مقالې
به رنگ آبی
به رنگ آبی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی شهید مینا کشور کمال، متن در حاشیه رانده شده ای ست که هنگام جهاد بزرگ مردم ما برضد اتحاد شوروی، جرات و جسارت دختران افغان را رسمی ساخته بود.در تقابل سیاسی و جناحی، زنان و دختران راوایی افغانستان هم شامل اند؛ اما آن چه در این میان جا مانده، حضور بسیار محسوس سیاسی آنان است که در سال های اخیر با تهور زاید الوصف، از منافع ملی افغان ها دفاع کرده اند.
سید جمال الدین الافغانی: په هغه افتخار او که سبق؟
نن شپه می د سید جمال الدین الافغانی په هکله دوه سوه مخه په پاړسو لیکل سوی کتاب خلاص کړ. دا چه هغه ته د شرق لمر ویل سوی وو نو زما د تږی دماغ حوصله کمه شوه او په یوه ناسته می له اوله تر آخره ووایو. زه په دی لټه کی سوم چی دکتاب لیکونکی ولی هغه ته لمر ویلی دی او ترکومه دهغه لمر نور د کتاب د لیکونکی په افکارو کی منعکس سوی دی؟ متاسفانه کتاب د سید په افغانیتوب باندی زیات اصرار کړی او دهغه په نظرو باندی کم. زه نه د افغان او نه دایرانی لیکونکو تابع یم او دواړو ته د تاسف په
قبرستان امپراتوری ها
قبرستان امپراتوری ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی نه تنها در تاریخ نویسی های ما، بل شهرت نام افغانستان به معنی جای ذلت قدرت های بیرونی، بین المللی ست؛ اما به یاد آوردن دایم این شهرت، در حالی که در تمام زمینه ها از پا افتاده ایم و زنده گی ما اکثراً در دایره ی تورید می چرخد، زیاد دلخواه نیست. بنا بر این، بهتر دیدم ضمن احترام به قربانی های گذشته گان ما که به هر حال نمی دانستند آینده گان شان کف
دوازده گرام مغز
دوازده گرام مغز (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی این اثر بسیار مهم استاد شهرت ننگیال، از زمان نشر تا کنون، سر زبان هاست. افغان های زیادی راجع به آن گفته و نوشته اند؛ اما در زمینه ای که باور های الحادی و اخوانی جولان می کنند، لطف آثاری کمرنگ وانمود می شود که خالق آن، با وجود رعایت بی طرفی، اما در تنازع سیاسی، نقش فعال داشته است. استاد شهرت ننگیال را می توان از آن نویسنده گان افغان برشمرد
افغاننامه
افغاننامه (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی محتواي اين كتاب كوچك، تجربياتي بودند كه از بررسي بعضی از شخصيت هاي افغان، گاهی بر قلم و گاهی بر كردار و گفتار شان مي نگاشتم.شخصیت های این کتاب در حالي كه در موضع تضاد نیز واقع مي شوند، اما چتري را كه مي خواهند، همين سرزمين و هويت ملی مردمانش است.براي مردم ما كه تنوع تلخ كامي را تجربه كرده اند، ثابت شده در هياهوي توجيه اغراض(هرج و مرج اجتماعی) خ
سیاست علم دی که هنر
دا چې د سیاست کلمه یوه ډیره پراخه کلمه ده علماوو او سیاست پوهانو په مختلفو مانا ګانو سره کارولې ده. خو بیا هم تر اوسه د دې کلیمې د مانا او تعریف په اړوند علما او سیاست پوهان په یو واحد تعریف باندي ندي قایل شوي، علماوو او سیاست پوهانو په مختلفو ماناګانو سره کارولې ده خو زموږ په ټولنه کې بیا خلک د سیاست په اړوند متفاوت نظر لري، سیاست د درواغ ویلو مکر او فریب په مانا بولي، په داسې حال کې چې داسي نده، نو په دې لیکنه کې لومړی د سیاست په اړوند لنډ معلومات وړاندي کوم، د سیاست پر لغوي او اصطلاحي مان
تنقید روحانیت مرتجع
تنقید روحانیت مرتجع (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی خشونت های بی امان که در گرو برداشت های افراد و اشخاص، صورت می گیرند، در ساحه ی دین، بیش از همه هستند. در این که مبدای بعضی خشونت ها ریشه در بی عدالتی های اجتماعی دارند، تاریخ دارد، اما اغراض اکثراً نیازمند ابزاری می باشند تا کوچک ترین ناراحتی ها را هم توجیه کنند.در افغانستان، بحث تنقید دین آسان نیست. با این وجود، بنیادگرایان بسیار افراطی
تنوع لهجه ها
تنوع لهجه ها مصطفی عمرزی زبان ملی دری، شبیه تمام زبان ها، تنوع لهجه یی دارد. چنانی که زبان ملی پشتو با لهجه های مختلف، نه فقط معرف فرهنگ هاست، بل تنوع آن، جذابیت هایی ایجاد می کند که در زمان افاده، می توانند تامل برانگیز باشند. در لهجه ها غنای زبانی- ادبی به قدری ست که شبیه یک فرهنگ کامل زبان، تعدد دارد. فرهنگ لغات عامیانه ی مرحوم احمد شاملو(کتاب کوچه) در دری معمول در ایران، معرف تنوع و هم غنای لهجه یی ست.
روشنگری و روشنفکری
روشنگری و روشنفکری (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در افغانستان، معمولاً گرایش ها به تضاد سیاسی- اجتماعی را روشنگری و روشنفکری می دانند. اکثراً ستیز با رژیم ها یا ساختار شکنی هایی که وحدت مردم را رعایت نمی کنند، تمایلات آزادخواهانه شمرده شده اند.حقیقت این است که نارضایتی از کمبود تنقید ارزش هایی که اکثراً اعتراف می شود تعریف نشده باقی مانده اند، اصل مسئله می باشد.ریشه ی اکثر رفتار، اعم
دُر دری
دُر دری (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی شناخت تحلیلی زبان و ادبیات، ابهام نام و نشان آن ها را کاهش می دهد؛ اما به این معنی نیست که کاملاً تشهیر کند. به این دلیل، تعیین مبداء برای آن پدیده های انسانی که با تحولات مختلف بشری، رشد کرده اند، بسیار موجه نیست.در زمینه ی زبان ترکیبی دری یا به اصطلاح فارسی، موافق و مخالف در تنگنای تشیهر آن در ادبیات، نمی توانند بسیار اصرار کنند که یک آدرس دارد. ای
معنی بعضی گرایش ها
معنی بعضی گرایش ها مصطفی عمرزی در روزگار ما، توجیه کردار و سلوک انسانی، مولفه های قانونی زیادی دارند که در کشور های دیموکراتیک، محال است زیر پا کنند. واقعیت این که چنان مجوز هایی زمینه ی تبارز هرگونه ی پنداری را فراهم می کنند، در ویژه گی های عصر ما، شاید یکی هم باعث نمایان شدن پندار هایی شوند که با توجیه حقوق بشر و مولفه های حقوقی شخصیات، به عجایب و غرایب می رسند. تماشای افرادی با کراهت منظر که با جراحات عمیق، تغی
افغانستان و بازار آزاد
افغانستان و بازار آزاد (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی با انتشار دوباره ی این کتاب، بخش دیگر کالا هایی را هم معاینه کرده ام که در بررسی مقوله ی سیاسی، سوای مسایل اقتصادی هستند؛ هرچند نام کتاب، ذهنیت ها را به سمت داده های اقتصادی می کشاند، اما منظورم از آن، گزینه ای بود که در چاپ نخست این کتاب نیز تبیین می کرد سال ها کالا ها را در بازار هایی خریده ایم که بی نهایت سیاسی بودند.اندیشه بر افکار
سمتی و ستمی
سمتی و ستمی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در زمینه ی تنازع سیاسی در افغانستان، باخت نیز یک حقیقت مسلم شده است. توهم باور های بزرگنمایی، از دلایل اصلی آن می باشد. ما در منگنه ی اعداد و ارقام غیر معمول، وزنه هایی را هم خیال می کنیم که در هیچ کدام آن ها بُنیه ملاحظه نمی شود.سمت و سوی افکاری که در آن ها درصد بالای خلط قومی کشور از چشم می افتد و تنوع گسترده ی تعامل بشری، سراسر افغانستان را فر
دریافت خبر های غیر عادی
دریافت خبر های غیر عادی مصطفی عمرزی در افغانستان ما که دریافت خبر های جنگ، بحران و سیاستگذاری های دوستان خارجی، تقریباً به تکرار و عادت رسیده اند، پخش خبر های تفریحی «مخصوص»، بسیار ناخوش نیست. تنوع چنین خبر هایی که «دیگر چه گپ هاست؟»، ما را در شناخت رفتار و فرهنگ هایی نیز کمک می کند که تضاد و تناقض ما برای دریافت برنامه ها و نظریات، اگر از جانب اهل تفریح باشند، نشان می دهند دیگر چه مفاد و اضرار دارند؟! صنعت پورن
ارتجاع و مرتجع
ارتجاع و مرتجع (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در این تجربه، ارتجاع و مرتجع ما از سده های بیست و بیست یک، به قرون وسطایی یا عقب تر از آن ها برمی گردند. این عقب گرد که بسیار فکری ست، در کمال شگفتی در میانه ی بازی هایی شکل گرفته بود که در آزادی های محصول جنبش روشنفکری/ مشروطیت افغانستان، در دهه ی دیموکراسی، فرصت های تبارز علنی را فرآهم آورده بودند.سخن دایم از این حیث که مردمانی چند سده قبل گ
سکه ی ناچل
سکه ی ناچل مصطفی عمرزی مردم ما وقتی از آوازخوانی بدشان بیاید، می گویند «دلاک است!» شاید این یک خطاب خوب نباشد، اما بازارزده گی یا اجرای بازاری که شان هنر را پایین می آورد، می تواند مصداق افرادی شود که محصولات به اصطلاح هنری شان از تقلید های مرغ وار تا محتویات سراپا گندی را در بر می گیرد که مسایل جنسی جزو آن هاست. شهرت بد بچه بازی در کشوری که ادعای مسلمانی اش در بیش از چهل سال، صد ها مکتب را تخریب و هزاران معلم را آواره، م
در منظر بیگانه
در منظر بیگانه (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی چه قدر در آن شمایل به اصطلاح مذهبی شان، تقلب وجود دارد! در دهکده ی به اصطلاح کوچک جهانی، به خصوص شبکه های اجتماعی هم می توانند راز های سر به مُهری را باز کنند که مثلاً در سیمای تیک تاک، یک سیاه سر می رقصد، اما در همان کشور، بابه اش شماری را تحریک می کند که در جای دیگر، این جنس(اناث) کاملاً نارواست. چرا روی فرهنگ هایی کار نکنیم تا در منظر بیگانه، ت
براي زنده گي
براي زنده گي مصطفی عمرزی در روستايی در ميان كوهساران انبوه، در یک محيط آراسته با آرايش طبيعت، جوانی زنده گی مي کرد كه پندار و كردارش بيش از همه، در برابر محيطي قرار مي گرفتند كه طبيعت دست نخورده، تصوير برجسته ي آن است. میرویس با پا گذاشتن در هر بهاري كه پايان آن خاتمه ي فصلي از زنده گي او بود، شتاب داشت در ميان روستايش، جایی كه در يك كشور بحران ديده، سال هاست از شتاب پرداختن و استفاده از منابع و ظرفيت هايش در
د مونوګراف لیکنه او دفاعیه!
ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې ټول روغ او جوړ وئ. ګرانو او قدرمنو لوستونکو! تر ټولو لومړی، هغو ټولو وروڼو او خویندو ته، چې د مونوګراف د لیکنې او دفاعیې مرحلې ته رسېدلي دي، د زړه له کومي مبارکي وړاندې کوم، او وروسته د دوی پاملرنه، دغو لاندې ټکو ته راګرزوم! د یادولو وړ ده، چې د مونوګراف د لیکلو په هکله، د ګرانو او قدرمنو لوستونکو، پاملرنه هغې لیکنې ته راګرزوم، چې د ”د یوې علمي مقالې لیکنه“ تر عنوان لاندې پخواه لیکل شوېد
د جرمونو نړیوالې محکمې لوی څارنوال وټاکل شو
کله چې د جرمونو نړیواله محکمه په افغانستان کې د جنګي جرایمو په اړه پر نړیوال کچ یوه منصفلنه ازاده پریکړه وکړې، دا به د نړیوال قضایی عدالت، د انساني حقونو او د بشریت یوه ستره تاریخي بریا وي.د جرمونو نړیوالي محکمې غړو انګریز حقوقپوه کریم خان د جرمونو نړیوالې محکمې څارنوال ټاکلي دی. هغه چې هر څومره زر خپل کاري دفتر ته لاړ شي، د بشري حقونو وکیل به سختي پرېکړې وکړي. کیدای شي هغه د خپل کاري دندې په موده کې د اسراييل او متحده ایالاتو د پوځیانو په وړاندې د جرمونو نړیواله محکمه دایره کړي.بریت
