روانې چارې او بېلابېل
زیر سوال بُردن مشروعیت تاریخی
در تقابل سیاسی سالیان اخیر، در حالی که با زشتی های ستمی گری رو به رو استیم، عدم درک و سطحی نگری کسانی که مورد اعتماد ما و به اصطلاح خودی اند، نیز کمتر از زشتی های ستمی گری نبودند. اشرف غنی در سفر به کندهار تلاش کرد جبران مافات کند، اما جراحات وارده ی ناشی از سخنان سخیف و یاوه ی او در ولایت کنر که با برشمردن بزرگان افغان،&nb
نوی کابل بانک د نويو غلو په ولکه کې؟!
په افغانستان کې چې بانکونو ته ځې، له يو شمېر اندېښنو سره به ځې. بانک کې به بیر و بار څومره وي، پيسې به زړې راکوي که نوې، برق به وي کنه او که نه وي نو کار به بیا بلې ورځې ته پاتې کيږي، او له بانک نه چې را ووځم څوک مې تعقیب نکړي پیسې را څخه وا نخلي، پيسې خير چې څوک مې و نه وژني او داسې نور. خو له دې اندېښنو ور ها خوا يوه بله لویه اندېښنه شته، چې د نړۍ بل هېواد کې به يې څوک تصور هم و نشي کړای، خو افغانستان کې په نورمال ډول سره دغه معامله روانه ده. په نوره نړۍ کې جنايي پېښه باندې ښايي دومره
تسکین عقده ی حقارت
تا جایی که به یاد دارم، ردیفی از شاعران و ناظمان عتیقه، بخشی از نصاب آموزشی ما برای مواردی بود که وقتی کم می آوردیم، طبقات می شدند که گویا باعث افتخار اند. روند سیاسی- تاریخی ایجاد زبان دری یا به اصطلاح فارسی، در زمینه ای صورت گرفته که عقب مانی در برابر موج خروشان فرهنگ و حضور مسلمانان، شعوبیه (گروه معروف به اسلام ستیزی و جعل تاریخ) را وامی داشت بیشتر در دنیای تخیل، کیف کنند.
استرالیا وايي له نایرو توقیف خونې یې ټول کډوال ماشومان ویستلي
د استرالیا حکومت وايي په نایرو توقیف خونه کې پاتې څلور وروستني کډوال ماشومان یې تیره اوونۍ متحدو ایالاتو ته د بیا میشتیدنې لپاره ولیږدول او په دې سره دوی وتوانیدل چې له یادې توقیف خونې څخه ټول ماشومان په بریالیتوب سره تخلیه کړي. د رپوټونو په اساس دغه ماشومان د تیرې جمعې ورځې په ماښام له نایرو توقیف خونې وویستل شول او له خپلو کورنیو سره متحدو ایالاتو ته انتقال کړی شول. د استرالیا د کډوالۍ وزیر ډیویډ کولمن په دې اړه وویل، "دا څلور تنه د هغه دوه زره ماشومانو له ډلې څخه وروستني ما
د استرالیا له مانوس ټاپو د پناه غوښتونکو یوه بله ډله متحدو ایالاتو ته انتقال شوه
د استرالیا له مانوس توقیف مرکز څخه چې د پاپوا نیوګینیا په مانوس ټاپو کې موقیعت لري، د پناه غوښتونکو یوه تازه ډله متحدو ایالاتو ته انتقال کړل شوه. د متحده ایالاتو او استرالیا ترمنځ د کډوالو په سر د شوي تړون له مخې د فیبروري په ۲۶مه د پناه غوښتونکو یوه نوې ډله له مانوس ټاپو څخه د متحدو ایالاتو په لور روانه شوه. یاد پناه غوښتونکي چې شمیر یې ۲۲ تنه وه د ۲۰۱۳ میلادي کال راپدیخوا د پاپوا نیو ګینیا هیواد په مانوس توقیف مرکز کې د استرالیا د حکومت په مالي ملاتړ ساتل کیدل. په دې
اخطار دکتور اشرف غنی به زورمندان و تاثیرات مثبت روشنفکران صادق افغانستان
ارسالی: داود نعیم "کله چې مونږ په جغرافيائی لهاظ د ګران افغانستان جیوپولیټیک اهمیت ګورو، کله چې مونږ د نړۍ جیوپولیک جغرافيه ته مراجعه کړو او د ګران افغانستان په توګه هیوادونو د مقایسی لپاره وټاکو، زمونږ په ذهن کې ځینی پوښتنې را ایجادیږی، چې ولی مونږ سره له داسی جغرافیائی اهمیت سره، ولی تر اوسه پوری یو څو مناسب او ګتور "د فکر کولو خونې" او یا په اصطلاح "فکری کوته" نلرو، چی هغهلته د ملی منافعو لپاره زمونږ د مسلکی پوهانو په ذریعه دقیق علمی او مسلکی-تخصصی مشوری صورت اخلی، د "ولس اړتیا" ا
ګلبدین او پاکستان!
ګلبدین او پاکستان! کله چې څوک هېواد کې د پاکستان تېرو ویجاړیو او تباهیو ته ګوري، سملاسي يي ګلبدین سترګو ته دریږي او بیا کله چې څوک د ګلبدین د بیان ژبې، څرګندونو او اعمالو ته ځیر شي، سم صفا په افغانستان کې د پنجاب د شوونیستي او ملیتاریستي ګټو ویاند او ساتندوی ښکاري!. ګلبدین او پاکستان سره دوه نه جلاکېدونکي نومونه او د یوې سکې دوه مخونه دي. ګلبدین هغه هینداره ده چې پاکستان پکې د خپلو ټولو چټلیو سره په بشپړه توګه ځلیږي او پاکستان هغه ځای دی چې د ګلبدین پشان مجاهدینو، طالبانو، القاعده
له اندونیزیا څخه افغان پناه غوښتونکي اوس د UNHCR په مرسته هیواد ته راستنیدی شي
د اندونیزیا د کډوالو له توقیف خونو افغان پناه غوښتونکي د یو پروګرام له مخې کولی شي په خپله خوښه افغانستان ته راستانه شي. د دوشنبې په ورځ یو تن افغان پناه غوښتونکی باسط علي چې د اندونیزیا د رایو ایالت په روډینم توقیف خونه کې ساتل کیده د یاد پروګرام په مرسته خپل هیواد ته راستون شو. دغه پروګرام AVRR یا رضاکارانه ستنیدنه نومیږي چې د ملګرو ملتونو د کډوالۍ سازمان او همدارنګه د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ یې پرمخ بیايي. د یاد پروګرام په مرسته د اندونیزیا په توقیف خونو
د نایرو توقیف خونې د یو پناه غوښتونکي د ځانوژنې په هکله نوې پلټنې پیل شوي
د استرالیا د نایرو توقیف خونې د یو ایراني پناه غوښتونکي امید معصوم علي د مړینې په هکله د استرالیا د یوې محکمې لخوا تازه پلټنې په لار اچول شوي. یاد پناه غوښتونکي په ۲۰۱۶ کال کې په نایرو توقیف خونه کې د ملګرو ملتونو د کډوالۍ استازو سره تر کتلو وروسته د هغوی مخته ځانته اور ورته کړی وه. په تازه پلټنو کې د استرالیا د حکومت درې پخوانیو قراردادیانو چې هغه مهال یې په نایرو کې دنده درلوده، څرګنده کړی چې هغه وخت ډیری پناه غوښتونکي هلته له کمزوري مورال او ژورې ناامیدۍ سره مخ وه.
د هندي کشمیر ناکامه ډرامه
اوس مهال زیاتره د سیمي زیاتره سیاستوال او خلک د کشمیر د ډرامې په هکله فکر کوي چې ددې څخه موخه کومه او ولې دومره په نړیواله سویه د نړیوالو پام ځانته رواړوه. خو د حالاتو په څیړلو سره دا ښکاره شوه چې د هندي کشمیر ډرامه په هندي پوځیانو باندې د برید په بڼه چې د پنجاپي استعماري – تروریستي ادارې له خوا عملي شوه ونه کولی شول د وروستیو چاودنو له امله چې په ایران او هندي کشمیر کې یې تر سره کړې خپلو ناوړو موخو ته ورسیږي. ددې چاودنې ډرامه د پنجاپی استعماري – تروریستي پوځ له خوا پ
تداوم بی اعتنایی به اعتماد مردم
(پیرامون عزل محمد شاکر کارگر) جوش و خروشی که از اعتماد به ظواهر به وجود آمده بود، زود بازوی افغان های ترکتبار را از تیم دکتور غنی، جدا کرد. استفاده ی ابزاری از آرای هموطنانی که گویا به یک شخص تحصیل کرده، اطمینان کرده بودند، آنان را مستاصل می کند؛ زیرا امید ها برای برآورد نیاز های ملی، شانس هایی بودند که دکتور غنی را دربر گرفتند، اما او از آن ه
بر ما مبارکباد!
باور های مردم در تعیین و تشخص اجتماعی افراد، گاه بی ملاحظه از اثرات بنیادینی که می گذارند، حقوق مادی و معنوی خویش را هدر داده اند. در هرج و مرج سالیانی که به خصوص در کار های رسانه یی و فرهنگی رونما شدند و بیشتر برای کسب سود و امتیاز، از فروش هیچ حرمت و ارزشی ابا نشد، چالش های بیرون شده از این منازعه، حتی کشور و هویت ملی را به حراج گذاشتند. مردم ما در تراژیدی ای که گذشت، با درک معضلات، اما به موقع و در مقاطع حساس، اجازه نداده اند با شان و
عدم تحمل عدم مدارا
روش های تبلیغاتی حکومت که به منظور کمپاین انتخاباتی، مدیریت می شوند، فقط طی چند روز اخیر که بحث صلح پایدار، به اولویت افغان ها مبدل شده است، در حالی که عدم تحمل را به معنی عدم مدارا اعمال می کنند، در جنبه های آن، وارد فاز غیر اخلاقی نیز می شوند. تمام کسانی که قبلاً کار را با تیم «تحول و تداوم» را تجربه کرده اند، می دانند که استفاده های ابزاری از افراد و اشخاص، بعداٌ با تمام کراهت منظر ظاهر می شوند. کم نبودند و نیستند افرادی که
د اسټراليا لومړي وزير پناه غوښتونکو ته خبردارۍ ورکړ
د اسټراليا لومړي وزير سکاټ موریسن يو تازه ويډيويي پيغام خپور کړی چې په هغې کې پناه غوښتونکو ته خبرداری ورکوي ترڅو استراليا ته غير قانوني را نشي. د لومړي وزير دا نوی پيغام به ۱۵ هغو هيوادونو کې خپريږي له کومو څخه چې استرالیا ته د پناه غوښتونکو د راتګ اټکل کيږي. موریسن په دغه پیغام کې قاچاقبرانو ته خبرداری ورکوي چې استرالیا ته په کښتیو کې د کډوالو په قاچاق کولو کې به بریالي نشي او د ده حکومت به یې مخه ونیسي. نوموړی په یاد پیغام کې کډوالو ته وايي، «تیروتنه مه کوئ، استرالی
اندونیزیا کې یو افغان پناه غوښتونکي ځانوژنه کړی
د اندونیزیا د مناډو د کډوالو په توقیف خونه کې ۲۴ کلن افغان پناه غوښتونکي سجاد یعقوب ځانته د اور لګونې په پایله کې تیره اوونۍ د چهارشنبې په ورځ ساه ورکړه. سجاد یوه اوونۍ وړاندې په توقیف خونه کې دننه په خپل اطاق کې پر ځان تیل توی کړي وه او د ځانوژنې هڅه یې کړې وه خو نوموړی د توقیف خونې د مسولینو لخوا هغه مهال ژغورل شوې وه. د توقیف خونې چارواکې وايي له سجاد برسیره دریو نورو افغان پناه غوښتونکو هم د ځانونو د سوځولو هڅه کړی وه خو د هغوی وضیعت مخ په رغیدو دی او په روغتون کې تر درملن
د استرالیا کارګر ګوند وايي د ناقانونه کډوالو پر وړاندې غښتلې پولې غواړي
وروسته له دې چې د استرالیا حکومت ونشو کړای په پارلمان کې د هغه قانون د تصویب مخه ونسي چې له مخې یې د نایرو او مانوس توقیف ځایونو ناروغه کډوال د درملنې لپاره استرالیا ته راوړل کیږي، نو اوس دغه حکومت هڅه کوي د پولو امنیت لا هم تقویه کړي ځکه دوی ویره لري چې قاچاقبر ښايي له دې قانونه د بازار موندنې ګټه پورته کړي. لومړی وزیر سکاټ موریسن وايي، د زیاتو کشفي ګزمو په لار اچول، د اطلاعاتو راټولول، عامه پوهاوی او همداراز د کریسمس ټاپو د توقیف خونې بیا پرانیستل د نوي پلان برخه ده ترڅو استرالیا ته
استرالیا کې د کډوالو د درملنې د نوي تصویب شوي قانون په هکله یو شمیر حقایق
د اسټراليا پارلمان هغه قانون تصويب کړ د کوم له مخه چې ناروغه کډوال او پناه غوښتونکي له نایرو او مانوس ټاپو څخه اسټراليا ته د درملني لپاره راوستل کيږي. دا قانون داسې مهال د اسټراليا د پارلمان لخوا تصويب شو چې د اسټراليا حکومت ددې قانون مخالفت کاوه او د تصويب مخه يې نيوله. دا له ۸۰ کلونو وروسته لومړی ځل دی چې حکومت خپل جوړ شوي قانون کې ماتې خوري او پارلمان يې اړ کوي ترڅو پکې بدلون راولي. د نوي قانون له مخه به دوه ډاکټران د ناروغه کډوال حالت معلوموي او له هغې وروسته به يې
د غني او کرزي عمده توپیر
د لاس د ګوتو په څېر د انسانانو خویونه، ،ښېګڼې او وړتیاوې هم سره متفاوتې وي او د همدغو ځانګړنو له امله ځینې انسانان د نورو زړونو ته رسا لاره کوي، مګر ځینې بیا د ډېرو هلو ځلو باوجود هم د خلکو له سترګو لوېږي. ډاکټر غني او حامدکرزی یې ښې بېلګې دي. ډاکټر غني هره شیبه د وطن د ابادۍ او سرلوړۍ په فکر کې دی او له وطن سره بې کچې مینه لري او خپلې دغې موخې ته د رسېد لپاره هیڅ ډول مصلحت پ
د دښمن تعریف واضح دی
ولسمشر غني په کورنیو چارو وزارت کې د پولیسو د ځانګړو قطعاتو منسوبینو ته په خطاب کې وویل، هر هغه څوک چې د دولت پر وړاندې وسله پورته کوي، دښمن دی او له منځه یې یوسئ. هغه زیاته کړه، زه له هغو کسانو څخه نه یم چې یو ساعت یې دوست بولي او بل ساعت دښمن ورته وایي. په وروستیو څلورو کالو کې چې د امنیتي او دفاعي ځواکونو په عملیاتو کې کوم پرمختګونه وشول او زموږ ځواکونه په مېړانه او عالي مورال وجنګېدل یو مهم علت یې همدا دی، ځکه د ولسمشر کرزي په وخت کې به امنیتي او دفاعي ځواکونو جنګ کاوه،
قومي سوداګر؛ د شخصي ګټو په لټه
زمونږ ولس ته لکه د لمر په شان څرګنده شوه چې ملي خاینینو تر پرونه پورې دا کړیدلی ولس او د افغانستان سپیڅلې خاوره خپلو بادرانو په مرسته ټوټې ټوټې کړه او په میلونونو بی ګناه کسانې شهیدان کړل او اوس دوی د واک د ترلاسه کولو په موخه یو د بل تر څنګ ناست دي او یوه ورځ هم د هغه ریښتینو مجاهدو، د کورنیو، ماشومانو، کنډوښځو، د میندو او پلرو پوښتنه چا ونه کړه چې څه حال لرئ، آیا تاسو کور، خواړه اوبه لرئ او کنه؟ د هغوی د ماشومانو لپاره د ژوند نورې آسانتیاوې لکه ښوونځي ته تګ، د لوبې، او د ژوندانه نور فرصتونه
سوء استفاده های رسمی
هراس از بسیج مردمی که بدون شک آرای پاک را وارد محور های ملی، چون «صلح و اعتدال» می کند، دولت را به تکاپو انداخته است. از قبل نیز گمان هایی به یقین مبدل شده بودند که زعامت کنونی به گونه ی اجندایی از امکانات دولتی برای تداوم حاکمیت ضعیف خویش، استفاده می کند. خارج کردن اکثر پروژه های عام المنفعه به بهانه ی بستر ستیز مناطق روستایی و استفاده ی دوباره آن ها در اوان کمپاین های انتخاباتی، بدون این که ضامنتی وجود داشته باشد که آن
پښتو چاربیته
پښتو چاربیته دا يوه ريښتينې خبره ده، چې ولسونه ادبيات زېږوي او ادبيات بيا د همدې ولسونو د روزلو دنده پرغاړه لري په ادبياتو کې لومړى ولسي ادب د ولسونو له خوا رامنځته کيږي، چې دا يوازې ادب نه بلکې د همدې ټولنو او پرگنو ټولنیز ژوند د ټولو مادي او معنوي ارزښتونو ريالستيکه او ريښتينې هنداره گرځي او د دوى د عاطفيزو غږونو بشپړه انگازه ترې اوريدل کېږي. ولسي ادب چې فلکلوريک ادب يې هم گڼو د پرگنو د ميتولوژيکې ايډيالوژۍ ، اخلاقي معيارونه ، عنعنيز اړخونه او د سيمه ايزو بديعي او هنري ادبياتو
زبان بازی
وقتي اصرار زبان بازان براي اصل شمردن عادت تکلم در هويت تباری را مي بينیم و از جانب ديگر، شاهد مي شويم كه بعضی ما در كنار مخالفان و گروه های انباشته از موتلفان ضد افغان، تا مرز خيانت آشكار به جامعه ي تباری و ايثار مردم براي اشتراك در تحولات انتخابات، با همزبانی، فرياد مخالفت سر می دهند،&
افتخارات مذموم
مثل اين كه عقده ي حقارت قومی از بيماري هاي مهم و رواني مردم ما شده است. شماري با تلقين ميراث بقاياي حاكميت هاي كمونيستي و تنظيمي كه در عقب، ميراث هاي ارتجاعی عتیقه نيز دارد، وقتي چيزي براي ابراز وجود نيافتند، بدون انديشه بر اين كه حالا اين مساله ي قوم هرچه باشد يا نباشد، انساني هايی كه از حيثيت و شان اجتماي برخودار اند، آن ها را مديون تحصيل، دانش&
نمايشي او فرمايشي جرګې مشکل نه شي حل کوي
په افغانستان کې جرګه که د کلي او قوم په سطحه وه او ګه په ملي کچه يوه درنه او معتبره منبع د ناڅاپي سختو او بغرنجو مسايلو د حل د پاره وه . تصميم او فيصله يې موافقو او مخالفو ته قابل د قبول او مرعي الاجرا وه .خو داشان جرګې د اولس د صادقو ، پاکو ، بې جرمه او صالحو اشخاصو او شخصيتونو نه تشکيلېدې ، چې شخصي ، ګروپي او تنطيمي غرضونه او مخصدونه په کې نه وو مطرح ، بلکې د عمومي او ملي خير اوصلاح هدف به په کې نغښتئ و .همدا وجهه وه چې بې له چون اوچرا به يې پرېکړو ته لبیک ويل کيدلو او ستونزه به حل ش