مقالې
په نړيواله کچه د ايډيټ پرمختللی کاریال په پښتو ژبې د موبايلونو لپاره د لاسرسي وړ شو - اسحاق عزيزي
په نړيواله کچه د ايډيټ پرمختللی کاریال په پښتو ژبې د موبايلونو لپاره د لاسرسي وړ شو - اسحاق عزيزي د ويډيو ايډيټورانو/سمونوالانو لپاره په زړه پورې آسانتيا: د کمپيوټر لپاره يو ډېر پرمختللی کاریال چې په نړيواله کچه ان رسنيو لا هم د ايډيټ لپاره ورڅخه کار اخيسته، ما هغه کاريال د موبايل لپاره د لاسرسي وړ کړ. او پښتو ژبه مې ور اضافه کړه. دا کاريال اوسمهال په اندارید موبايلونو کې د لاسرسي وړ دی چې د می پر ۲۹ يعني د پښتو نړيوالې ورځې په مناسبت به تاسو ته وړا
روان حالات او تش په نامه روشنفکران!
لومړی باید ووایم چې د «تش په نامه» روشنفکرانو څخه موخه، یوازې هغه کسان دي چې د حالاتو او پېښو د شننې، څېړنې او د ذهنونو د تنویر ادعا کوي، خو د دې ټولو منطقي پایله یا غايي هدف يي د طالب او جهادي مافیا په ژرنده، په لویلاس اوبه ورسمول دي! د هېواد په روانو حالاتو کې چې د اسلام اباد او تهران په ملاتړ د طالب وسلواله جګړه او د جهادي مافیايي کړیو سبوتاژ يي منځړی جوړوي؛ د مرکزي حکومت کمزوري ښودل یا کمزوري کول او پر شاوخوا يې د ځواکونو د راټولو پرځای، د هغو پاشلو ته مغز او قلم کارول، ایا د روشنفکر
عقب نشینی مزرورانه
عقب نشینی مزرورانه مصطفی عمرزی باید با صراحت یادآور شویم که روشنگری های ما در دفاع از کشور موثر و در حال گسترش اند. به شمول افغان های زیاد فرهنگی، سعی کرده ایم به جای درگیری و گریبان گیری، به پرسش هایی پاسخ بگوییم که هرچند غیر منطقی، اما با اصرار صادر می شدند/ می شوند تا در جامعه ی جنگ زده ی ما که دسترسی به آگاهی ها سهل، اما آلوده است، مردم را ملتهب نگه دارند تا توجیه باور ها و کردار افراد نحس تاریخی و کنونی، آسان باشد.
در گذار
در گذار مصطفی عمرزی داستان مهاجرت، بی خانمانی و پریشانی مردم ما که سر آن به چهار سوی گیتی می رسد، به کسی پنهان نیست. در این میان، آن چه غیر طبیعی و شگفت می نماید، مهاجرت، بی خانمانی و پریشانی کسانی ست که می توان گفت بی جاشده گان روزگار اند. کوچی ها در گروه های مختلف، از سالیان درازی ست که برای ادامه ی حیات، در گذر صحراها، کوه ها، استپ ها و دره های افغان زمین، زنده گی می کنند. سده هاست که این گذار ادامه دارد. ا
در شهر كهنه
در شهر كهنه مصطفی عمرزی در تاريخ معاصر كابل، نخستن زيان هاي رسيده به اين شهر، از تجاوز انگليس ها، آغاز مي شود. انگليس هاي شكست خورده به اثر سازش و صحنه سازي با عمال خود، پس از تلفات چهل هزار تن از سپاهيان امپراتوری آفتاب گرفته گی كه 16 هزار آنان، انگليسي خالص بودند، با یک ترفند نو که گویا موفق شده اند، دوباره به كابل می آیند و با هراس از این که بار دیگر مورد هجوم مجاهدین افغان، واقع نشوند، به سرعت ساحات مختلف، از جمله با
د یوه چا د آخرت د ښه کولو هڅې!
د یوه چا د آخرت د ښه کولو هڅې! عبدالله وردک انګلستان - مې - ۲۰۲۱ ګرانو او قدرمنو وروڼو او خویندو! السلام علیکم و رحمت الله و برکاته! الله(ج) د وکړي، چې روغ او جوړ وئ! ګرانو او قدرمنو لوستونکو! نن سبا، متأسفانه هغه خلک چې د یوه چا د آخرت د ښه کولو کوښښ کوي، هغوی ته په ښه سترګه نه کتل کیږي، او حتٰی په ځینو وختونو کې هغه توهین کیږي هم؛ او هغوی ته هغه ټکي کارول کیږي، چې ډېر دردونکي وي. پکار خو دا ده، چې د دغه شانته خلکو باید د زړه له کومي قدر او عزت وشي، او هغوی ن
هرات ولايت کې پر پښتنو زده کوونکو په زوره دري ژبه تحميل کېږي - اسحاق عزيزي
هرات ولايت کې پر پښتنو ماشومانو په زوره دري ژبه تحميل کېږي - اسحاق عزيزي هرات د افغانستان لوېديځ کې پښتانه ماشومان په ښوونځيو کې په خپلې ژبې زده کړې ته لاسرسي نه لري, دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د پوهنې وزارت په دواړو ژبو کتابونه چاپوي، د هرات ولایت پوهنې وزارت کې ټوله متعصب کسان واکمن دي او پښتنو ته په پښتو ژبې کتابونه نه ورکوي ، او نه يې هم د کابل پوهنې وزارت څخه غواړي . هرات ولایت کې تر نيمايي زيات وګړي پښتو ژ
د پښتو ژبې پر زړه تور داغ، پښتو وژغورئ - اسحاق عزيزي
د پښتو ژبې پر زړه تور داغ، پښتو وژغورئ - اسحاق عزيزي د پښتو ژبې نړيواله ورځ د روان زېږديز کال د می پر ۲۹مه نېټه دی، چې د غبرګولي اتمې ورځې سره برابره ده. او موږ ژبې ته څه کړي؟ له بده مرغه د ځينو بې پښتو پښتنو د لاسه پښتو ژبه د له مېنځه وړلو حالت کې ده، د پښتو ژبې لپاره هېچا هم په کافي اندازه کار نه دی کړی، د هېواد علومو اکاډمۍ څخه نیولې، چې د ژبې د بډايه کولو دنده پر غاړه لري او بيا تر چارواکو، خبريالانو او ان عادي ويونکو پورې. په ټول عمر
پر ښځو د افسردګۍ اغیزې تر نارينه و ډېرې دي - ډاکټره نازيه ساپۍ
پر ښځو د افسردګۍ اغېزه نسبتأ تر نارینه وو ډېره ده لیکواله: ډاکټره نازيه ساپۍ څېړنې ښيي چې ښځې حساسه روحيه لري نو ځکه د افسردګۍ اغېزه نسبت تر نارينه و پر ښځينه وو زياته ده. له بل پلوه بيا پر افغانو ښځو يې دوه برابره اغېزه ډېره وي، په دې ليکنې که به «په ښځو کې د افسردګۍ نښو» ته اشاره وکړم، د افسردګۍ په اړه مې تېرې ليکنې کې معلومات ليکلي. د يادونې وړ ده چې ډیری میرمنې د خپلو رواني اختلالاتو پېژند
په ګوګل ژباړن کې څنګه ونډه اخیستلای شو؟ - اسحاق عزيزي
په ګوګل ژباړن کې څنګه ونډه اخیستلای شو؟ په ګوګل ژباړن کې هر څوک کولای شي چې په رضاکارانه ډول همکاري وکړي، دا همکاري په دو برخو وېشل شوې. یوه برخه یې له انګریزي څخه پښتو ژبې ته د جملو ژباړه ده او بله برخه یې په پښتو یا انګریزي ژبو ژباړل شویو جملو کره کتنه ده. که تاسې غواړئ په ګوګل ژباړه کې ګډون وکړئ، لاندې ټکي په پام کې ونیسئ. لومړی باید د ګوګل یا جیمېل کارن یا برېښنالیک ولري. خپل ګوګل کارن ته د برېښنالیک په کارولو ننوزئ. د ګوګل د ژبا
عليپور او هزارستان، د عليپور موخه - اسحاق عزيزي
د هزارستان نوم په اورېدو مه خفه کېږئ؛ په مرکزي افغانستان، د نجیب وخت کې د (ت ن ن ن ه) په نامه پوځي خوځښتونه را پېدا شوي. د دې ټولو پېښو بېخ بیا د کارمل دورې ته ورګرځي چې د فاطميون نامه یې قومي جوړښت را مینځ ته کړ، الېپور/عليپور وتوانېد چې د ايران باور پر ځان زياد کړي، علیپور نن سبا د هزارستان د دفاع د نا اعلان شوي وزیر په توګه د وسله والو افرادو مالي سرچينو او ميليونونو ډالرو څښتن دی. هزاره ګان له بهره په زرګونه ډالر په هر
په لاتيني ليکدود سره به پښتو ژبه پرمختګ وکړي؟ - اسحاق عزيزي
په دې وروستيو کې د پښتو ژبې د لاتيني کېدلو موضوع ډېره ګرمه ده، ډېری ځوانان او پوهندویان په ټولنيزو شبکو کې ليکنې کوي چې د پښتو ژبې لپاره لاتیني ليکدود تر اوسني لیکدود غوره دی. په دې ليکنه کې به د پښتو ژبې لاتيني او اوسني ليکدود ټولو ستونزو او پرمختګونو ته اشاره وکړم، پښتو ژبه یوه ډېره لرغونې ژبه ده خو دا چې ژبنيز اثار او مواد يې لږ دي دا د ژبې ويونکو پورې اړه لري، لومړی بايد اشاره وکړم چې پښتو اوسمهال په کوم مقام کې ده، د یونیسکو سازمان په وروستيو څرګندونو کې ويل شوي چې پښتو
عليپور او هزارستان، د عليپور موخه
د هزارستان نوم په اورېدو مه خفه کېږئ؛ په مرکزي افغانستان، د نجیب وخت کې د (ت ن ن ن ه) په نامه پوځي خوځښتونه را پېدا شوي. د دې ټولو پېښو بېخ بیا د کارمل دورې ته ورګرځي چې د فاطميون نامه یې قومي جوړښت را مینځ ته کړ، الېپور/عليپور وتوانېد چې د ايران باور پر ځان زياد کړي، علیپور نن سبا د هزارستان د دفاع د نا اعلان شوي وزیر په توګه د وسله والو افرادو مالي سرچينو او ميليونونو ډالرو څښتن دی. هزاره ګان له بهره په زرګونه ډالر په هره میاشت کې په مختلفو طریقو او نومونو
د هېرېدو ناروغي
ليکنه: ډاکټر نازيه ساپۍ الزایمر ناروغي (په انگرېزي: Alzheimer's disease) د حافظې ورانېدل منځته راولي چې زیاتره معمولا د ۶۵ کلنۍ عمر وروسته پېښېږي، خو له دې نه په کښته عمر کې هم لیدل کېږي. د ځینو احصائیو له مخی دا مهال نژدی ۷ میلیونه کسان په نړی کی پری اخته دی او اټکل کیږی چی په ۲۰۵۰ کال کی به یی شمیرڅلور برابره لوړ شی . ددی ناروغۍ یو له لاملونو څخه په مغز کی د ځینوموادو لکه البومینو راټولیدل او غټۍ کیدل گڼل شویدی . د الزایمر ناروغۍ لومړنۍ
د اسټرس څخه خلاصون
لیکنه: ډاکټره نازيه ساپۍ هر شخص له روحي فشار سره مخ کېدای شي. ځوان، زوړ، ماشوم، سړی او ښځه. روحي فشار داسې حالت دی چې هم فزیکي نښې او هم احساسي فشار لري. روحي فشار یو ځانګړي حالت ته ځواب دی. روحي فشار هله منځ ته راّځي چې شخص ځان له ګواښ او اضطراب سره مخ وویني. روحي فشار هر کله ناروغي نده، زیاتره د ځینو پېښو په وړاندې د بدن او دماغ یو دفاعي غبرګون دی. روحي فشار کېدای شي مثبت وي او کېدای شي منفي وي. مثبت روحي فشار هغه دی چې د ځینو حالاتو (واده، ازموینې، سفر ….
د پرېښانۍ/افسردګۍ او اضطراب ناروغي
ليکنه: ډاکټره نازيه ساپۍ نن ورځ په هره ټولنه کي داسي نوي ځوانان وینو چي په خپل ګریوان کي ښکته ګوري ، عصبي او افسرده وي ، څېرې يي هم تغیر کړی وي او هر څوک هغوی ته وايي چي بیړۍ دي غرقه شوې ده، هو ، دا عوامل او ددې تر څنګ ځیني نور عوامل چي ورته به اشاره وشي د یوې داسي ناروغۍ نښي دي چي هغې ته افسردګي ویل کیږي . د افسردګي تعریف : افسردګي داسي حالت دی چي د شخصیت د پیدایښت پر کیفیت باندي ژور تأثیر کوي او له خپل ځان او چاپیریال څخه يي د درک ډول بدلوي . خُلق څه شئ ده؟
هزینه های نفاق
هزینه های نفاق مصطفی عمرزی از چند سالي ست كه به نام حقوق بشر، از به محكمه كشاندن مجرمان سال ها بدبختی مردم ما، سخن گفته می شود. اين كه چه گونه اين محكمه دایر مي شود، حرفي نداريم؛ اما براي سبك و سنگين كردن دوسیه هاي آن، هيچ ترازويی وجود ندارد. حمل حجم بزرگ دوسیه ها، نیازمند وسیله ی سنگینی ست که در کشور های با ثبات، دولت- حکومت نامیده می شود. در وجود دستگاه سبک و چند پارچه ی دولت- حکومت کنونی افغانستان که با جناح
سه مسجد
سه مسجد مصطفی عمرزی با گسترش آیین اسلام، بیش از یکهزار سال می شود که مردم ما در زمینه ی آن، گام برمی دارند. در این آیین نیز با اهم شمردن معنویت، سعی شده انسان ها در یک نظام اخلاقی، زنده گی کنند. با ظهور اسلام، مساجد از مهمترین مراکز تجمع مسلمانان، بوده اند. آنان با اجرای دساتیر دینی، هسته ها و مراکزی را به وجود آورده اند که در طول تاریخ اسلام، آنان را به توسعه ی ارضی نیز کشانده اند. هنگام فتوحات اسلامی، نقش مس
خبرنگاری یا عریضه نویسی؟
خبرنگاری یا عریضه نویسی؟ مصطفی عمرزی کثرت روزنامه ها، مجلات، نشریه ها، رادیو ها، آژانس های خبری و تلویزیون ها در طول حکومت رئیس جمهور حامد کرزی، سبب شد تا رونق عجیبی به حرفه ی خبرنگاری- گزارشگری و روح تازه ای بر ژورنالیسم مُرده و دولتی کشور نیز دمیده شود. امروزه خبرنگاران و گزارشگران ما از توانایی های بیشتری نسبت به همتایان خود در گذشته ها برخوردار اند؛ اما از آن جایی که سایه ی واسطه، شناخت و رشوه از بالای مردم ما
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر
چالش های مردمسالاري و حقوق بشر مصطفی عمرزی حقوق بشر، یک مولفه ی مهم است. اين مولفه، خيلي انساني ست. تامين و برآورد اهداف آن بر هر انساني، لازم است. شايد اين مولفه با شهرت خلق آن در غرب، موافق میل بعضی از منتقدان و دگم انديشان شرق و مسلمانان نباشد. از اين اشاره نبايد ناراحت شد؛ هرچند مفكوره ي حقوق بشر با ظهور ادیان و فلاسفه، قرن ها قبل از خلق نو آن در غرب، با تمام وجود بروز کرده بود؛ اما بدعت، سنت شكني، استبداد و استعما
