د عثمان انصاري لخوا خپرې شوې لیکنې
اوګستين
سېنټ اوګستين د رومي امپراتورۍ د زوال پر وخت پيدا شوې. په الهياتو كې يې زده كړې وكړې، په عيسوي دين يې له فلسفې سر ه وتاړه، چې دا تړون تردې دمه هماغسې پاتې دى.دې په ۳۵۴زېږدي كال د الجزاير په تګاسټا كلي كې زېږېدلې دى.
فلسفه څه ده؟
،،و من يوتى الحكمه فقد اوتي خيراً كثيراً،، د بقرې سورت، ۲۶۹ ايت ژباړه: څوك چې د حكمت (فلسفې) له نعمته برخمن شو، بېشكه، چې ډېر لوى خېر وركړ شو.
د((وجود))او((شهود))په باب دمحدث دهلوي شاه ولى الله پريکړه
شاه ولي الله (رح)دنورو ډيرو مسلمانو پوهانو غوندې دځينو ما بعد الطبيعه مسايلو په باب چې دقران او سنت له چينې خړوبيږي،ژوره ځيرنه لري،او موخه يې داوه چې ددغو متضادو فکري خوځښتونو تر منځ يو ترکيب، پخلاينه او تلفيق را منځ ته کړي. ده زيار وګاله،چې دابن عربي او حضرت مجدد الف ثاني نظريات تلفيق کړي .
آنتیستنس
د Wikipedia په پښتو پوهنغوند كې زما ژباړه
هندو وګړمېشتي هېوادونه
له انګلېسي Wikipedia پوهنغونډ څخه. د هندو هېوادونو څخه هغه هېواونه مراد دي، چې ډېركي وګړي يې ددې مذهب لارويان وي. د هند د نيمې وچې زياتره هېوادونه د هندو مذهب لارويان دي. نن سبا د هندويزم مذهب د نړۍ درېيم
معتزله
معتزله يوه كلامي فرقه ده، چې د دويم هجري سپوږميزې پېړۍ په لومړيو كې د بصرې په ښار كې د واصل بن عطا پواسطه راپيدا شوه. ددې ډلې دبنسټ ډبره عقل دى، نو لدې وجې په خپلو ګروهو كې عقل ته ځانګړې ځاى وركوي. او د شرعي احكامو په حلونه كې له عقل څخه كار اخلي، ددوي په ګروهه لكه څرنګه چې وايي: عقل او روغ فطرت پدې توانېداى شي چې د حلالو او حرامو ترمنځ توپير وكړي.
نگاهى به سير تفكر فلسفى
از قرون وسطى تا قرن هيجدهم ميلادى شامل: فلسفه اسكولاستيك رنسانس و تحول فكرى فراگير مرحله دوم شك گرايى خطر شك گرايى فلسفه جديد اصالت تجربه و شك گرايى جديد فلسفه انتقادى كانت فلسفه اسكولاستيك بعد از رواج يافتن مسيحيت در اروپا و توام شدن قدرت كليسا با قدرت امپراطورى روم مراكز علمى زير نفوذ دستگاه حاكمه قرار گرفت تا آنجا كه در قرن شش ميلادى چنانكه قبلا اشاره شد دانشگاهها و مدارس آتن و اسكندريه تعطيل گرديد اين دوران كه در حدود يك هزار سال ادامه يافت به قرون وسطى موسوم
د پښتو ژبې وېبپاڼې او بلاګونه
ادبي او کلتوري ويب پاڼي دافغاني کلتور او پښتني ادبياتو اړوند پاڼي وهــــل
د دوه فلسفو ترمنځ ټكر
د مادي او څښتن لمانځې فلسفو ترمنځ بحث او مباحثه مادي: موږ د قرآن پرخلاف چې د څښتن په اړه شك نه لري، او وايي: افي الله شك) (۱) پدې ګروهمن يو چې نه يواځې دا چې د څښتن شتون د شك وړ دى، بلكه پدې پوره باور لرو، چې شتون نه لري. د مېتافزيك (طبيعت څخه وراخوا) خلكو ګروهه ده چې د غېر مادي (مجرد) څښتن وجود شته، يوه خرافاتي او ارتجاعي ګروهه ده، چې د پېړيو په اوږدو كې د پوهانو د نقد او كركتنې لاندې راغلې ده. او د تجربوي علومو په پراخه پرمختګ سره دا
يوه شېبه له سوفسطايانو سره
د سوفسطايي ښوونځي لارويان پدې ګروهه دي، چې هر هغه څه چې پدې نړۍ كې پر سترګو وينو، له وهم او ګومان څخه پرته بل څه نه دي. داسې انځورونه دي، چې زموږ د اذهانو په اېنه كې نقش جوړوي، او داسې سيوري دي، چې په يوه ديوال ولوېږي، مګر په حقيقت كې په دې نړۍ كې هېڅ شتون نه لري. سر جېمز وايي: دا نړۍ هېڅ وجود نه لري. هرهغه څه چې وينو، داسې انځورونه دي، چې زموږ د ذهنونو په پاڼو انځورېږي، او موږ په ناسمه توګه دا انګېرو چې ګنې دا انځورونه دباندې هم شتون لري. اصولا: موږ نشو كولاى
اخوان الصفا
د عباسي خلافت په پير كې فلسفې يو ځانګړې او لوړ ځاى ترلاسه كړ. په ځانګړي توګه هغو رنځپوهانو، چې د لرغونو پوهنو سره يې مينه لرله. پدې پير كې فلاسفه په الحاد او كفر تورن ول. له فلسفې سره تړاو د كفر په مانا ؤ. خليفه مامون الرشيد هم پدې تورنو خلكو كې راتلو، ځكه چې د همغه په وينا د فلسفې ژباړه وعربي ژبې ته پيل شوه. لكه څرنګه چې ابن تيمييه رحمه الله د
جبر او اختيار د فلسفې له نظره
په فلسفه كې د جبريونو (Fatalists) د موقف د څرګندولو لپاره په يو مثال راوړو: وايي چې په لرغوني يونان كې يوه فېلسفوف چې په جبر ګروهمن ؤ، خپل مريې ته سخته سزا وركړه، مريې د اعتراض په لهجه وويل: (ستا په ګروهه، انسان چې هر كار كوي، د مجبوريت له مخې يې كوي، نو ما چې كومه اشتباه كړې ده په هغې كې زما
افلاطون ولې شاعران له خپل خيالي هېواده شړل؟
له صميم ادبي ټولنې څخه په
خپلواكي او اړتيا
فلسفي مقولې د علمي جهانبينۍ په رڼا كې خپلواكي او اړتيا محمد صديق روهي له ډېرو لرغونو زمانو څخه پوهانواو حكيمانو ددې موضوع په اړه د (جبر او اختيار) تر سرليك لاندې تاوده او ژور بحثونه كړي د. دا چې لاتر اوسه پورې دغه زړه موضوع تازه پ
آيا فلسفه علم دى ؟
له بېنوا څخه په مننې (د ډاکټر حرکت ليکنه) دهغه ورځى څخه چى دلمړى ځل دپاره باشعوره او دعقل خاوندانسان پدى نړۍ او يا دخداى دلوى جهان په كوم بل كونج ك
