد تر اغیز لاندې راولي. دا چې په کوم حالت کې د تبادلې کچه د هیواد په ګټه یا په زیان تمامیږي، د موضوع بیل اړخ دی چې دلته یې تر بحث لاندې نه نیسو او یوازې په هغو برخو غږیږو چې په اوسني وخت کې د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانۍ ارزښت سره اړیکه لري. په نړۍ کې هیڅ هیواد نشته چې خپلې ټولې اړتیاوې په خپله پوره او پر ځان بسیا وي. یا هم په بل ډول؛ له نورو هیوادونو سره د توکو او چوپړتیاؤ راکړه ورکړه ت

16.12.2021 امان الله ورین

افزایش جمعیت، خطرات و راه های کنترل

افزایش سرسام آور جمعیت یکی از مشکلات کنونی و آینده جهان است ، کشورهای توسعه یافته تلاش میکنند که جمعیت شان را کنترول کنند و برعکس در کشورهای در حال توسعه و جهان سومی مانند افغانستان افزایش قابل ملاحظه جمعیت به چشم میخورد. در سال  ۲۰۰۷  جمعیت افغانستان به صورت تخمینی ۷.۳۲  میلیون نفر اعلام شد و در حال حاضر بنابر تخمین ها احتمالا جمعیت کشور از مرز ۳۸ میلیون نفر گذشته است و این جمعیت با توجه به شرایط نابسامان اقتصادی افغانستان که بیش از نیمی از جمعیت آن در زیر خط فقر به سر میبرند یکی از

12.12.2021 شریف منصور

راهکارهایی برای محافظت از حیوانات

چشمه ها سرخ شد از خون غزالان چمن                            چشم صیاد به دنبال شکار است هنوز [1] حیوانات جز  جدا ناپذیر  محیط زیست و  زندگی ما هستند، موجوداتی که دروغ نمیگویند، فریب نمیدهند و کلا تمام بدی هایی که ما انسان ها در آنها مهارت های ویژه ای داریم در آنها نیست اما بشر همیشه رفتار خصمانه ای نسبت به این موجودات دوست داشتنی داشته است،  بنابر آمار  صندوق جهانی طبیعت  ۶۰  درصد حیات وحش جهان در نیم قرن گذشته از بین رفته است. در اسپانیا پس از پایان مراسم  گاوبازی گاوه

12.12.2021 شریف منصور

گرمای جهانی و عواقب آن

گرمایش زمین یکی از بزرگترین مشکلاتی است که ما دچار آن هستیم  و احتمالا نسل های بعدی هم با  آن دست و پنجه نرم خواهند کرد، گرمای  زمین  به شدت محیط زیست و ساکنان زمین  چه انسان ها و چه حیوانات  را تهدید میکند  برای اینکه بهتر به عمق فاجعه پی ببرید باید بدانید که گرمای زمین چه عواقبی خواهد داشت:  ۱_  آب و هوا را تغییر می دهد و باعث  وقوع سیل ، طوفان های شدید و خشکسالی میشود.۲_باعث  ذوب شدن یخچال ها  و  بالا آمدن سطح آب دریاها میشود.۳_  منابع غذایی انسان ها کاهش می یابد.۴_  اف

12.12.2021 شریف منصور

تاریخچه الماس کوه نور

الماس کوه نور  بسم الله الرحمن الرحیم تاکنون بارها خوانندگان گرامی از من پرسیده اند که آیا درست است که انگلیس ها الماس کوه نور را از افغانستان دزدیده اند و آیا میشود آن را پس گرفت. و برای تعداد دیگری سوال پیش آمده بود که آیا واقعا الماس کوه نور شوم است و هر کس که صاحب آن باشد عاقبت بدی خواهد داشت؟ خوشبختانه امروز توانستم خلاصه ای از آنچه که قبلا در این مورد نوشته ام را بازنویسی کنم و به خوانندگان گرامی تقدیم کنم. پیش از آنکه به چگونگی خارج شدن الماس از افغانستان بپ

11.12.2021 شریف منصور

سرگذشت امیر عبدالله خجستانی از قول خودش

امیر احمد بن عبدالله بزرگ مردی بود که با سعی و تلاش از فلاکت به اوج سعادت رسید، احمد از خجستان ( از توابع بادغیس ) بود و در دوران طاهریان به امارت رسید ، پیش از امارت شغل او کرایه دادن خر بود و از آن طریق روزگار میگذرانید، روزی مشغول خواندن دیوان حنظله بادغیسی بود که شعر مشهور حنظله را خواند و متحول شد. نظامی سمرقندی در کتاب چهار مقاله سرگذشت امیر احمد را از زبان خودش به این صورت آورده است: احمد بن عبدالله خجستانی را پرسیدند که تو مردی خربنده بودی ، به امیری خراسان چون افتادی؟

11.12.2021 شریف منصور

نگاهی گذرا به سلطنت تیمورشاه درانی

  تیمورشاه فرزند و ولیعهد احمدشاه درانی در سال ۱۷۷۳ تاج سلطنت درانی را بر سر گذاشت و در نخستین سال سلطنت خود، کابل را به عنوان پایتخت جدید انتخاب کرد. تیمورشاه و فئودال ها : تیمورشاه مانند پدر از فئودال ها خوشش نمی آمد و تا آنجا که امکان داشت میکوشید با تضعیف آنها دولت را تقویت کند.فئودال ها هم از هیچ گزینه ای برای براندازی سلطنت او دریغ نکردند، در سال ۱۷۷۴ فئودال ها شورشی به راه انداختند و به کابل لشکر کشیدند، تیمورشاه شخصا برای مقابله با آنها آمد و با وجود کثرت ق

11.12.2021 شریف منصور

د ځینو ناروغیو د راتلو وخت

حیرانوونکي [هیښوونکي] معلومات ویې ویل : څرنګه چې زه د زړه د ناروغیو متخصص یم نو په نړیوالو غونډو،سیمینارونو او کانفرانسونو کې د ګډون بلنې راځي. که څه هم چې په دې سیمینار کې له بلنې پاتې شوی اوم،خو سیمینار په داسې موضوع و...چې زه یې ګډون کولو ته مجبور کړم...عنوان داسې و...چې د ناروغیو رامنځته کېدلو لپاره هم څه وختونه دي،دماغي شریانونو شکیدلو او دماغي سکتې وخت،شوګر( شکره) ناروغي کله رامنځته کیږي یا د زړه دوره کله راتللی شي. آیا د یوې ناروغۍ د رامنځته کېدلو لپاره هم یو وخت وي؟ دا هغه

08.12.2021 حافظ ډاکترعبدالرشیدمومند

د طاهر اڅکزي څلوریځي

د طاهر اڅکزي څلوریځي دوه کارونه چي دنیا کي دي ډېرګران زموږ په ملک افغانستان کي دي آسان یو بیرغ بل مو قانون   اساسي   دی چي یې ګورې بیا بدل وي په یو آن   چي ملي بیرغ یې تش په نوم یادیږي اساسي قانون  یي  هم   ژر ژر بدلیږي کوم ملکونه چي په قدر ورته  ګوري هلته    دواړه   په   پېړیو  ساتل   کیږي   بدل نه سي په پېړیو د بیرغ رنګ چي ولاړ یې ولسونه   دي تر څنګ هر هیواد   په   خپل   بیرغ   پېژندل   ک

26.11.2021 Karim Halimi

د تعلیم او دهغه پرمختیا دطالبانو جدي توجه غواړي

  ځینی ابتدایي ټکي اسلام دديني فرایضو زده کول فرض عین بولي او نور فرض کفایي دي. فرض عین شاید دابتدایي مکتبو او مدرسو شاګردان په خپلو اولو صنفو کې خلاص کړي. دا په دې شرط چه صرف بهایي صرف میر پریښودل سي او دهغه په ځای نور ظلم ، خلاصه کیداني او قدوري او داسې نور مختصرات باندي وويل سي. نور ټول ديني او دنیاوي علوم به فرض کفایي وي چه هغه په ټولو مسلمانانو باندې فرض ندي او یو خاصه ټولګۍ که باندي مصروفه سي نو دټولو مسلمانانو فرض باندي ادا کیږي. دا په دې معنی چه متوسط تعلیم او عالي یا

18.11.2021 طاهر ثابت

بدلون: د حرکت او حکومت توپير بايد وشي

د افغانستان په خاوره کې د پخواني شوروي اتحاد له ماتېدو وروسته د افغان د ازادۍ غږ نه يوازې په سيمه بلکې په ټوله نړۍ کې خپور شو، او نړۍ د پراخو بدلونونو شاهده وه، خو ژورې اغېزې يې پر سيمه او ګاونډيو وکړې، په سيمه کې ځينې ازادي خواه خوځښتونه له هماغې چېنې څخه خړوبيږي، چې شا او خوا دوه څلويښت کاله مخکې د افغانستان په سپېڅلې خاوره کې راخوټکېدلې وه. خو په دې توپاني کلونو کې که له يوې خوا يې تودو بادونو د افغانانو مخونه سپېره او هېواد يې په شاړو بدل کړ، له بلې خوا زموږ له بې وسۍ، کم فهمۍ، طب

11.11.2021 محمد اسماعيل (عندليب)

د نړۍ د ټولو حکومتونو دوه ارګانه سکیولر دي د طالب امارة د استثناء کېدلو امکان نسته !

وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ ژباړه : كوم خلك چې د الله له نازل كړي دستور سره سمې فيصلې ونه كړي هماغوى كافران دي.   حکومت باید چه مسلمان او سلامي  وي ؟ ، او که عادل حکومت ؟ . علماء ویلي چه : «الملک یبقی مع الکفر و لایبقی معالظلم» ژباړه : حکومت د کفر سره دوام کوي ( باقي به وي ) اما د ظلم سره دوام نکوي ( باقي نه پاتیږي)    پوښتنه دا ده چه : د حکومت په ساختار کښي  شریعت څومره رول لري، تر دې لمخه چه پوښتن

07.11.2021 Karim Halimi

طالب د ستري لوبي مهره ده ، د سیاسي جغرافیی تغیر راروان دی

  زه قطعا دا نسم منلی چه دې جغرافیی دي د جهان سیال تمدون درلودلی وي . تمدون د انسان د مغز محصول دی . تمدون د تکامل  نه منځ ته راځي  ، د تکامل لپاره اولین شئ چه دي ، هغه فکري او مغزي تکامل دی، فکري تکامل لمړۍ علامه دا ده چه : انسان ته خیالت ور پیداسي ، خیالات اقسام لري چه بعضي خیالات دي د فکر  د خلل په سبب پیداکیږي ، انسان چپ او لپ ږغوي ، او بعضي خیالات د مشکلاتو او مشقت او سختیو په سبب په مغز کي پیدا کیږي فکر چه مشلاتو ته حل نشي پیداکولی ، په لنډو لارو يي حل لټوي ، د لنډو لارو

07.11.2021 Karim Halimi

بحران افغانستان و فروپاشی قدرت، کنفرانس مسکو و کنفرانس تهران

صحنه سیاسی و اجتماعی افغانستان نزدیک به سه ماه پس از بازگرداندن طالبان توسط آمریکا و شرکای ناتو به قدرت سیاسی شاهد دگرگونی‌ها و تلاطم حادی است. اتکا امارت اسلامی طالبان به رابطه با چین و روسیه وعده‌‌های سیاسی و اقتصادی آنان پاسخگوی فوری گره کور فاجعه انسانی بر بستر رکود و متلاشی شدن وضعیت کنونی نیست. واضح است اوضاع بحرانی کنونی به سمت فروپاشی افغانستان  پیش خواهد رفت. طالبان قادر به اداره بحران کشور نیست. بجز تحمیل مشقت کنونی، برنامه‌ و راه‌حلی هم برای مدیریت وضع موجود ندارد.

05.11.2021 سیامک بهاری

د سیاسي زعیم او قومي مشرتابه انتخاب د ملت اختیار دی ، تاته چا دا اختیار درکړی ، چه زعیم را انتخاب که ؟؟

د سیاسي زعیم او رئیس قوم انتخاب زما اختیار دی ، تاته چا دا اختیاردرکړی ، چه زعیم را انتخاب که !    دا چه تا يو څوکتابونه لوستي او د عربو تاج دي پر سر ایښی ، دا حق ځان ته ور کوې چه : زعیم او کفیل را انتخابوې ،دامنم چه عالم او بې علمه ندي مساوي ، نو دا مانا نه چه زعیم او کفیل به ته را انتخابوې ،  دا منم چه علم د خدای ذاتي صفت دی ، علم لوړ مقام دی ، هو ! دا راسره ومنه چه علم یو نسبتي قدرت دي ، هر بنده یواندازه علم لري ، او هر بنده یو اندازه جهالت اوناپوهي  لري ، خو ! یوه

03.11.2021 Karim Halimi

ډېمکراسي کفر دی ؟موږ د افغانستان لپاره افغان امارت د سرتاسري بیعت له لاري غوښتونکي یؤ

افغانان دیمکراسی نه غواړي ، دیمکراسي کفر دی .  موږ د حضرت ابو بکر د عصر بیعت او انتخابات غواړو ، او هر افغان ته د نصیحت او بیان حق غواړو ، دیمکراسي نه غواړو .  د مسلماني ټولني لپاره د یو مسلمان د امارت غوښتونکي یو ، هر مسلمان چه د سرتاسري بیعت نه سر پېچنه کوي ، د اسلام سره ډغري وهل دي ، څوک چه سر تاسري د بیعت او انتخاب حق له مسلمان نه اخلي ، او مطلق حاکم ته قدرت ورکوي ، دا کفر دی  ، مسلمان تنها یو مطلق حکم او خالق منلی سي بل مطلقه حاکم نشي منلی ؟ او د مسلمان نه چه څو د تبلغ او

02.11.2021 Karim Halimi

د افغانستان خطرناکه ګاونډي او د طالبانو په رسمیت نه پیژندلي واکمني

دویمه او ورستۍ برخه  ۶. د سعودي عربستان، افغانستان او طالبانو اړیکو ته یوه لنډه کتنهپر افغانستان باندې د پخوانې شوروي اتحاد د یرغل په مهال سعودي عربستان د کمونېزم ضد مجاهدین له هر اړخېزه پلوه تمویل کړل. د دې سربېره افراطي اسلامي سني ډلې لکه د القاعدې ترهګرې ډلې مشر بن لادن، هغه څوک چې د امریکایانو لخوا په پاکستان کې ووژل شو، د سعودي عربستان او خلیچ هیوادونو څخه سیاسي، مذهبې ایډ‌بالوجیکي او مالي مرستې ترلاسه کولي.د ۱۹۷۹ یم کا

30.10.2021 سراج الحق ببرک زی ځدراڼ

بدلون: ناپوهي، ټوکې او که د تعليمي نظام د ړنګولو پلان؟

د انجونو د زده کړې په اړه د مور ميری سلوک، او که جهالت ته د يو قشر ټېله کول؟ دوه مياشتې او څلور ورځې بشپړې شوې، چې پخوانی حکومت ړنګ، او واکمني طالبانو تر لاسه کړې، طالب مشرانو په لومړي سر کې ويلي و، چې د حکومتدارۍ ټولو خواوو ته به پوره پاملرنه وکړي، خصوصاً د زده کړې برخې ته به متوجه و اوسي.د اوسني ضعيت په هره برخه کتاب کتاب خبرې کېدای شي، خو زده کړه بيا تر ټولو مهمه ده، امارت له پخوا څخه هم د پوهنې او لوړو زده کړو کميسيونونه درلودل، تمه وه چې د پوهنې او زده کړو په برخه کې به ډېر ع

30.10.2021 محمد اسماعيل (عندليب)

نظری مختصر به تاریخچه ی رادیو در افغانستان (به مناسبت هشتادمین سالګرد تاسیس رادیو افغانستان)

اختراع رادیو انقلاب بزرگی را در جهان خبررسانی و توسعه فرهنگ هابوجود آورد. انتشار صوت توسط امواج بعد از اختراع ماشین چاپ توسط گوتمبرگ، انقلاب دوم در عرصه ی فرهنگ ودانش بود. خصوصاً در ممالک روبانکشاف که سواد در آنها کم است، رادیو در مقایسه با مطابع و نشرات چاپی حایز اهمیت بزرگ است. امسال (۱۴۰۰ش.=۲۰۲۱م.) مصادف است با هشتادمین سال تاسیس رادیو افغانستان و آغاز رسمی نشرات رادیو در کشور، بهتر است، درین بخش با رادیو افغانستان و چهره های نامدار عرصه ی نویسنده ګی، ادب و هنر که درین موسسه فرهنګی خدمت نم

28.10.2021 دودیال

د طالب د کټ شکېدلي مزي او عسکري لواء جګه ولاړه

په جهان کښي که فضاء ده ، که د ځمکي مخ دی ، هیڅ کله د جنګ نه نسي پاکېدلی ، خامخا به په فضاء كښي د ټکر تصافات پېښېږي یعني صعقه برقي  ، او پر مخ د مځکي  چه دوې څنګ پر څنګ ټولني دي  ، هم جنګ سته او هم ویني بهېدل سته ، هغه ټولنه چه ویني بهوي او سره خوري هغو ته حیوانان وايي ، او هغه ټولنه چه یوازي ویني بهوي  اما غوښي ئې نه خوري ، هغو ته انسانان وایي ، دواړه ټولني په ذات  سره شریک دي ، ولي ؟ چه له عیني کیماوي عنصرونو نه جوړ سوي دي ، په ذات شریک اما دوه لوی فرقونه او تفاوت سره لري ، یو داچه انسانان ا

28.10.2021 Karim Halimi

دا امارة اسلامي له کومه سو ؟؟ د مدینې سردار خو امارة د یو قوم حق بللي !

کله چه رسول الله وفات سو ، انصار راټول سوي وه چه مشر و ټاکي ، کله چه ابکرصدیق خبر سوه ، نو انصارو وغونډي ته ځان ور ورساوه ، څه لفظي شور ماشور پېښ سو ، انصار پر سعد بن عبادة باندي راټول سوي وه ، یعني انصارو غوښتل چه سعد بن عبادة د امارة مشر تعین کړي ، دا د سقیفې د ورځي حکایت اوږد  دی ، زه به خبره رالنډه کړم ، رابه سم زما و اصلي خبري ته . ابو بکر صدیق  رضی الله عنه ولي رايي وګټلې  ؟ یو دا خبره وه چه ابوکر صدیق ستر انسان و ، د داسي اوصاف څښتن و چه سیال ئې نه درلودی ، یو ستر صفت ئې دا و چ

26.10.2021 Karim Halimi

دا مشروعیت بیا څشي دی !! او څه ته ویل کیږي

د طالب له راتلو سره دا د مشروعیت خبره بیا په افغانستان کي پورته کښته کیږي ، طالب له جهان او ملت نه مشروعیت او رسمیت غوښتنه کوي ، او دا غوښتنه ئې نه منل کیږي . رابسم چه دامشروعیت څشي دی ،د  مشروعیت اوریدل داسي اواز کوي لکه شریعت ، ممکن له شرعی نه اخستل سوی وي ، خو مشروعیت له له شریعت سره هیڅ رابطه نه لري ، مشروعیت او رسمیت یو سیاسي اصطلاح ده ، هو كله چه حکومت مشروعیت ترلاسه کي ، نو دا مانا چه نوموړي حکومت قانوني سو ، که یو حکومت له سیاسي ابزار رونو په واسطه مشروعیت تر لاسه نکړي پس قانو

23.10.2021 Karim Halimi

حضرت شعیب لورګانو، او د حضرت موسی مېرمني کارکولی او ام المومنین نقاشي کوله

د شرم خبره ده ، چه کفار و یو مسلمان امیر ته په نیکي کولو امر کوي  ،  او له منکر کړني نه ئې منع کوي  ( اې مسلمانه ښه کوه بد مکوه )  پنځه زره کاله پخوا کسب او کار په عام ډول زراعت او مالداري وه  د حضرت شعیب  علیه السلام لورګانو د مالدارۍ کار  کولی  ، او دغه د مالدارۍ په کار کښي حضرت موسیٰ ع  پر پېښ سوی و، چه واده ئې ورسره وشو   حضرت خدیجه کبرا رضی الله عنھا د رسول الله لمړنۍ مېرمن وه ، چه تجارت پېشه ښځه وه ، چه حضرت محمد بن عبدالله  يې کاریګر و ، چه په پای کښي د واده کول

22.10.2021 Karim Halimi

غیر متوازنه ټولنه

ښه زراعت ، ښه صناعت ، ښه تجارت ، پوره  تولید برق ، پوره خوراکي ټوکي ، پوره دوا او دارو ، خو بالاخره چه ریشتیا سي هیڅ نه لرو.    څه چه لرو  هغه استقلال  او بل د دین علماء کرام لرو   الهي خلقت : یو متوازین کیفیت لري ، سترګي د مخ سره یو تناسب لري ، لاسونه د بدن سره یو تناسب لري ، د لاس ګوتي د خپړي سره ،داکیفیت يه ټول خلقت کښي لیدل کیږي  او انسانان چه کوم صنعتي تولیدات کوي نو توازون او تناسب له نظر نه دی غورځولی ، دغه هندسي شکل او توازون او تناسب  دی چه هر شي ته ښا

19.10.2021 Karim Halimi

OK
This site uses cookies. By continuing to browse the site, you are agreeing to our use of cookies. Find out more