مقالې
د څیړونکي او تاریخپوه ډاکټر لطيف ياد؛ پيژندګلوي
له نن څخه څلور شپیته کاله وړاندې، یعنی د ۱۹۵۸م کال د اګست په ۱۷ تاریخ د همیشه بهار ننګرهار د چپرهار ولسوالۍ د دولتزيو په کلي کې یو ګلالې ماشوم وزیږید. ارواښاد پلار یې، استاد محمد طالب ورباندې د لطیف خالق د لطف په پار د عبداللطیف نوم کیښود. هیڅوک نه پوهیدل چې د حاجي ملا جان لمسى، د عبدالسميع کړوسى او د مومند آخوند زاده همدا کودى به یوه ورځ د دغې عالمې کورنۍ د ویاړونو لامل ګرځي او خپلې ژبې او ټولنې ته به د لسګونو کتابونو او سلګونو څیړنیزو مقالو سوغاتونه وړاندې کوي. نيکونه او مشران یې چې د اسلام
سادات
سادات د نړی په ټولوڅلوروپنځوسو اسلامی هیوادونو کی موجود دی دقیق خود ساداتو شمیره معلومه نه ده خوتخمین په ټولو هیوادو کی شپیته میلونه ته رسیږی د) سیدانو(لوی تعداد په اسیا له جمله افغانستا ن ،ایران ،پاکستان ،هندوستان اوکشمیرکی ژوند کوی همدارنګه په عربی هیوادونوکی لکه عراق ،سوریه،لبنان ، مصراو تقریبا په ټول عربستان کی په اندونیزیا،مالیزیا ،یمن ،الجزیره ، اوپه ټولواسلامی هیوادونو کی شتون لری.)سید( چی جمع یی سادات دی د عربی لغاتو څخه دی چی په اصل کی)سیود( دی په معني د اقا، مالک ،شریف ، فاضل ،کریم
په ټولنه د ښوونیزو مرکزونو زیاتوالي اغیزې
په یوه ټولنه کې د تعلیمي مرکزونو زیاتوالی خورا مهمې اغیزې لري. په حقیقت کې، دا اغیزې کولی شي په مستقیم او غیر مستقیم ډول په عمومي توګه ځوانان، کورنۍ او ټولنه باندې اغیزه وکړي. د ښوونیزو مرکزونو په برکت لومړی، دوی اشخاصو ته د پوهې او مهارتونو په ورکولو کې مهم رول لوبوي، دوی د عصري نړۍ پیچلتیاو ته د تګ لپاره اړین وسایلو سره سمبالوي. د باکیفیته زده کړو په وړاندې کولو سره، دا مرکزونه د زده کونکو ترمنځ فکري وده، انتقادي فکر، او د ستونزو حل کولو وړتیاوو ته وده ورکوي. سربیره پردې، د
موږًولې په رڼا ورځ دترکستان په لور روان یو؟
لکیلا تاسو علی ما فاتکم ولا تفرحوا بما اتئکم والله لایحب مختال فخور یو جاپانی پروفیسور خپلو زده کوونکو ته داسیې وویل: انحنا او ښکته کیدل د«صفصاف» نومې ونې ته ورته والی دی اوبیخی مقاومت نه کول له « بلوط » چې میوه نه لری نومی ونې سره مشابهت لری په حدیث کې راځی چې یوًمومن ېوداسې بوټی ته ورته دی چې باد یې هر څومر ه ښی او کیڼ لورته اړوی را اړوی خو ماتولی یی نشی او دهېڅ توپان زور ور باندې نه رسیږی!. دکتور بول براندونی ودرېد دشیدو ګیلاس یې پر زمکه را وویشت او وی ویل: په تویو شوې شیدو پسې
"ګورکه" او "مانکورت" د بشریت پر تندي تور داغونه
استعمار د خپلو حریصانه ناوړو مقاصدو لپاره له خونړیو جنګونو، مکر، زور، زرشیندلو، دمغزونو مینځلو، بی خرته تبلیغاتو، خرافاتو خپرولو، بی اتفاقی اچولو اود جهل د تخم دکرلو برعلاوه، دوه نور نیرګونه هم په کار اچولي وو: یو یې په خپله د مفتوحه سیمو له بیوزلو، کمشعوره او مجبورو خلکو څخه لښکر جوړول و چې د دوی د آسونو ترمخې به د جګړې لومړۍ کرښه کې لکه مچان تبا کیدل او دوی به دخپلو مستعمراتو سیمې د دوی د وینو په توېیدو پراخولې. اتلسمه پیړۍ کې انګریز د پنجاب ډیر دا ډول ګورکه لښکرې تر پېښور،وزیرستان، موم
نړیوالې ټولنې څه کړی؟
فاذارکبو فی الفلک دعوالله مخلصین له الدین الله تعالی دیوه مجبوره مشرک دعا هم قبلوی پاتې خوًلا د موحد مومن دعاء. تر بودا وروسته نامتو زعبم مهاتما ګاندی وتیی: که زه پوجا پاټ ونه کړم چې دهندوانو دعبا دت يوه بڼه ده نو لیونی کیږم . سره له دې چې ګاندی مسلمان نه وه بلکې ګمراهی کې پروت وه خوًیو مذهبی سړی وه. کله چې دغه خلک په بېړی کې سپریږی نو دالله تعالی څخه په خالصې عقیدې سره دعاء غواړی. موږ سره . شل کاله نړیواله ټولنه دلته لګیا وه یعنی دکرزی په رهبری دبن له منحوسې چپنې اوککړې معاهدې را
دایران او ترکیی په سرحدونو کی دافغانانو وژل کیدل او دافغانانو چوپتیا
په تیرو ورځو کی خبرونه خپاره سول چی دایران او ترکیی په سرحد باندی یو شمیر مهاجران ددی دوو دولتو دسرحد ساتونکو قواوو په لاس ووژل سول. زما ارزو او توقع وه چی امارت، پخوانی تښتیدلی قانون پوهان اوسیاسیون به په همدی هکله لیکنی وکړی. خو متاسفانه دنړیوالو خبری شبکو لخوا دداسی یو مدافع دریخ کوم انعکاس می ملاحظه نکړ. په تیره بیا دبشری حقوقو مدافعین چی په هر دولت کی دامارت په ضد بیځایه او په ځای دوسیی لټوی هم دتاسف سره سره بیخی ګونګ پاتی دی. دملل متحد او دهغه دبشری حقوقو سازمان هدای
اطلاعاتي خونديتوب Information security
اطلاعاتي خوندیتوب (Information security) چې د InfoSec په لنډ نوم هم يادېږي په انټرنېټي پلېټ فارم او يا فزيکي چوکاټ کې د اطلاعاتو د تخريب،غلا کېدلو، مختل کېدلو او نورو... ګواښونو حد اقل ته د راکمولو لپاره د اطلاعاتو د ساتنې لارو چارو ته ویل کېږي. يانې د اطلاعاتو په مقابل کې د ګواښونو د مقابلې هغه څانګه ده چې د معلوماتو د غیرمجاز، نامناسبې لاسوهنې، غیرقانوني استفادې، افشاکولو، مختل کولو، له منځه وړلو، فساد، اصلاح، څېړنې، ثبت یا د هغو د ارزښت له راکمولو څخه مخنیوی کوي او یا هم د همدغو مواردو
حج او په میکده کې جانماز
د سه شنبې په ورځ د ۱۵۰هیوادونو څخه راغلي دوه ملیونه حاجیان د عرفات د غونډۍ په سر او لمن کې راټول شوي وو. ټکنده غرمه وه، خو په سپینو احرامونو کې ایماندارو ښځو، نارینه وو او حتی کمکیو ماشومانو یو وړوکې محشر جوړ کړې وو. یو سپیڅلی احساس او د خودۍ او بې خودۍ یوه ناشنا جذبه وه. هرچا خپل لاسونه د عرش واکمن ته لپه نیولي وو؛ د نصوحا توبې وې، په شونډو زارۍ وې او په اننګو د پښیمانو اوښکو امیلونه. د عرفات په همدغې غونډۍ، له نن څخه ۱۴۳۴ کاله وړاندې یعنې د هجرت په لسم کال، د خالق تعالی وروستي او رښتیني
د ابوالحسن میوندی پېژندنه
ابوالحسن القاسم احمد بن حسن میمندي چې هغه وخت په لنډیز سره په احمد میمندي او زیاتره په شمس الکُفاة هم مشهورو، د غزنوی سلطان محمود د دربار وزیرو. میمندی/میوندی په کندهار کې نړۍ ته سترګې پرانیستی وې، د محمود همزولی او همده سره یو ځای ستر شو ی او سلطان محمود هغه خپل رضاعی ورور باله. سره له دې چې د همدې سلطان محمود د پلار (سبکتګین) دپاچاهی پرمهال، د میوندی پلار بیګناه وژل شوی و، خو سلطان محمود وروسته بخښنه وغوښته او میوندی یې بېرته پخلا کړ. کله چې سلطان محمود سلطنت ته ورسېد، حسن میمندی ته یې د خپ
د (تصوف، روحانیت او کږلېچونه) کتاب ګټې او اړتیا
د (تصوف، روحانیت او کږلېچونه) کتاب ګټې او اړتیا پوهندوی دوکتور سید اصغر هاشمي د افغانستان په پوهنتونونو کې تصوف او عرفان د یو مضمون په ډول ځکه لوستل کېږي چې زموږ ادبیات او پښتو او دري/ فارسي ژبې ښه صوفیان او عارفان لري چې ځینې یې ډېر لوی شاعران دي او آن نړیوال شهرت لري. تصوف یوه داسې نظریه ده چې د فرهنګونو، قومونو او انسانانو ترمنځ دیني، عقیدوي، انساني، عاطفي او د داسې نورو ټولنیزو خواوو په ګډو خواوو خبرې او نظریات لري. په ټولو تصوفي تګلارو کې په انسان دوستۍ ټینګار کېږي، د ښو
واگنر گروپ معنی څه او څوک دي؟
واگنر گروپ معنی څه او څوک دي؟ ليکنه: محب الله هوتک د سياسي علومو او نړيوالو اړيکو څانګي آمر میرویس نیکه لوړو زده کړو مؤسسه واګنر ګروپ یو نظامي خصوصي شرکت دی یاد ګروپ په روسيه کي په ۲۰۱۴ کال د یوګني پروګوژين نومي شخص لخوا رامنځته سو، یوګني پروګوژين د روسيې د ولسمشر نږدې سړی بلل کېږي، البته د پوتين په اشپز باندي هم مشهوره دی. واګنر ګروپ عیني مثال لکه د بلاک واټر کمپنۍ چي جګره په پيسو اخلي ویلای سو. دوی لومړی عمليات په اوکرین کي د روسي د حکومت سره د یو قرارداد له
آیا علت اصلی تعصبات و تضادها چیست
رسانه ها؛ بالخصوص درین اواخر علت اوضاع پریشان کنونی را انحصار قومی قدرت تبلیغ مینمایند. یعنی جنگها، تضادها، کشمکش و پیچیده گی اوضاع را نادرست معرفی مینمایند، حتا درین راستا اصطلاحات بسیار افراطی مانند فاشییزم را استعمل مینمایند، درحالیکه مفهوم فاشیزم در وضعیت افغانستان دیده نشده و استعمال آن واقعیت ندارد، ولی اگر از منظر دیگر بنگریم، علت این وضع چنین خواهد بود : طور مثال؛ وقتی تنظیم ها خود را فاتح فکر کردند و هوای قدرت به سر شان زد، در عین حال هرکدام حریف را نیز در مقابل خود میدیدند. بخاط
شعر يا شعري ټولګې څنګه وارزوو؟
کله کله د يو شعر يا شعري ټولګې د ارزونې په وخت کې له يو داسې شعر يا بيت سره مخامخ کېږو، چې سر مو پرې نه خلاصېږي (په مطلوب مفهوم او مطلب يې نه پوهېږو) نو شعر راته نېمګړی او ناقص ښکاري. يا د شعر د ظاهري مفهوم له امله راته د مسلمان شاعر په ديني او اخلاقي اړخ باندې شک پيدا کېږي. څه وکړو، چې د شک او ګومان له ګناه څخه وژغورل شوو، د شاعر زړه راڅخه مات نشي او له شعر سره راځنې بې انصافي ونشي؟ په دې کې شک نشته، نه شاعر کامل دی او نه ارزونکی او کره کتونکی داسې جامع الکمالات دی، چې په شعر
د نجونو د زده کړو اهميت او د اوسنیو ستونزو حل لارې
الف. د اسلام له نظره د پوهې او زده کړې اهمیت: د قرآن کریم لومړنی آیت د اقراء په کلمه پیل شوی چې له ورایه ورڅخه د علم، لیک او لوست اهمیت څرګندیږي. دا پیغام ښځو او نرو ټولو ته دی. په فرشتو د آدم علیه السلام د لوړوالي دلیل د ټولو شیانو په اسماوو (نومونو) د هغه پوهه وه او ځکه ملائکو ته امر وشو چې هغه علیه السلام ته سجده وکړي. د پوهې ارزښت په اسلام کې په دومره روښانه او پیاوړو پیغامونو کې بیان شوی دی چې چا تر اوسه تر هغه ښه او غوره نه لیدلي او نه یې اوریدلي دي. په قرآن شریف کې تر ۸
معنی مفهوم وتاریخچه فلسفی قربانی
اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر [مائده 27] مقدمه: از نظر معنای لغوی «قربانی» از لفظ «قربان» ماخوذ است. هر آن چیزیکه ذریعه و وسیله تقرب و نزدیکی به الله سبحانه و تعالی باشد آن را «قربانی» یا نثار میگویند؛ آن چیز خواه ذبح حیوان باشد یا دیگرصدقات متفرقه یک تعداد ازعلماء هرنیکی وعمل خیر وپسندیده را که باعث قرب ورحمت الهی باشد «قربانی» می نامند. البته در عرف عام به آن حیوان مخصوص «قربانی» گفته میشود که به خاطر رضای الله در روزهای معین عید الاضحی - عید قربان
کوچنیې قطر او ستر شاهکارونه
د دوحې له ښار څخه: د قطر کوچنې هیواد چې ځمکنې مساحت او نفوس یې زموږ د ارزګان له ولایت څخه یو پوټې کم دی، په نړیوال اقتصادي او سیاسي سټیج کې د سترو شهکارونو ټاټوبې او د سیالانو سیال دی. د قطر د ټول مساحت (۱۱۵۰۰ کیلومتر مربع) یواځې ۷ سلنه خاوره د کرهڼې وړ او پاتې یې شګلنې غونډۍ او تیت پرک سمندري ټاپو ګان دي. خپل نفوس یې ۳ لکه او ۳۲ زره تنه دی؛ خو دلته د ۹۴ هیوادونو مسلکي او کارګره طبقه اوسیږي چې ۲ ملیونو او ۳ لکو ته رسي. د قطر بنسټګر، شيخ محمد بن ثاني نومیده په ۱۸۶۸م کې یې مختلفې قبیلې د خپ
له نړۍ څخه دباندي لاړم:
شپږ کاله مخکې چي ځوان وم، اوږده ويښتان مي درلودل، و مي غوښتل چي له نړۍ څخه دباندې لاړشم .کله چي روان شوم د نړۍ دروازي ته ورسېدم ؛دا داسي دروازه وه چي په پټو سترګو دلیدلکیدو وړ وه ،خوچي کله مي سترګي پټي کړي دروازه مي ولیده او د دروازي په پاسنۍ برخه لیکل شوي و، ننه وتل منعه دي. ما د دروازي له څارونکي و پښتل چي ولي دروازي مخي ته ولاړ یي خو دروازه قلف کړه لاړشه خپل کار وکړه هسي ننه وتل منعه دې د دروازي څارونکې ځواب راکړ ننه وتل دهغه چامنعه دي ،چي زموږ د پاچا غلامې نه کوي. ما ژر ځواب ورکړ زه ز
مه خپه کېږه!
یحسبون کل صیحته علیهم هم لعدو دوی هرزورورغږ دځان پر ضد ګڼی تیر له یاده وباسه ځکه تېر پسې زړه تړل بی عقلی او کمزووری ده تا ویلی ما ویلی پرېږده ! په راتلونکی پسې زړه مه تړه ځکه لا نه دی راغلی وخت لا شته له نقد او نیوکو مه وېرېږه ځکه نقد ستا ارزښت خوندی ساتی او دولس په خیر دی دملی ګټو پخلی وکړی ملت مه هېروه باور ولره ستا رب دپرا خه مغفرت خاوند دی اومغفرت مفهوم لری له یتیمو ،کونډو ، بیوزلو، تږو او وږو له لیدنی پند واخله ! دولس په هکله په اټکل پرېکړه مه کوه
د مثبتې روغتیا هېنداره !
څو ورځې دمخه د هالنډ پلازمېنې امستردام کې د یوه کنفرانس او دوو ورکشاپونو برخه وال وم. د کنفرانس موضوع په مرکز یا پلازمینه کې دیمنشیا نومېده. هلته په یوه زړه پوری معلوماتي او علمي پريزینتیشن کې د دیمنشیا Dementia د ناروغۍ او ناروغانو په هکله ډیر ګټور معلومات وړاندې شول، په ورکشاپونو کې مو د دې ناروغۍ په هکله ځنې لنډ مستند فلونه هم ولیدل. کیدای شي تاسی ډیرو د دیمینشي د ناروغۍ نوم اورېدلی وي او یا مو له دا ډول نارغانو سره کتلي وي. په حقیقت کې دیمینشیا له پنځوسو څخه د زیاتو ناروغیو ټو
