روانې چارې او بېلابېل
براي زنده گي
براي زنده گي مصطفی عمرزی در روستايی در ميان كوهساران انبوه، در یک محيط آراسته با آرايش طبيعت، جوانی زنده گی مي کرد كه پندار و كردارش بيش از همه، در برابر محيطي قرار مي گرفتند كه طبيعت دست نخورده، تصوير برجسته ي آن است. میرویس با پا گذاشتن در هر بهاري كه پايان آن خاتمه ي فصلي از زنده گي او بود، شتاب داشت در ميان روستايش، جایی كه در يك كشور بحران ديده، سال هاست از شتاب پرداختن و استفاده از منابع و ظرفيت هايش در
نگرش نو بر شاهنامه و فردوسی
نگرش نو بر شاهنامه و فردوسی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی نگرش تقدس گونه بر میراث های گذشته، شاید نسبت به هرکجای دنیا، باعث تسکین روانی باشنده گان جهان سوم شود. برای ما که عادت کرده ایم هنگام کم آوردن، خود را در گذشته رها کنیم، «خود رهایی» در اعماق تاریخ که مسئله ی ماضی ست، آن مشغله ی ذهنی می آفریند که سهم عمده ی آن، تخیل به جای واقعیت می شود.در این که بخشی از دارایی های فرهنگی و تاریخی
اتحاد شوروی در افغانستان
اتحاد شوروی در افغانستان (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ظاهراً دوسیه ی اتحاد شوروی، مختومه شده، اما توسعه ی آن در جلد قدیمی(امپریالیسم روس) ما را در قرابت مرز هایی قرار می دهد که با جا گذاشتن تمام علایم قبلی، شباهت های آن در آسیای میانه را کاملاً بی شباهت از نسخه ی شوروی نمی سازد.هنوز هم تکدر تاریخی تجاوز اتحاد شوروی در حیاط ما باقی ست. پس از آن به اصطلاح مارش تعلیم و تربیه، در قعر جهنم ب
افغان زمین
افغان زمین (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی باور های سرزمینی(فرامرز ها) در گذشته ی مردمانی نیز وجود دارند که سوا از واحد های کنونی سیاسی خویش شناخته می شدند. در این کتاب، مفهوهم فرامرزی «من»، هرچند از خاستگاه افغانستان، اما در زمینه ی تنوع فرهنگی «ما» می چرخد.مانند اکثر پرداز های نوستالژیک، در تخلیقات این مجموعه همچنان تعادل را رعایت کرده ام. آوردن توام آن به حساب معنی، آشکار کننده است. در
افغان ها و انگلیس ها
افغان ها و انگلیس ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرز ی شهرت جنگ های افغان و انگلیس، فراتر از مرز های ماست. حتی رهبران تحول اکتوبر 1917 در روسیه، اذعان می کردند که مبارزه ی ضد استعماری افغان ها در قرن نوزده، الهام بخش بسیاری از جنبش های آزادی بخش جهان بوده است. قیام معروف افسران هندی در 1856 با الهام از پیروزی افغان ها بر اردوی هندوس بریتانیا در جنگ اول افغان و انگلیس، صورت گرفته بود.با انکش
حقیقت خورشید
حقیقت خورشید (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی سوژه يي شدن ارزش هاي ملي در جوي كه نفهمي گفتاري نيز معمول شده، اين را تقاضا مي كند تا در یک سرزمين با نام و نشان تاريخي، دنبال نشاني هايی باشيم كه وقتي بازار بي مضموني «گل» کرد، شهرت های مهم نباید مضمون كمسوادان و آن اقشاري شوند كه گذاشتن كامنت/ ديدگاه هايی با عصبيت قومي را در ترويج فرهنگ ابتذال در دنیای مجازی كاشته اند.اگر ناهنجاری ها مجوز نمی
رسانه ها، مدیریت و نوسان ها
رسانه ها، مدیریت و نوسان ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در دو دهه ی پسین، رشد سرسام آور رسانه ها به همان میزان، تنوع کاری و فرهنگی نیز ایجاد کرده است. جوانان زیادی از دختران و پسران افغان، عرصه ی ژورنالیسم افغانستان را آن قدر رنگین ساخته اند که اگر به لحاظ کار، نو نباشد، اما خیلی زیاد و متنوع است.پیشینه ی رونق رسانه یی کشور(کثرت) به سلطنت اعلی حضرت شاه امان الله(رح) بر می گردد. در دهه
در محور بنیان اندیشی
در محور بنیان اندیشی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی تا انتشار این کتاب هم یقین دارم که حوزه ی تحقیق، تاریخ و ادبیات ما از تحلیل های «بنیان اندیشی»، اکثراً خالی ست؛ زیرا پرسش های زیادی بی پاسخ مانده اند. یک نوع تقابل فرهنگی که در میان بحث های سیاسی، زبانه می کشد، در خلط بی ربط مفاهیم، افغانستان را با تمام سنگینی سجل بین المللی، به حاشیه می برد. رسوب ذهنیت های مخرب که به نام ت
آزادى فردى و دسپلين سازمانى
رابطه آزادی فردی عضو سازمان سیاسی با دسپلین حزبی از موضوعات مهم و قابل بحث و دقت می باشد. حق آزادی عقیده، وجدان، نظر، بیان، دید سیاسی و عمل در چوکات قانون تدوین شدۀ ملی از جملۀ حقوق اساسی و اولیۀ انسان است که در اعلامیۀ حقوق بشر ملل متحد تسجیل گردیده و تمام کشور های عضو ملل متحد و سازمان های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلتوری همان ممالک مکلف به مراعات نمودن آن می باشد. هیچ قانون فرعی داخل کشور، اساسنامۀ سازمانی نهاد های سیاسِی- اجتماعی و طرزالعمل تشبثات اقتصادی نباید مانع و نقض کنندۀ حقوق و آزا
چې مشر یې غومبر وي، اختر به یې مازیګر وي
ليکوال و فرهنګپال زموږ د هېواد هغه هستۍ دي چې ددې هېواد د ټولو ناخوالو پر وړاندې لکه سپر داسې هر وخت درېدلي او د هېواد و هېوادوالو دفاع يې خپل مسووليت منلی... د نورې نړۍ د هېوادونو دغه مدافعين پخپلو هېوادونو کې له هر پلوه تر ټولو غوره زنده‌ګي لري، هم په سياسي لحاظ، هم په معنوي لحاظ او هم په مادي لحاظ. زموږ د هېواد تر ټولو ستره بدبختي دا ده چې د واک پر ګدۍ او مسند ناست واکمن ددې قشر هېڅ په کيسه کې نه دي. دوی ته تر ټولو نژدې او غوره خلک يوازې د دوی چاپلوسان غوړه مالان اقا بلی ګا
فصلنامه ی بنیان اندیشی
فصلنامه ی بنیان اندیشی (معرفی یک نشریه ی مهم) مصطفی عمرزی فصلنامه ی بنیان اندیشی شماره های 1، 2، 3، 4، 5 محل چاپ و انتشار: جمهوری اسلامی ایران در شماره های 2 و 3، نوشته های من(مصطفی عمرزی): «تنقید تاریخ در افغانستان» و «تمایز تاریخی». اهل تامل، وقتی به صراط مستقیم می رسد، نیاز به بازتاب آن دارد. یک نوع کار روشنگر فرهنگی که به دنبال آگاهی های ژرف به دست م
پور خرد
پور خرد (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی درونمایه ی تاریخی در جغرافیای رواج زبان دری(تاجکستان، افغانستان و ایران) در کشور تاجکستان در حالی که با خط سیرلیک(رسم الخط روسی) سال هاست جزیره شده، پس از استیلای شوروی و همچنان پی توجیه کمونیسم، اینک فارسیسم را نیز به خاطر تشدید بحران قومی، مطرح ساخته است.کشور ما پس از رقابت منفی به خاطر ساخت عمق تاریخی که حالا جعلیات حوزه ی تخلیق را به جای تاریخ، م
پی آمد تصویر
پی آمد تصویر (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ساده ترین معنی این گزیده/ عنوان، عبارت از تبیین داده هایی ست که از طریق هنر هفتم، می یابیم. چند سال قبل، بعضی از نزدیکانم که سال ها در کشور های مرفه، زنده گی کرده بودند، از اثرات و تبعاتی می گفتند که گاهی ناخودآگاه، دچار شده بودند. این پذیرش، بیشتر در عرصه ای صورت می گرفت که داده های هنری را تصویری- صوتی می سازند.در هنر هفتم، بارگذاری ایده ها از
سیر فرهنگی
سیر فرهنگی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی سیر فرهنگی، اندیشه ی دایم کسانی ست که وقتی فراتر می اندیشند، فرامرزی می شوند. در سیر فرهنگی، لطف زیاد وجود دارد. ضمن اشباع و اقناع اذهان و معنویات، افق های فکری گسترده تر می شوند؛ هرچند از این پدیده، استفاده ی سیاسی نیز می شود. مثلاً به نام حوزه ی اشتراکات فرهنگی، بار ها دچار تعدی سیاسی شده ایم. در تنازع سیاسی ما، رد استخبارات کشور های همسایه، در همه
دشلمې پېړۍ په اوږدو کې دنړۍ دوخت د دوو سترو زبر ځواکونو ترمينځ ديپلوماسي (دوهم فصل ) لومړۍ برخه
دوهم فصل(لومړۍ برخه) په دي فصل کې مونږ په لاندې موضوعوعاتو باندې بحث ترسره کوو. ۱ - دامریکادښه گاونډیتوب سیاست روزلت دامریکائی هیوادونوداتحادیه د اووم کنفرانس پرانسیتولوپه خبرواتروپه ترڅ کی په ۱۹۳۳م کال کی اعلان وکړچی زمونږداړیکوبنسټ دلویدیځی نړی هیوادونوسره دتیک کاونډیتوب په بنسټ جوړوی . اوپه ضمن کی امریکامتحده ایالات باید خپلی اغیزی په لویدیځوهیوادونوباندی وساتی اودامکان ترحده پوری دزورله وسیلی څخه پرهیزوکړی. دقانع کیدوسیاست اواقتصادی فشارنه کارواخلی ترڅودلاتینی امریکاېې هیو
تامل و تعامل فرهنگی
تامل و تعامل فرهنگی (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در کنار ظواهر آن چه دیده می شود، چند سطح بسیار مهم ساخت و ساز وجود دارند. یک دقت غیر معمول، از کنه ی مسایلی سر در می آورد که در تولید یک امتعه ی یک بار مصرف هم این نکته را جا داده اند که تا رسیدن به دست مصرف کننده، چند لایه ی زحمت را در بر گرفته است؟در جامعه ی مصرفی ما که تولید داخلی، خیلی زود قربانی نوسان سیاسی می شود، حداقل تامل و تعامل
دفاعي‌تړون څو فیصده په سیاسی ، امنیتی او دفاعی توګه سرته رسیدلی دی؟
دڼړۍ له سو پر پاور او ډېر مظلوم جنګ او جګړو خوړلې ولس افغانستا ن سره د تروریزم دلسو کلو نو لپاره امنیتی او دفاعی تړون وه او که معامله تړون د ۲۰۱۴ میلادي کال په پای کې ددو هېوادونو په کچه په ډېره ابتدایی سویه ،تګلاری او پالیسی کې د یوې معما ډوله په توګه رامنځ ته شو . په داسې حال کې چې نړیوالو ځواکو نه خو له پیله دتجاوز یو لوری ګڼل کیږی .ملګری ملتونه ، داروپا اتحادیه، خپلواکې او آزادې نړیوالې ټولنې اوغونډې هیڅ نه وایی غلی او ګونګ پاتې کیږی . دافغان دولت پېتی/بار له سره کوږ دی نوځکه د نیمې ل
پشتون ها
پشتون ها (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی پس از تجاوز اتحاد شوروی بر افغانستان، دیدگاه ها و مقوله ها به خاطر ساماندهی اجتماعی، بدون آن که بسیار در همسویی با واقعیت ها باشند، در نسخه های پیچیده شده و وارداتی، جزو برنامه هایی می شوند که اینک سه دهه پس از تجربه ی آن ها و آن چه از پی آمد، فهم ما برای طی طریق در مسیر درست، هرگز نتوانست از جاده ی فرعی، در مسیر عام جا بیافتد که در یک سرزمین پُر تنوع ق
ملي رسالت
ملي رسالت (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در روز ها و سالیان دشوار مردم ما هنگام تجاوز اتحاد شوروی، هرچند افغان های زیادی بودند که می خواستند در تنازع حق و باطل، منافع ملی ما به حاشیه کشانده نشوند، اما با دستان خالی و این که «روس کُشی»، اولویت داشت، کمتر موفق می شدند محور هایی را به وجود بیآورند که همانند محمد طارق بزگر، در دشواری های هجرت، صدای افغان ها را با «دعوت» به افغانستان، بلند می کردن
سخن در سخن
سخن در سخن (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی در شمار کار های فرهنگی ناقص ما، یکی هم معرفی کتاب است. من این سخن را چندمین بار تکرار می کنم: در کشور هایی که تیراژ کتاب بیش از چند میلیون است نیز نویسنده گان، کار معرفی کتاب های خود را رها نمی کنند. بار ها دیده ام که چه گونه مردان و زنان معروف، روی جاده ها آمده اند یا زیر یک چتر فرهنگی، پیرامون کتاب های خود سخن گفته اند. در واقع، این کار، جزو فرهنگ ت
در هرج و مرج زیستن
در هرج و مرج زیستن (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی ذات یک نسل ما متزلزل است. در لغزش های سیاسی پسین که به چهار دهه رسیده اند، کسانی که در آن ها تولد شده بودند، حالا میانسالانی استند که اگر موفق شوند از معیارات زنده گی در یک جغرافیای بحرانی بگذرند، تیغ چند سره ی ایدیالوژیک، حتماً از بعضی قربانی می گیرد. در این جا پایان عمر هم به کابوس می ماند. در عادت زنده گی ما، هرج و مرج، تخته خیز صع
چهار یادواره
چهار یادواره (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی اين كتاب، شرح حال افراد بزرگ خانواده ام است. كساني كه شخصيت فرهنگي، حيثيت و شان اجتماعي شان، مرا واداشتند دور از تعلق خويشي نیز سيماي آنان را يادواره بسازم. در بازار آزاد افغانستان كه امتعه ي فرهنگي اش كمترين را مي سازد و كار فرهنگي، اگر فارغ از اجبار رسميات دولتي نباشد، جز دغدغه ي فطري، عرضه نمي شود، سال ها پس از این انتظار كه شايد ديني در
کمزوری رحماني او غټه وينا
نن د افغانستان امنيتي حالات په يوې ډېرې باريکې ستن د خپلو سياسي لوبغاړو او بيا د بهرنيو لاسوهنې په نتيجه کې ولاړ دی، هغه که د ننه په هېواد کې د ولسي جرګې رئيس چې په بګرام هوايي اډه کې د امريکايانو له کلونو راهيسي پخوانی ټګمار ملګر ميرحمان رحماني او ترڅنګ يې د ده په ګډون په هېواد کې د موقت حکومت غوښتونکې ډله چې ښاغلي جمهور رئيس محمد اشرف غني له واک او غلا څخه له پښو غورځولي او غواړي د امريکا په اشاره د موقت حکومت نوم په خولې واخلي. ښاغلی ميررحمان رحماني، طالب چارواکي هغه خلک او ډله ده چې ش
صلح و اعتدال
صلح و اعتدال (معرفی کتاب) مصطفی عمرزی تحول چند مرحله یی انتخابات در افغانستان، ماحصلی نیز داشته که افزون بر ظاهر آن است. محور های افراد و ساختار هایی که بر اساس خواسته های مقطعه یی، درازمدت یا سلیقه یی شکل می گرفتند، در سمت و سوی نتایج، خوب و بد تاثیر می گذاشتند. آخرین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در چند زمینه ی تحول درونی، سیمایی دارد که چه گونه در برابر موضع گیری های افرا
په مسکو کې د عباس ستانکزي بې بنسټ څرګندونې
د طالبانو سياسي دفتر پوه او لوی مرستيال ښاغلي عباس ستانکزي د تېرې ورځې له ليوني سياست ډکې څرګندونې چې مسکو کې په يوې خبري ناسته کې کړي د ډېر شمېر افغانانو له تند غبرګون سره مخ شوی چې ويلي دي اوسنی حکومت د سولې په وړاندې خنډ دی او په وينا ولسمشر محمد اشرف غني دې همدا نن استعفاء وکړي او موږ تياريو چې سوله وکړو. ښاغلی ستانکزی ستا دومره کمزورو او بې بنسټه خبرو ته دې د ملت سلام وي نن هغه ورځ ډېره لرې ده چې افغان ولسمشر به د ښاغلي او خدای (ج) بخښلي ډاکټر نجيب د حکومت کانه يوځل بيا کوي دا خوبونه
