مقالې
مقامات آمریکایی، مشکلات خود را باید دموکراسی گونه حل نمایند!
محکمه یی در نیویورک، می گوید ممکن است آقای ترامپ در پرونده مربوط به پرداخت حقالسکوت به یک هنرپیشه فیلمهای پورن رسما متهم گردد و همچنین اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در پی آنچه تأخیر در گزارش خروج نیروهای خارجی به رهبری این کشور در اگست سال 2021 از افغانستان خوانده میشود، احضاریه آنتونی بلینکن وزیر توطئه های بیرون مرزی آمریکا را صادر کردهاند. و در آن طرف تر، می بینیم که چین می خواهد مزدوران تذکره یی آمریکا، مانند عربستان را به خود جذب نموده و آمریکا را از منطقه کوچ دهد.
امانت،شجاعت او ژوندون
کومه زمانه کې امام ابو حنیفه (رح) ۷۶۷ م کې د کپړو تجارت کاوه هغه خپل خادم ته وویل چې درختنو فلانی تان یا بسته کې یو ځای سوری دی له موضوع خریدار خبر کړه او که غوښت یی نو په نیمه بیه یی ورکړه! دخرڅولو وخت دغه مو ضوع دخادم له یاده ووتله او تان یی په بشپړ قیمت ورکړ کله چې امام ابو حنیفه صامب ته دا خرڅلاو معلو م شو ډیر خفه او وار خطا شو دخریدار په تلاش کې شو اوً ورپسې ووت لږ شېبه وروسته معلو مه شوه چې هغه دفلانی له قبیلې سره حجاز ته تللی وه یو تیز او چالاک اوښ یې پیداکړ او په زغرده پسې
مولانا جلال الدین بلخي رومي
کله چې زه د کابل د حبيبيې لېسې متعلم وم، نو په دوولسم صنف کې مو د دري معلم ښاغلی يار محمد خان وو. ښاغلي يار محمد خان به په پښتو کله کله ملنډې هم وهلې، چې يوه ورځ يې داسې اپلتې وويشتلې: در پشتو روزمره لغات نو مېسازند. رادیو را ژغډبلی مېګويند، قلم را علمسوټی و رُباب را شرنګسوټی و موټر سايکل را هم ټپ ټپی! با وضعه کردن سوفيکس «تون» چندين لغت ساخته اند، مانند روغتون، پوهنتون، روزنتون، پالنتون و برای کناراب هم لغت غولتون را استفاده میکنند، اما برای تخته پاک لغت ندارند! د ښاغلي يار محمد خان
شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس وبینات من الهدی والفرقان
شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس وبینات من الهدی والفرقان بقره/۱۸۵ رښتیا ویل او دامانت اداء دایمان او شخصیت دوه سترې نښې دی. حتی دې دواړو دلالت په ایمان باندې له لمانځه هم اوچت مقام لری . انسانانو ته سجده کول سم فرهنګ نه دی دمقام او دالرو دنوم او شهرت دسفاکی او بې عزتی له نصابه راووځی بلکې دسمو او با انصافه ، مخلصو او متعهدو انسانانو رښتیا او امانت ته پاملرنه وکړی حتما یې وجه او عظمت تر لاسه کولی شی. رښتیا او امانت دوه ګډې ریښې لری امانت راستی په عمل کې دی. . دروغ د ټولو ګ
ضعيف شوي يورانيم
د ضعيف شويو يورانيمو څخه د جوړېدونکو وسلو د استعمال خبره نن سبا له دې امله په نړيوالو خبرونو کې ډېره توده ده چې برتانيا غواړي د روسيې – اوکراين په جګړه کې له اوکرايني سرتېرو څخه د ملاتړ په پار اوکراین ته داسې مرمۍ ورکړي چې له ضعيفو شويو يورانيو څخه به جوړې شوې وي تر څو یې اوکرايني ځواکونه د روسانو پر وړاندې په جګړه کې وکاروي. د برتانيا دې پلان په نړۍ کې بېلابېل غبرګونونه او عکس العملونه راپورته کړي دي. موږ په دې ليکنه کې د ضعيف شويو يورانيمو په اړه معلومات ليکو چې څه ډول ماده ده او کارول یې څ
بررسى آیات و روایات قرآنی
بسم الله الرحمن الرحیم بررسى آیات و روایات قرآنی ٫قرآن کریم که از علم بحث میکند قل هل یستوى الاعمى والبصیر ام هل تستوى الظلمات والنور تمام آیات و روایاتى که درباره تحصیل علم و دانش وارد شده، همانند «یاایهاالناس» به مفهوم عام است مسلمان وغیرمسلمان ودرایمان «یاایهاالذین آمنوا» خطاب عمومى است. و شامل زنها هم مىشود. اسلام «علم» را نور و «جهل» را ظلمت وتاریکی وعلم را بینایى و جهل را سیاهی مطلق وکورى مىداند. در قرآن عظیم الشان آمده است: «قل هل یستوى الاعمى والبصیر ام هل تستوى
قرآن کریم او روژه
د الله تعالی له لوري، قرآن کریم د نورو الهي کتابونو او صحیفو په پای کې انسان ته د وحدانیت، معرفت او انساني ارزښتونو په پار د الله تعالی څرګند پیغام دې چې د روژې په مبارکې میاشتې کې را نازل شویدی. روژه یو ښه فرصت دی چې انسان د هغه لوی ذات لوري ته مخ کړي، خپل ملاتړ او هدایت ته یې راوبلي ترڅو تقوا او رشد ته ورسیږي. د اصولو له مخې، دا مبین کتاب د انسان د ژوند عملي لارښود دی، خو متاسفانه زیاترو یې تلاوت هم پریښې او که څوک یې تلاوت کوي، ډیر یې په معنا نه پوهیږي او له تدبر او تفکر څخه یې عاجز دي چې
نارنج،نارج ګل او د نارنج ګل مشاعره
د نارنج ونه یوه ډیره ښایسته او برکتی ونه ده. دغه ونه منځنی قد لری، یعنی لوړوالی یې له لسو مترو زیات نه وي. په ځوانو ښاخونو او نودو کې 5 – 8 سانتی مترو په اندازه اغزی لري، پاڼې شنې ښایسته او کلکې دي چې دبیخ خواته دوه غوږوالۍ ډوله جوړښتونه لري. د نارنچ ګل سپین ښایسته رنګ او په زړه پورې بوی لري. په یوه ونه کې دوجنسه ګلان وده کوي، نرینه ګل د ښځینه په پرتله کم وي. د نارنج پخه شوې میوه ژیړ رنګ او پریړ غوړ لرونکی زیږ پوستکی لری، د میوې دننه زیات شمیر تخمونه وي. نارنج د Rutaceae په کورنۍ اود Citrus ج
تعلیم وتر بیه چگونه ارتقاء می بخشد؟
همه مابخوبی میدانیم که تامین نیروی انسانی ماهر ومسلکی، نیمه ماهر و متخصص در تعلیم وتربیت افراد توسط نیروهای با القوه آموزشی صورت میگیرد و اگر این نیروها به هر دلیل وبهانه وحیله کم رنگ، بی انگیزه، سرخورده و ناامید وازهمه بدترواجب القتل خوانده شوند باید منتظر شکستهای پی درپی در توسعه اقتصادی٫ پیش رفت اجتماعی کشور خود باشیم. در مقابل آموزش و پرورش یکی از مهمترین عوامل ایجاد و گسترش توسعه در ابعاد مختلف آن است. هر جامعهای که در آموزش و پرورش سرمایهگذاری کند، راه توسعه را به آسانی پیموده و ح
دپښتوژبي (ي)ګاني
ماته یوچا له هېوادلیکلي دي، چي دپښتو ژبي (ي)ګاني په ښکلي ویبپاڼي کي دټول افغان ولیکم. نوما هم د ده له غوښتني سره سم دلته دغه (ي)ګاني ولیکلې. په پښتو ژبه کي (ي)ګاني څه ناڅه پنڅه دي. لومړی ـ لنډه، معرفه«څرګنده»، لویه (ي). دغه (ي)څرنګه چي لیدلکیږي دوه ټکي لاندي خپل بغل پربغل لري اودجمع نارینه نومانو، ښځینه مفرد نومانو، ستاینو اوکړنوپه پای کي راځي. دمخ دتوري ږغ ئې کسري اودروند ویل کیږي. تل د وییکو په منځ اوپه پای کي راځي. لومړی په نارینه جمع نومانوکي. لکه: سړي، وري، غوایي، سوټي، منګي،
د هجري -شمسي نوي کال اوله ورځ
ځنې وخت کوښښ کوم چې خوله پټه ونيسم او هېڅ نظر ور نه کړم . مګر د مجبوريت او ديني -ملي مسؤليت په اساس بايد بعضې خبرو ته عکس العمل وښودل شي . نن د نوي هجري شمسي کال اوله ورځ ده او دا ورځ زموږ خلک د پسرلي د موسم شروع، يخنيو دختم او نويو هيلو ، پلانونو او اقداماتو په کولو سره د ډېر پخوانه تجليل کوي . يو دبل کره ورځي ، د راتلونکي ژوند د پاره په دوعاوو،ختمونو، خيراتونو ، پېرزوينو او خوشحاليانو يې نمانځي. زموږ په ټولنهکې يو شمير خلک چې ځانونه پوه او هوښيار هم بولي ډېر بد او ت
نوروز او (۷) سین
زموږ په ملی کلتور او ولسي فولکور کې ځینې اعداد ځانګړی ځای لري، لکه؛ درې، پنځه، اووه، شل او اویا. دبیلګې په توګه که غواړو یوڅه باندې ډیر تاکید وکړو، نو درې ځله یې تکراروو، یا د یوشمیر اعدادو په نماینده ګي پنځه کافی بلل کیږي لکه فلانی په پنځو کې شمیرل کیږي، یا دشلو په هکله متل دی چی (شل به یی نه کړی)، اویا ډلې او اویامرضونه او داسې نور . په اعدادو او شمیرو کې اووه(۷) هم داسې یوه شمیره ده چې له ډیر پخوا څخه په خلکو کې په یوه جلا ډول تعبیر شوی ده، آن دا چې زیاترو خلکو ته د درناوي وړ ده. د بیلګی پ
نوروز- نوی لمریز کال
*** په راتلو درسره ډیرې خوښۍ راوړه په خوشحال خټک دی قدر دی نوروزه *** بسم الله الرحمن الرحیم یا مدبّر اللیل و النّهار : ته( لوی ذات) یې چې دشپو او ورځو تدبیر درسره دی. بېشکه چې د لمر په ګرځیدو او د شپې، ورځې، میاشت او کلونو په راتلو کې لوی حکمت دی. ژمي او بیا پسرلی او اوړي کې د بدلون په هکله انسان ته د تفکر فرصت دی. او؛ وګرځوه یا پروردګاره زموږ حال په یو ښه حال او وخت سره په دې وخت د پسرلي کې. حَوِّلْ حالنا إلی احسَن الحال درنو هیوادوالو د نوروز د راتلو او نوي کال
باور
یو بت تراش پخپل څټک تیږه وتوږي، مجسمه ورڅخه جوړه کړي، درمسال ته یې یوسي، د بګوان نوم ورباندې کیږدي او بیا د تعظیم په پار ورته سر ښکته کړي؛ همدا باور دی. یوه میینه پیغله چې پلار یا ورور یې د خپلې خوښې ځوان ته په نکاح نه ورکوي، هغه خواره کۍ درې پنجشنبې لوڅې پښې زیارت ته ځي، د منجاور لپاره یې نذرانه په پلو پورې غوټه کړې وي او هلته په کټارو پورې رنګا رنګ ټوټې وتړي، ګوندې که مراد یې پوره شي؛ همدا باور دی. د کرونا مریض ته په کار ده چې له بل کس څخه یونیم ګز واټن ونیسي، خو هغه په ډیرې تلوسې د کوم دمګ
د صرافیو او د کابل د شاهزاده سرای لنډه تاریخچه
اقتصاد پوهان او د اقتصادي مسایلو تحلیلوونکي د اقتصاد او اقتصادي فعالیتونو بیلابیلو خصوصیاتو ته په کتنې، بیلابیل مفاهیم کاروي: مولد اقتصاد، دپوهې اقتصاد(knowledge Economy)، د رفاه /هوساینې اقتصاد...عجیبه داده چې اوسني وخت کې چې افغانستان ته بانکي انتقالات ستونزو سره مخ دي، دافغانستان اقتصاد ته د( exchange money) په نظر کتل کیږي(!). د اکسفورډ یونیورستی کې د دبرټش داکاډمی یو غړی د(How Afghanistan’s Money Exchangers Have Worked Around the Talibam) تر عنوان لاندې د افغانی صرافانو د مهارت او تجربې
الحاد، با عقل سر سازش ندارد و ملحد با واقعیت ها، جور نمی آید
الحاد یک فرضیه ای محال و ناممکن است، زیرا نه الحاد با عقل سر سازش دارد و نه ملحد با واقعیت ها زندگی کرده می تواند. از همین جاست که، هیچ ملحدی را نمی یابی که به لوازم و اساسات الحاد، آنطور که است، متعهد و پای بند باشد، بلکه همه ملحدین بخاطریکه بتوانند خود را عقل گرا جا بزنند و با واقعیت ها تعامل نموده و با واقعیت ها زندگی کنند، افکار زیادی را از بینش اسلامی می دزدند، به همین خاطر دیده می شود که ملحدین از اخلاق نیکو و پسندیده مثل اخلاق طبی و اخلاق ژورنالیستی و اخلاق استادی و اخلاق معلمی
ظرفیت جوړونه یا Capacity Building
د پوهې، معلوماتو او وړتیا اوچتول د نن ورځې اساسي اصطلاح ده. ځینی وخت ټولنو کې د رکود او پریشاني دوره راځي، خو وروسته ترهغې د دغه ولاړحالت، رکود او تحجر د جبران لپاره نوي ځواک او حرکت ته کلکه اړتیا وي. دا وخت هغه انساني نیرو(ځوانان) چې لازم ظرفیت او کاری وړتیا او پوهه ولري، ډیره د قدر وړ ګرځي او سازمانونه ورپسې (چشم درد)ګرځي. زموږ یادیږي، کله چې وروسته تر ۲۰۰۱م. کال دبیارغاونې چارې پیل شوې، هغو ځوانانو ته طلایي چانسونه برابر شول چې خپل ظرفیتونه یې اوچت کړي وو. اوس هم ظرفیت لوړول روانه پروسه ده
د تاریخ تمسخر!
د تاریخ تمسخر! له ماضي څخه زده کړه او د ماضي واکمني، دوه جلا او بېلابېل مفاهیم دي. هغوی چې غواړي ماضي، پر حال او راتلونکې واکمنه کړي؛ د تاریخ بهیر سره سرجنګوي او په دې سرجنګۍ کې یوازې خپل سر ماتوي! له ماضي زده کړه راتلونکې سره یوازې مرسته کولای شي، نه نور څه! بلخوا ټولنه په ماضي کې نه، بلکې په حال کې ژوند کوي او په یوه لور او هغه هم د راتلونکې په لور مخ په حرکت کې ده. اینده ده چې ټولنې ته د غوړېدا او پرمختیا فرصت برابروي، نه ماضي. د ټولنې بېول د ماضي په لور، نه یوا
جيوپوليټيکس او د نړۍ روان سياسي حالت
له هرڅه لومړی به د جيوپولوټيکس له کليمې او تعريف سره اشنا شو چې څه شي ته وايي ؟ د جيوپوليټيکس ډېر تعريفونه شوي دي او د تاريخ په بېلابېلو پېرونو کې سياست پوهانو ډول ډول تعريف کړی دی. جيوپولوټيکس په يوناني (Γη+Πολιτική) کې د جيو (ځمکې ) او پوليټيکس د (سياست) په مانا راغلی دی او د نړيوالو سياسي اړيکو هغه ښاخ دی په کې دا واضح کېږي چې څه ډول جغرافيا په سياست باندې اغېز درلودلی شي. د جيوپوليټيکس په څانګه کې د سياسي لوبغاړو، اشخاصو، سازمانونونو، ادارو، شرکتونو او ملي حکومتونو د سياسي، اقتصادي او مال
په دوحه کې د لږپرمختللو هیوادو غونډه
د لږپرمختلو هیوادو په هکله د ملګرو ملتونو د سازمان پنځمه غونډه 5th UN Conference on the LCDs ټاکل شوې چې د لږ پرمختلو هیوادو( Least Development Countries/LDCs ) د اقتصادی وضعیت او ثبات لرونکې پرمختیا( sustainable development) په اړه دم.م. پنځم کنفرانس د قطر د دوحې په ښار کې نن د فبروري په بڼځمه پیل او تر نهمې به یې دوام وکړي. په دغه پنځه ورځني کنفرانس کې د دغو هیوادو د اقتصادی وضعیت ارزونه اود پرمختیا د لارو موندنه باندې خبرې کیږي. دملګرو ملتونو نړیواله موسسه وایي چی تر ۲۰۳۰م. کال
