په افغانستان کې د یوناما ماموریت د یو بل کال لپاره تمدید شو
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا نن پنجشنبه مارچ ۱۶ (کب۲۵) د یو پرېکړه لیک په خپرولو سره په افغانستان کې د یوناما ماموریت د یو بل کال لپاره هم وغځوه.
د م م پلټونکي: روس په اوکراین کې پراخ جنګي جرمونه کړي
واشنګټن – د ملګروملتونو د یوې پلټونکې ډلې لخوا د زیارت یا پنجشنبې په ورځ په یو خپور شوي راپور کې راغلي دي، چې روس په اوکراین کې پراخ جنګي جرمونه کړي چې په هغو کې قصدي وژنې، شکنجه او د ماشومانو ډیپورټ کول شامل دي. دغه راپور تر ۵۰۰ زیاتو مرکو، د سټلایټ په انځورونو او له بندي خانو او قبرستانونو څخه د لیدنو پر بنسټ جوړ شوی. دا په داسې حال کې چې تمه ده په هېګ کې د جرمونو نړیواله محکمه به د هغو روسي چارواکو نیول وغواړي چې په زوره یې له اوکراین څخه ماشومان ویستي او په ملکي ودانیو یې بریدونه کړي. د اوکراین لپاره د پلټنو خپلواک نړیوال کمېشن وايي، چې روسي ځواکونو په اکراین باندې بې له کوم توپیر او په غیر مناسب ډول بریدونه کړي، ملکیان یې شکنجه کړي او وژلي او د اوکراینیانو د خوندي ساتلو په برخه کې د کافي کارونو په کولو کې پاتې راغلي. په راپور کې راغلي دي، چې "روسي چارواکو د جنګي جرمونو ترڅنګ له نړیوالو بشري قوانینو او د بشري حقونو له نړیوالو قوانینو څخه ګڼې تېروتنې کړي." په وړاندې شویو اسنادو کې هغه تفصیل هم ورکړل شوی چې د روسانو په بندي خانو کې د شکنجه کولو له کومو لارو چارو څخه کار اخیستل شوی چې د بیلګې په توګه قربانیانو ته پکې برقي شارټونه ورکړل شوي او له چتونو څخه ځوړند کړای شوي دي. خو روس د ظلمونو کول او یا په اوکراین کې د ملکي وګړو په هدف کول رد کړي دي.
له ښوونځیو منع شویو افغان نجونو مدرسو ته مخه کړې ده - راپور
د کابل ښار ته څېرمه په یوه مدرسه کې په کتارونو کې ناستې ځوانې نجونې په دیني زده کړه بوخې دي.
د اشنا د پنجشنبې خبري خپرونه
د اشنا په خبري خپرونو کې د شنبې څخه تر پنجشنبې پورې د افغانستان، سیمې او نړۍ تازه خبرونه، او د ټولې نړۍ څخه په زړه پورې او معلوماتي رپوټونه، د مسولینو او کارپوهانو مرکې، ستاسې غږ او نور مطالب لیدلی شی.
اتصال تلویزیوني خپرونه
په دې خپرونه کې د چارواکو، شنونکو او خلکو سره، مهمې کورنۍ او نړیوالې سیاسي، اقتصادي او ټولنیزې مسئلې څېړل کېږي. دغه نیم ساعته خپرونه له یکشنبې تر پنجشنبې، هر مازدیګر د کابل پر شپږنیمې بجې، په ژوندۍ بڼه خپرېږي.
اېچ ار ډبلیو: متحده عرب امارات د ۲۰۰۰ نه زیات افغانان په غېرقانوني حراست کې ساتلي
د ۲۵۰۰ نه تر د ۲۷۰۰ پورې افغانان په بل ملک کې د بیا ابادېدو اهلیت د نه لرلو له امله په یو ای ايي کې پاتې دي چې اېچ ار ډبلیو وايي په خودسره توګه حراست کې ساتل شوي دي
ارمنستان په قره باغ کې د 'ارمنیانو د نسل وژنې' وېره څرګنده کړه
د ارمنستان حکومت په قره باغ کې د روسیې د سوله ساتو ځواکونو په نقش انتقاد کړی او ویلي دي چې په قره باغ کې د ارمنیانو د «نسل وژنې» د مخنیوي لپاره باید له نړیوالې ټولنې څخه مرسته وغوښتل شي.
پوځ وایي جنوبي وزیرستان کې دوه ماشومان په عملیاتو کې خو خلک وایي په ډرون کې وژل شوي
واشنګټن ـــــ د پښتونخوا په جنوبي وزیرستان کې د ترهګرو په ضد د تازه عملیاتو په اړه د پوځ، پي ټي ایم او د ځایي خلکو مختلفې دعوې دي، پوځ وایي د "ترهګرو په ضد عملياتو" کې د اتو ترهګرو په ګډون دوه ماشومان هم وژل شوي، خو پي ټي ایم او ځایي خلک وایي ماشومان په ډرون برید کې وژل شوي دي. د دې برید په ضد نن په ډېره اسماعیل خان ښار کې د ګومل پوهنتون زده کوونکو احتجاج کړی او غوښتنه یې کړې ده چې د دې پېښې دې پلټنې وشي. دوی په شعارونو کې د وژل شویو ماشومانو له کورنیو سره د انصاف غوښتنه کړې ده. په ډېره اسماعیل خان کې د پي ټي ایم غړي وایي، دوی د دغو ماشومانو په جنازو کې د ګډون لپاره جنوبي وزیرستان ته تللی خو پوځ له سره روغې سیمې را ګرځولي دي. د پي ټي ایم ځايي فعال شېرزاده وي او اې ډیوه ته وویل، پوځ دوی تر جنازې وروسته «ځانګړه» سیمه ته پرېښوول، وایي هلته ځایي خلکو ورته وویل چې "نه په سیمه کې څه جګړه شوې او نه هلته پوځ شته". شېرزاده وایي خلکو ورته وویل چې د شورو- چارشنبې د ماښام له پینځو تر اوو بجو پورې درې هوايي بریدونه وشول، لومړی په مارکیټ باندې وشو چې دغه دوه ماشومان- چې سره د تره زامن دي- پکې و وژل شول. شېرزاد د «ځانګړه» د خلکو له خولې وایي چې دویم برید د ټي ټي پي په پناه ځای باندې وشو، چې پینځه کسان پکې وژل شوي دي، وایي د هغوی په اړه ویل کېږي چې یو ځایي تن دی او څلور نور افغانان دي. پوځ د شورو- زيارت په منځنۍ شپه کې ناوخته په یو بیان کې ويلي چې د جنوبي وزیرستان په «ځانګړه» سیمه کې د ترهګرو د موجودګۍ تر معلوماتو وروسته امنيتي ځواکونو د هغوی خلاف عمليات کړي دي. پوځ په بیان کې ویلي: "د ترهګرو سره نښته شوې چې پکې اته ترهګر وژل شوي او دوه پوځيان ژوبل شوي دي، له بده مرغه د ډزو په تبادله کې دوه ماشومان هم وژل شوي دي". د نېشنل ډیموکرېټک موومنټ مشر او په قومي اسمبلۍ کې د شمالي وزیرستان استازي محسن داوړ پر ټویټر د پوځ او ځایي خلکو دواړو دریځ را اخیستی او پر دې پېښه یې خواشیني ښکاره کړې ده: "د جنوبي وزیرستان په «ځانګړه» کې د پوځ په عملیاتو کې دوه بې ګناه ماشومان وژل شوي دي، ځایي خلک دعوه کوي چې دا ډرون وو، دا ښکاره ریاستي ترهګري ده. زموږ په سیمو کې د بې شمېره پوځي عملیاتو حساب نه دی شوی، زموږ خلک په بې رحمۍ سره وژل کېږي". د پوځي تر بيان مخکې هم پر ټولنيزو رسنيو داسې خبرونه خپاره شوي وو چې په جنوبي وزيرستان کې ډرون بريد شوی او دوه ماشومان پکې وژل شوي دي. د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پشتين هم په يو ټویټ کې ويلي: "د جنوبي وزيرستان په زنګاړه علاقه کې په يو دوکان د ډرون حمله شوې، د سرا روغه روغتون ته دوه کم عمره ماشومان په ژوبل حالت کې راوړل شوي او بيا يې ژوند د لاسه ورکړی دی". دا پېښه په جنوبي وزیرستان کې د پاکستان د پوځ د مشر جنرل عاصم منير تر سفر یوه ورځ وروسته شوې ده، هغه د مارچ پر 14مه دې سیمې ته تللی وو او وروسته پوځ پخپل بیان کې ویلي وو: "نوموړي د ترهګرۍ د ختمولو پورې د ترهګرۍ ضد جګړې دوامداره ساتلو عزم څرګند کړی وو". د پاکستان پوځ په شمالي او جنوبي وزیرستان کې وخت په وخت لوی او واړه عملیات کړي او په هغه کې یې "د ترهګرو" د وژلو دعوې کړې دي خو د مدني حقونو لپاره مبارزه کوونکی پښتون ژغورنې غورځنګ تل تور پورې کوي چې په دغو عملیاتو کې اکثر عام خلک وژل کېږي.
د اسلام اباد محکمې په توشه خانه کېس کې د عمران خان د نه نیول کېدلو غوښتنه رد کړه
واشنګټن – د اسلام اباد ډیسټریکټ او سېشن کورټ د زیارت یا پنجشنبې په ورځ د پي ټي آی د مشر عمران خان هغه غوښتنه رد کړه چې د توشه خانې په قضیه کې دې د هغه د نیول کېدو حکم کنسل کړای شي. ډان ورځپاڼې د قاضي ظفر اقبال له خولې راخیستي، چې د عمران خان د نیولو حکم اوس بېرته نه اخېستل کېږي. قاضي اقبال دغه حکمونه په داسې حال کې کړي چې د پاکستان د ټاکنو کمېشن د هغه ریفرنس اورېدنه کوله چې د پخواني وزیر اعظم عمران خان پرضد دې د توشه خانې په کېس کې د معلوماتو د پټولو له امله قانوني اقدمات وشي. ټاکل شوې وه چې سېشن کورټ په دې اړه د فیبروۍ په ۲۸ نېټه غونډه ولري خو د هغه وکیل له قاضي څخه په اورېدنه کې د عمران خان د نه راتګ غوښتنه کړې وه ځکه ویل یې چې هغه باید په ګڼو نورو محکمو کې حاضر شي. له خان سره قانوني کاروايي څو ځله مخکې هم ځنډول شوې وه. قاضي بلاخره د مارچ په اومه نېټه له ضمانت نه پرته د هغه د نیولو حکم وکړ او له پولیسو څخه یې وغوښتل چې هغه ونیسي. د پي ټي آی مشر د هغه د نیول کېدو مخه ونیوله او د اسلام اباد هاي کورټ ته یې د هغه د نیول کېدو د لغوه کولو درخواست وړاندې کړ. د اسلام اباد هاي کورټ که څه هم عمران خان ته څه مراعت ورکړ خو ورته یې وویل چې د مارچ په ۱۳ نېټه دې سېشن کورټ ته حاضر شي خو پخوانی وزیر اعظم عمران خان یو ځل بیا اورېدنې ته ولاړ نه شو. د دې په پایله کې قاضي اقبال د ګل یا دوشنبې په ورځ له ضمانت پرته د هغه د بیا نیول کېدو حکم وکړ او له پولیسو څخه یې وغوښتل چې هغه د مارچ په ۱۸ نېټه محکمې ته راولي. خو دا ځل چې کله پولیس د نهې یا سې شنبې په ورځ په لاهور کې زمان پارک ته څېرمه د عمران خان کور ته ورغلل نو له مقاومت سره مخ شول او د دوو ورځو لپاره د پولیسو او د تحریک انصاف د پلویانو ترمنځ نښتې وشوې. دغه نښتې وروسته له هاغې ودرېدې کله چې محکمې د شورو یا چهارشنبې په ورځ پکې مداخله وکړه. په همدې ورځ پي ټي آی د اسلام اباد های کورټ لخوا د هغه د نیول کېدو حکم هم چلنج کړ. محکمې د هغه غوښتنه رد کړه او د پي ټي آی له مشر څخه یې وغوښتل چې محکمې ته حاضر شي او هغه وویل، چې هغه به د مارچ په ۱۸ نېټه اورېدنه کې حاضر شي. په دغه محکمه کې د عمران خان وکیلان خواجه حارس احمد، انتظار پنجهوتا او بابر عوان د عمران خان په استازیتوب حاضر وو او همدارنګه د پاکستان د ټاکنو د کمېشن څخه سعد حسن ورغلی و.
سېو دي چلډرن: طالبان دې په نوي تعلیم کال کې تر شپږم ټولګي پورته نجونو ته د تعلیم اجازه ورکړي
واشنګټن ــــ د ماشومانو د ژغورنې اداره «سېو دي چلډرن» وایي په افغانستان کې چې څو ورځې وروسته نوی تعلیمي کال پیلېږي تر شپږم ټولګي پورته نجونو ته هم باید اجازه ورکړل شي چې تر اتلس میاشتني بندیز وروسته سکولونو ته لاړې شي. طالبانو لا تر اوسه د دې ادارې غوښتنې ته څه جواب نه دی ویلی، خو په تېر یو نیم کال کې یې څو ځله ویلي چې د جینکو پر تعلیم یې بشپړ بندیز نه دی لګولی او کله چې د هغوی د تعلیم لپاره مناسبې تیارۍ وکړي اجازه به ورکړي چې سکولونو ته لاړې شي. «سېو دي چلډرن» د مارچ په 16مه پر خپله ویبپاڼه په خپره کړې اعلامیه کې ویلي، که طالبان د نجونو پر ثانوي تعلیم بندیز ختم نه کړي په دې بېوزلي هېواد کې به د کم عمرۍ ودونه زیات شي: "[د دوی بندیز به] د راتلونکي نسل نیمایي برخه د کار له قوته بې برخې کړي او کورنۍ به نورې هم په بېوزلۍ اخته کړي چې د دې هیواد په راتلونکي به ژور او ناوړه اغېز وکړي". د ماشومانو دغه اداره وایي د 2021م کال په اګست کې چې طالبان په دویم ځل پر افغانستان واکمن شوي دي تر درې میلینه زیاتې هغه نجونې له تعلیمه بې برخې کړل شوې دي چې مخکې تر شپږم ټولګي پورته سکولونو کې داخله وې. «سېو دي چلډرن» پر طالبانو ږغ کړی چې دغه بندیز دې ژر تر ژره ختم کړي او نجونو ته دې اجازه ورکړي چې د مارچ پر 21مه د سکولونو له پرانیستلو سره تعلیم ته بشپړ لاسرسی ولري. په افغانستان کې د دې ادارې مشر اولیور فرانچي وایي، دا په نړۍ کې یواځینی هېواد دی چې پکې تر شپږم ټولګي پورته د نجونو پر تعلیم بندیز لګېدلی دی، خو بیا هم هغوی د خپل ښه راتلونکي لپاره هڅې کوي: "دوی [افغانې جینکۍ] پوهیږي چې د کامیابۍ ښه لاره د سکول لاره ده، کله چې د دوی تعلیم بند شي، دوی د کم عمرۍ له ودونو، تشدد، ناوړه چلند او د استحصال له نورو بڼو سره مخ کیږي". د مرکزي افغانستان اوسېدونکې 16 کلنې عایشې د «سېوي دي چلډرن» له خوا چلېدونکي سکول کې تر شپږم ټولګي پورې تعلیم کړی خو وایي خپلو لوړو زدکړو ته دوام ورکول غواړي. «سېوي دي چلډرن» د هغې له خولې لیکلي: "شپږم ټولګی زموږ لپاره هیڅ هم نه دی، موږ غواړو های سکول ته دوام ورکړو، که موږ یواځې له شپږم ټولګي فارغېږو نو موږ هیڅ هم نه شو کولای، په دې موږ نه کار پیدا کولای شو او نه پوهنتون ته تلای شو". د عایشې مور 37 کلنه خدیجه وایي، د عایشې په ګډون څلور لوڼه یې د «سېو دي چلډرن» په سکول کې وې او څلورواړه مجبوره دي چې تعلیم یې په نیمی کې پاته شي. مېرمن خدیجه وایي دا خپله بې تعلیمه ده او حتی د سړک بورډونه هم نه شي لوستلای چې پوه شي چېرې ده. وایي د دې راتلونکی ښه نه دی خو غواړي لوڼه یې تعلیمیافته شي: "که [د نجونو لپاره] د اعلی تعلیم موقع نه وي، موږ مجبوره یو چې خپلې لوڼې په کم عمرۍ کې واده کړو ځکه چې له دې پرته هغوی په ټولنه کې خوندي نه دي". د «سېو دي چلډرن» مشر اولیور فرانچي وایي، دا ډېره مهمه ده چې د سکولونو له پرانیستل کېدو سره نجونې له تعلیمه پاته نه شي. پینځه ورځې وروسته د مارچ پر 21مه د نوروز په ورځ په افغانستان کې د سړو او مرکزي سیمو سکولونه پرانیستل کېږي، خو طالبانو تر اوسه لا نه دي ویلي چې تر شپږم ټولګي پورته نجونو ته به سکولونو او پوهنتونو ته د تلو اجازه ورکړي که نه.
د نجونو پر زدهکړه د بنديز دوام؛ د ماشومانو د ساتنې اداره: بېوزلي به زياته شي
په داسې حال کې چې په افغانستان کې له شپږمو ټولګیو پورته د نجونو د ښوونځیو د پیل کېدو په اړه د طالبانو حکومت لا څه نهدي ویلي، د ښوونځیو یو شمېر نجونې زدهکوونکې هیله لري چې، واکمن نظام به د نوي تعلیمي کال په پیل کې ښوونځیو ته د تګ اجازه ورکړي. د کندهار اوسېدونکې عالیه چې په اتم ټولګي کې ترې ښوونځی پاتې شوی وايي پر زدهکړو د طالبانو بندیز ډېره ناهیلې کړې ده. دا د طالبانو له حکومته غوښتنه کوي چې، سږ کال له شپږمو ټولګیو پورته نجونو زدهکوونکو ته ښوونځیو ته د تګ اجازه ورکړي. نوموړې وايي: "کله چې ښوونځی نه وي، کورس نه وي، پوهنتون نه وي هلته هیڅ رڼا نهشته او د یوې تیاره راتلونکې خبرداری انسان ته ورکوي، چې دا ډېرې بدې پایلې لري، نو په دې اړه د خلکو اندېښنې بیخي زیاتې دي ،باید ژر تر ژره ښوونځي پرانيستل شي." عبدالباري عابد چې د ننګرهار اوسېدونکی دی وايي، دوه خویندې يې پر زدهکړو د طالبانو د حکومت د بندیز له امله پر کور ناستې دي چې په خبره یې دواړه د خپل راتلونکې په اړه سختې اندېښمنې دي. ښاغلی عابد وايي: "زما دوه خویندې چې د ښوونځیو د تړل کېدو له امله په کور بندې دي، کله چې د ښوونځیو دروازې بندې شوي دي، دوی هره ورځ ژاړي او اندېښنه کوي، د خپل راتلونکې اندېښنه ورسره بیخي زیاته ده، نو موږ هیله لرو چې د نجونو په وړاندې د ښوونځیو دروازې باید پرانيستل شي." طالبانو پر افغانستان د دوهم ځل واکمنۍ له پیل سره سم له شپږمو ټولګیو پورته د نجونو په وړاندې د ښوونځیو دروازې تړلي دي. د ماشومانو د ساتنې اداره، سیف ده چلډرن وایي، که طالبان د نجونو پر زدهکړې لګول شوی بندیز سمدستي لیرې نهکړي، د ماشومانو ودونه او بېوزلي به زیاته شي. سیف ده چلډرن په یو بیان کې چې نن پنجشنبه د دغه ادارې پر وېب سایټ خپور شوی ویلي، په داسې حال کې چې په افغانستان کې ښوونځي راتلونکي اوونۍ د نوي تعلیم کال پیلېدو ته تیاری نیسي، له شپږم ټولګي پورته نجونو ته چې اتلس میاشتې له زدهکړو منع شوي، ټولګیو ته د بېرته تګ اجازه ورکړل شي. د ماشومانو د حقونو دې مدافع ادارې خبرداری ورکړی چې، که طالبان دغه بندیز لغوه نهکړي، د ماشومانو ودونه به زیات شي، کورنۍ به لا بېوزلۍ ته اړې او راتلونکی نیمایي نسل به له کاري ځواکه بهر پاتې شي. يادې ادارې ویلي، له کله چې طالبان پر افغانستان بیا واکمن شوي، له درې میلیونو نه زیاتې هغه نجونې چې پخوا یې په منځنیو ښوونځیو او لېسو کې زدهکړې کولې، له دې حقه محرومې شوې دي. سیف ده چلډرن د دغه بندیز د فوري لیرې کېدو غوښتنه کوي او وایي، کله چې نوی تعلیمي کال د وري یا حمل میاشتې په لومړیو کې پیلیږي، ټولې نجونې باید پرېښودل شي چې بېرته ښوونځیوته لاړې شي. په ورته وخت کې د برېتانیا د پارلمان یو شمېر غړو له نړیوالې ټولنې غوښتي چې د طالبانو له حکومت سره د نجونو د ښوونځیو د پرانيستلو په اړه خبرې وکړي. دوی د طالبانو پر دې پرېکړه نیوکه کړې او ويلي دي چې، اوس مهال په افغانستان کې نږدې ۸۵۰ زره نجونې له منځنیو زدهکړو محرومي دي. د طالبانو حکومت تر اوسه د ماشومانو د ساتنې ادارې او د برېتانیا د پارلمان د دغې غوښتنې په اړه څه نهدي ویلي. موږ هم د طالبانو د پوهنې وزارت له ویانده په حمل میاشت کې د ښوونځیو د پيلېدو په اړه پوښتل خو د دې راپور تر خپرېدو یې زموږ پوښتنې ځواب نهکړې. خو وړاندې تر دې بېلابېلو طالب چارواکو بار بار ویلي دي چې د نجونو د زدهکړو مخالف نهدي خو پر هغوی د زدهکړو لګول شوی بندیز یې تر امرثاني بللی دی، خو د امر ثاني دا پرېکړه تر اتلس میاشتو غځېدلې او طالبانو لا هم پر نجونو د بندیز د پای ته رسېدو په اړه خپله پرېکړه نهده بدله کړې.
بلينکن: راځئ چې په امریکا او بهر کې د مسلمانانو په ملاتړ د کرکې په مقابله کې کار وکړو
امریکې 15م مارچ د اسلاموفوبيا يا اسلام څخه د کرکې په وړاندې د مبارزې ورځ نمانځلې او د بهرنيو چارو وزير انتوني بلينکن ويلي، "راځئ چې په امريکا او بهر کې د مسلمانانو په ملاتړ د کرکې په مقابله کې کار وکړو".
پي اېس اېل: ملتان سلطان لوبډلې لاهور قلندر ته په ماتې ورکولو فاينل ته رسېدلې
د پاکستان سپرليګ په روانو سيالیو کې ملتان سلطان لوبډلې د لاهور قلندر لوبډلې ته ماتې ورکړې او فاينل ته رسېدلې ده، لاهور قلندر د کال 2022 د پي اېس اېل اتلولي ګټلې وه.
طالبانو پکتیا کې 'پنځه تنه عام محضر کې په درو' وهلي
د طالبانو حکومت سترې محکمې په پکتیا ولایت کې پنځو کسانو ته د «بېلابېلو جرمونو په تور د تعزیري سزا» ورکولو خبر ورکړی دی.
سيف ده چلډرن: که د نجونو پر زدهکړو بنديز ليرې نهشي د ماشومانو ودونه او بېوزلي به زياته شي
د ملګروملتونو د ماشومانو د ساتنې اداره، سیف ده چلډرن وایي، که طالبان د نجونو پر زدهکړې لګول شوی بندیز سمدستي لیرې نهکړي، د ماشومانو ودونه او بېوزلي به زیاته شي. سیف ده چلډرن په خپله وېبپاڼه کې نن پنجشنبې په یوه بیان کې ویلي، په داسې حال کې چې په افغانستان کې ښوونځي راتلونکي اوونۍ د نوي تعلیم کال پیلېدو ته تیاری نیسي، له شپږم ټولګي پورته نجونو زدهکونکو ته چې اتلس میاشتې له زدهکړو منع شوي، باید اجازه ورکړل شي چې بېرته ټولګيو ته لاړې شي. د ماشومانو د حقونو دې مدافع ادارې خبرداری ورکړی، که طالبان دغه بندیز لغوه نهکړي، د ماشومانو ودونه به زیات شي، کورنۍ به لا بېوزلۍ ته اړې او راتلونکی نیمایي نسل به له کاري ځواک څخه بهر پاتې شي، چې دا به د هېواد د راتلونکې لپاره ناوړه پایلې ولري. سیف ده چلډرن ویلي، له کله چې طالبان پر افغانستان بیا واکمن شوي، له درې ملیونه زیاتې هغه نجونې چې پخوا یې، په متوسطه ښوونځیو او لېسو کې زدهکړې کولې، د تعليم له حق څخه محرومې شوې دي. سیف ده چلډرن د دغه بندیز د فوري لیرې کېدو غوښتنه کوي او وایي، کله چې نوی تعلیمي کال د وري یا حمل میاشتې په لومړیو کې پیلیږي، ټولې نجونې باید پرېښودل شي چې بېرته ښوونځیوته لاړې شي. ۱۶ کلنه عایشه چې د سیف ده چلډرن په مرسته یې د افغانستان په مرکزي برخه کې په یوه کورني ښوونځي کې تر شپږم ټولګي زدهکړې بشپړې کړې، دغه بندیز ډېره ناهیلې کړې ده. دا وایي: "زموږ لپاره تر شپږم ټولګي پورې زدهکړې هیڅ څه هم نهدي. موږ غواړو لوړې زده کړې وکړو، ځکه پر دغو زدهکړو نه کارپیدا کولای شو او نه هم پرې پوهنتوني زدهکړې کولای شو." عایشه وایي، هیله یې دا ده چې ټولې نجونې هم د ښوونځي او هم پوهنتوني زدهکړو ته پرېښودل شي. په افغانستان کې د سیف ده چلډرن اجرایوي رئیس اولیور فرانچي وویل، افغانستان په نړۍ کې یوازینی هېواد دی چې له شپږم ټولګي پورته نجونې یې له زدهکړو منع کړي دي، خو بیا هم نجونې د ښې راتلونکې لپاره هلې ځلې کوي او پوهېږي چې د بریا تر ټولو ښه لار ښوونځي ته تګ دی. هغه زیاته کړه، که د نجونو زدهکړې په نیمایي کې پرې شي، په کمعمر د ودونو، تاوتریخوالي، ناوړه استفادې او نورو خطرونو سره به مخامخ شي. ښاغلی فرانچي وایي، هره ورځ چې نجونې له ښوونځي پاتې کېږي، یوه ورځ ضایع کېږي، هغه هم نه یوازې د دوی لپاره بلکې د ټولنې لپاره چې متخصصو ډاکټرانو او ښوونکو ته سخته اړتیا لري. نوموړی وايي، دا یوه ورځ په اوږده مهال کې د هېواد د اقتصادي ودې لپاره هم یوه ضایعه ده. هغه ټینګار وکړ چې نجونې باید د ښوونځیو له بیا پرانيستل کېدو سره د زدهکړې له بهیره بهر پاتې نهشي او موږ پر طالبانو غږ کوو چې نجونو ته اجازه ورکړئ چې له ځنډ پرته بېرته ښوونځیو ته لاړې شي. د طالبانو حکومت تر اوسه د ملګروملتونو د ماشومانو د ساتنې د ادارې د دغې غوښتنې په اړه څه نهدي ویلي او نه یې هم تر اوسه چې څه کم یوه اوونۍ وروسته به نوی تعلیمي کال پیلیږي، څرګندې نښې ښودلي چې ایا ټولې نجونې به پرېږدې چې بېرته خپلې زده کړې پیل کړي که نه. د طالبانو چارواکو په کراتو کراتو ویلي، د نجونو د زدهکړو ضد نهدي او پر هغوی لګول شوی بندیز تر امرثاني پورې دی، خو د امرثاني خبره تر اوسه اتلس میاشتو ته غځېدلې او د طالبانو دریځ نهدی بدل شوی.
