د اعتیاد ستونزه واقعا چه ملي مبارزه ته اړتیا لری!

لکه چه زمونږ معظم ملی لیکوال ښاغلی محترم احمدجان تڼی په خپل لیکنی کی لیکی: "په نشه یی توکو روږدي یو نه دی، دوه نه دي، لس او شل نه دی ، خبره د زرګونو او سلګونو زرو نه ده بلکی اوس خبره میلیونو ته رسیدلی ده." ، بلکل همداسی ده. دلته زه هم د دا لوی مصیبت په هکله یعنی د "اعتیاد ناروغی" او یا د "اعتیاد مرض" په هکله یو څو کرښی په دری ژبه تور کړم.

تاثیرات مضر مواد مخدر در بدن انسان بی شمارند و در عین حال تعداد معتادان جامعۀ جنگزدۀ ما نیز رو به ازدیاد. از این رو نظر به مسولیت اجتماعیی که محرک این سطور نیز می باشد، نبشتۀ مختصری در رابطۀ "اعتیاد" و عواقب مخرب و مضر آن به ملت رنجدیدۀ ما تقدیم می گردد.

مصرف مواد مخدر تاثیرات مخرب جبران ناپذیری را چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روحی در بدن انسان بر جای می گذارد. تمام اعضای بدن فرد معتاد درگیر مصرف مواد مخدر می شوند.

مصرف مواد مخدر نتنها با عث تخریب، اعتیاد و متضرر ساختن تمامی اعضای بدن، از پوست و دندان گرفته تا شش، قلب و بقیه اعضای بدن معتاد می گردند، بلکه در رویه، سلوک و کرکتر افراد معتاد نیز تاثیرات منفی، ناگوار، مضر و مخرب را ایجاد می کند که به تداوی و غم خوری دقیق و مسلکی نیاز دارد!

برخی از اثرات سوء مصرف مواد مخدر بر بدن انسان برگشت پذیر هستند و برخی دیگر غیر قابل برگشت، طوری که تاثیرات آنها به طور دائمی باقی خواهد ماند. معتاد شدن افراد به مواد مخدر دو بعد دارد، که یکی بعد وابسطه گی جسمی و دیگر بعد وابسطه گی روحی و یا روانی فرد معتاد میباشد. از اینرو تداوی فرد معتاد نیز ضرورت به رسیدگی به هر دو بعد قضیه دارد!

اختلالات عصبی معتادان به مواد مخدر را مختصرا قسمی میتواند خواند که مواد مخدر به محض ورود به بدن انسان و یا هم اندکی بعد آن، روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد. مصرف مواد مخدر می تواند حافظه و میزان توجه فرد و توانایی استدلال و برهان او را به طور کامل و یا نسبی مختل کند؛

مثلا قدرت تصمیم گیری او را در شرایط بحرانی کاهش و یا بلکل از بین ببرد. با افزایش مصرف مواد مخدر، شدت این تاثیرات بر بدن بیشتر می شود و فرد معتاد ناتوان تر از گذشته می شود که به یک تداوی دقیق و مسلکی و غمخواری ضرورت دارد، تا دو باره به اصطلاح "سر پای خود ایستاد شده بتواند".

وزن فرد معتاد ممکن است طی زمان کوتاهی به طور غیرطبیعی کاهش و یا هم افزایش پیدا کند. گراییدن جسم فرد معتاد به لاغری و یا هم به چاقی، البته در طی مدت کوتاه، یکی از علایم و از اثرات مضر مصرف مواد مخدر در جسم فرد معتاد می باشد.

یکی دیگر از تاثیرات مضری که مصرف مواد مخدر روی بدن فرد معتاد می تواند داشته باشد، اثرات مصرف مواد مخدر روی نظافت و صحت شخص معتاد می باشد .افراد معتاد اکثرا، آدم های بی نظافت، کثیف و آشفته حال می باشند که به پریشان حالی و افسرده گی های طویل مدت دچار گردیده، و این حالت و وضعیت در جسم و روح فرد معتاد خود صدا مشکل و پرابلم های جسمی و روانی بعدی را مسبب می گردد.

افرادی که معتاد می شوند، مسئولیت پذیری خود را در قبال زندگی خود و نیز مسئولیت شانرا در قبال خانه، فامیل و اجتماع از دست می دهند و به فردی بی مسئولیت تبدیل می شوند. متاسفانه آنها در مورد مسایل مربوط به سلامت شخصی خود هم احساس مسئولیت نمی کنند؛ مثلا به وفور مشاهده شده که این افراد، از آنجای که امراض و بیماری های جسمی و روانی خود را درمان نمی کنند، و یا توان رفتن در پی علاج و درمان امراض و بیماری های جسمی و روانی خود را ندارند، در قدم اول خود را، در قدم دوم نزدیکان و اقارب خود را و در نهایت مساله جامعه را با مشکلات عدیدۀ مواجه می سازند، که باید در راۀ مبارزه با این پدیدۀ شوم و در پی چاره سنجی های دقیق علمی و مسلکی در این ارتباط اقدامات جدی و موثری صورت گیرد!

برخلاف باورهای قدیمی و بر مبنای اطلاعات و علوم تخصصی فعلی در مورد مغز انسان، ثابت شده است که اعتیاد فقط یک مشکل اخلاقی و یا ضعف اراده نیست؛ بلکه نوعی بیماری ذهنی است. امروز تحقیقات علمی در رابطه با اعتیاد به مواد مخدر و مطالعۀ آن از چگونگی تاثیرگذاری مواد بر سلامت جسم و روح معتادان آگاهی میدهد، که امید پوهنتون های ما و بلخصوص پوهنځی های طب و روانشناسی ما از تحقیقات علمی امروزی خود را دقیق مطلع سازند!

علم شناخت اعتیاد، مواد مخدر و مغز انسان، اعتیاد و سلامت انسان از جمله مباحثی میباشند که امروز اساسات تحقیقات علمی در رابطه با اعتیاد به مواد مخدر را تشکیل می دهند.

در طول بخش عمده ای از قرن گذشته، محققین و متخصینی که درباره اعتیاد به مواد مخدر مطالعه می کردند همواره با برداشت های نامکمل، نا قص و یا غلط و نادرستی درباره ماهیت اعتیاد دست به گریبان بوده اند. زمانی که در دهه ١٩٣٠ میلادی محققین و متخصین مطالعات عملی درباره رفتار های ناشی از اعتیاد را آغاز کردند، معتادان فقط و فقط به عنوان افرادی بی بند و بار و بدون اراده به شمار می آمدند. همین نوع طرز دید سطحی به فرد معتاد باعث شده بود تا برداشت و عکس العمل جامعه نسبت به اعتیاد نیز تحت تاثیر قرار گرفته و اعتیاد فقط و فقط به عنوان یک نقص اخلاقی و نه به عنوان یک مرض و یا بیماری شناخته شود.

همچنین چنین برداشت های باعث می شد تا به جای اتخاذ تدابیری برای جلوگیری، علاج و درمان این مرض و بیماری، فقط و فقط بر اتخاذ تدابیر تنبیهی تاکید شود. اما امروزه در پرتو پیشرفت های تخصصی-علمی، شناخت ها و عکس العمل ها نسبت به معتادان مواد مخدر در مقایسه با گذشته کاملاً تغییر کرده است. یافته های خیره کننده درباره مغز انسان دیدگاه و درک ما از اعتیاد به مواد مخدر را کاملا دگرگون ساخته و سبب شده است تا در برابر این مشکل رفتارهایی علمی-تخصصی، موثرتر صورت گیرد.

با توجه به یافته های علمی فعلی، اکنون متخصصین این ساحه می دانند که اعتیاد از جملۀ امراض و بیماری هایی است که هم عملکرد مغز انسان و هم رفتار او را تحت تاثیر قرار می دهد. متخصصین این ساحه به بسیاری از عوامل محیطی موثر در مرض و یا بیماری اعتیاد پی برده اند و اکنون متخصصین این ساحه تلاش می کنند تا با استفاده از یافته های جدید روش های موثری را برای جلوگیری، علاج و درمان این مرض و بیماری پیدا کرده، و بدانوسیله بتوانند میزان مصائب و مشکلاتی را که مصرف مواد مخدر برای معتادان، خانواده آنها و جامعه ایجاد می کنند، کاهش دهند.

با وجود چنین پیشرفت هائی، هنوز هم بسیاری از مردم نمی دانند که چرا افراد به مواد مخدر معتاد می شوند یا این که مصرف مواد مخدر چه تاثیری بر روی مغز معتادان می گذارد که آنها مجبور به مصرف معتادگونه مواد مخدر می شوند.

پاسخ دادن به پرسش هائی در این زمینه و ارائه اطلاعات علمی درباره بیماری اعتیاد، از جمله برخی از پی آمد های زیانبار مصرف مواد مخدر، رویکرد های اولیه ای است که برای پیشگیری و مداوای این مرض و بیماری بار ها ارائه شده اند: تداوی معتادان و جلوگیری از اعتیاد نیز از جمله وظایف دولت و حکومت افغانستان میباشد که باید نسبتا دقیق تر به این وظیفه نیز رسیده گی صورت گیرد، زیرا عواقب کمکاری در این ساحه خسارات بزرگ ملی را بار می آورد!

آگاهی بیشتر در باره مسائل و نکات اولیه مربوط به مرض و بیماری اعتیاد افراد جامعۀ جنگزدۀ ما را قادر خواهد ساخت تا درباره زندگی خود تصمیم آگاهانه تری بگیرند!

سیاست ها و پروگرام هایی علمی برای کاستن از میزان مصرف مخدر و شمار معتادان در جامعۀ جنگزدۀ ما اتخاذ شود!

در نهایت باید در افغانستان ما نیز از تحقیقات علمی که در زمینه مقابله با اعتیاد صورت می گیرد استفاده و حمایت بیشتری به عمل آید: لزوم دید، ازدیاد و ایجاد تدریس رشته های تخصصی در پوهنتون های افغانستان در این ارتباط، میرود!

همچنان علمای کرام دینی ما به هر اندازۀ که معتادان جامعۀ ما را به "وضو" و "نماز" تشویق و رهنمایی نمایند، مثمر میباشد، زیرا در این عبادت مقدس ما هم "نظافت" معتادان بهبود می یابد و هم "تسکین" روح معتادان صورت می گیرد!


د صلح، ثبات، ټولنیز عدالت، قانونیت، ترقی او رفاه په هیله