مقالې
ایدئولوژی
بعضی از دوستان و علاقمندان سیاست از طریق مسنجر پرسشهای را در مورد ایدئولوژی سیاسی حزب آیندۀ خلق افغانستان (حزبیکه در راه احقاق حقوق و حفاظت منافع طبقات مؤلد، کارگران، زحمتکشان و تهیدستان کشور مبارزه می نماید) در شرایط بعد از فروپاشی سیستم سوسیالیسم عینی مطرح نموده اند. در این مقاله سعی به عمل می آید تا با در نظر داشت سوالات مطروحه، نخست در مورد ایدیولوژی روشنی انداخته شود. در مقالات بعدی در بارۀ انواع و نمونه های عمدۀ ایدئولوژیها در جهان معلومات هدفمند ارائه خواهد گردید. در مورد ایدئولو
سیاسي اخلاق
سیاسي اخلاق / ولي الله ملکزی اخلاق، له پنځو ټکو جوړه دا کمکۍ کلمه، د کوه طور په څیر درنده او د شمشاد له دنګې څوکې، هسکه ده. ځای یی د زړونو په تل کې دی، خو خوشبوي یی د مشکو او سرو ګلابو په څیر، په هر کور، ګور، ګودر، منبر، محراب، سټیج، لوژ او مورچل کې محسوسیږي. اخلاق د ترږمیو او وحشتونو په متن کې د سکون څرک او د احساس بله ډیوه ده. اخلاق، اراده ده، طبیعت دی او د انسانانو د فکر او مدنیت هنداره. عقیده د خالق او مخلوق تر منځ د باور یو نری تار او یوه نا لیدلې ځلا ده. ولی اخلاق د
معدني (منرالي) شوي ځګ (قف) څخه د تودوخي بندونکې ماده ښه خاصيت لرونکې ده
د معدنياتو (منرالونو) څخه ساختماني ځګ (قف) بايد د تودوخي بندونکي موادو په حېث ډېره ښه نتيجه ورکړي. په 2017 کال د جون په مياشت کې کوم اور چې د لندن ګرينفېل په برج کې ولګېد، نو بيا د تودوخي ساتنې موادو تهيه کوونه د ټولو خلکو په منځ کې يو خوځښت منځ ته راوړ. د دغې حادثې نه وړاندې هم څېړونکو ته دا يو سوال وو، چې څنګه کېدی شي چې داسې د تودوخي ساتنې مواد تهيه کړي چې نه يواځې د اور په مقابل کې مقاومت وکړی شي، بلکه کمه تودوخي انتقاله کړي، اقتصادي اوسي او اغيزه يې تر ډېر وخت پورې پاتې شي. د
د هندي کشمیر ناکامه ډرامه
اوس مهال زیاتره د سیمي زیاتره سیاستوال او خلک د کشمیر د ډرامې په هکله فکر کوي چې ددې څخه موخه کومه او ولې دومره په نړیواله سویه د نړیوالو پام ځانته رواړوه. خو د حالاتو په څیړلو سره دا ښکاره شوه چې د هندي کشمیر ډرامه په هندي پوځیانو باندې د برید په بڼه چې د پنجاپي استعماري – تروریستي ادارې له خوا عملي شوه ونه کولی شول د وروستیو چاودنو له امله چې په ایران او هندي کشمیر کې یې تر سره کړې خپلو ناوړو موخو ته ورسیږي. ددې چاودنې ډرامه د پنجاپی استعماري – تروریستي پوځ له خوا پ
تداوم بی اعتنایی به اعتماد مردم
(پیرامون عزل محمد شاکر کارگر) جوش و خروشی که از اعتماد به ظواهر به وجود آمده بود، زود بازوی افغان های ترکتبار را از تیم دکتور غنی، جدا کرد. استفاده ی ابزاری از آرای هموطنانی که گویا به یک شخص تحصیل کرده، اطمینان کرده بودند، آنان را مستاصل می کند؛ زیرا امید ها برای برآورد نیاز های ملی، شانس هایی بودند که دکتور غنی را دربر گرفتند، اما او از آن ه
بر ما مبارکباد!
باور های مردم در تعیین و تشخص اجتماعی افراد، گاه بی ملاحظه از اثرات بنیادینی که می گذارند، حقوق مادی و معنوی خویش را هدر داده اند. در هرج و مرج سالیانی که به خصوص در کار های رسانه یی و فرهنگی رونما شدند و بیشتر برای کسب سود و امتیاز، از فروش هیچ حرمت و ارزشی ابا نشد، چالش های بیرون شده از این منازعه، حتی کشور و هویت ملی را به حراج گذاشتند. مردم ما در تراژیدی ای که گذشت، با درک معضلات، اما به موقع و در مقاطع حساس، اجازه نداده اند با شان و
عدم تحمل عدم مدارا
روش های تبلیغاتی حکومت که به منظور کمپاین انتخاباتی، مدیریت می شوند، فقط طی چند روز اخیر که بحث صلح پایدار، به اولویت افغان ها مبدل شده است، در حالی که عدم تحمل را به معنی عدم مدارا اعمال می کنند، در جنبه های آن، وارد فاز غیر اخلاقی نیز می شوند. تمام کسانی که قبلاً کار را با تیم «تحول و تداوم» را تجربه کرده اند، می دانند که استفاده های ابزاری از افراد و اشخاص، بعداٌ با تمام کراهت منظر ظاهر می شوند. کم نبودند و نیستند افرادی که
د طالبانو ادبي غلا
دطالبانو ادبي غلا لیکوال : حکمت سباوون په عامیانه تفریحي ادبیاتو کی ورته قینچي کړپ او په سنجيده ادبیاتو کی ورته پلیجرست یا ادبي غل وايي . یو ادبي غل دیو نظم یا نثر الفاظ قافیة اویا هم طرز ترنم پټوي او دلږې ډېرې اضافې یا د موضوع په تبدیلولو فکر کوي چې ده کوم ادبي تخليق کړی او فکر کوي چی فقط همدا ډوډۍ خوري اونور خلک ګیا خوري اوګویا که خلک نه پوهیږي. د څه مودې راهسی په أفغانستان کي یو نظم ( له دې کلي کډه وړمه راغلم تنګ له بدامنیو ـ هره ورځ په اوږو وړمه جنازې د ګلالیو ) ډیر
ښاغلی مټیق - د ماشومانو لپاره ناول - اتمه برخه
ښاغلی مټیق ( چونګښه) د ماشومانو لپاره ناول په تېر پسې لیکوال : پاول وان لون پښتو کوونکی : یوسف هېواددوست اتمه برخه تر پښو لاندې کول زده کوونکو په نا آرامۍ سره یو بل ته کتل ،هېڅ چا نه غوښتل د ښاغلي فرانس راز بربنډ کړي .خو د ښاغلي فرانس پوزه بیخي سره شوې وه او دا په دې مانا وه چې سړی ښه سخت په قار و ،سیتا تل داسې فکر کاوه چې د ښاغلي ستوارک پوزه کټ مټ لکه د یو شمېر الوتونکو د پوزو په شان ده په تېره بیا کله چې سره شي .د دنیس په ذهن کې یو ناڅاپه یو فکر پیدا شو
د اسټراليا لومړي وزير پناه غوښتونکو ته خبردارۍ ورکړ
د اسټراليا لومړي وزير سکاټ موریسن يو تازه ويډيويي پيغام خپور کړی چې په هغې کې پناه غوښتونکو ته خبرداری ورکوي ترڅو استراليا ته غير قانوني را نشي. د لومړي وزير دا نوی پيغام به ۱۵ هغو هيوادونو کې خپريږي له کومو څخه چې استرالیا ته د پناه غوښتونکو د راتګ اټکل کيږي. موریسن په دغه پیغام کې قاچاقبرانو ته خبرداری ورکوي چې استرالیا ته په کښتیو کې د کډوالو په قاچاق کولو کې به بریالي نشي او د ده حکومت به یې مخه ونیسي. نوموړی په یاد پیغام کې کډوالو ته وايي، «تیروتنه مه کوئ، استرالی
اندونیزیا کې یو افغان پناه غوښتونکي ځانوژنه کړی
د اندونیزیا د مناډو د کډوالو په توقیف خونه کې ۲۴ کلن افغان پناه غوښتونکي سجاد یعقوب ځانته د اور لګونې په پایله کې تیره اوونۍ د چهارشنبې په ورځ ساه ورکړه. سجاد یوه اوونۍ وړاندې په توقیف خونه کې دننه په خپل اطاق کې پر ځان تیل توی کړي وه او د ځانوژنې هڅه یې کړې وه خو نوموړی د توقیف خونې د مسولینو لخوا هغه مهال ژغورل شوې وه. د توقیف خونې چارواکې وايي له سجاد برسیره دریو نورو افغان پناه غوښتونکو هم د ځانونو د سوځولو هڅه کړی وه خو د هغوی وضیعت مخ په رغیدو دی او په روغتون کې تر درملن
د استرالیا کارګر ګوند وايي د ناقانونه کډوالو پر وړاندې غښتلې پولې غواړي
وروسته له دې چې د استرالیا حکومت ونشو کړای په پارلمان کې د هغه قانون د تصویب مخه ونسي چې له مخې یې د نایرو او مانوس توقیف ځایونو ناروغه کډوال د درملنې لپاره استرالیا ته راوړل کیږي، نو اوس دغه حکومت هڅه کوي د پولو امنیت لا هم تقویه کړي ځکه دوی ویره لري چې قاچاقبر ښايي له دې قانونه د بازار موندنې ګټه پورته کړي. لومړی وزیر سکاټ موریسن وايي، د زیاتو کشفي ګزمو په لار اچول، د اطلاعاتو راټولول، عامه پوهاوی او همداراز د کریسمس ټاپو د توقیف خونې بیا پرانیستل د نوي پلان برخه ده ترڅو استرالیا ته
استرالیا کې د کډوالو د درملنې د نوي تصویب شوي قانون په هکله یو شمیر حقایق
د اسټراليا پارلمان هغه قانون تصويب کړ د کوم له مخه چې ناروغه کډوال او پناه غوښتونکي له نایرو او مانوس ټاپو څخه اسټراليا ته د درملني لپاره راوستل کيږي. دا قانون داسې مهال د اسټراليا د پارلمان لخوا تصويب شو چې د اسټراليا حکومت ددې قانون مخالفت کاوه او د تصويب مخه يې نيوله. دا له ۸۰ کلونو وروسته لومړی ځل دی چې حکومت خپل جوړ شوي قانون کې ماتې خوري او پارلمان يې اړ کوي ترڅو پکې بدلون راولي. د نوي قانون له مخه به دوه ډاکټران د ناروغه کډوال حالت معلوموي او له هغې وروسته به يې
د غني او کرزي عمده توپیر
د لاس د ګوتو په څېر د انسانانو خویونه، ،ښېګڼې او وړتیاوې هم سره متفاوتې وي او د همدغو ځانګړنو له امله ځینې انسانان د نورو زړونو ته رسا لاره کوي، مګر ځینې بیا د ډېرو هلو ځلو باوجود هم د خلکو له سترګو لوېږي. ډاکټر غني او حامدکرزی یې ښې بېلګې دي. ډاکټر غني هره شیبه د وطن د ابادۍ او سرلوړۍ په فکر کې دی او له وطن سره بې کچې مینه لري او خپلې دغې موخې ته د رسېد لپاره هیڅ ډول مصلحت پ
د دښمن تعریف واضح دی
ولسمشر غني په کورنیو چارو وزارت کې د پولیسو د ځانګړو قطعاتو منسوبینو ته په خطاب کې وویل، هر هغه څوک چې د دولت پر وړاندې وسله پورته کوي، دښمن دی او له منځه یې یوسئ. هغه زیاته کړه، زه له هغو کسانو څخه نه یم چې یو ساعت یې دوست بولي او بل ساعت دښمن ورته وایي. په وروستیو څلورو کالو کې چې د امنیتي او دفاعي ځواکونو په عملیاتو کې کوم پرمختګونه وشول او زموږ ځواکونه په مېړانه او عالي مورال وجنګېدل یو مهم علت یې همدا دی، ځکه د ولسمشر کرزي په وخت کې به امنیتي او دفاعي ځواکونو جنګ کاوه،
ډاکټر مجاور احمد زیارد علومو اکاډمي مشاور ټاکل شوى
دافغانستان د علومو اکاډمۍ د خبر پاڼې له مخې پوهاند ډاکټر مجاور احمد زیارد علومو اکاډمي د مشاور توګه ټاکل شوى او د روان کال د سلواغې په ۳۰ مه نېټه د علومو اکاډمي د مشاور په توګه د ولسمشر سلاکار لعل پاچا آزمون لخوا وروپيژندل شو. په دې اړه غونډه کې د افغانستان د علومو اکاډمي د عمومي ریس په ګډون د اکاډمي علمي غړو او یو لړ نورو فرهنګیانو ګډون وکړ. د افغانستان د علومو اکاډمۍ د خبر پاڼه وايي د هېواد پياوړی ژبپوه پوهاند دوکتور مجاور احمد زيار د افغانستان په علومو اکاډمي کې د ژبپوهنې د سلا
قومي سوداګر؛ د شخصي ګټو په لټه
زمونږ ولس ته لکه د لمر په شان څرګنده شوه چې ملي خاینینو تر پرونه پورې دا کړیدلی ولس او د افغانستان سپیڅلې خاوره خپلو بادرانو په مرسته ټوټې ټوټې کړه او په میلونونو بی ګناه کسانې شهیدان کړل او اوس دوی د واک د ترلاسه کولو په موخه یو د بل تر څنګ ناست دي او یوه ورځ هم د هغه ریښتینو مجاهدو، د کورنیو، ماشومانو، کنډوښځو، د میندو او پلرو پوښتنه چا ونه کړه چې څه حال لرئ، آیا تاسو کور، خواړه اوبه لرئ او کنه؟ د هغوی د ماشومانو لپاره د ژوند نورې آسانتیاوې لکه ښوونځي ته تګ، د لوبې، او د ژوندانه نور فرصتونه
لاسوهنه
یو پر بل برلاسی، غلبه، عجله، هوس، ځان ښودنه، د مقابل لوري کم راوستل، خپله خبره میره او د بل بابیزه ګڼل او د نورو په چارو کې لاسوهنه، د انساني فطرت یوه داسی نا اشنا غریزه ده چې له آدمه تر دی دمه ځموږ په وینه کې ځغلي راځغلي. کله چې موږ د مداخلې نوم اخلو یا یی خبره کوو، نو نیغ په نیغه او په لاشعوري توګه مو په ذهن او زړه کې د شورويانو یرغل انځور کیږي. مازی درې ورځې وړاندی ددغه خونړي تاړاک دیرش کاله پوره شول، د ګورباچوف په وینا هغه داسی ناسور دی چې زموږ او د دوئ له ټپونو څخه اوس هم وین
سوء استفاده های رسمی
هراس از بسیج مردمی که بدون شک آرای پاک را وارد محور های ملی، چون «صلح و اعتدال» می کند، دولت را به تکاپو انداخته است. از قبل نیز گمان هایی به یقین مبدل شده بودند که زعامت کنونی به گونه ی اجندایی از امکانات دولتی برای تداوم حاکمیت ضعیف خویش، استفاده می کند. خارج کردن اکثر پروژه های عام المنفعه به بهانه ی بستر ستیز مناطق روستایی و استفاده ی دوباره آن ها در اوان کمپاین های انتخاباتی، بدون این که ضامنتی وجود داشته باشد که آن
پښتو چاربیته
پښتو چاربیته دا يوه ريښتينې خبره ده، چې ولسونه ادبيات زېږوي او ادبيات بيا د همدې ولسونو د روزلو دنده پرغاړه لري په ادبياتو کې لومړى ولسي ادب د ولسونو له خوا رامنځته کيږي، چې دا يوازې ادب نه بلکې د همدې ټولنو او پرگنو ټولنیز ژوند د ټولو مادي او معنوي ارزښتونو ريالستيکه او ريښتينې هنداره گرځي او د دوى د عاطفيزو غږونو بشپړه انگازه ترې اوريدل کېږي. ولسي ادب چې فلکلوريک ادب يې هم گڼو د پرگنو د ميتولوژيکې ايډيالوژۍ ، اخلاقي معيارونه ، عنعنيز اړخونه او د سيمه ايزو بديعي او هنري ادبياتو
