مقالې
نگرش نو بر شاهنامه و فردوسی
نگرش نو بر شاهنامه و فردوسی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی نگرش تقدس گونه بر میراث های گذشته، شاید نسبت به هرکجای دنیا، باعث تسکین روانی باشنده گان جهان سوم شود. برای ما که عادت کرده ایم هنگام کم آوردن، خود را در گذشته رها کنیم، «خود رهایی» در اعماق تاریخ که مسئله ی ماضی ست، آن مشغله ی ذهنی می آفریند که سهم عمده ی آن، تخیل به جای واقعیت می شود.در این که بخشی از دارایی های فرهنگی و تاریخی
تاریخ سر در گم
تاریخ سر در گم مصطفی عمرزی پیچده گی درک تاریخ در افغانستان، به ویژه آن چه عقب تر از دوران معاصر می رود، در کمبود یا نبود چندین مشخصه و مولفه است. جغرافیای سیاسی، هویت سیاسی، مقوله های حقوقی و مدنی، همه و همه به گونه ای که اتباع و کشور ها را معرفی می کنند، در بیش از یک قرن اخیر، شکل گرفته اند. بنا بر این، اگر مشخصه های قومی، زبانی و مذهبی، چنانی که در واحد های غیر سیاسی، معمول بوده، وجود نداشته باشند یا مبهم باشند، نمی توا
اتحاد شوروی در افغانستان
اتحاد شوروی در افغانستان (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ظاهراً دوسیه ی اتحاد شوروی، مختومه شده، اما توسعه ی آن در جلد قدیمی(امپریالیسم روس) ما را در قرابت مرز هایی قرار می دهد که با جا گذاشتن تمام علایم قبلی، شباهت های آن در آسیای میانه را کاملاً بی شباهت از نسخه ی شوروی نمی سازد.هنوز هم تکدر تاریخی تجاوز اتحاد شوروی در حیاط ما باقی ست. پس از آن به اصطلاح مارش تعلیم و تربیه، در قعر جهنم ب
حسن البناء څه وکړل چې په مليونونو زړونو پاچاهي کوي؟
زه په جرءت سره ویلي شم چې لسګونه کلونه کېږی چې مسلمانانو دشهید امام حسن البناء په شان سړي هغه څوک چې په یو مهال څو ارزښتمندي ځانګړتیاوی لری نه دی لیدلي داسې څوک چې لوړي او روښانه موخې یې دامت او انسانیت دسوکالې له پاره لرلي.خلکو هغه پېژاند او دهغه په ریښتینولي یې ایمان لرلو او ماهم لکه دخلکو په شان هغه وپیژند که جامع خبره وغواړم دامام البنا اړوند یی وکړم داده چې (هغه په ټول وجو
آزادى فردى و دسپلين سازمانى
رابطه آزادی فردی عضو سازمان سیاسی با دسپلین حزبی از موضوعات مهم و قابل بحث و دقت می باشد. حق آزادی عقیده، وجدان، نظر، بیان، دید سیاسی و عمل در چوکات قانون تدوین شدۀ ملی از جملۀ حقوق اساسی و اولیۀ انسان است که در اعلامیۀ حقوق بشر ملل متحد تسجیل گردیده و تمام کشور های عضو ملل متحد و سازمان های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلتوری همان ممالک مکلف به مراعات نمودن آن می باشد. هیچ قانون فرعی داخل کشور، اساسنامۀ سازمانی نهاد های سیاسِی- اجتماعی و طرزالعمل تشبثات اقتصادی نباید مانع و نقض کنندۀ حقوق و آزا
افغان زمین
افغان زمین (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی باور های سرزمینی(فرامرز ها) در گذشته ی مردمانی نیز وجود دارند که سوا از واحد های کنونی سیاسی خویش شناخته می شدند. در این کتاب، مفهوهم فرامرزی «من»، هرچند از خاستگاه افغانستان، اما در زمینه ی تنوع فرهنگی «ما» می چرخد.مانند اکثر پرداز های نوستالژیک، در تخلیقات این مجموعه همچنان تعادل را رعایت کرده ام. آوردن توام آن به حساب معنی، آشکار کننده است. در
تیمور لنگ؛ چهره ی هراس انگیز تاریخ
تیمور لنگ؛ چهره ی هراس انگیز تاریخ (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی بدتر از همه، تعریف جنایتکاران تاریخ در حوزه ی گرایش های قومی ست. در اوزبیکستان، یک مجسمه ی بزرگ تیمور لنگ به چشم می خورد که بعضی بی توجه بر فجایع تاریخی او، در برابر آن مدهوش می شوند. این بی خیالی که میانه ای با وجدان ندارد، ظاهراً به حدود اربعه ای دل خوش است که چند صد سال قبل در روزگاری که مرز ها به راحتی خورد و بزرگ می شدند،
افغان ها و انگلیس ها
افغان ها و انگلیس ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرز ی شهرت جنگ های افغان و انگلیس، فراتر از مرز های ماست. حتی رهبران تحول اکتوبر 1917 در روسیه، اذعان می کردند که مبارزه ی ضد استعماری افغان ها در قرن نوزده، الهام بخش بسیاری از جنبش های آزادی بخش جهان بوده است. قیام معروف افسران هندی در 1856 با الهام از پیروزی افغان ها بر اردوی هندوس بریتانیا در جنگ اول افغان و انگلیس، صورت گرفته بود.با انکش
ښځه او سیاسي واکمني
آیا ښځه رښتیا هم یواځی د کور او ګور لپاره پیدا ده؟ آیا نر پوره انسان دی او ښځه په خلقت کې نیمګړې او په ذهنیت کې له سړي څخه کمه دی؟ آیا قرانکریم نر ته په یوه لهجه او ښځې ته په بل ډول خطاب کوي؟ آیا ښځه د نر په شان، سیاسي شعور او درایت نه لري؟ آیا د حضرت پیغمبر (ص) میرمنې د هغه مشاورې او د اسلامي امت معلمانې نه وې؟ حقیقت خو دا دی چې قرانکریم د دی ټولو پوښتنو ځواب د بقرې په سورت کې ورکړی او جالبه دا ده چې په ځینو صحیحو حدیثونو کې د ښځې مقام او حیثیت، له سړي څخه لوړ او غوره بلل شویدی. لمړنی نر
چنگیز خان؛ چهره ی خون ریز تاریخ
چنگیز خان؛ چهره ی خون ریز تاریخ (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی سه کتاب مرحوم استاد محمد احمد پناهی سمنانی در افغانستان، بسیار مشهور هستند. کتاب های «حسن صباح؛ چهره ی شگفت انگیز تاریخ»، «تیمور لنگ؛ چهره ی هراس انگیز تاریخ» و «چنگیز خان؛ چهره ی خون ریز تاریخ». این سه عنوان کتاب، نخستین بار در حاکمیت فجیع ملا برهان الدین ربانی در کتاب فروشی های شهر کابل، به فروش گذاشته شده بودند. از این میان، دو
حقیقت خورشید
حقیقت خورشید (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی سوژه يي شدن ارزش هاي ملي در جوي كه نفهمي گفتاري نيز معمول شده، اين را تقاضا مي كند تا در یک سرزمين با نام و نشان تاريخي، دنبال نشاني هايی باشيم كه وقتي بازار بي مضموني «گل» کرد، شهرت های مهم نباید مضمون كمسوادان و آن اقشاري شوند كه گذاشتن كامنت/ ديدگاه هايی با عصبيت قومي را در ترويج فرهنگ ابتذال در دنیای مجازی كاشته اند.اگر ناهنجاری ها مجوز نمی
دینیات معقول
دینیات معقول (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در قرن بیست و یک، همچنان نیاز های دینی داریم. اصولاً دین به منظور برآورد تعادل روانی انسان نیز در نظر گرفته شده است. مجموعه ی اخلاقی آن که همیشه به خوب تاکید و بد را مردود می شمارد، وجه تمایز اساسی آن با سایر پدیده های فرهنگی ست. در دین مبین اسلام، دعوت به تعقل، آن قدر صراحت دارد که اکثر آیه های شریف با تاکید به عقل، پایان می یابند. چنین سفا
خټک عقیده او دخوشال سیاسي فلسفه
دریمه برخه ( ۱ ) د خوشال په سیاسي فلسفه کې دجنګ مقام: په دې ځای کې دجنګ دتعریف نه تیریږم. ځکه چې جنګ د دوو تنو ترمنځ د لفظي جګړې نه را واخله بیا دهیوادونو تر منځ تروسله والې نښتې پو رې د لاملونو، موخو، تکتیک، ستراتیژۍ او جنګي وسایلو له مخې دومره ډیر ډولونه لري چې په یوه تعریف کې نه ځائیږي اوله بلې خوا دخوشال خان دوخت جنګونه دشلمې او یویشتمې پیړۍ له جنګونو سره ډیر توپیرونه هم لري چې په خپل وار دجنګ په تعریف کې نورې ستونځې رامنځ ته کوي. دخوشال خټک د جنګي وړتیا او مهارت س
رسانه ها، مدیریت و نوسان ها
رسانه ها، مدیریت و نوسان ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در دو دهه ی پسین، رشد سرسام آور رسانه ها به همان میزان، تنوع کاری و فرهنگی نیز ایجاد کرده است. جوانان زیادی از دختران و پسران افغان، عرصه ی ژورنالیسم افغانستان را آن قدر رنگین ساخته اند که اگر به لحاظ کار، نو نباشد، اما خیلی زیاد و متنوع است.پیشینه ی رونق رسانه یی کشور(کثرت) به سلطنت اعلی حضرت شاه امان الله(رح) بر می گردد. در دهه
ناکامی
ناکامی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی بُن بست های ایجاد شده یا عمدی، بالاخره افغان ها را بر سر چهار راه دیگری قرار داده اند که حق شان نبود. امید ها در نزدیکی های دو دهه، اما از نفس افتیده اند. در جریان تنقید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حکومت های پساطالبانی، افغان های زیادی سعی کرده اند آشکار بسازند که نباید به ادامه ی تورید نسخه های آماده ی حکومتداری، واقعیت های داخلی افغانستان، فراموش شوند.
در محور بنیان اندیشی
در محور بنیان اندیشی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی تا انتشار این کتاب هم یقین دارم که حوزه ی تحقیق، تاریخ و ادبیات ما از تحلیل های «بنیان اندیشی»، اکثراً خالی ست؛ زیرا پرسش های زیادی بی پاسخ مانده اند. یک نوع تقابل فرهنگی که در میان بحث های سیاسی، زبانه می کشد، در خلط بی ربط مفاهیم، افغانستان را با تمام سنگینی سجل بین المللی، به حاشیه می برد. رسوب ذهنیت های مخرب که به نام ت
آزادى فردى و دسپلين سازمانى
رابطه آزادی فردی عضو سازمان سیاسی با دسپلین حزبی از موضوعات مهم و قابل بحث و دقت می باشد. حق آزادی عقیده، وجدان، نظر، بیان، دید سیاسی و عمل در چوکات قانون تدوین شدۀ ملی از جملۀ حقوق اساسی و اولیۀ انسان است که در اعلامیۀ حقوق بشر ملل متحد تسجیل گردیده و تمام کشور های عضو ملل متحد و سازمان های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلتوری همان ممالک مکلف به مراعات نمودن آن می باشد. هیچ قانون فرعی داخل کشور، اساسنامۀ سازمانی نهاد های سیاسِی- اجتماعی و طرزالعمل تشبثات اقتصادی نباید مانع و نقض کنندۀ حقوق و آزا
چې مشر یې غومبر وي، اختر به یې مازیګر وي
ليکوال و فرهنګپال زموږ د هېواد هغه هستۍ دي چې ددې هېواد د ټولو ناخوالو پر وړاندې لکه سپر داسې هر وخت درېدلي او د هېواد و هېوادوالو دفاع يې خپل مسووليت منلی... د نورې نړۍ د هېوادونو دغه مدافعين پخپلو هېوادونو کې له هر پلوه تر ټولو غوره زنده‌ګي لري، هم په سياسي لحاظ، هم په معنوي لحاظ او هم په مادي لحاظ. زموږ د هېواد تر ټولو ستره بدبختي دا ده چې د واک پر ګدۍ او مسند ناست واکمن ددې قشر هېڅ په کيسه کې نه دي. دوی ته تر ټولو نژدې او غوره خلک يوازې د دوی چاپلوسان غوړه مالان اقا بلی ګا
طرح حمله
طرح حمله (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی باب وود وارد، چهره ی شناخته شده ی ژورنالیسم امریکا و جهان است. او در یک مشارکت حرفه یی با کارل برنشتاین، در آشکار ساختن ماجرای واترگیت، نقش اساسی داشت. پس از آن که آشکار شد ریچارد نکسن، از روسای جمهور امریکا، سعی کرده بود از مسایل درونی حزب رقیب، سر در آورد، باب وود وارد و همکارش به این تخلف پی می برند و آن را رسانه یی می سازند. این افشاگری، رییس جمهور
فصلنامه ی بنیان اندیشی
فصلنامه ی بنیان اندیشی (معرفی یک نشریه ی مهم) مصطفی عمرزی فصلنامه ی بنیان اندیشی شماره های 1، 2، 3، 4، 5 محل چاپ و انتشار: جمهوری اسلامی ایران در شماره های 2 و 3، نوشته های من(مصطفی عمرزی): «تنقید تاریخ در افغانستان» و «تمایز تاریخی». اهل تامل، وقتی به صراط مستقیم می رسد، نیاز به بازتاب آن دارد. یک نوع کار روشنگر فرهنگی که به دنبال آگاهی های ژرف به دست م
