بېلابېلې ټولنيزې ليکنې
نسخه ای علاج تقابل مکتب و مدرسه در فلسفه ای افغانی ما موجود است!
باز هم مکثی داریم بالای نبشته ای حقوق دان محبوب و مشهور ما، جناب محترم دوکتور م ،عثمان تره کی، که اینبار جناب ایشان تحت عنوان "تقابل مکتب و مدرسه و اغتشاش فکری روشنفکر" نظریات جالب شانرا با هموطنان عزیز شریک می فرمایند. جناب محترم دوکتور م ،عثمان تره کی می فرمایند: " تقابل مکتب و مدرسه و اغتشاش فکری روشنفکر تضاد و کشیدگی های فکری امروز در جامعه افغانی را میتوان در دوجهت تشخیص کرد : یکی تقابل فکری میان اجزای از هم گسیخته قشر روشنفکر و دیگری تضاد دیدگاه بین روشنفکر مدرن
مرام
خداى خبر چې بلبل خورکى به له څه وخت راهيسې تږى و؛ خوارکي هڅه کوله، چې د ګلاب په زرين کنډولي کې د سپينو پرخو پر سپينو شيدو خپله وچه ژبه لمده کړي او د خپلې وچې مرۍ وچه شپېلۍ د خوږو خوږو نغمو له پاره غوړه او تازه کاندي. پر همدې هيله د چنار له لوړې څانګې راښکته شو او د ګلبوټي پر سر يې دوره ووهله، خو د ګلاب زرين کنډولي ته د اغزيو څارونکي ولاړ ول. نه پوهېده، چې څه وکړي، دواړو خواوو ځنې ورته خپل مرګ سترګکونه وهل. له يو لوري پرې تندې مرګوني بريدونه کول او له بل پلوه ورته د اغزيو تورو
د مرګ د ویرې علاج
بسم الله الرحمن الرحیم دا باید په یاد ولرو چې مرګ د انسان د پاره د ذات فنا نه راولي او دا ځکه چې انسان د نفس ناطقه ځنې عبارت دی او نفس ناطقه په مرګ سره دومره کیږي چې د بدن ځنې ارتباط قطع کیږي لکن دی چې خپله په نزد د قادر مقتدر وصل پیدا کوي او علی الخصوص ارواح د هغه اشخاصو چې د حیات محصول ئې د بشر د اصلاحاتو او خدمت د پاره دفتر وي. دا رنګ خلک که څه هم په ظاهر کې د دنیا د غم کدې ځنې سترګې پټوي لکن په واقع کې همیش د پاره ژوندی دی. همدا وجه ده چې سالک فرمائي : هرگز نمیرد
ظرفیت جوړول فقط یوه کلمه نه ده!
فردی ظرفیت جوړول، ټولنیز ظرفیت جوړول او دولتي ظرفیت جوړول یعنی څه؟ ظرفیت جوړول لپاره مختلفه او متنوع تعاریف وجود لری، دلته په لنده توګه کولای شو ظرفیت جوړول داسی تعریف وکړو: د فرد محوره په محدوداتو کې، ظرفیت جوړول، یعنی: د انسانی توان توسعه، د انسانی توان ارتقا، د انسانی توان پراختیا. په بل عبارت ظرفیت جوړول، د انسان د مولدیت پراختیا ته وایو. د بنست محوره په حدودو کې، بنستیز او یا سازمانی ظرفیت جوړول، یعنی: د یو بنست، د یو سازمان د یو دولت، د یو دولتی ارګان مولدیت، موثریت او ګ
شیټه خور
د نړی په هره برخه کی نښتی،انقلابونه،تاوتریخوالی،خپلمنځی اختلافات،وژنی،چاودنی ،تیروتنی او ورته پیښی ترسره شوی خو خلکو یی ترینه د خپل هیواد او ولس د مثبت بدلون لپاره هڅه کړی تر څو بیا ځلی ورته ناخوالی یی د هیواد او ولس لمن ونه نیسی.خوافغانستان بیا نن د داسی کسانو په منګولو کی پروت دی چی په بیلابیلو نومونو یی خلک د تباهی کندی ته ورځ تر بلی ور غورځوی .افغانان د داسی کسانو لپاره ژوند کوی چی هیڅکله د دوی د راتلونکی لپاره څه په فکر کی نه لری.هیواد یی د داسی خونړیو په ولکه کی دی چی هیڅ د انسانیت نښه
په قرآن کریم کښې ۳ طبقې انسانان
بسم الله الرحمان الرحیم د ڼن نه تقریباََ ۵۰ کاله مخکې ، چې زه د لسو کلونو ماشوم وم، زما ارواښاد پلار په درې ټوکونو کښې د قرآن عظیم الشان کابلی تفسیر او ترجمه په پښتو ملي ژبه ماته راکړ چې تلاوت ېې کړم او عمیق فکر پکښې وکړم. هغه وخت خو ما په ابتدایی مکتب کې له مخې روان لوستل کولای شول مګر د ترجمې او تفسیر په برخه کې مې عقل او فکر لا وړکوټی و. خو د البقرې سورت لومړۍ ۲ رکوعات چې د مرحوم شبیر احمد ده
هر څه سره لکه سنګسار
لنډه کیسه سړک لکه توره رسۍ، لکه تور تناب د کڅ په ټټر اوږد غځېدلی دی. ناوخته مازیګر مهال دی. د لمر سترګه د لویدیځ له لورې د پناه کېدو اشارې کوي. په پټو کې د جوارو فصلونه خپل مراد ته رسېدلي، او نور د ریبلو دي. پاڼې یې ژېړې شوي، او د وچېدو په حال کې دي، کټ مټ داسې لکه انساني ژوند چې دعمر په وروستیو شیبو کې نور د ځوانۍ د بیا راستنېدو متره نه لري، او د پای په لورې درومي. د کڅ په منځ کې د غځېدلي سړک دواړو خواوو ته په لښتو کې اوبه په شړک بهیږي. سندره وایي،
د ځوانيمرګ ورور په یاد مې
د ځوانيمرګ ورور په یاد مې د روژې مبارکې میاشتي وروستۍ لسیزه ده ګڼې کورنۍ د خپل ژوند په نېم ژوانده حالت کې هم د خپلو کورنیو او په ځانګړې توګه د کوچنیو ماشومانو لپاره د اختر په نوم جامي او نورې ډالۍ له بازارونو څخه رانیسي، بازارونه ستاسو(ترهګرو) له وحشیانه بریدونو سره سره د خلکو له ګڼي ګوني ډک دي او ستاسو ددغو وحشیانه بریدونو له امله د هېواد په لر او بر کې ګڼي کورنۍ د ویر په ټغر ناستي دي نو که یوازې ددغی مبارکي میاشتي د بریدونو قربانیانیو کورنیو شمېر را واخلو نو تر زرګونو اوړي. پ
زموږ د ځوانانو وينه بيه نه لري
افغانستان شاوخوا څلور لسيزي د تروريزم،ترهګري او کورنيو جګړو ښکاردی هغه هيواد چي دنړیوالي اونيابتي جګړي په مرکز بدل سوي چي هر ورځ يې ځوانان،قومي مشران ديني علمآ ددې وطن او خاوري خوا خوږي خپل شرين ژوند له لاسه ورکوي. افغانستان چي داسيايي هيوادونو زړه بلل کيږي او له جغرافيايي لحاظه ستراتيژیک هيواد دی نو دسيمي او نړۍ استخبارتي او مافيايي کړې نه غواړي چي دا سر زمين دي په ارامه واوسي ځکه دوي پوهيږي که چيري افغانانو ته د سوکاله او ارام ژوند چانس ورکړل سي نو ليري به نه وي
د بشریت له پاره د تلپاتې آسماني تړون پیلېد وشپه
د نبي کریم (ص) امت څومره بختوردئ چې د بشریت سترناجي ، د دواړوکونینوسرداراودانسانیت ستره بېلګه ، حضرت محمد مصطفی (ص) یې پیغمبر، د آسماني ادیانو وروستي اوترټولواکملترینه تل پاتې الهی وثیقه یې قانون اوپه ټولوادیانو کې د الله (ج) له خوا خوښ کړی دین یې ورته اسلام غوره کړی دئ .
څنګه د ګاونډي حق اداء او څه ډول ټولنیز ژوند غوره کړو ؟
څنګه د ګاونډي حق اداء او څه ډول ټولنیز ژوند غوره کړو ؟ لیکنه: حضرت عثمان نوري د غربت او فقر ژوند ډیری وګړي دې ته اړ کړي چې د سیمو له اوسیدونکو سره یو څو ورځې ژوند د همسایتوب (ګاونډیتوب) په بڼه تېرکړي؛ خو دا لړۍ نه تنها په افغانستان کې بلکې په ټوله اسلامي نړۍ کې جریان لري. ترهرڅه لومړی باید دا روښانه کړم چې ګاونډي څه ته وايي؟ ګاونډي هغه چاته ويل کيږي، چې زموږ په شاوخوا (چم؛ ګاونډ او یا هم کوڅه) کې استوګنه ولري او د یو بل په غم او ښادۍ کې ځان شریک بولي. هرهغه څوک چې
د کواټ حاجي بهادر بابا
دکواټ په تاريخي ښار کې گڼ شمير مذهبي(ديني) شخصيتونه دفن شوي دي چې دهغه له جملې څخه يو هم د حاجي بهادر بابا شخصيت دى نوموړى يو ديني عالم ، دتصوف لارښوونکى ،د مدرسې مدرس ،دشرک بدعت او نورو خورافاتو سخت دښمن تېر شوي دى خپل اصلى نوم يې حضرت سيد عبدالله چې په حاجي بهادر کواټي باندې مشهور دى دپيدايښت نيټه يې دقمري کال له مخې نهه سوه څلور اتيايم يا نهه سوه اته اتيايم ښودل شوې ده خو د ائينه تصوف نومي کتاب د يوسل شپيتم مخ کې د پيدايښت نيټه درجب المرجب شاړسم نهه سوه يو نهه اتيا قمري کال ددوشنبې (پير) و
د حديث او علم الحديث پيژندنه
دا ليکنه دد١٣٨٠ لمريزکال د چنگاښ پر٣١ چې د ٢٠٠١ کال د جولاى له ٢٢ سره سمون خوري دپېښور په (سهار)ورځپاڼه کې خپره شوې ده اوس يې يو ځل بيا وړاندى کوم حديث معنا خبرې دي او داد حضرت محمد صلى الله عليه وسلم خبرې دي نو ځکه نن ورځ په اسلامي نړۍ کې ورته حديث ويل کيږي که څوک په دې خبرو باندې اعتراف وکړي چې دحضرت محمد صلى الله عليه وسلم احوال او افعال خو خبرې نه دي نو بيا ولې په حديث کې شميرل شوى دي ددغه اعتراض په اړه د اسلامي امت علماء دغه ځواب غوره گڼلې چې احوال او افعال د کثرت له امله يې په حد
ملا محمدعمرمجاهد او طالبان د عبدالحی مطمئن په کتاب کې ..!!
ملا محمدعمرمجاهد او طالبان د عبدالحی مطمئن په کتاب کې ..!! موسی فرهاد --- 2017 – جون 14 کتاب کتاب نوی چاپ شوی، نوم یې دی «ملامحمدعمر،طالبان او افغانستان» 380 مخونه لري، د کتاب فزیکي جوړښت یا صحافت قریباً د بهرنیو لیکوالو د کتابونو په څیر په معیار پوره ګڼل کیدای شي، که څه هم ځای ځای د کمپوز تیروتني او د پاڼو د ګنډلو ستونزه لري. د کتاب ژبه روانه ژورنالیستیکه جذابه پښتو ده، چې لوستونکی د لوستلو پرمهال ستړیا ته نه پریږدي. په کتاب کې راوړل شوي مباحث ترډېره
دلمريز او زيږديز کال ترمنځ پرتله
لمريز کال ١٢ مياشتې او ٤ فصله دى هرفصل يې بيا ٣ مياشتې دى پسرلى ، اوړى، منى اوژمى لومړى فصل ( موسم) پسرلى ورى ( حمل ) غوايي ( ثور) غبرگولى( جوزا) دويم فصل( موسم) اوړى چنگاښ( سرطان) زمرى( اسد) وږى (سنبله ) دريم فصل( موسم) منى تله ( ميزان ) لړم (عقرب) ليندۍ( قوس) څلورم فصل ( موسم) ژمى مرغومي (جدي) سلواعه ( دلوه ) کب ( حوت) دبزگرۍ په حساب کال دوه فصله دى پسرلى
د تعلیم په آر ارزښت پوه سپین ږیري محصلین!
دا یو منل شوی حقیقت دی چې د پوهې تر لاسه کولو لپاره هیڅکله هم ناوخت نه دی. خو بیا هم زموږ ستاسو په افغانانو کې دا یو منفي ذهنیت شته چې په لوړ عمر کې زده کړې نه کیږي او دا هڅه بې ځایه بولي، خو که زما د سترګو لیدلي حال دا کیسه څوک ولولي نو وبه وايي رښتیا چې د علم لپاره هیڅکله هم ناوخت نه دی. یو ملګري مې د شپې په پوهنتون کې زده کړې کولې یوه ورځ مازدیګر په بیړه د خپل پوهنتون په لور روان ؤ چې زه په لار کې ورسره ی
فرهنګ څه ته وایې؟
فرهنګ څه ته وایې؟ جاوید حیدرزی راځئ چې خپل ځان او راتلونکي نسل له پاره داسې فرهنګي کړنې تر سره کړو تر څو د نړۍ د یو فرهنګ لرونکي هېواد او ټولنې په توګه یاد شو او خپل ټولو کړنو او اصولو ته ټینګه پاملرنه وکړو، د فرهنګي کیدو له پاره لنډه لاره، د علم او معرفت تر لاسه کول، مطالعه او کورنۍ تربیه بنسټیز رول لوبي. دلته ځینې کړنې د فرهنګ د معنا او مفهوم د پوهېدو له پاره یادوی شوې په دې لیکنه کې ټولې فرهنګي کړنې ندي نغښتې، کیدی شي تاسو یې هم پکې ور زیاتې کړئ. 1- فرهنګ یعنی، د
افغانستان له انرژیو ډک شتمن هېواد
داوبواوانرژۍوزارت دکره معلوماتوله مخې افغانستان د(۲۳۰۰۰) مېګاواټه اوبو، (۱۰۰۰۰۰۰) مېګاواټه د لمر ،(۱۵۸۰۰۰)مېګاواټه دباداو(۳۰۰۰)مېګاواټه دککړومودودانرژۍتولیدولوسرچینې لري چې ټوله (۱۱۸۱۰۰۰)مېګاواټه تولیدي انرژۍ جوړولی شي .
د يعقوب ليس پاچاهي
ژباړه: رفيع الله روشن یعقوب ليس صفاري يوه شپه چې هر څومره هرڅه يې وکړه خوب ورنغی، نو يې خپلو غلامانوته وويل: هرو مرو په چا باندې ظلم شوی دی او هغه کس باید پيدا کړئ. تر پلټنو وروسته غلامان بېرته راغلل اوورته ويې ويل:
د لویې پکتیا ولسي استازو لوی (!) فکرونه او کارونه
په افغانستان کې د پخواني ولسمشر کرزي فاسد نظام د هغه چا لپاره تر هر څه با ارزښته ؤ کومو خلکو چې یا یې د حق غوښتنې جرأت درلود او یا یې پوه ، لوستي او با همته مشران او استازي. خو هغوي چې وغولول شول او رایې یې هسې په اوبو لاهو شوې اوس د هغې دورې ارمان کوي او په ټاکلو استازو لعنت وايي.ځکه د بهرنیو مرستو له چانس څخه د خپلو ولسونو په ګټه کار اخیستنې د تباهۍ او جهالت کندو کې پراته ولسونه راپاڅول او د پوهې په ګډون یې له ګڼو خدماتو برخمن کړل. په دې لړ کې د هیواد ورور قوم هزاره ، تاجک ، ا
ارمان یې ارمان پاتي شوو!!
د روژې میاشتې پیشنمي ته پورته شوو،لمونځ یې وکړ،له خپلې کورنۍ سره یې په غذا خوړلو پیل وکړ، مور سره یې ډیرې خوږې خبرې کولې ،ناڅاپه یې ستونی له ژړا ډک شوو مورته یې وویل: (( مورجانې یوازی په دې وچه ډوۍ به مونږ تر ماښامه روژه نیسو؟؟ )) مور یې ورته وویل: ځویه! داهم شکر دی له دې دي بدتره نه وي. د مورخبرې یې لا روانې وې ،چې جواد ورته وویل ، مورجانې سږکال له پوهنتونه هم فارغیږم یعنی وظیفه به واخلم او داستونزې به حل شي،همداسی راته وایې؟ دمورجانې زړه یې هم له خفګانه راډک شوو ،
Alexander the great د لوی سکندر ژوند، تر لاس لاندي سیمو او پرمختګونو ته یو لنډه کتنه
لوی سکندر (Alexander the Great) چي د مقدوني سکندر په نوم هم یادېږي له ۳۳۶ م کال (تر میلاد وړاندي) څخه بیا تر ۳۲۳ م کال (تر میلاد وړاندي) پوري د مقدوني پاچا وو. د په دې وخت کي و کړای شول چي یونان سره یو کړي، د قرنتس لیګ (Corinthian league) امپراتوري په پښو ودروي او د پارس امپراتوري ړنګه او سیمي یې تر خپلې ولکې لاندي راولي. د مقدوني پاچا او امپراتور لوی سکندر د ۳۵۶م کال (تر میلاد وړاندي) د جولای په شلمه په پېلا (Pella) نومې ځای کي چي د پخواني یونان د مقدوني اړوند سیمه وه زېږېدلی؛ لوی سکند
رسنۍ مو ولي پردي پالي دي؟
په ډیموکراتو یا ولسواکو نظامونو کي رسنۍ دنظام داساسي او بنسټیزو ارکانو څخه ګڼل کيږي ځکه رسنۍ همدي نظامونو ته بقا بښي اود له مينخه تللو باعث يې هم ګرځي. رسنۍ دولس اودولت ترمينځ د پله حيثيت لري،خبريالان شپه او ورځ لګيا وي سختي او زحمت ګالي ترڅو دخپلي ټولني اواز راوخلي او د مسولو چارواکو ترغوږونويې ورسوي اوپه واقعي ډول دا ددوي مسوليت او رسالت هم دی. خو له بده مرغه په افغانستان کي يوشميررسنۍ خپل رسنيز مسوليت په واقعي او رښتيني ډول نه ترسره کوي که ووايو چي يو شمير
امریکائی سګرټ د شوروی ګوګړ، د امریکائې ډالر او روسيۍ شراب (ودکا)
شهید داود خان، امریکائې سګرټ ئي د شوروی له ګوګړ سره بلول او څکل ئي، اوس د ربانی "حزب جمعیت اسلامی" په امریکائي ډالرو روسیې شراب (ودکا) اخلی او چښئي، چی سردار داود خان د شوروي د ګوګړو الوتکو په ارګ کي او د حزب جمعيت اسلامی ربانی رهبري به د ودکا په پيکونو ووژني. شهید محمد داود خان د افغانستان لمړنئ اولسمشر، چې د افغانی غرور، د هیواد پالنې، د هیواد د پرمختګ-ابادۍ د خلکو د ژوند او هوساينې پتنګ، د شلمې پيړۍ یو داسی ستر ملی او احساساتی شخصيت ګڼل کيږی، چې په دوستۍ ئی ټينګ باور درلود او دښمن ته
