مقالې
تمرکززدائی یا ایجاد انرشی
در این روزها خبرهای دررسانه های کشورو وبسایت فارسی بی بی سی به نشررسیده که نماینده اتحادیه اروپا در افغانستان آقای فرانز ملبین خواهان تمرکززدائی و دموکراسی محلی در افغانستان شده است،هرچند تصور نمی گردد اتحادیه اروپه بمثابه پشتیبان صلح و ثبات درکشوردرشرایطی حساس کنونی که به انسجام وتمرکز اداری درکشور نسبت به هروقت دیگرضرورت احساس میگردد خواهان تعدد مراجع قدرت وتصمیم گیری که بیدون شک هرج ومرج وپراگندگی بیشتر امور را در پی خواهد داشت باشد، ولی اگرنماینده محترم اتحادیه اروپا در افغانست
د ولسمشر سکوت او د جمعیت مشرانولوبې
( د ولسمشر سکوت او د جمعیت مشرانولوبې) وروستیو ورځو کښې له میډیا(رسنیو) څخه خبریږو چې ، مالِم عتا ! پس له دې چې حرامې دارایۍ ېې ضبط شوې او پخپله ممنوع الخروج اعلان سو، د شخصي،اقتصادي او سیاسي لوبې لپاره مرکز ته متمرکز سوی او د ارګ او سپیدار ماڼیو تر مینځ له مڼډو ترهړو وروسته، او همدا اخلاقي!،شرعي! توافقنامه غنیمت ګڼي او اوس ورته د عیارۍ! او ملي کیدلو چرت ورغلی ؛ البته یوڅو لڼډغر او اوباشان ورته چکچکې کوي ؛ او د تکبیر نعاره پخپلو مردارو دهانو اخلي. البته د توافقنامې په یادونو کې تکبیر هی
آیا چرا همانگونه که صدیق فرهنگ تاریخ افغانستان را تحریف نمود، امین فرهنگ نیز در راهْ پروسهْ صلح بین الافغانی سنگ اندازی نمود؟
امروز خوشبختانه میدیای افغانی به آن حدی از رشد و توسعه رسیده است، که هموطنان عزیز و محترم ما را به هم وصل می سازد و در عین زمان این ارتقای میدیایی افغانستان تا حدی هم زمینهً اظهارات، سوالات و جوابات هموطنان عزیز را فراهم ساخته است که در امر تامین عدالت اجتماعی و روند پروسهً دموکراسی یک گام نسبتاٌ خوبی تلقی می گردد. امروز از طریق همین میدیای افغانی است که از نظریات، پیشنهادات، تحقیقات خلاصه که از مقدار زیادی داشته های معنوی هموطنان وطندوست خود نیز بی خبر نمی مانیم. مثلاً سابق ا
دافغانستان تجزیه؛د لویې لوبې استراتیژیکه موخه
د افغانستان او ګڼو نورو اسلامی هېوادونو تجزیه په حقیقت کې د استعماری لوې لوبې په ترڅ کې ارزول شوې او اټکل شوې استراتیژیکه موخه ده، د افغانستان په لنډ تاریخ کې څو ځله د افغانستان د تجزیې د پروسې د تطبیق بربنډې هلې ځلې تر سره شوې دي، چې په دې اړه د امریکایی سناتور روابکر چې دنیا د لرې پرتې سیمې څخه د افغانستان سره علاقه ښیي او په دې هکله هلې ځلې په لاره اچوي!، کومې هلې ځلې چې د پخواني ولسمشر حامد کرزي له اړخه ورته چمتوالی نه ښودل کېږي، آن تر دې چې د نوموړې پروسې پروړاندې خنډ کېږي او دا پروسه د
افغانانو ته به ځان خوښونه څومره ګټه وکړي ؟
د ارواپوهنې په اصطلاحاتو کې، چې ډېره بنسټېزه بلل کیږي هغه ځان خوښونه ده. دغه اروایي کلمه او اصطلاح د لرغوني یونان له یوې کیسې څخه اخیستل شوې، چې دېو مالایي بلل کیږي. په دې کیسه کې مرکزي کردار او هېرو نارسس بلل کیږي، چې د نورو د غوښتنو تر څنګ له خپلو غوښتونکو او شاوخوا چاپیریال سره هېڅ د زړه خواله نه لري. یاد هېرو د خپلې ستاینې په اورېدلو سره دومره ځان خوښی شوی وي، چې د دنیا ټولو کارونو ته یې شا کړې وي. د هیرو په اړه کیسه څه داسې ده، چې یوه ورځ هیرو په اوبو کې د خپل انځور په لیدو
آقای Franz-Michael Skjold Mellbin دموکراسی را به خوبی می شناسد، اما آیا او دست بازی های انتخاباتی در افغانستان را هم به همان اندازه می شناسد؟
دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در افغانستان آقای Franz-Michael Skjold Mellbin تاکید کرده که برای تحقق "دموکراسی محلی نیرومند نیاز واقعی" وجود دارد. بدون شک که این حرف آقای Franz-Michael Skjold Mellbin یک حرف درست و خوب می باشد، زیرا ما افغانها هم به همین نظر هستیم که، حکومت مردم برای مردم! آقای Franz-Michael Skjold Mellbin دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در افغانستان خوشبختانه دموکراسی را به خوبی می شناسد، اما سوال در اینجا این می باشد، که، آیا او تا چه حدی مثلا از مداخلات آله سازی های
پټ دښمن ښکاره لاسوهنې
روسيې ټولې ډيپلوماتيکې پولې ونړولې په داسې حال کې چې کابو دوې مياشتې وړاندې د افغانستان په چارو کې د روسيې د ولسمشر ولاديمير پوتين ځانګړي استازي ضمير کابلوف ويلي و چې روسيه له طالبانو سره د يوه ګډ دښمن پر وړاندې د مبارزې لپاره چې داعش دى، اړيکې لري، او ورپسې يې په کابل کې سفير هم ومنله چې هېواد يې له طالبانو سره اړيکې نيولې دي؛ لا هم دغه هيواد په افغانستان کې لاسوهنو ته دوام ورکوي. اوس د کندوز ولايت د ارچي ولسوال ادعا کوي چې د کندوز لپاره د وسله والو طالبانو ځانبولی والي له ټپي
ځنګلونه
ځنګل يا ( Forest ) : کلیمه د ( Foris ) لاتيني کلیمې څخه اخستل شوې چې له کور څخه د بهر ساحې معنی افاده کوي او هغه ساحه بلل کيږي ، چې د نباتاتو يوه ټولنه وي . په بل عبارت ځنګل هغه حياتي ټولنه ده چې په ترکيب کې يې نباتات ، حيوانات په سترګو نه ليدونکي ژ
زموږ په ملي تفکر کې کمښتونه (شپږمه برخه)
سریزه په دې لیکنې د دې لړۍ د تیرو برخو په دوام دا ځل له درنو دوستانو سره زموږ په سیاسي تفکر کې په ځان، خلکو خلکو او ځاني امکاناتو د تمرکز او پانګونې په ځای بهرنیانو ته سترګې نیول د یوه ملي کمښت په توګه په ګوته کیږي. لکه په تیره یوه برخه کې چې وویل شول موږ هم له نور ګیلې کوو، خپلې ستونزې له هغوی بولو، خو هغوی په موږ هیڅ رحم نه کوي او موږ هم کومې جوړونکې پایلې ته نه رسیږو. له درنو دوستانو هیله ده چې په دې هکله د نورو د ملامتول په ځای ځانته ځیر شي چې څه کوي. باید ومنو چې هر څوک یو
طالب مشران په غم واوختل؛ خپل بادار يې وژني
وروسته له هغې چې وسله والو طالبانو په سږکال جګړو کې ستره ماتې وخوړه، ګڼ شمېر مشران يې ووژل شول او همداراز په ځينو يې مالي سرچينې وچې شوې؛ تيره ورځ رویټرز خبري اژانس د طالبانو د یوه مشر له قوله خبر خپور کړ چې، ملا هیبت الله د ۱۶ ولایتونو لپاره د دوی خيالي والیان د دې لپاره بدل کړي چې د طالبانو پر تحریک خپل کنټرول زیات کړي. رویټرز ويلي چې، د طالبانو ډله په وروستیو کې د داخلي اختلافاتو او د داعش یا اسلامي دولت د وسله والې ډلې د ظهور له کبله کمزورې شوې خو د طالبانو لوی مشران وايي چې د ملا هیبت ال
شېخ فاني: لسمه برخه
انګېرنې له څو ورځو وروسته شيخ فاني ته ورغلم، هغه پر شونډو موسکا ځلوله، راته يې وويل: غيرحاضره ستړی مه شې! دا څو ورځې نه وې، ما ته به ناغه راکوې. لږه شېبه مو سره ټوکې تکالې وکړې، راته يې وويل: نن ستا په خوښه کيسه کوم، ووايه چې کومه کيسه درته وکم. ورته مې وويل: شيخ بابا پخوا به په کور کلي کې ځېنې انګېرنې وې، لکه چرک به چې بې وخته اذان وکړ، نو ويل به یې سر يې غوڅ کړئ، چې د خاوند کورنۍ ته يې کوم مصيبت پيدا نه شي، داسې خبرې پخوا ډېرې وې، که کيسه راته وکړې. شيخ فاني لږه شېبه چوپ و، بي
د مرحوم رهبر ارمان
د افغانستان د روحانیت ، سولې او جهاد ستر لارښود ارواښاد فضیلتمآب پیر سید احمد ګیلا ني له دې فاني دنیا څخه په داسي حالت کي سترګي پټي کړې او رحلت یې وکړ چي د څلورو لسیزو ناخوالو د ختمولو لپاره يې نه ستړې کیدونکې هلې ځلې وکړې او د سرتاسري سولې او ارامي په پار یې په ملي او بین المللي کچه د خپل ولس غږ همیشه وچت ساتلی وو، چې د افغانستان ولس یې لاسته راوړنې او هلې ځلې نه هیریدونکي بولي او د ارواښاد تشه نه ډکیدونکي تشه بولي. جناب پیر صاحب د جهاد له بریالیتوب څخه بیا تر اوسه د جګړې په ښکېل
ارواپوهنه یا "Psychology" څه ده؟ اوهمه برخه
د عمومی اروابوهنې یولسم موضوع: "دژبه تولید، دژبه درک او د ژبه اروا پوهنه": په ادامه. دلته بی ځایه نه ده، چه د موضوع د وضاعت لپاره زموږ د څو محترمو لیکوالانو نظریات په همدی مربوطه ساحه کې، دلته نقل وکړو. مثلأ ښاغلی محترم شریف الله دوست سرواني د ژبې ارواپوهنه په باره کی داسی لیکی: "د ژبې ارواپوهنه د یوه نوي علم نوم دی او د دوو علومو(ارواپوهني او ژبپوهنې) له یوځای کېدو څخه رامنځته سوې دی ، دا علوم په ښوونه او روزنه کي خورا ګټور او بنسټیز ځای لري خو چي پر ځای او سم وکارول سي
لغمان کې څه تیریږئ ؟
دلغمان امنیت یادوم .امنیت دهېواد په کچه ښه نه دی تقریباً هره ورځ دناامنۍ کڼ خبرونه د رسنیو سرټکي جوړوي. دملي دفاع وزارت د ۲۴ ساعته راپور پراساس چې یوازې نن يې ځواکونو د نورو کوچنیو عملیاتونو ترڅنګ په شپږ ولایتونوکې لوی عملیات لرل. خو پوهیږئ چې د شپږو ولایتونو په عملیاتو کې د ۲۴ ساعتونو په اوږدوکې ددښمن تلفات څومره وه؟یوازې ۲ تنه . دابېخې د نه منلو ده چې ددومره قوت، مصارفو،تجهیزاتو،امکانانو،وسایطو،ټانکونو،توپونو او هوايي ځواک دي پر کلاشینکوف ،پيکاه ا
جمعیت او د پنجشیر واکمنه کړۍ
جمعیت او د پنجشیر واکمنه کړۍ اسلامي جمعیت چې د سمت، اندیښنو او موخو له امله د بېلابېلو نامتجانسو ډلو ګډوله ده، په منخ کې يي د پنجشیر ډلګۍ نه یوازې په تنظیم کې د واکونو او پریکړو عام وتام اختیار لري، بلکې نورهغه څه هم چې دوی يي د جهاد او مقاومت په نوم راپېژني او هرځل يي د نورو جهادیانو پرمخ باسي، هم برمته کړي او میم زر ما، ټوله زما! نظارشورا چې د احمد شا مسعود په سرخېلۍ د جمعیت وسلواله ډله ګڼل کېده، په واکونو او پریکړو کې يي غوړه برخه د پنجشیریانو وه. نن هم په جمعیت کې د پنجشیر وا
صلح آفرینی در افغانستان از جمله ای وظایف سازمان ملل متحد نیز می باشد!
در قدم اول باید مسولیت نماینده گی افغانستان در سازمان ملل متحد را یک افغان صلح دوست و صلح آفرینی، البته با یک تیم کاری فعال، صلح دوست و صلح آفرین به دوش گیرند! در قدم دوم سازمان ملل متحد باید کوشش های همه جانبه اش را به خرچ دهد، تا آنکه توافقنامه ای صلح را بین دولت افغانستان و تحریک طالبان اجرا و طرفین درگیر را از شروع دوباره مخاصمات بازدارند. حافظان صلح سازمان ملل متحد به مناطق مختلفی جهان، در ممالک مختلف جهان موفق شده اند که توافقنامههای صلح را اجرا و طرفین درگیر را از شرو
سیاسي صفا – مروة ، او نړیواله شُرطه
محمد انور ولید : ۱۳۹۵ لمریزکال ـ د سلواغې ۶ مه د افغانستان سیاسی نظام له کورنیو ، سیمه ئیزو او نړیوالو ستونزو سره سره دری کلن شو . د امریکا د متحده ایالاتو د سیاسي نظام سره له کورنیو او نړیوالو غبرګونونو درې ورځې پوره شوې . په کابینه کې یې هم تردې مهاله دوه تنه وزیران نومول شوي . خوپارلمان یې هاغه د نړۍ ل
سندروم فیس بوک
در طبابت، به مجموعه ای از علایم که باعث تشخیص مرض شوند، «سندروم» می گویند. انکشاف شبکه های اجتماعی در نوعی که گسترده گی را در اشکال استفاده ی عام، از قید خاص بیرون می کند، در زمان تبارز استفاده کننده گان، تنوع تعریف فکری، فرهنگی، اجتماعی و انواع گرایش ها را در انبوهی باعث شده است که گاه با جاذبه ی چوکات نوشته ها و بیانی که منتقل می شود، پذیرفته شده ترین تعاریف علمی، دچار چالش می شوند. بدون شک، استمرار حیات بشری با دستاویز های علمی که رونق شتابان دستاورد های تخنیکی را در پی می آورد
افغانستان، ناسور زخم او ډونالډ ټرمپ!
افغانستان، ناسور زخم او ډونالډ ټرمپ! اوباما چې ۸ کلونه یا دوه دورې په امریکا کې ولسمشر پاتې شو، د افغانستان په اړه يي دریځ او تګلار نه یوازې کړکېچنه او بې ګټې وه، بلکې په ډېرو برخو کې د افغانستان لپاره ویجاړوونکې او زیانمنه هم وه! په بهرنۍ تګلار کې اوباما او دیموکراتانو د امریکا نوي ولسمشرډونالډ ټرمپ(Donald Trump) ته یو داسې افغانستان په میراث پریښود چې امریکا ته د ناسور زخم ګڼل کېدای شی داسې ناسور زخم چې تېر ځل هم د شلمې پېړۍ په پای کې د پخواني شوروي مشرانو خپله بهرنۍ تګلار کې د
ميراثي حکومتولي؛ دلته قحط الرجال راغلی
هسې خو هم افغانستان د نادراتو هيواد دی. يو له دغو نادراتو دا ده چې حکومتولي په کې ميراثي پاتې ده. دا ميراثي حکومتولي په د دولت په ډيری برخو او ارګانونو کې شتون لري. په داسې حال کې چې ورځ تر بلې د امنيت خرابوالی، اقتصادي ځوړ، اداري فساد، د ځوانانو او په ځانګړې توګه د لوستو کسانو بې روزګاري په افغانستان کې د ولس اساسي ستونزې دي؛ بله بدبختي يعنې په امتيازاتو د رهبرانو ناندرۍ هم پوره اوج ته رسېدلي دي. لا مو هم په دولتي دستګاه کې ميراثي حکومتولي حاکمه ده. دلته په افغانستان کې يواځې څو کورنۍ
