محمدحنيف حيران
نوم مې محمدحنيف او تخلص مې حيران د پکتيا ولايت د سېدکرم ولسوالي اوسېدونکی، له منځني طب څخه په پېښور کې فارغ شوی يم، همدارنګه د ادب د مبارکې مدرسې يو کوچنی چڼي هم يم او اووکتابونه مې دوه يې شعري ټولګې، يو د ټپيزو کتاب،درې ژباړې او يو فولکلوريک اثر دې، کښلي دي.
مقالي
سترګو ليدلی حال/ اديب
څه موده مخکې خبر شولم چې زمونږ یو کلیوال د نوي راغلیو طالبانو لخوا بیول شوی وو چې بیا د قوم د مشرانو په مرسته راخوشې شو. نن مې د هغه ښاغلي د تره سره خبرې کولې او د کلي په اړه مې ترې معلومات اخستل نو راته یې اوویل چې په منطقه کې بد حال ده ځکه چې بد امني خپل حد ته رسیدلې او سیمې ته د طالبانو په نوم وزیر راغلي چې موخه یې د قومي مشرانو ترور او د دولتي او غیر دولتي کارمندانو وژل دي.هغه راته د خپل وراره د سترګو لیدلی حال بیان که چې دې خلکو د وزیرو په ژبه
(( جلال امرخېل )) له نا ليدو نه تر لېدو پورې: محمدحنيف حيران
يو وخت مې له يو چا سره يو ناول وليد، چې( په انټرنېټ واده ) نومېده. له کومې بلې ژبې يې پښتو ته راژباړلی و، زما لپاره په انټرنېټ واده کول د حيرانتيا خبره ځکه وه، چې وړاندې تر دې زه له انټرنېټ سره اشنا نه وم؛ خو بس له ملګري مې د مطالعې لپاره اخيستی و؛ ځکه مې کتاب سر تر بېخه ولوست. عجبه وه د انټرنېټ په مټ يې له يوه بل سره ډېر لرې لرې هره ورځ سره ليدل، خبرې يې سره کولې، راز ونياز يې سره شريکول او بالاخره په دې سره سلا شوي و، چې کوم ځای د ليدو لپاره سره وټاکي او دا
د پکتيا د مطبوعاتو پرون او نن: محمدحنيف حيران
مطبوعات او رسنۍ د هېواد په پرمختګ او پېژاند کې يو ستر رول لوبوي. د هر رنګ روزنيزو او تعليمي ادارو، ښوونځيو، پوهنتونونو او اداري کارونو په پرمختګ کې مطبوعات په لومړي قدم کې راځي. په دې وروستيو کلونو کې زموږ د هيواد د رسنيو او مطبوعاتو بازار خورا ګرم دی، مانا دا چې ډېرې زياتې ورځپاڼې، مجلې او جريدې خپريږي، د څرنګوالي او کيفيت لوري ته يې وروسته راګرځو. په يوه مجله کې مې لوستل، چې په متحده ايالاتو کې کومه
بليك واټر ( اجرتى قاتلان)/// عادل وطنمل
Black Water Worldwide دا په عالمى سطحه د اجيرو صليبى قاتلانو د تنظيم نوم دى ، ايرك پرنس او لاركلارك په 1997 كال كى د امريكا كيرولينا رياست شمالى طرف كى ددى كمپنۍ بنياد ايښى دى ، ايرك پرنس د دولت مند پلار ځوى دى د خپل كار پيل كولو لپاره يى د شمالي كيرولينا رياست په Great Dismal Swamp په علاقه كى 24 كيلوميټر مربع ځمكه واخيسته ، د دغه علاقى اوبو رنګ تور دى له دى كبله يى د كمپنۍ نوم هم بليك واټر – تورى اوبه – كيښودو. د بليك واټر كمپنۍ موسس ايرك پرنس د
ديوه نا څرګند وطن خوبونه/ علي حيدر
ژباړن : حيدر علي ( كندز ) د كردانو څلور سوه كاله دعثماني امپراطورۍ په سيمه كې اوسېدل او همېشه ورسره ارزو وه ، چې خپل حكومت ولري . دوى ادعا كوي ، چې په لرغونې زمانه كې مو خپل حكومت او مستقل هېواد وو ؛ اوس بيا هماغسې پكار ده . كله چې په ۱۹۱۸ ميلادي كال كې عثماني امپراطوري ړنګه شوه . كردانو ته دخپلو خوبونو د رښتيا كولو ښه فرصت په ګوتو ورغ
ټپيزې: پېزوان
راليږونکی :پیزواند راليږونکي پته :skyb4u@hotmail.comنيټه : 03-05-2009سلامونه ګرانه هیله ده چې د ژوند په هر ډګر کې به د پوره بریا څخه برخمن وې ګرانه حیران خانه دا دی یو څل بیا د پکتیا ډاګ ته څو ټپيزې درلیږم که د خپرولو وې نو هیله ده چې په بلاګ کې ځای ورکړی ما پرې کوشش کړی خو پوره پرې ډاډه نه یم چې څنګه دي ایا وزن کافیه او د موضو تړاو په کې شته او که نه څکه چې ځوک خپل عیب نه ویني ، بریالی اوسې!!په مینه پیزوان/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/\\\\/
مساپر مه وژنې خاونده/ پردېس
راليږونکی :هلمند پردیسد راليږونکي پته :hemandperdis@yahoo.comنيټه : 28-04-2009مسافر مه وژنه خاونده اخیری سلګۍ کی د وطن ارمان کوینه پرون می د بینوا په ویبپ پاڼه کښی په دغه سرلیک سترګی ولګیدی چی لیکل شوی و. [ د شیخ عیسې آل نهیال وحشیانه ویدیو خپره شوه]. ما د دغی ویدیو لیدلو ته ډیره تلوسه شوه ، خو اول می د پاس سرلیک لاندی عنوان باندی نظر تیر کړو . په دغه عنوان کی په یوه افغان کارګر باندی د یوه عربی شهزاده له خوا دیوی وړی غلطی په خ
نامه سر ګشاده به محترم احمدی نژاد .......
بسم الله الرحمن الرحیم نامه سر ګ
د حماس فتح او د صهيونېسټانو دسيسې
انور شاهين خانخېلshaheenkhankhel@hotmail.comد لبنان په ٣٣ ورځني جنګ کښې د حزب الله غورځنګ په لاس د صهيونېسټ رژيم له ماتې او شکست نه پس دغه رژيم يو ځل بياد غزې په ٢٢ ورځني جنګ کښې هم د حماس غورځنګ په لاس ماتې او شکست وزغمۀ. او په دغو دواړو جنګونو کښې نه يوازې دا خبره ثابته شوه چې د نړۍ تر ټولو پرمختللې او خطرناکې اېټـمي وسلې او جديده ټېکنالوجي د ايمان د طاقت په وړاندې هيڅ ارزښت نه لري.
ځانګړې راديو
راليږونکی :محمدآصف\"بهرامزی\"د راليږونکي پته :Matin.sherzai@mod.gov.afنيټه : 24-01-2009 ځانګړې راډيودهغوخلکولپاره چي په غوږونودرانه دي اوشميرئی په نړي کي مليونوتنوته رسيږي خاصه راديو جوړيږيڅوامريکايي کمپنيوپتييلي ده چي يوه داسي راديو جوړه کړي چي کاڼه يي اوريدلاي شي دامريکاملي عامه راديو(Public Radio National)چي يوه غيرانتفاعي نيمه خپلواکه ټولنه ده هريس موسسي چي دتکنالوژي په برخه کي فعاليت کوي او Towson ټوسن پوهنتون په ګډه هڅه پيل کړ
دلر او بر ځلانده ستوري رحیم شاه ته یو تاریخي سوغات
ګرانو خویندو او وروڼو!دا تاریخي سوغات زموږ دکولتوري ټولنې په نوښت ښاغلي رحیم شاه ته د ده دلوړ هنراو هغې سپېڅلې مینې په بدل کې ورکړ شو کومه چې، رحیم شاه یې زموږله برې پښتونخوا سره لري ددې سوغات طرحه او ډیزاین ما پخپله کړی چې هر رنګ اوجوړښت پکې ځانګړي تاریخي، سیاسي، پوځي، جغ
د پکتيا د مطبوعاتو پرون او نن/ حيران
مطبوعات او رسنۍ د هېواد په پرمختګ او پېژاند کې يو ستر رول لوبوي. د هر رنګ روزنيزو او تعليمي ادارو، ښوونځيو، پوهنتونونو او اداري کارونو په پرمختګ کې مطبوعات په لومړي قدم کې راځي. په دې وروستيو کلونو کې زموږ د هيواد د رسنيو او مطبوعاتو بازار خورا ګرم دی، مانا دا چې ډېرې زياتې ورځپاڼې، مجلې او جريدې خپريږي، د څرنګوالي او کيفيت لوري ته يې وروسته راګرځو. په يوه مجله کې مې لوستل، چې په متحده ايالاتو کې کومه يوه مجله خپريږي او هره ي
د کندهار تاريخي ابيدات
دهرهېواد تاريخي ابيدات او د هماغه هېواد د پخوانيووګړو په لاس جوړشوي تاريخي اثار يې د فرهنګ کړووړو د خلکو کارنامو،لرغونتيااو تاريخي قدامت څرګندويې کوي.افغانستان چې يو لرغونى او د اسيايي هيوادونوزړه هيواد بلل کيږي د تاريخي ابيداتو له پلوه ډېربډای او غني هيواد دى . چي د شمال نه تر جنوب او ختيځ نه تر لويديځ پوري په زياتو سيمو کې د کلونو راپاتي تاريخي ابيداتو شتون ددي هيواد لرغونتياثابتوي . په خاص ډول کندهارد هېواد په کچه يوله هغوولايتونوڅخه دى چې د خاكريزولسوالۍ ختيځ لورې ته پرته د
حکومت/ غزانور غزا
حکومت خلکوته کارنه کوي خلک پرحکومت کارکوي پوهان تقویم الحق کاکا خېلترټولوښه حکومت په زړونوواک اوسلطنت چلول دي ناپلیون ولسواکي (ډیموکراسي )یانې دټولنې حکومت دټولنې له خوا دټولنې لپاره ابراهیم لنکن په نړۍ کې یوډیکټاټور هم دواک پرګدۍ ناست نه دی مګر هغه وخت چې دخپلې ماڼۍ دیوالونه یې دخلکوپه وینوسره کړي&nbsp
ولسمشر که ولسمشره؟
راليږونکی :احمدعمير (ب )د راليږونکي پته :ghazi_bilal@yahoo.comنيټه : 16-09-2008 ولسمشر که ولسمشره !؟ پښتو متل دى چې ( ابا په کور نشته او له ادې ډار نشته ) ، دغه متل هغه وخت په کورنيو کې په ژبو څرخيږي چې ماشومان يې خپلسري پيل کړي، ښوونځي ته نه ځي او ټوله ورځ ايله ګشتي کوي .په هېواد کې اوس مهال ورته مسئله روانه ده، کله يو قوم دومره ژبه ور شي، چې د پخوانيو پاچايانو د فرمانونو د لغوې غوښتنه وکړي، کله يو ټلويزيوني
د لغمان ترهګر
د مهترلام مرکزي روغتون کټونه له ټپيانو ډک دي ، دلته ځينې ټپي ماشومان له خپلو ټپي ميندو سره پر يوه کټ پراته دي . د يوې يونيم کلنې نجلۍ کوچنۍ پښه د بمونو پرچو چېرې کړې ده ، د هغې څنګ ته د بلې دوه کلنې نجلۍ لاس او پښې نه وينې روانې دي ، د يوې بلې ١٥ کلنې پښه پرې شوې او ... دوى هر چاته په حيرانو سترګو ګوري ، خو له خولې اخ هم نه باسي . ټپي ماشومان د درد له زوره کټ کې تاو راتاو شي ، خپلو ټپي ميندو ته وګوري ، شاوخوا بيمارې سترګې وغړوي ، د غچ لمبې يې په زړونو کې په څپو شي خو
دادب ساپوهنه/ کبير ستوری
راليږونکی :emalد راليږونکي پته :stori@kabirstori.comنيټه : 22-08-2008ډاکتر کبیر ستورید ادب ساپوهنهپښتانه واړه سره یو دیورک دی اغیار شي چې به دوی جداکوینه شعراو شاعر : شعر یوازی د ادب یوه برخه نده بلکه د پخوانیو پيښو او مالوماتو د لاس ته راوستلو یوه مهمه وسیله هم ده ځکه چې زیاتره هغه لرغونی اثار چې زمونږ تاریخ پيژندونکی پری استناد کوی د شعربڼه لری. ددی خبری ښه شاهدان د «اویستا» او «ریګویدا» لرغونی کتابونه دی. د غه کتابونه بل شی ندی، بلکه د هغه وخت د خلکو یانی د
ديموکراسي د فساد دودولو ته نه وايي
ديموکراسي يوه يوناني کليمه ده او دوې برخې لرې، لومړې برخه يې(ديمو) ده چې په يوناني ژبه کې حکومت ته وايي او دوهمه برخه يې (کراسي ) ده چې دا هم په نوموړې ژبه کې د خلکو يا ولس په مانا ده نو که دا دواړې کلمې سره يو ځاى کړو ديموکراسي ترې جوړيږي او مانا يې ده (دخلکو حکومت پر خلکو باندې ) . کله چې مونږ دا کليمه ګورو او فکر پرې کوو تر دې ځايه رسيږو چې ديموکراسي په حکومت کې د خلکو يا ولس برخه په ګوته کوي په دې مانا چې د يوې پوره ديموکراسۍ د درلودونکې ټولنې وګړي دا حق لري چې د خپل حکومت په
ايا تولسي د بيان دازادۍ مور ده؟
آيا تولسي د بيان د آزادۍ مور ده ؟ : اندېښمن ځاځی==========================په دې وروستيو کې د عالمانو شورا پريکړه کړې چې د هيواد په انځوريزو رسنيو کې دې د فساد مخه ونيول شي او هغه هندي سريالونه دې بند شي چې زموږ د ټولنې له اسلامي او کلتوري ارزښتونو سره اړخ نه لګوي . بس همدا پريکړه وه چې زمونږ د هيواد په شخصي انځوريزو غږيزو او چاپي رسنيو کې يې يوه غوغا را ولاړه کړه او د بيان د آزادۍ ځينو دعوه لرونکو د بيان د آزادې جنازه په اوږو واخيسته او داسې يې ښکاره
شمشاد د نابودۍ په کنده کې
د بن د تړون له برکته زموږ هيواد او هيوادوال د ډيموکراسۍ له نومه برخمن شول ، د همدې تړون له مخې زموږ ټولنه له هغو محروميتونو او محدوديتونو څخه هم خلاصه شوه چې د څو لسيزو په اوږدو کې ورسره مخ وه ، دا تمه کيده چې د ديموکراسۍ په راتلو سره به زموږ ټولنه هم د پرمختګ په لاره ګامونه واخلي خو د ټولنې د خلکو د پوهې د کچې د ټيټوالي له امله ديموکراسي هم په هغه ډول چې تمه وه پلې نه شوه ديموکراسۍ د پرمختګ په ځاى فساد وزيږاوه . په همدې چوکاټ د بيان د آزادۍ نوم هم اخيستل کيده خو دپام وړ خبره دا وه چې له همدې نو
افغان واکمن او پښتو سره تعصب
په افغانستان کې د پښتو ژبې رسمي او ملي حيثيت منل، په دې ژبه د حکومت د درې ګونوارکانو چلول او خصوصآ د پښتنو په سيمه کې په دې ژبه ښونځي او تدريسي موادو جوړول، اصلآ بايد د بحث موضوع نوي. څوک ماته د نړۍ له 192 نه زياتو ملکو کې ، يو مملکت ښودلی شي چه هلته د اکثريت ژبه د ملک رسمي ژبه نوي؟ ولې بايد مونږ په خپل ملک کې دومره بې عدالتي او بې حرمتي ومنو؟ مونږ ددري او نورو ژبو پياوړتيا، ددې ژبو د ويونکو په سيمو کې غواړو. خو په پښتو ژبه د ښونځيو پرانستل په تيره په کابل ، بغلان ، قندز، هرات او فراه کې ، چې
پښتوژبه او د ليکوالو مسْوليتونه: نبي مصداق
ډير د خوشالې ځای دی چې اوس تر هر بل پخواني وخت څخه د پښتو ژبې لپاره ډيرو د خدمت مټې را پورته کړې دي. يواځې په همدې تيره لسيزه کې دعوت، ټول افغان، بينوا، لر او براو ډير شمير نور ادبي، کلتوري او تاريخي ويب پاڼۍ خلاصې شويدي چه هر څوک کولای شي د نړۍ له هرۍ برخې نه خپل مضمونونه او تبصرۍ په کې نشرته ور وليږي. په همدې تيره لسيزه کې ملي خدمت ګار، امام الدين صافي په خپل مصرف په پيښور کې د پښتو ژبې د کتابونو د چاپيدو لپاره دفتر خلاص کړی او تر 250 کتابونو پوريي تر اوسه چاپ کړيدي. په همدې تيره لسيزه کې م
له عبدالباري جهاني سره يومازديګر
دابه ووایم چې پلار محترم مې یو قطعا یو سوداګر سړې دی هغه هروخت ماته په خپل کاروبار کې دزیارکولو توصیه کوی ـ هغه زه څوڅوځل رټلی هم یم چې باید ادبی محفلونو ته ولاړ نه شم ـ هغه زما ذهن ته دا خبره کوزول غواړی چی هر هغه کار چی مالی ګټه ونه لری باید هیڅ وخت ورنکړل شی ـ زه اکثر وخت هغه ته بهانه کوم چې انټرنیټ ته دشپی ناوخته پوری ځکه ناست یم چې د تیلو دبیو دلوړوالی یا کموالی اندازه ولګوم ـ پلارمی راسره په دی اړه ډیری لانجی کونجی هم وکړی او کله کله خو خبره دی ته ورسیده چې دپلورنځی کلی ګانی راڅخه واخیستی،
حمزه بابا او دايران ايټمي پروګرام
د نړيوال اېټمی اژانس د مشر محمد البرادعی له دې رپوټ نه پس چې پکښې يې په صفا ټکو کښې دا خبره په ډاګه کړې وه چې د ايران اېټمی پروګرام په کامله توګه سوله ايز او غېر تسليحاتی دے او هيڅ نښې نښانې نه دی ليدل شوی چې ګنې ايران د اېټم بم يا اېټمی وسلو جوړولو اراده لری بالاخره د امريکې په شپاړسو جاسوسی او استخباراتی ادارو مشتملې د دغه هېواد امنيتی شورا هم په اول ځل په خپل تفصيلی رپوټ کښې اعلان وکړ چې هيڅ داسې شواهد او نښې نښانې نه دی ليدل شوی چې ګنې ايران د اېټم بم يا اېټمی وسلو جوړولو څه اراده لری. د
دهټلر دنقاشۍ ليلام ( دويمه برخه)
ځكه خو هټلر هغه ورځې يادوي او وايي، چې (د هغو ورځو غربت او بې وسي او د روزګار د غم زغمل اوس هم راكې يوه حيرانوونكې قوه پيدا كوي) دا ځكه چې مصور جوړېدل د تنكۍ ځوانۍ هغه خوب و، چې تر ډېره دده په سترګو كې و. په ويانا كې خلك د اّرټ ډېر خوښوونكي وو؛ ځكه خو به د هټلر تصويرونه په ډېره ښه بيه او ډېر زر خرڅېدل، چې هټلر به پكې نه يوازې پيسې ګټلې؛ بلكې ډېر تعريفي او توصيفي ټكي به يې هم ګڼل. اوسني رابرسېره شوي تصويرونه هماغه د تېر مهال تصويرونه دي، كه په غور ورته وكتل شي؛ نو يوه كليسا له درو مخ
