مقالې
د امریکا ملت او کانګریس ته د متقی صاحب د لیک څو مهم ټکي!
۱. په داسې وخت کې چې نړۍ د افغان حکومت هر قرار او کردار ته بوڅ غوږونه نیولي، د افغانستان او خپل اختیاره نظام کورنی او بهرنی مخالفین د خپلی باطلی اداعا د اثبات له پاره هسي پلمی او بهانی غواړی، په داسې یو وخت کې ددې لیک لیکل او د امریکا د مشروعیت مهم رکن کانګریس له لارې د امریکایی ملت او دولت مخاطب ګرزول ډیر ژور، مهم او عمیق سوچ وو.۲. دې لیک ته د افغان ـ امریکا جګړې د پای او د افغان ـ امریکا اړیکو د ۱۰۰مې کلیزی د مناسبت انتخاب، ددې ښوودنه کوی، چې نوی افغان حکومت د سیاسي نزاکتونو، ډیپلوماټیک
امريکا په سيمه کې د کومو هېوادونو د سياسي نفوذ مخه نيسي؟
د امريکا متحده ايالات چې د نړۍ په هره ستره او کوچنۍ سياسي پرېکړه کې په يو ډول نه يو ډول دخيل پېژندل کېږي، د دنيا په بېلابېلو سيمو کې د خپلو موخو د ترلاسه کولو او خصوصا په اسيا کې د خپلو هدفونو لپاره له چين او روسيې سره ښکر په ښکر ده. او د همدې موخو د ترلاسه کولو لپاره د دوی لپاره ښه حربه په دې منطقه کې روانه مذهبي توندلاري ده چې امريکا یې پرمټ کولای شي خپلو هدفونو ته په رسېدلو او سيالو هېوادونو ته سرخوږي په پيدا کولو کې ترې مستقيم او غېرمستقيم کار واخلي. امريکا ته په سيمه کې لومړی نمبر ا
در بارۀ حکومت همه شمول
مقدمه: در این روزها اصطلاح حکومت همه شمول زبان زد مطبوعاتچیان و سیاستمداران است. تحلیلگران و مفسرین سیاسی به گونه های مختلف (حکومت همه شمول) را تعریف و تعبیر می نمایند و بعضی از رفقا و دوستان در مورد این اصطلاح سوالاتی را نیز مطرح نموده اند. بخاطر اینکه به تقاضای دوستان پرسنده جواب مثبت داده و نظر خویش را با تحلیلگران و دانشمندان ارجمند شریک بسازم، می خواهم ذیلاً در مورد اظهار نظر نموده و آنرابا دوستان وعلاقمندان شریک بسازم. توضیح لغوی: قسمیکه دیده می شود، مقولۀ (حکومت همه شمول) ا
د تعلیم او دهغه پرمختیا دطالبانو جدي توجه غواړي
ځینی ابتدایي ټکي اسلام دديني فرایضو زده کول فرض عین بولي او نور فرض کفایي دي. فرض عین شاید دابتدایي مکتبو او مدرسو شاګردان په خپلو اولو صنفو کې خلاص کړي. دا په دې شرط چه صرف بهایي صرف میر پریښودل سي او دهغه په ځای نور ظلم ، خلاصه کیداني او قدوري او داسې نور مختصرات باندي وويل سي. نور ټول ديني او دنیاوي علوم به فرض کفایي وي چه هغه په ټولو مسلمانانو باندې فرض ندي او یو خاصه ټولګۍ که باندي مصروفه سي نو دټولو مسلمانانو فرض باندي ادا کیږي. دا په دې معنی چه متوسط تعلیم او عالي یا
یونیسکو اود«سرزمین من»سندره
یو ه پلار دخپل زوي دپوهې کچې د معلومولو لپار و ویل : میاو ،میاو .زوی یې وویل پیشو. بیا یې وویل : عف ،عف وې ویل چې سپی . پلار یې د پوښتنې کچه لوړه کړه وې ویل: هی، هی زوی یې دا غږ نه وه اورېدلی وې وېل آبا. په افغانستان کې څلور لسیزې د پخوانی مقام لقب نومی تر عنوان لاندې ځینې کسان داسې ځا نونه حق په جانب راښیی چې ګواکې رښتیا! په هرڅه کې په کافی اندازه مهارت او تجربه لری او بیلکل ددوی غوښتنې او ګر وېږنې سمې دی نن سبا داددې بحثونو «تودې اوسړې خبرې»«اخر خط» او نور.... یولوری دی او دبحث بل لوری دادی
بېکاري د فقر او نورو ټولنيزو ستونزو او مصيبتونو منبع ده
غلا ، قاچاق ، په مخدره موادو اعتياد ، مهاجرت ، اخلاقي فساد ، جرم او جنايت د همدې بېکارۍ محصول او نتيجه ده . تر ټولو بدمرغه ټولنه هغه ده چې غړي ئې د خپل اخري شتمنۍ ( جسمي او فکري قوت او استعداد) د خرڅولو د پاره اخستونکي نه لري ، تر څو ددې لارې د خپل ځان او کورنۍ اعاشه او ابتدائي-طبيعي ضرورتونه ( خوراک ، پوښاک ، سرپناه ) پوره کړي . داسې ټولنې به همېشه د جرم او جنايت ميدان وي او د سولې په ځای به جنګونه ، قتلونه او وينې تويول ورځنی مصروفیت وي . متاءسفانه چې زموږ ټولنه هم ددې شومې
بدلون: د حرکت او حکومت توپير بايد وشي
د افغانستان په خاوره کې د پخواني شوروي اتحاد له ماتېدو وروسته د افغان د ازادۍ غږ نه يوازې په سيمه بلکې په ټوله نړۍ کې خپور شو، او نړۍ د پراخو بدلونونو شاهده وه، خو ژورې اغېزې يې پر سيمه او ګاونډيو وکړې، په سيمه کې ځينې ازادي خواه خوځښتونه له هماغې چېنې څخه خړوبيږي، چې شا او خوا دوه څلويښت کاله مخکې د افغانستان په سپېڅلې خاوره کې راخوټکېدلې وه. خو په دې توپاني کلونو کې که له يوې خوا يې تودو بادونو د افغانانو مخونه سپېره او هېواد يې په شاړو بدل کړ، له بلې خوا زموږ له بې وسۍ، کم فهمۍ، طب
دمنځنۍ آسیا هېوادو نه ا و دافغانستان سیمه ایزه اهمیت
د ۲۰۰۱زکال په اکتوبر کې په افغانستان له پوځي برید سره سم د امریکا متحدو ایالتونو د منځنۍ آسیا له پنځو دولتونو سره نږدې همکاري او اړیکې رامنځ ته کړې او په دې توګه امریکا په افغانستان کې د خپلو پوځي عملیاتو لپاره د منځنۍ آسیاهېوادونو مرسته او ملاتړ تر لاسه کړ. د منځنۍ آسیا هېوادونو غوښتل په افغانستان کې د سولې او ثبات د ټینګښت، د روسیې او چین د رول او اغېزې د پراختیا د مخنیوي او د اقتصادي مرستو ترلاسه کولو په موخه په افغانستان کې د امریکا په مشرۍ د نړیوال ائیتلاف له ځواکونو سره همکاري وکړي او ا
د نړۍ د ټولو حکومتونو دوه ارګانه سکیولر دي د طالب امارة د استثناء کېدلو امکان نسته !
وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ ژباړه : كوم خلك چې د الله له نازل كړي دستور سره سمې فيصلې ونه كړي هماغوى كافران دي. حکومت باید چه مسلمان او سلامي وي ؟ ، او که عادل حکومت ؟ . علماء ویلي چه : «الملک یبقی مع الکفر و لایبقی معالظلم» ژباړه : حکومت د کفر سره دوام کوي ( باقي به وي ) اما د ظلم سره دوام نکوي ( باقي نه پاتیږي) پوښتنه دا ده چه : د حکومت په ساختار کښي شریعت څومره رول لري، تر دې لمخه چه پوښتن
د ټول شموله غوغا
په دې ورځو کې د ټولشموله اصطلاح د خارجي او داخلي محافلو ، کړيو او مېډيا په مخ ډېره اورېدل کيږي . هر څوک ځنې بېل بېل تعريف او مقصد وړاندې او افاده کوي . دا اصطلاح د افغانستان د اشغال په وخت د طالبانو او امريکا د مذاکراتو د درشل او د دوحې د تړون د امضا په نتيجه کې را پيدا شوه او د سياسيونو ، تحليلګرانو او مېډيا ډګر ته راووتله . د دوحې د تړون په يوه ماده کې د اشغالکرو د وتلو نه وروسته د يوه ټولشموله نظام د جوړېدو د پاره توصیه او تاکيد وشو ، چې د امريکايانو هدف ترې په افغانستان کې په هغه
طالب د ستري لوبي مهره ده ، د سیاسي جغرافیی تغیر راروان دی
زه قطعا دا نسم منلی چه دې جغرافیی دي د جهان سیال تمدون درلودلی وي . تمدون د انسان د مغز محصول دی . تمدون د تکامل نه منځ ته راځي ، د تکامل لپاره اولین شئ چه دي ، هغه فکري او مغزي تکامل دی، فکري تکامل لمړۍ علامه دا ده چه : انسان ته خیالت ور پیداسي ، خیالات اقسام لري چه بعضي خیالات دي د فکر د خلل په سبب پیداکیږي ، انسان چپ او لپ ږغوي ، او بعضي خیالات د مشکلاتو او مشقت او سختیو په سبب په مغز کي پیدا کیږي فکر چه مشلاتو ته حل نشي پیداکولی ، په لنډو لارو يي حل لټوي ، د لنډو لارو
بحران افغانستان و فروپاشی قدرت، کنفرانس مسکو و کنفرانس تهران
صحنه سیاسی و اجتماعی افغانستان نزدیک به سه ماه پس از بازگرداندن طالبان توسط آمریکا و شرکای ناتو به قدرت سیاسی شاهد دگرگونیها و تلاطم حادی است. اتکا امارت اسلامی طالبان به رابطه با چین و روسیه وعدههای سیاسی و اقتصادی آنان پاسخگوی فوری گره کور فاجعه انسانی بر بستر رکود و متلاشی شدن وضعیت کنونی نیست. واضح است اوضاع بحرانی کنونی به سمت فروپاشی افغانستان پیش خواهد رفت. طالبان قادر به اداره بحران کشور نیست. بجز تحمیل مشقت کنونی، برنامه و راهحلی هم برای مدیریت وضع موجود ندارد.
د سیاسي زعیم او قومي مشرتابه انتخاب د ملت اختیار دی ، تاته چا دا اختیار درکړی ، چه زعیم را انتخاب که ؟؟
د سیاسي زعیم او رئیس قوم انتخاب زما اختیار دی ، تاته چا دا اختیاردرکړی ، چه زعیم را انتخاب که ! دا چه تا يو څوکتابونه لوستي او د عربو تاج دي پر سر ایښی ، دا حق ځان ته ور کوې چه : زعیم او کفیل را انتخابوې ،دامنم چه عالم او بې علمه ندي مساوي ، نو دا مانا نه چه زعیم او کفیل به ته را انتخابوې ، دا منم چه علم د خدای ذاتي صفت دی ، علم لوړ مقام دی ، هو ! دا راسره ومنه چه علم یو نسبتي قدرت دي ، هر بنده یواندازه علم لري ، او هر بنده یو اندازه جهالت اوناپوهي لري ، خو ! یوه
ډېمکراسي کفر دی ؟موږ د افغانستان لپاره افغان امارت د سرتاسري بیعت له لاري غوښتونکي یؤ
افغانان دیمکراسی نه غواړي ، دیمکراسي کفر دی . موږ د حضرت ابو بکر د عصر بیعت او انتخابات غواړو ، او هر افغان ته د نصیحت او بیان حق غواړو ، دیمکراسي نه غواړو . د مسلماني ټولني لپاره د یو مسلمان د امارت غوښتونکي یو ، هر مسلمان چه د سرتاسري بیعت نه سر پېچنه کوي ، د اسلام سره ډغري وهل دي ، څوک چه سر تاسري د بیعت او انتخاب حق له مسلمان نه اخلي ، او مطلق حاکم ته قدرت ورکوي ، دا کفر دی ، مسلمان تنها یو مطلق حکم او خالق منلی سي بل مطلقه حاکم نشي منلی ؟ او د مسلمان نه چه څو د تبلغ او
دپاڼ او پړانګ تر منځ مظلوم ولس
یو ملت په اوآزو ،لافو او هوایی احساساتو پرمختګ نشی کولی ،پراخ او هراړخیزه مطمن او ثابت قلمرو غواړی عدالت ، انصاف ،مساوات اونړیواله برنامې او پروژې غواړی. دولت مجبوردی چې دخپل موډل په چوکاټ کې ولسی اجماع رامنځ ته کړی او له ولس سره دملی یووالی مزی نور هم ټينګ کړی . نن سبا نړۍ ډیره لنډه شوې نوپه کارده چې حکومت هم بېدار وی. خو دلته نړیواله مو دنری رنځ یعنی ټولشموله حکومت په پلمه دواړو لورو ته ګواښوی اوکشوی امر یکا او روس له ځانه پاڼ او پړانګ جوړکړی بیاهم دلوبې په سر کې دی یوازې ستراتیژی یې توپیر
توره پرده
زموږ خوارزپل سوی ملت دا شل کاله تردغه توري پردې لاندي پټ وو او دسولي د دروغو په بهانه ټولنه زهیره او د جنګ ترفشار لاندي ساتل سوې وه. اوس چي دا پرده لیري سوه ټول ښکاره سوه، چي خلک بېکاره دي، ډوډې نه لري، ترډېره بريده معتادان دي، خوارځواکي پکښې ډېره ده. کُونډي او یتمان په هرکنج کي دهېواد بې سرپرسته وُږي تږي پراته دي. دغه حالت خو له پروند څخه نه دی پایل سوی. دغه ناخواله حالت دا شل کاله کيږي، چي دغه ټولنه ئې زغمي. د دغه حالت داصل محارک نوم نه اخستل کیږي. پروند امریکا له افغانستانه ووته نن دغه
د افغانستان خطرناکه ګاونډي او د طالبانو په رسمیت نه پیژندلي واکمني
دویمه او ورستۍ برخه ۶. د سعودي عربستان، افغانستان او طالبانو اړیکو ته یوه لنډه کتنهپر افغانستان باندې د پخوانې شوروي اتحاد د یرغل په مهال سعودي عربستان د کمونېزم ضد مجاهدین له هر اړخېزه پلوه تمویل کړل. د دې سربېره افراطي اسلامي سني ډلې لکه د القاعدې ترهګرې ډلې مشر بن لادن، هغه څوک چې د امریکایانو لخوا په پاکستان کې ووژل شو، د سعودي عربستان او خلیچ هیوادونو څخه سیاسي، مذهبې ایډبالوجیکي او مالي مرستې ترلاسه کولي.د ۱۹۷۹ یم کا
بدلون: ناپوهي، ټوکې او که د تعليمي نظام د ړنګولو پلان؟
د انجونو د زده کړې په اړه د مور ميری سلوک، او که جهالت ته د يو قشر ټېله کول؟ دوه مياشتې او څلور ورځې بشپړې شوې، چې پخوانی حکومت ړنګ، او واکمني طالبانو تر لاسه کړې، طالب مشرانو په لومړي سر کې ويلي و، چې د حکومتدارۍ ټولو خواوو ته به پوره پاملرنه وکړي، خصوصاً د زده کړې برخې ته به متوجه و اوسي.د اوسني ضعيت په هره برخه کتاب کتاب خبرې کېدای شي، خو زده کړه بيا تر ټولو مهمه ده، امارت له پخوا څخه هم د پوهنې او لوړو زده کړو کميسيونونه درلودل، تمه وه چې د پوهنې او زده کړو په برخه کې به ډېر ع
دطالبانود۶۷ورځوامارت یوڅوپوزټيف او نېګاټيف ټکي
+ مثبت ټکي: ۱-ظاهراََ د افغانستان له ۲۰ کلن اشغال او ۴۰-۵۰ مملکتونو (د پاکستان د پروژې او ترکيې په ګډون ...)څخه د دوحې د تړون په اساس آزادول!۲- د هیواد او ولس یووالی او تمامیت تامینول، د قدرت جزایر ختمول۳- هم په پخوانۍ او هم اوس د قاتلینو، غاصبینو، مفسدینو ، فاسقینو، مرجفینو او د شرق او غرب ګوډاګیانو ځغلول او رسوا کول۴- د شر او فساد او مخدره موادو پرضد مبارزه۵-یوه قومانده او مرکزي اداره او له امیر تر مدرسې طالب! د اوامرو اطاعت۶-ډیر زیات شهیدان ورکول، شکنجې او زندانونه لیدل
نظری مختصر به تاریخچه ی رادیو در افغانستان (به مناسبت هشتادمین سالګرد تاسیس رادیو افغانستان)
اختراع رادیو انقلاب بزرگی را در جهان خبررسانی و توسعه فرهنگ هابوجود آورد. انتشار صوت توسط امواج بعد از اختراع ماشین چاپ توسط گوتمبرگ، انقلاب دوم در عرصه ی فرهنگ ودانش بود. خصوصاً در ممالک روبانکشاف که سواد در آنها کم است، رادیو در مقایسه با مطابع و نشرات چاپی حایز اهمیت بزرگ است. امسال (۱۴۰۰ش.=۲۰۲۱م.) مصادف است با هشتادمین سال تاسیس رادیو افغانستان و آغاز رسمی نشرات رادیو در کشور، بهتر است، درین بخش با رادیو افغانستان و چهره های نامدار عرصه ی نویسنده ګی، ادب و هنر که درین موسسه فرهنګی خدمت نم
