څېړنوال عبدالرحيم بختانى خدمتگار .
ولسوالى زرمت
ولسوالى زرمت يکى از ولسوالى هاى درجه سوم مربوط ولايت پکتيا است که بين ٦٩ درجه و ١ دقيقه طول البلد شرقى و ٣٣ درجه و ٢٦ دقيقه عرض البلد شمالى واقع است . مساحت اين ولسوالى ٩١٧ کيلو متر مربع است و ارتفاع آن از سطح بحر حدود ٢١٥٠ متر است . در مربوطات اين ولسوالى ١٢٩ قريه وجود دارد که مهم ترين آنها قرار ذيل است : بيک وال اورياخيل ، مزار خيل ، قلعه الف ، مروز خيل ، گورجى ، حسين خيل ، شه کاريز ، مکاوه عليا ، مکاوه دولت زائى ، چار کلا ، عمر خيل ، نيک نام ، نوى کدوس ، زوړ کدوس ، هوس خيل ، هزار خيل ، حيات خيل ، غوله خيل ، باتور ، دولت خان نظر خيل دولت زائى ، شکر خيل ، بابکر خيل ميرا جان مموزائى ، باکى خيل ، شادى دار ، خدر خان ، جالک خيل ، متکى خيل ، طره باز خيل ، ظفر خيل ، عمر خيل ، فتح خيل ، لک ديوال ، مدوخيل ، غنى خيل ، شيخان وغيره (١)
آب و هواى آن در تابستان گرم و در زمستان سرد است در آنجا چشمه هاى آب سردود رختان زيباست که بهترين موضوع براى تفريح بشمار ميرود در موسم بهار ميله درين جا صورت ميگيرد که معروف به ميله روحانى است و مردم از غالب نقاط ولايت جنوبى در آنجا گرد مى آيند و به تفريح و ميله و دادوستد اشياى گوناگون و از جمله سلاح مانند تفنگ ، تفنگچه و کارتوس وغيره ميپردازند پيدا وار زراعتى آن عبارت است از جو ، گندم ، جوارى ، شبدر ، رشقه آلوبالو و بعضى حبوبات ديگر مردم آن زراعت پيشه اند، آبيارى توسط کاريز صورت ميگيرد . زرمت به سه حصه تقسيم شده حصه اول زرمت که اراضى آن عموماً زراعتى بوده و براى زرع هر گونه نبآتات مانند گندم ، جو ، جوارى ، شالى ، نخود و غيره مساعد ميباشد فاليز خربزه ، تربز فراوان است تاک انگور و درخت سفيدار سنجد و بيد نيز پر ورش مى يابد . حيوانات اهلى آن گاو ، اشتر وقاطر بوده بز و گوسفند کمتر پيدا ميشود . در کوهاى آن آهو ، گرگ ، خرگوش ، روباه و کبک نيز پيدا ميشود روديکه از اين منطقه ميگذرد منبع آن از کوهاى مچلغو بوده و پس از اينکه اين علاقه را ابيارى مينمايد سيلاب آن که بطور و افر جريان مى يابد در بين آب ايستاه مقر ميريزد حصه دوم زرمت داراى قريه هاى متعدد بوده . حصه سوم زرمت اکثراً هموار بوده اما بسيارى از قسمت هاى آن ريگزار مى باشد که قابل زراعت نمى باشد نباتات که در اين منطقه کاشته ميشود عبارت از گندم ، جو ، جوارى ، رشقه وغيره ، ميباشد درخت هاى ميوه دار درين جا وجود ندارد از حيث اينکه زمين آن شوره زار وريگ زار است درخت ها در آنجا نشو نما نمى نمايد هواى آن در زمستان سر و برف زياد مى بارد روديکه ازين منطقه ميگذرد از حصه اول شامل حصه سوم از طرف شمال شرق بطرف جنوب غرب جريان دارد پس از آبيارى از قريه جات شور کجه بکوه داخل شده و بۀ علاقه شلگر مى رود هکذا رود ديگرى از علاقه شرن به اين منطقه داخل و آنهم از حدود شور کجه برود فوق داخل ميشود اين رود ها تماماً در موسم بهار آب داشته هنگام سيلاب بهار آب فراوانى دارد درديگر مواقع سال طغيان نداشته خاموشانه سير خود را تکميل مينمايند حيوانات اين منطقه عبارت از خر ، گاو ، بز ، شتر ، قاطر و گوسفند مى باشد (٢)
منابع و ماءخذ
١. اتلس قريه هاى افغانستان ، جلد اول ، کابل ،حوت ١٢٥٢ هـ ش ، ( ص ٥٠٦ )
٢. دايرة المعارف .
