مقالې
نماینده گان تمدن ها؟!
نماینده گان تمدن ها؟! مصطفی عمرزی فرهنگ نمایی های حوزه یی که گویا در برابر توحش پشتون ها شناخته می شوند، به حد مسخره گی نیز درآمده اند. درست است که یک بخش جامعه ی ما در افراطیت دینی گیر مانده، اما به دلیل سرمایه گذاری هایی که بود غرب به خاطر تضعیف اتحاد شوروی، انجام می داد. در آن کوره ی افغان سوزی، مردمان دیگری نیز پخته شدند که بعداً در قد و اندام هفت تنظیمی پاکستانی و یازده تنظیمی ایرانی، همه یک سره شعار های افراطیت دینی
مداخله ی آَشکار
مداخله ی آَشکار مصطفی عمرزی شواهد زیادی ارائه شدند که جزو روشنگری های ما ثابت می ساختند تلقی بر اساس متکلم، چه قدر سیاسی شده است. به یاد داریم که هنگام حاکمیت پنج درصدی مسعود- ربانی در سقوی دوم، یک تیم تاجکستانی، عازم کابل می شوند و با موافقت حکومت نیم بند، پایتخت را بر اساس ترکیب قومی، سروی می کنند. نتایجی که از این سروی در اختیار همه قرار داده می شود، حاکی از این بود که بیش از 70 درصد مردم کابل را تاجکان، تشکیل می دهند.
داشغال او استقلال دجنګ شغالان غواړی دسولی ټپوسان سی
داشغال او استقلال دجنګ شغالان غواړی دسولی ټپوسان سی کله چه امریکایی غلو دافغانستان استقلال او ازادی ووژل او بیا دطالبانو دآزادی غورځنک یی په مقابل کی ودرید امریکایانو هغه تروریست او ترهګر بلل او داخلی بی ضمیره اخییستل سوی خولو دا شعارونه په ویاړ بدرګه کول. دشلو کالو نه وروسته اوس ثابت شول چه امریکایانو دترهګری الزام څومره بیمعنی او پوچ وو، او اوس ګورو چه هغوی دپرونی ترهګرو سره کینی او دهغوی سلاوو ته ضرورت لری. په یوه تعبیر امریکانو دخپل اشغال په ورځ دافغانستان آزادی ووژله او
د افغاني جګړې څو مجهوله معادله
په افغانستان کې د سولې او جګړې معادله څو مجهوله ده، ځکه پیچلې او ګرانه ښکاري، اما د هرې څومجهوله معادلې په څیر د حل لاره لري: د جګړې د معلومو ګډون کونکو څخه، نامعلوم ګډون کونکي هم معلومولی شو. ټول جګړه کونکي، چې د جګړې له ډګر څخه ووځي، په میدان کې سوله پاتې کیږي. د جګړې دوې اساسي مخالفې خواوې: یوې خوا ته طالبان او بلې خواته امریکا جمع د افغانستان، په اصطلاح، اسلامي جمهوریت دي. عام ولس- څرګند د امریکایي اشغال ضد دریځ لري. شمالي ټلواله، د خپلو ټولو اپوزیسیوني اکټونو سره سره، د افغان حکو
رئیس
د ورځې لس بجې دي. د پلار معاينه خانې ته په خپل کريمي والګاه موټر کې راغلم، پلار مې د معاينه خانې په انګړ کې درېدلی دی. پلاره سلام! خيرت خو دی ولې نا کراره يې! هېڅ خبره نه ده، هو! زويه هر څه سم دي، خو دغه بوجيو کې اوړه، وريژې، لوبيا او دالنخود دي او هغو پيپونو کې غوړي دي، پام کوه چې ټېمونه درڅخه چخپيت و چيت نه شي. په احتياط يې په موټر کې کېږده او بوجۍ هم موټرکې واچوه. دا ټول د ماجرو په کمپ کې پر بې وزلو کورنيو ووېشه! پلاره! ما ته خو د ټولو مستحقو آدرسونه نه دي معلوم! خير! م
لنډ مهاله او اوږد مهاله سوله
که د افغانستان ماضي او حال په غور سره وګورو ، نو دا حقيقت په کې واضح ښکاريږي چې په دې ملک کې د سوله ايز ژوند ، عمراني - تخليقي کارونو او تفاهمي روابطو په ځای دجنګونو ، ورانولو، وژلو او دوښمنانه کشمکشونو عمر ډېر دئ . په افغانستان کې هېڅ وخت سوله ، ثبات او د تشنج نه خالي ژوند نه وو . هميشه مسلحانه برخوردونه او زور ازموينې ددې ملک په سياسي - ټولنيز ژوند خپل سيوری غوړولئ او ددې خاورې اوسيدونکي يې ارامی سا اخستلو ته نه دي پريښي . ځنې وخت مؤقتاا په نظامي ټکرونو کې زماني وقفه او ارامتيا
د پښتونولۍ حقوقي نورمونو او ارزښتونو ایډیالوجیک بنسټ دیارلسمه برخه
د افغانستان د ملي دولتونو دولتي فلسفي کانسپټ کې د افغان ملي هویت، د جرګو، مرکو او اساسي قوانینو ارزښتد افغانستان په دولتي فلسفه کې او د افغانانو په حقوقي، سیاسي، دولتي سیسټم کې اسلامیت او افغانیت د هر افغان وګړي ملي هویت پېژندل شوي دی. له همدې امله افغانستان او افغان ملت په نړۍ کې د افغانیت او اسلامیت په نامه پېژندل کیږي. د افغان نوم د افغان دولتونو په دولتي فلسفه او د افغانستان د اساسي قانون پر بنسټ د افغان ملت پر هر وګړي یا تبعه
حس ملت گرایی
دکارغه په څېر مردارې غوښې مه خوره جوړ ګوربت شه په هوا ء کې مرغان نیسه ملنګ جان روزیکه گاندی کشته شد ماموران حکومت ثروت وموجودی مردی راکه چارصدوپنجا ه ملیون مرد داشت چنین گزارش کردند: دوکاسه وقاشق چوبی - یک کتاب مقدس بزبان هندی- عینک – ساعت – کتابچه یاد داشت – یکجوره کفش چوبی – ویکجوره کفش چرمی! اینها با اضافه یک دوک نخریسی٬ثروت وبه عبارت دیگر«مهمات» تسلیحات وتجهیزات مرد حقیر وکوچک در مبارزه با بزرگترین امپراطوری های عصر خویش بود.تصور می کنید دوک نخریسی وکفش چوبی گاندی بود که ک
رسنیزه څرګندونه
د افغانستان د ربړې او د ټولیزو(عمومي) حالاتو داسې څرګندېږې، چې یو څه اووښتونونه او بدلونونه راروان دي. پدې لړ کښې د ډیورند دتش په نامه کرښې اخوا میشت پښاته هم بې اغېزې نه شي پاتې کیدای، نو که په راتلونکي کښې هر اوښتون/ بدلون راځې نو اړینه ده، چې دا اوښتون لکه د ۲۰۰۱ کال د بن د کنفرانس دپرېکړې په شان غیر عادلانه او دپښتنو پر ضد نه وي. د روسیې په کوربه توب د18.03.2021 نېټې غونډې وښوده، چې د افغان حکومت او د تالېبانو پلاويو کښې د پښتنو استازو ته ځای نه وو ورکړل شوی. تالېبان چې په ښکاره ډ
د پرونيو رهبرانو او نننيو طالبانو لاس ته راوړنې څه دي؟
دا هغه ښکاره حقيقتونه دي، چې زما په ګډون ټولو افغان مېرمنو او د افغانستان ملت ته څرګنده شوې، چې دغو دوه ډلو د خپل ژوند په اوږدو کې هغه څه له افغان ملت سره په دې څلوېښت کاله جګړه کې د پاکستان په ګټه وکړل، چې تاريخ به يې هېر نه کړي او نه به دغه دوه ډلې وبخښل شي. په دې معنی کابل د دوي په وخت کې وران شو، د افغان حکومت ملي اردو دوي د پاکستان په اشارې ختمه کړې وه، ښوونځي رهبرانو وسوزول، د کابل پوهنتون او سيلو دوي په توپونو و ويشتله، چې ټول پوځ ته به يې د خدای (ج) بخښلي ډاکټر نجيب الله احمدزي په
ناظران وابسته
ناظران وابسته مصطفی عمرزی ماجرای استخدام 700 تاجک که بیشتر از منطقه ی پنجشیر بودند، از جمله ی اخباری بود که هنگام دو هفته ی اول جراحت اسدالله خالد در پُست ریاست عمومی امنیت ملی، اتفاق افتاد. همان زمان یگانه تلویزیونی که این مساله را جداً خبری ساخت، ژوندون بود. با ارتباطی که با آنان دارم، برایم تعریف کردند که مسوولان ریاست امنیت ملی که در غیاب اسدالله خالد، مدیریت می کردند، با وارخطایی تماس گرفتند که ما را بی آب کردید!
نشریه ها، مجله ها و کتاب های پشتو
نشریه ها، مجله ها و کتاب های پشتو مصطفی عمرزی پرداختن به زبان و ادبیات پشتو در افغانستان، به چند دلیل، بسیار مهم است. نخست این که استمرار قرائت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن با اکثریت کشور(پشتون ها) با ذهنیت تحفظ تمامیت ارضی، توام می شود. به هر روی، افغانستان با بیش از 600 سال طرح سیاسی و حدود 300 سال جغرافیای ای که وجاهت بین المللی دارد، بیشتر جزو کارنامه ی دولت- حکومت سازی پشتون ها شمرده می شود. بنا بر این، زنده نگه داشتن
گناه در تاریکی نگه داشتن مردم
گناه در تاریکی نگه داشتن مردم مصطفی عمرزی بیش از ده سال اخیر از بیش از 15 سال کار فرهنگی- رسانه یی ام را به دفاع از افغانستان، ارزش های آن، افغان ها، پشتون ها و ارزش های آنان گذرانده ام. در این سیر، دشواری ها و زحمت هایی قرار داشتند که اگر عزت نفس نمی داشتم و آگاهی هایم در کار نبودند، محال بود در جوی فرهنگ سازی کنیم که پیروان فارسیسم، اگر هیچ نداشته باشند، با سنت معمول پدران شان(دهن گنده گی و فحاشی) جرات نوابغ را هم سلب م
دترکیی دغونډی لپاره لازمه تیاری نیول
دترکیی دغونډی لپاره لازمه تیاری نیول دا لیکنه په دی ترسره سوی چه بیا دماسکو ډرامه تکرار نسی او په ترکیه یوځل بیا وخت ضائع نسی. دا خبره مونږ ددوحی دتړون په اساس کوو او هیله ده هغه تړون په کامله توګه تعمیل سی. ددی هیلی دترسره کولو په منظور مونږ دا راتلونکی نظر وایو او پیشنهادونه دنورو په وړاندی عرضه کوو ترڅو افغانستان یوی تلپاتی سولی او امنیت ته ورسیږی. دترکیی مذاکرات باید دمسکو دغونډی په څیر ددوحی دتړون مخالف نسی مونږه دماسکو دغونډی مثبت ټکی هغه بولو چه په دو
ترویکا=درې جمع یو مساوی په دمسکو په فرمت
دامشر خو لا د عالم اسباب نارې وهلې هرژوندی موجود دخپلواکۍ، سکون او آرام لپاره هلې ځلې کوی او هدفمن دی، انتخاب لری چې چیرې و اوسېږي، معلومات راټولوی درښتینی لینز لاندې یې څېړی چې څنګه ژوند وکړی اوڅه ډول ستراتیږی و ټاکی دژوند دواړو برخو کې :هم په فردی توګه اوهم په ټولنیزه توګه . مسولیت،سیاسی اخلاق او په ځان باور هم دظرفیت نورې سترې لارې او برخې دی هغه هم په دې شرط چې دهېواد په ذهنی او عینی شرایطوسمې او برابرې وی نو خامخا مثبتې پایلې لری اوس پوښتنه داده چې تاسې دغو سترو اومهمو پېټو ته څنګه ش
سرمایه داران ما و فرهنگ
سرمایه داران ما و فرهنگ مصطفی عمرزی هرچند در افغانستان بیشتر متضاد و متناقض به نظر می رسد، اما نباید در همه جا چنین باشد. اگر بخواهیم مثال های خارجی بزنیم، شاید انواع داشته باشند که چه گونه در اکثر کشور ها، طبقه ی سرمایه دار در مسایل مختلف عمرانی، رفاهی، صحی، خدماتی، کمکی و فرهنگی، سهم می گیرند. اصولاً آن چه به نام سرمایه در اختیار یک طیف مشخص و معدود جامعه، قرار دارد، به این معنی نیست که آن را وجودی در اختیار دار
چرا رکود فرهنگی؟
چرا رکود فرهنگی؟ مصطفی عمرزی شاید با آن چه در ظاهر، دیده می شود، در وهله ی اول متوجه نشوید که به لحاظ کار و تولید فرهنگی، چه قدر عقب مانده استیم. چون سطح سواد پایین است و قشر باسواد و اهل مطالعه نیز کم، مثلاً تیراژ کتاب در حدی ست که شاید برای بعضی ناشران، بد نباشد. همین که بتوانند یک یا چند بار، 500 صد یا هزار نسخه(سنت معمول چاپ در افغانستان) پخش کنند، یک نوع دست آورد، شمرده می شود؛ اما اگر بخوهیم آن را بر اساس نیاز های ی
دکمال خان بند د پرانیستنی په مناسبت
زموږ اوبه زموږ آبرو ده، یعنې څه؟ په نیمروز کې د کمال خان د نوی بند د جوړیدو ارزښت او په دې هکله د یو څو مغشوشتیاوو روښانول سریزه اوبه حیاتی ماده ده، چې ورځ په ورځ یی اهمیت زیاتیږی، اوس دا دی د اوبو په هکله د دوبلن د دایر شوي کنفرانس څخه وروسته، نړیوالو اوبه داقتصادی مادې په توګه وپیژندلې او ټولو دا خبره ومنله. هیڅ بیځایه نه وه چې د یوویشتمې پیړې په پیل کې د نړیوال بانک پخوانی رئیس ویلی و: دتیرې پیړۍ جنګونه په تیلوو، خو د راتلوونکی پیړۍ جنګونه به په اوبو وي. یو شمیر اقت
د مرادونو کاروان
د یو فیلسوف وینا ده (د هیلو په سمندر کې غوپه کیدل، د نا امیدۍ په ساحل کې له پاتې کیدو څخه ډیر غوره دي) ځکه چې هیله د ژوند کولو او نورو ته د ژوند بښلو، ښکلی هنر دی. هیله د هرې هڅې تاداو او د هر باور د زیږون سرچینه ده. په زړه کې د مراد لرل، په خپل مخ باندی د موسکا شال غوړوي او د مقابل لوري د ډاډ لامل ګرځي. د رسول علیه السلام صحیح حدیث دی چې ( د الله په ذات ښه ګمان کول او له هغه څخه هیله لرل، ښه عبادت دی) نهیلو خلکو ته پکار ده چې لږ تر لږه د هغه افتاب پرست ګل په اندازه همت ولري چې د باران په ورځ
ولی مو ژوند په کړاو دﺉ؟
په نړۍ کې زیاتره خلک له خپل ژوند څخه شکایت کوي.چې ګڼ شمېر یې،زموږ په ټولنه او چاپیریال کې ژوند کوي.څوک له خپلې کورنۍ څخه شکایت کوي،او څوک له خپلو نږدې ملګرو څخه،او همداسې زیاتره ستونزې دي چې خلک ترې شکایت کوي.که چېري دې ستونزو ته په جدي او سم ډول فکر ونه شي،د نورو ډېرو ستونزو او ناروغیو سبب ګرځي.او په راتلونکي کې ژوند سخت او بد حالت ته ځي.آیا کله مو په دې اړه فکر کړې دﺉ؟ لومړي: ستونزه د څه له امله پېښه شوې ده؟ دوهم:هغه ستونزه چې زموږ ژوند یې په کړاو او سخت
