د نظامي ښوونځي او د امريکايي پوهنتون بريد وروسته غبرګونونه

د ۱۳۹۳ کال د ليندۍ پر ۲۵ د پېښور پر پوځي ښوونځي خونړی بريد وشو چې په کې نږدې ۱۵۰ کسان ووژل شول او ۱۲۰ نور ژوبل شول. پاکستان هغه مهال سمدستي خپل غبرګون افغان لوري ته وښوده او لوړ پوړي مقامات يې کابل ته راورسيدل. دوی هغه وخت پر ښوونځي بريد کوونکي وسله وال له افغان حکومت څخه وغوښتل او له څه مودې وروسته افغان حکومت پر ياد ښوونځي بريد کوونکی وسله وال د بي پيلوټه الوتکې په بريد کې وواژه. اوس تيره ورځ په کابل کې په افغان امريکايي پوهنتون خونړی بريد وشو چې په کې ۱۳ تنه شهيدان او ۴۵ نور ټپيان شول. افغان ولسمشر له پيښې وروسته سمدستي د پاکستان د پوځ له مشر راحيل شريف سره اړيکې نيولې او په ټينګه يې ترې غوښتې چې د بريد سمبالوونکو په وړاندې دې جدي او عملي اقدام وکړي.
د افغان لوري غبرګون تر يوه بريده پر ځای دی خو دلته شک د ترهګرو سره د مبارزې لپاره د پاکستان په ارادې دی. پوښتنه هم همدا ده چې آيا پاکستان به لکه د افغان حکومت چې د پيښور د پوځي ښوونځي بريد کوونکی يې په نښه او وواژه؛ آيا پاکستان به ورته عمل په ترسره کولو پر امریکايي پوهنتون بريد کوونکي به ووژني؟
له وسله وال خو ګيله نه ده په کار، يو څوک چې ښوونځی، پول او روغتون ورانولی شي، پوهنتون هم ورانولی شي، يو څوک چې د اسلامي زده کړې په مرکز (مسجد) بريد کوي نو په عصري علومو زده کړې مرکز پوهنتون يې هم کولی شي، يو څوک چې د سپيڅلي کتاب قرآنکريم پروا نه ساتي او پر مسجد بريد کې يې شهيدوي نو د پوهنتون کتابونه هم سوځولی شي او يو څوک چې پر ممبر ولاړ مولا وژلی شي نو په پوهنتون کې زده کړيال ځوان هم وژلی شي. د وسله وال سر او کار له وژنې او وينې تويونې سره دی خو پوښتنه دا ده چې دا وسله وال او د افغانستان د راتلونکې دښمن څوک دی چې د افغانانو بنسټ ته يې پتيلې ده او تهداب يې نړوي؟
ځواب بيخي روښانه دی. دا د هغو بریدونو لړۍ ده چې د پاکستان له خاورې د افغانستان د امن او پرمختګ پر ضد پلانیږي. په امريکايې پوهنتون بريد په اصل کې په زده کړه او د افغانستان په پرمختګ بريد دی. د افغانستان په امن بريد دی، د افغانستان په روښانه راتلونکي بريد دی او د افغانستان په سرنوشت بريد دی. دلته د افغانانو تور مخي پنجابي دښمن د افغانستان پرمختګ ونشو زغملی او دا يې په افغانانو پيرزو نه و چې د اوسني عصر سره سم د عصري ټکنالوژۍ زده کړې وکړي. د افغانان پر ضد او د افغانانو د پرمختګ پر ضد جګړه پاکستان رهبري کوي او لاسپوڅي يې وسله وال طالبان او دلته په حکومت کې پلورل شوي ګوډاګيان دي.
له غله څخه د غلو پر ضد د اقدام کولو تمه کول جاهلي او د وخت ضايع کول دي. افغان حکومت هم له غله څخه د غله پر ضد د اقدام غوښتنه کوي. پاکستان چې د ترهګرۍ ځاله ده او خپل ژوند او بقا په ترهګر پالنه کې ويني؛ څنګه امکان لري چې د  ترهګرو پر ضد دې اقدام وکړي؟ دلته له پاکستانه په بار بار د ترهګرۍ پر ضد د مبارزې د تکراري غوښتنې څخه د افغان حکومت په اراده هم شک پيدا کيږي. افغان  حکومت تل همدا يوه خبره تکراروي چې پاکستان دې په خپله خاوره کې د ميشتو ترهګرو  او ترهګرۍ پر ضد اقدام وکړي خو پاکستان يې په مقابل کې تکراري ژمنې کوي. افغان حکومت له پاکستانه په تکراري غوښتنه هم د ولس په سترګو کې شګې اچوي او هم خپل وخت ضايع کوي.
کله چې په ډاګه شوه چې پاکستان خپله بقا په ترهګر پالنه کې ويني او بيا هم افغان حکومت عبرت نه اخلي او له غله څخه د غلو  پر ضد د اقدام غوښتنه کوي؛ مانا دا چې افغان حکومت د پاکستان خلاف سالمه پاليسي نه لري، پاکستان ته ډيپلوماټيک ځواب نه شي ورکولی او سياست يې د پاکستان په مقابل کې ثابت سياست نه دی. له يو لوري نارې وهي چې له پاکستانه د خیر تمه نه لري او له بل لوري بيا ترې د ترهګرۍ پر ضد د اقدام په تمه دی. د افغان حکومت دا متزلزل سياست هيڅ کومه ګټه نه رسوي او يوازې د وخت ضايع کول دي. که افغان حکومت غواړي چې پاکستان له ترهګرۍ لاس په سر شي نو له نورو بهرنيو چينلونو دې ګټه واخلي. افغان حکوت دې د ملګرو ملتونو امنيت شورا ته په افغانستان کې د پاکستان له لاسوهنو او د افغان وژنې اړوند اسناد وړاندې کړي. افغان حکومت دې په نړيوال سټيج خبره ستونزه مطرح کړي. له پاکستانه په تکراري غوښتونو هيڅ نه  کيږي.