مقالې
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت چهارم)
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت چهارم) در قسمت قبل گفتیم که ناصر خسرو در یمگان زندگی سختی داشت و از تنهایی و بی کسی رنج میبرد. ناگفته نباید گذاشت که اگرچه تحمل غم غربت و تنهایی و دوری از دوستان و خانمان بر ناصر خسرو دشوار بوده اما چنان که می نماید او غم دیگری هم داشته است و آن اینکه دشمنانش تنها به جرم عقیده اش بر او سخت می گرفته اند و با دزدان و میگساران کاری نداشته اند: من به یمگان به بیم و خوار و به جرمایمن اند آنکه دزد و میخوارند [۱] در بلخ ایمن اند ز
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت سوم)
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی(قسمت سوم) در قسمت قبل دیدیم که ناصر خسرو بخاطر خطراتی که او را تهدید میکرد به یمگان پناهنده شد. اما سوالی که پیش می آید این است که چرا خسرو از میان تمام شهرهای خراسان، بدخشان و دره یمگان را انتخاب کرده بود؟ پاسخ این سوال را باید در اشعار خود خسرو جست، خسرو در یکی از بیت های دیوان اشعارش به صراحت میگوید که او جز یمگان جای دیگری برای رفتن نداشته و تنها در یمگان احساس امنیت میکرده است : جز که یمگان نرهانید مرا زینهاعدل باراد بر این شهر زمی
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت دوم)
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (بخش دوم) در قسمت قبل به آنجا رسیدیم که ناصر خسرو پس از دیدن آن خواب معروفش، به سفر رفت. او در این سفر جدا از آنکه ۴ بار مراسم حج را انجام داد بخش های مختلفی از جهان را دید و به شهرها و کشورهای مختلفی سفر کرد. یکی از کشورهایی که ناصر خسرو در این سفر از آنها دیدن کرد مصر بود، در آن زمان فاطمیان اسماعیلی بر مصر حکومت می کردند. فاطمیان که آن ها را عبیدیان هم مینامند در سال ۹۰۹ میلادی دولتی در شمال آفریقا تاسیس کردند و خلفای فاطمی اسماعیلی مذهب
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت اول)
زندگینامه حکیم ناصر خسرو بلخی (قسمت اول) ابومعین الدین ناصر پسر خسرو قبادیانی المروزی شاعر، ادیب، فیلسوف و جهانگرد مشهور بلخی در سال ۳۹۶ هجری قمری در روستایی به نام قبادیان دیده به جهان گشود. در مورد اینکه این روستا دقیقا در کجا واقع بوده است تردیدهایی وجود دارد. خود وی در سفرنامه اش تنها یک بار از قبادیان نام میبرد اما متاسفانه اطلاعاتی در مورد آن نمیدهد. تاریخ نگاران شوروی بدین باورند که او در شهرک قبادیان تاجیکستان [واقع در ۱۵۰ کیلومتری بلخ] به دنیا آمده است اما ملک الشعرا استاد خ
جنگ مهماندوست
جنگ مهماندوست: این جنگ که یکی از مهمترین و تاثیر گذار ترین جنگ های زندگی شاه اشرف افغان بود در نزدیکی رود کوچک مهماندوست میان او و سپهسالار سپاه ایران، نادر افشار [بعدها نادرشاه] رخ داد. به این خاطر این جنگ را مهم میدانیم که شاه اشرف در این جنگ شکست خورد و تعداد زیادی از سربازان سواره نظام که بهترین نیروهای سپاه او را تشکیل میدادند کشته شدند و بخشی از سپاهیان او هم به اسارت درآمدند و همچنان اشرف در این جنگ توپخانه اش، که یکی از کلیدی ترین نیازهای او برای پیروزی در نبردها
سرگذشت ذوالفقار خان درانی (قسمت سوم)
سرگذشت ذوالفقار خان درانی (قسمت سوم) در قسمت قبل گفتیم که نادر هرات را محاصره کرد. او پس از آنکه خیالش از بابت قطع رابطه هرات با خارج راحت شد امام وردی خان را با ۸ هزار سرباز و توپخانه ای مشتمل بر چند توپ بزرگ و ۵۰ توپ زنبورک مامور تسخیر فراه کرد. [۱] و به او فرمان داد که پیش از حمله به شهر منتظر رسیدن ابراهیم افشار، برادر نادر بماند و فرماندهان مطابق باصلاح دید او عمل کنند. [۲]ذوالفقار خان هم که از تصمیم نادر برای حمله به فراه آگاه شده بود، در نیمه شبی علیمردان خان برادر خود
څه ډول هدفمنه واکمنی
پښتو کې متل دی وایی هم یې کره او هم یې رېبه!زموږ ټولنه کې یوشمیر کسان لکه دشلومبو موچان په هرکاسه کې لامبو وهی.یوشمیر زیات وپېژندل شول خودولس لپاره یې هېڅ نه دی کړی بله ډله هغه خلک دی چې بده تمه کې تل خپلې ګټې ورته لو مړیتوب لری . دغه ډول فرهنګ دافغانانوقومونو اوقبیلو ترمنځ یوازې نن نه بلکې څلور لسیزې دلته لیدل شوی او دوام لری. په افغانستان کې سیاست د معنی او مفهوم پر مانا، دهنر او پوهې پر بنا، دضرورت،تاریخ اودوخت دمعیار پر حساب نه دی مطرح شوی بلکې انډیوالی، اړیکو،ډلې، وابسته شعارو لوری ا
راتلونکې لويه جرګه يا د افغانانو لويه ملي مجمع
په دې ورځو کې ځنې کونګوسې او اوازې دي ، چې لويه جرګه به مليړدايريږي او په څنګ کې ئې د بهر نه د تښتېدليو او يا پخوا په بهر کې مقيم افغانانو د راتګ د پاره کميسون مؤظف او ټاکل شوئ ، څو هغوی د وطن د خدمت د پاره وهڅول شي او د دوی د وړتيا او مهارت نه ګټه پورته شي . په جرګه کې به احتمالاا د راتلونکي داخلي او خارجي سياست او نظام د تګلارو د پاره بحثونه کيږي ، تر څو شريک تصميم او پرېکړه وشي چې په افغانستان کې راتلونکي سياسي ژوند ته معيارونه او نورمونه وټاکي . زه دقيقاا په دې هکله معلومات نه
سرگذشت ذوالفقار خان درانی (قسمت دوم)
در قسمت قبل نگاهی گذرا انداختیم به مراحل نخست زندگانی نظامی، سیاسی ذوالفقار خان و تا آنجا پیش رفتیم که شاه حسین تصمیم گرفت که سپاهی را تحت فرماندهی سیدال خان ناصری به کمک ذوالفقار خان بفرستد. نادرشاه برای آنکه جلو اعزام سیدال خان و نیروهایش به هرات را بگیرد به عبدالله خان حکمران بلوچستان فرمان داد که از جنوب به قندهار حمله کند. اما عبدالله خان که مشغول نبرد دیگری بود نتوانست این دستور را اجرا کند و این نیروها چنان که خواهیم دید به هرات رسیدند. [۱]نادر در سال ۱۷۳۱ پس از بسیج سپاه و تهیه تج
سرگذشت ذوالفقار خان درانی (قسمت اول)
ذوالفقار خان درانی پسر زمان خان درانی (یکی از سران قوم ابدالی) و برادر اعلیحضرت احمدشاه درانی (بنیان گذار سلسله درانی) بود. پدر ذوالفقار خان، زمان خان، پسر دولت خان، عبدالله خان سدوزایی حکمران هرات را کنار زده و خودش جای او را گرفته بود. (مدتی بعد عبدالله خان به طرز مشکوکی درگذشت و احتمال میرود که زمان خان پس از برکناری عبدالله خان فرمان مرگ او را هم صادر کرده باشد. [۱]پس از زمان خان، محمد خان درانی به جای او زمام امور هرات را به دست گرفت. وی به شهر مشهد مقدس لشکر کشید و چهار ماه آن را م
همبستگی تنها راه عبور از بحران هاست
به نام خداوند بخشنده و مهربان گر افغانیم و گر ترک و تتاریم چمن زادیم و ازیک شاخساریمتمیز رنگ و بو بر ما حرام است که ما پرورده ی یک نو بهاریم. (علامه اقبال لاهوری با اندکی تغییر) مانند خیلی از ملت های دیگر، ما هم ملتی هستیم متشکل از اقوام متعدد، ملتی که به پیروزی های نیاکانش می بالد اما از یاد برده است که آنها، این پیروزی ها را با اتحاد ناگسستنی شان کسب کردند. ما با این اتحاد مقدس بود که در برابر مهاجمان مختلف ایستاد
بهرنۍ ورځپاڼي څه لیکي: دافغانستان حکومت او افغانانو ته پکار ده چه دخارجیانو پر ځاي دالله پروردګار نه مرسته وغواړي او یا د خپله لاس پکار شي
باور وکړي چه د یو افغان په صفت شرمیږم کله چه په خارجي ورځپاڼو کي لولم چه په هغوي کي دعامو خلکو نطرونه هم انعکاس شوي دي. دوي د افغانستان او افغانانو په هکله متافاوت نظرونه لري چه اکثریت یي منفي دي او دا منفي نظرونو نن او سبا ډیر زور اخیستي دي. د نو په نوم یوي هالینډي ورځپاڼي لیکلي دي چه افغانان د اسلام د پیغمبر په شان ژوند غوره ګڼي چه څوارلس سوه کاله مخکي تیر شوي ده خو په مقابل کي دوي یعني افغانان دنن ورځي مډرنۍ وسلي کاروي او همدارنګه دنن ورځي سوسیال میډیا نه کار اخلي. آیا دا دواړه ی
د هند ستره ډیموکراسي او د بلدوزر پالیسي
لیکنه: ظفر الاسلام خان / الجزیره ژباړه: وحید الله هجرت هندوستان د خپلې خپلواکې له پیله، تل دعوه کوي چې ګوندې هغه په نړۍ کې د سترې ډیموکراسۍ هیواد دی. د ټولو پټو عیبونو او څرګندو نیمګړتیاوو سره سره، نړیوال انګیري چې هندوستان رښتیا هم همداسې دی. له هغه اړي ګړي او ناورین څخه سترګې پټوي چې په ۱۹۸۴م کال کې له سیهکانو سره وشو. دا هم ورته بابیزه ښکاري چې په اویاییمې لسیزې، بیا په ۲۰۰۲م کې د ګجرات له مسلمانانو سره څه وشول او همدا اوس د هند د ناګڼلو قبیلو او طبقو سره څه روان دي؟ هند په دې
د سکې بل اړخ: د روسیې او اوکراين ترمنځ د جنګ ګټه چاته ځي؟
سره له دې چې د روسيې او اوکراین تر منځ روانه جګړه چې په فبروري کې پيل شوې ده تر اوسه يې لا د پای نقطه نه معلومېږي او نه هم داسې څرکونه شته چې دومره ژر دې پای ته ورسېږي. البته ددې جګړې بل اړخ ته که وګورو د اوکراين په شاوخوا د ناټو او امريکا په شان هېوادونه راڅرخي چې غواړي روسيه په اوکراين کې کمزورې او له نظامي ،سیاسي او اقتصادي پلوه یې وځپي او په خپل ټول توان کوشش کوي او له هر ډول تاکتيکونو کار اخلي چې دا جګړه پسې اوږده او پراخه شي او خپل دا تاريخي سيال د تاريخ په دې حساسه شېبه کې را ايسار کړي
له لوږې سره مخامخ نړۍ!
د اوکراين او روسيې د جګړې له پيل راهیسې چې په فبروري کې شروع شوې نړۍ ته د يو پر درېيمه برخه د ضرورت وړ غنمو صادرېدل بند شوي دي او د ملګرو ملتونو ادارې د راپور له مخې ددې هېوادونو د بندرونو بندېدل او له روسیې، بلاروس او اوکراين څخه نورو هېوادونو ته د صادراتو بندښت د غنمو، غوړيو، سون توکو او کيمياوي سرې کمښت په نړۍ کې په بې ساري ډول رامنځته کړی دی چې له امله یې په ميليونونو کسان له سختې لوږې سره مخامخ دي چې کلونه کلونه به ددې لوږې اغېزو په نړۍ سيوری غوړولی وي . د نړۍ په زياتره هې
وعده
ژباړه . محمدعلي عمري يو باچا دژمي په سړه شپه کې له خپلې ماڼۍ څخه راووت. کوم وخت چي بيرته خپلې ماڼۍ ته ورتلو. يوسپین ږيری ساتونکی یې وليدو چي په يوه کمزوري لباس کې یې پیره کوله، باچا ورته وويل آیا يخ دې نه کيږي. سپین ږیري پیره دار ورته وويل .ولې نه، ليکن ګرم لباس نه لرم مجبوره يم چي پرخپل ځان برداشت راوړم. باچا ورته وويل چي زه همدا اوس خپل قصر ته ورځم. او زما يو ګرم لباس به تاته راواستوم. سپین ږیری پیره دار ډيرخوشحاله شو او له باچا څخه یې مننه وکړه.ليکن باچا سي خپل محل ته ورداخ
اشر
هره ټولنه کې ځنې دودونه او رواجونه شته چې دوام ، تقويه او وده ورکول يې د ټولنې او بشريت د پاره ګټور او په ټولنه کې د انساني روابطو د محکم کولو او د ټولنې د افرادو تر منځ د مينې ، احترام او ګډ احساس د منځته راتلو سبب کيږي . هوښيار او بیدار ملتونه او زعامتونه يې د خپلې ټولنې ګټور-ملي دودونه تشخيصوي او د روزنې ، پالنې او پراختيا د پاره يې جدي توجه او کار کوي ، څو د دغه ارزښتناکه دودونو په مرسته داسې کارونه سرته ورسوي چې د ګټې نه ئې ټوله ټولنه مستفيده شي . افغاني ټولنې هم پخوا ځينې ښه
غزل
حسن لري خومهارت نلري دمينې مينې نزاکت نلري ګلاب جامن دي وي نوڅه يې کوې چي په خوندخوږوي کرامت نلري چي له هربندځخه دې ټک وباسي دارنګه پېغله دې قسمت نلري که زوراوزر لري ودونه کوه ترڅلور پورته اجازت نلري ده هغه ژونديقين په مړي حساب چي ځان پربوج وي نزديکت نلري عمري شکرپر ايمان وکاږه هلته به ډير خلک جنت نلري
زه او کوتره!
تر اوږده او سړیچن ژمي وروسته یوه شنه ورځ، د چکر لپاره د کور تر څنګ غونډۍ ته چې د اوبو د لوی ډنډ پرغاړه پرته ده، پورته شوم. دلته سپرلی ناوخته راځي. د دوبي او سپرلي ترمنځ توپیر ډېرنه وي او دواړه لکه غبرګوني ماشومان د کال د مور له نسه، یوځای زیږي. د غونډۍ سرته زما او د یوې تورې وریځې ختل سم ول. ما لا د غونډۍ پر سر د پورته کېدو ستړیا نه وه ایستلې چې چاپیریال بدل شو، غوری بابا په قهرشو او له خپل توره کېښ يي د بریښنا توره راوویسته او پر داسې انداز يي وځلوله تا به ویل غونډۍ اور واخیست. د اور
جهانی شدن چیست؟
طرح حکومت ایران درقسمت حکومت همه شمول وبرخی از کشورها ی جهان در افغاستان عاری از حقیقت است ومداخله صریح محسوب می ګردد ونمیتواند به هیچ نحوی پیشنهادی داشته باشد کلیمه جهانی شدن اصلا در سال‌های اخیر یا زمان معاصر یکی از پرکاربردترین کلیمه های عرصه سیاستگذاری اقتصادی،فرهنگی و سیاسی داخلی و بین المللی کشورها و نیز موضوع بحث‌های آکادمیک و ژورنالیستی بوده است ولی شرایط عینی وذهنی افغانستان با این بحث مغایرت دارد ونمیتواند با هرګونه سازش شیطانت ومنافقت موافقه کند. چه رسد به فساد یکه مقدارش یک دالر ب
