روانې چارې او بېلابېل
د افغانستان او ترکيې اړيکې (دويمه برخه)
د ترکيې او افغانستان د اړيکو په زاړه باب وغږېدلو په نوي باب له غږېدلو مخکې بايد له يوې اصطلاح سره اشنا شو چې هغې ته عمومي ډيپلوماسي Public diplomacy ويل کېږي . په ترکيه کې د رجب طيب اردوغان په مشري د حکومت له پيل څخه را وروسته ورته ډېره توجه شوې ده او ترکيه د خپل شاوخوا په ټولو هېوادونو کې د عمومي ډيپلوماسي له لارې هڅه کوي چې د ترکيې په اړه د نړۍ او په ځانګړي ډول د سيمې او ګاونډيو هېوادونو په خلکو کې د ترکيې په اړه مثبت نظرونه زيات کړي او په اصطلاح خلکو ته ترکيه ډېره ښه معرفي کړي او په دې کار
ملي محور
د پیرنګیانو د واکمنۍ په تاریخ کې، یو هندو پنجابي او دوو مسلمانو پنجابیانو داسې سیاسي معجزې نندارې ته وړاندې کړې چې د بالیوډ په فلمونو کې هم چا نه وې لیدلي. تیره اونۍ د سکاټلند نشنل ګوند، حمزه یوسف د خپل لومړي وزیر په توګه وټاکلو. ۳۷ کلن حمزه چې د همجنس ګرایانو د واده کلکه ننګه کوي، پلار ېې د پاکستاني پنجاب، مور یې د کینیا او میرمن یې فلسطینۍ ده. له ده پنځه میاشتې وړاندې، د انګریزانو محافظه کار ګوند هندو مذهبی ریشي سوناک چې مور او پلار یې له هندي پنجابه راغلي؛ د صدراعظم په توګه وټاکلو. په سبا
اگر محمد بن موسی خوارزمی نمی بود، ما و شما امروز کمپیوتر و اینترنت نداشتم
........................................................خوارزمی کیست؟ او محمد بن موسی الخوارزمی( ۱۸۵–۲۳۳ ه ق) ریاضیدان، ستارهشناس، جغرافیه دان، فیلسوف و مؤرخ و همهچیزدان مسلمان بود که در منطقه خوارزم که اکنون به نام خیوه شناخته می شود و در جغرافیایی معاصر در کشور ازبکستان و در 600 کیلومتری شمال بخارا قرار دارد، به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در بغداد و در کتابخانه بیت الحکمت سپری نمود. جرج سارتن، در کتاب مقدمه ای بر تاریخ علم، نیمه اول قرن نهم میلادی را (عصر خوارزمی) مینامد
د افغانستان او ترکيې د اړيکو تاريخي شاليد
د افغانستان او ترکیې اړیکې اوږده مخينه لري، که څه هم چې دا هېوادونه له جغرافیوي اړخه له یو بل څخه لرې دي، خو ملتونه یې د فرهنګي، نژادي، مذهبي او تاریخي مشترکاتو په درلودلو سره ډېر نږدې دي . په۲۰۰۱ زېږديز کال کې په افغانستان کې د نویو سياسي تحولاتو رامنځته کېدلو راپدېخوا کابو دوه لسیزې د افغانستان په سیاسي، اقتصادي، فرهنګي او نظامي برخو کې ترکيې خپله ونډه ادا کړې ده . د ترکیې هېواد د افغانستان دولتي مشرانو لپاره تل د یو باور وړ او د تېرو شلو کلونو د تحولاتو له بهير څخه اصلي ملاتړی هېواد وو. تر
مقامات آمریکایی، مشکلات خود را باید دموکراسی گونه حل نمایند!
محکمه یی در نیویورک، می گوید ممکن است آقای ترامپ در پرونده مربوط به پرداخت حقالسکوت به یک هنرپیشه فیلمهای پورن رسما متهم گردد و همچنین اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در پی آنچه تأخیر در گزارش خروج نیروهای خارجی به رهبری این کشور در اگست سال 2021 از افغانستان خوانده میشود، احضاریه آنتونی بلینکن وزیر توطئه های بیرون مرزی آمریکا را صادر کردهاند. و در آن طرف تر، می بینیم که چین می خواهد مزدوران تذکره یی آمریکا، مانند عربستان را به خود جذب نموده و آمریکا را از منطقه کوچ دهد.
بررسى آیات و روایات قرآنی
بسم الله الرحمن الرحیم بررسى آیات و روایات قرآنی ٫قرآن کریم که از علم بحث میکند قل هل یستوى الاعمى والبصیر ام هل تستوى الظلمات والنور تمام آیات و روایاتى که درباره تحصیل علم و دانش وارد شده، همانند «یاایهاالناس» به مفهوم عام است مسلمان وغیرمسلمان ودرایمان «یاایهاالذین آمنوا» خطاب عمومى است. و شامل زنها هم مىشود. اسلام «علم» را نور و «جهل» را ظلمت وتاریکی وعلم را بینایى و جهل را سیاهی مطلق وکورى مىداند. در قرآن عظیم الشان آمده است: «قل هل یستوى الاعمى والبصیر ام هل تستوى
قرآن کریم او روژه
د الله تعالی له لوري، قرآن کریم د نورو الهي کتابونو او صحیفو په پای کې انسان ته د وحدانیت، معرفت او انساني ارزښتونو په پار د الله تعالی څرګند پیغام دې چې د روژې په مبارکې میاشتې کې را نازل شویدی. روژه یو ښه فرصت دی چې انسان د هغه لوی ذات لوري ته مخ کړي، خپل ملاتړ او هدایت ته یې راوبلي ترڅو تقوا او رشد ته ورسیږي. د اصولو له مخې، دا مبین کتاب د انسان د ژوند عملي لارښود دی، خو متاسفانه زیاترو یې تلاوت هم پریښې او که څوک یې تلاوت کوي، ډیر یې په معنا نه پوهیږي او له تدبر او تفکر څخه یې عاجز دي چې
تعلیم وتر بیه چگونه ارتقاء می بخشد؟
همه مابخوبی میدانیم که تامین نیروی انسانی ماهر ومسلکی، نیمه ماهر و متخصص در تعلیم وتربیت افراد توسط نیروهای با القوه آموزشی صورت میگیرد و اگر این نیروها به هر دلیل وبهانه وحیله کم رنگ، بی انگیزه، سرخورده و ناامید وازهمه بدترواجب القتل خوانده شوند باید منتظر شکستهای پی درپی در توسعه اقتصادی٫ پیش رفت اجتماعی کشور خود باشیم. در مقابل آموزش و پرورش یکی از مهمترین عوامل ایجاد و گسترش توسعه در ابعاد مختلف آن است. هر جامعهای که در آموزش و پرورش سرمایهگذاری کند، راه توسعه را به آسانی پیموده و ح
د هجري -شمسي نوي کال اوله ورځ
ځنې وخت کوښښ کوم چې خوله پټه ونيسم او هېڅ نظر ور نه کړم . مګر د مجبوريت او ديني -ملي مسؤليت په اساس بايد بعضې خبرو ته عکس العمل وښودل شي . نن د نوي هجري شمسي کال اوله ورځ ده او دا ورځ زموږ خلک د پسرلي د موسم شروع، يخنيو دختم او نويو هيلو ، پلانونو او اقداماتو په کولو سره د ډېر پخوانه تجليل کوي . يو دبل کره ورځي ، د راتلونکي ژوند د پاره په دوعاوو،ختمونو، خيراتونو ، پېرزوينو او خوشحاليانو يې نمانځي. زموږ په ټولنهکې يو شمير خلک چې ځانونه پوه او هوښيار هم بولي ډېر بد او ت
نوروز- نوی لمریز کال
*** په راتلو درسره ډیرې خوښۍ راوړه په خوشحال خټک دی قدر دی نوروزه *** بسم الله الرحمن الرحیم یا مدبّر اللیل و النّهار : ته( لوی ذات) یې چې دشپو او ورځو تدبیر درسره دی. بېشکه چې د لمر په ګرځیدو او د شپې، ورځې، میاشت او کلونو په راتلو کې لوی حکمت دی. ژمي او بیا پسرلی او اوړي کې د بدلون په هکله انسان ته د تفکر فرصت دی. او؛ وګرځوه یا پروردګاره زموږ حال په یو ښه حال او وخت سره په دې وخت د پسرلي کې. حَوِّلْ حالنا إلی احسَن الحال درنو هیوادوالو د نوروز د راتلو او نوي کال
باور
یو بت تراش پخپل څټک تیږه وتوږي، مجسمه ورڅخه جوړه کړي، درمسال ته یې یوسي، د بګوان نوم ورباندې کیږدي او بیا د تعظیم په پار ورته سر ښکته کړي؛ همدا باور دی. یوه میینه پیغله چې پلار یا ورور یې د خپلې خوښې ځوان ته په نکاح نه ورکوي، هغه خواره کۍ درې پنجشنبې لوڅې پښې زیارت ته ځي، د منجاور لپاره یې نذرانه په پلو پورې غوټه کړې وي او هلته په کټارو پورې رنګا رنګ ټوټې وتړي، ګوندې که مراد یې پوره شي؛ همدا باور دی. د کرونا مریض ته په کار ده چې له بل کس څخه یونیم ګز واټن ونیسي، خو هغه په ډیرې تلوسې د کوم دمګ
د صرافیو او د کابل د شاهزاده سرای لنډه تاریخچه
اقتصاد پوهان او د اقتصادي مسایلو تحلیلوونکي د اقتصاد او اقتصادي فعالیتونو بیلابیلو خصوصیاتو ته په کتنې، بیلابیل مفاهیم کاروي: مولد اقتصاد، دپوهې اقتصاد(knowledge Economy)، د رفاه /هوساینې اقتصاد...عجیبه داده چې اوسني وخت کې چې افغانستان ته بانکي انتقالات ستونزو سره مخ دي، دافغانستان اقتصاد ته د( exchange money) په نظر کتل کیږي(!). د اکسفورډ یونیورستی کې د دبرټش داکاډمی یو غړی د(How Afghanistan’s Money Exchangers Have Worked Around the Talibam) تر عنوان لاندې د افغانی صرافانو د مهارت او تجربې
الحاد، با عقل سر سازش ندارد و ملحد با واقعیت ها، جور نمی آید
الحاد یک فرضیه ای محال و ناممکن است، زیرا نه الحاد با عقل سر سازش دارد و نه ملحد با واقعیت ها زندگی کرده می تواند. از همین جاست که، هیچ ملحدی را نمی یابی که به لوازم و اساسات الحاد، آنطور که است، متعهد و پای بند باشد، بلکه همه ملحدین بخاطریکه بتوانند خود را عقل گرا جا بزنند و با واقعیت ها تعامل نموده و با واقعیت ها زندگی کنند، افکار زیادی را از بینش اسلامی می دزدند، به همین خاطر دیده می شود که ملحدین از اخلاق نیکو و پسندیده مثل اخلاق طبی و اخلاق ژورنالیستی و اخلاق استادی و اخلاق معلمی
ظرفیت جوړونه یا Capacity Building
د پوهې، معلوماتو او وړتیا اوچتول د نن ورځې اساسي اصطلاح ده. ځینی وخت ټولنو کې د رکود او پریشاني دوره راځي، خو وروسته ترهغې د دغه ولاړحالت، رکود او تحجر د جبران لپاره نوي ځواک او حرکت ته کلکه اړتیا وي. دا وخت هغه انساني نیرو(ځوانان) چې لازم ظرفیت او کاری وړتیا او پوهه ولري، ډیره د قدر وړ ګرځي او سازمانونه ورپسې (چشم درد)ګرځي. زموږ یادیږي، کله چې وروسته تر ۲۰۰۱م. کال دبیارغاونې چارې پیل شوې، هغو ځوانانو ته طلایي چانسونه برابر شول چې خپل ظرفیتونه یې اوچت کړي وو. اوس هم ظرفیت لوړول روانه پروسه ده
جيوپوليټيکس او د نړۍ روان سياسي حالت
له هرڅه لومړی به د جيوپولوټيکس له کليمې او تعريف سره اشنا شو چې څه شي ته وايي ؟ د جيوپوليټيکس ډېر تعريفونه شوي دي او د تاريخ په بېلابېلو پېرونو کې سياست پوهانو ډول ډول تعريف کړی دی. جيوپولوټيکس په يوناني (Γη+Πολιτική) کې د جيو (ځمکې ) او پوليټيکس د (سياست) په مانا راغلی دی او د نړيوالو سياسي اړيکو هغه ښاخ دی په کې دا واضح کېږي چې څه ډول جغرافيا په سياست باندې اغېز درلودلی شي. د جيوپوليټيکس په څانګه کې د سياسي لوبغاړو، اشخاصو، سازمانونونو، ادارو، شرکتونو او ملي حکومتونو د سياسي، اقتصادي او مال
په دوحه کې د لږپرمختللو هیوادو غونډه
د لږپرمختلو هیوادو په هکله د ملګرو ملتونو د سازمان پنځمه غونډه 5th UN Conference on the LCDs ټاکل شوې چې د لږ پرمختلو هیوادو( Least Development Countries/LDCs ) د اقتصادی وضعیت او ثبات لرونکې پرمختیا( sustainable development) په اړه دم.م. پنځم کنفرانس د قطر د دوحې په ښار کې نن د فبروري په بڼځمه پیل او تر نهمې به یې دوام وکړي. په دغه پنځه ورځني کنفرانس کې د دغو هیوادو د اقتصادی وضعیت ارزونه اود پرمختیا د لارو موندنه باندې خبرې کیږي. دملګرو ملتونو نړیواله موسسه وایي چی تر ۲۰۳۰م. کال
ستر پیغمبران او د قومي ملاتړ غوښتنه
الله مې دې زاړه ایمان ته خیر کړي، په دې یو پوټې عمر کې مې چشم بد دور، دولس پاچاهۍ ولیدلې. د السلطان ظل الله له خطبو را واخله چې زه په ابتدائیه ښوونځي کې ووم، د شهید داود خان د «تصمیم د بري لومړی شرط دی» تر شعارونو پورې ډیر څه مې په یاد دي. د بریتورو ملګرو سور پرولتاري خونړې انقلاب؛ د هورا نارې؛ بیا د سیاسي اسلام د غازیانو وروڼو د تکبیر زمزمې او ملوک الطوايفي خو د نغري د بلې غاړې خبره ده. لاکن مګرم، د لومړني إمارت له سپینو جنډو او ملا بورجان د ملکوتي تراڼو سره خو د ډیرو وطنوالو غوږونه آشنا دي.
امانی صندوق Wasting Trust یعنې څه ؟
په ۲۰۱۴م.=۱۳۹۴ل. کال کې د افغانستان دولت د افغانستان دنقدي شتمني او دمرکزی بانک نقدینګی په هکله خواشینوونکی حالت وښود( دا په داسې حال کې چې په ۱۳۸۹ل. کال کې د کابل بانک فساد او افلاس دهیواد بانکی سکتور ته لویه ضربه ورکړې وه او بانکونوباندې دخلکو باور له منځه تللی و). دا وخت د ډیرو زیاتو بهرنیو مرستو سره سره، مرکزی بانک د ډالرو پشتوانه نه لرله. مرکزی بانک به د انفلاسیون د نه واقع کیدو په موخه ډالر د ازاد بازار له میکانیزم سره سم لیلام ته وړاندې کول، په دې ترتیب به یوه اندازه افغانۍ له بازار او
د ترکيې باندني سياست
د ترکيې باندنی سياست په وروستيو کلونو کې له جدي ادلون بدلون سره مخ وو خو د رجب طيب اردوغان په مشري حاکم (عدالت او پرمختګ Adalet ve Kalkınma Partisi) ګوند چې واک تر لاسه کړ، ترکيې هم د پرمختګ په لاره کې ګامونه ګړندي کړل او ترکيې نشلنيزم په رابيدارولو او له نورو هېوادونو سره د توکم، دين، ملي ګټو ، دوديزو اصولو ، اقتصاد او سياست په رڼا کې د اړيکو رغښت اعظمي کچې ته ورسېد. بل غټ لامل د ترکيې په خلکو کې د ملت پالنې حس او ټول ترک ملت تر يو چتر لاندې راغونډېدل او ملي ګرايي ده، دوی ته ترکيزم او ترک په
نهم د کب / د نجات فرښتې بیرته راګرځي
د افغانستان اسلامي جمهوریت دولت: د وسلوال فوځ د کشفي، امنیتي او دفاعي ارګانونو منسوبینو کارمندانو؛ په هیواد او هیواد والو قرباني ته حاضرو او په دې مقدسه دنده ویاړلو سرتیرو ته سلام ، نیکي هیلي او پیرزویني وړاندي کوم، اې ښاغلې، مټوره، زړوره، غیرتمنده، وفاداره، فداکاره او با تدبیره د افغان فوځ سرتیرې، ستا خدمت، شهامت، او برم ته نړۍ ګوته په غاښ ده، ستا له هیبته د سیمي دوښمنانو ارام نه درلود، ستا زور یوازي ستا دوښمن ته څرګند دی، بسنه کوي ووایم تا نه
ایا ریښتیا زیلینسکي باتور دی؟
فخر افغان پاچا خان د افغانانو ملي مشر، یو وخت ویلي ول چې د افغان پر خاوره جنګ پردی جنګ دی. د هغه د داسې حکم موخه دا وه چې افغانانو ته ووايی چې جنګ د امریکا او انګریز په مشرۍ د لوېدیځ او د پخواني شوروي اتحاد تر منځ دی، افغانان پکې د سون لرګو پتوګه سوځول کیږي او افغان خاوره پکې د جګړې د ډګر پتوګه کاریږي. اوس دا ټولو ته څرګنده ده چې د پاچاخان د دې معجزې وړاندوینې ریښتینولي ثابت شوې او حتی د اوکراین د جګړې په اړه هم د ده وینا صدق کوي چې هلته جنګ د امریکا او انګریز په مشرۍ د ناټو او وروسیې ترمنځ ر
کنګل شوې شتمنيfrozen assets
لومړی له هرڅه مخکې بايد يو لنډ نظر د شتمنيو په کنګل کېدلو واچوو چې د شتمنيو کنګل کېدل په څه مانا او څه شي ته ويل کېږي. کنګل شوې شتمني هغه پيسې او نور توکي چې يو وګړی، کمپنۍ، ګروپ، او يو حکومت یې مالک وي خو د سياسي ملحوظاتو، قرضدار کېدلو ، ورانکارو ډلو سره د اړيکو، د پيسو د نه پاکوالي او نورو ... له امله ترې ګرځولې شوې وي او نشي کولای اصلي مالک یې وپلوري، راکړه ورکړه پې وکړي او یا هم د ګټې وټې لپاره همدا شتمني استعمال کړي ځکه چې د بل لوړ شخص، ګروپ، ډلې ، بانک او دولت لخوا کولپ شوې دي او تر
نړيوال اقتصادي فورم (World Economic Forum)
د اقتصاد نړيوال فورم يا نړيوال اقتصادي فورم(World Economic Forum) چې د داووس د نړيوالې اقتصادي ناستې په نامه هم يادېږي د سويس هېواد په داووس ښار کې هرکال دايرېږي. په اقتصادي برخه کې له اقتصادي او سياسي پلوه نړۍ د د پرمختللو هېوادونو ، سوداګرو، تيوريسانو او بانفوذه اشخاصو يو سازمان دی چې هرکال د نړۍ په مهمو اقتصادي موضوعاتو د بحث کولو لپاره سره راټولېږي ، ددې ناستې کلنی عايد ۸۰ ميليونه ډالر دی ، هره کمپنۍ، هېواد، شخص د غړيتوب حق په ورکولو سره ددې سازمان غړی کېدای شي او هرې کلنۍ غونډې ته ورتګ ی
د شهزاده هري د خاطرو کتاب !
د شهزاده هري د خاطرو کتاب Spare مې ولوست ، په دې ليکنه کې یې ځينې هغه مهم او مشهور موضوعات او رازونه ليکم چې نوموړي ترې پرده پورته کړې او په نړۍ کې یې غوغا جوړه کړې وه. د برتانيا د اوسني پاچا (درېیم چارليز) د زوی شهزاده هري کتاب Spare چې د برتانيا د غير داستاني کتابونو په برخه کې یې د تر ټولو ډېر پلورل کېدونکي کتاب ريکارډ خپل کړی دی او په نړۍ کې نن سبا ډېر مشهور شوی کتاب دی په لنډ وخت کې د نړۍ بېلابېلو ژبو ته وژباړل شو او ځينو ژبو ته یې لا ژباړې روانې دي،. د شهزاده هري پوره نوم Prince Har
وروسته تر یوه لوی تاړاک څخه نوایی د بیارغاونی لوی متفکر
امیرالکلام علی شیر نوایی پنځه نیم سوه کاله مخکې د عمرانی کار لوی متفکر او نوښتګر ډېر هیوادونه؛ له هغې جملې افغانستان، د تاریخ په اوږدو کې له راز راز ستونزو، اقتصادي او کلتوری ځوړ، ټولنیزی بی ثباتی او سیاسی ناورین سره مخ شوي دي، خو بیا داسې ورځ هم راغلې چې بیرته پاڅیدلي او د سقوط په عوض یې د عروج په لوري قدم اوچت کړی دی. کله چې د هر تاړاک او ټولنیز کړکیچ او بحران څپې لږڅه په دمه شو ي دي، نو زموږ نیکونو په دغه وقفه کې دخپل مدنی ژوند، داقتصادی شیرازې د جوړولو، د اقتصاد، هنراو ادب ودې او
