دبرلین د شپو کیسې
عنایت ساپې
په انتظار خونه کې مو وروستۍ شیبه هم پای ته ورسیده،دکابل هوایی ډګر د نوي جوړ شوي ترمینال له دروازې څخه لکه د تسبو مرۍ یو یو کس الوتکې ته دلیږدونکي بس پرلور وخوځید، دصافي هوایی شرکت پورې تړلې بوینګ ۷۶۷ لمبر الوتکه چې د دوه سوه مسافرینو دلیږد ظرفیت لري ورو ورو د الوت لیکې ته ور برابره شوه او په څو دقیقو کې دکابل پر اسمان ورهسکه شوه. دالوتکې دننه په یو نصب شوي سکرین له کابل څخه بیا تر رسیدو ځای پورې ټولې سیمې، دالوتکې مزل، لوړوالې، وخت او نور معلومات په ویدیوي ډول دسکرین پر پرده ښکاریدل.
دعشق اباد، باکو، استانبول او تورې بحیرې له هوایی حریمونو څخه تیر او نور نو د اروپایی سیمو بوداپست چې دهنګري او ورپسې د وارسا چې دپولنډ هیوادونو پلازمینې دې څخه تیر او دجرمني هیواد هوایی حریم ته ورننوتو. اسمان تک شین او دمازیګر لمر دفرانکفورټ د هسکو سپینو ودانیوو سرې او ګلابي څوکې په خپلو زرینو وړانګو کې رانغاړلې وې. دالوتکې له کړکیوو څخه یوه نړۍ ښیرازي او سوکالي دطبیعي ښکلا سره غاړه غړۍ ښکاریده. دسفر له پیله پوره اوه ساعته او شل دقیقی وروسته الوتکه د فرانکفورټ پرنړیوال هوایی ډګر ور ښکته شوه.
د الوتکې له ودریدو سره سم مسافرین ورو ورو دالوتکې دروازې ته په راغځیدلې کوڅه لاره دلومړي ترمینال پرلور ورسم شول. د ترمینال دننه خلک په بیړه د پاسپورټونو د کتلو او د دخولي مهرونو د لګولو په موخه په لیکو کې ودریدل. زما دنوبت په رارسیدو موظف امنیتي مامور زما پاسپورټ په څو واره له سترګو تیر کړ او په جرمني ژبه یی را څخه څه وپوښتل خو زه پوه نشوم، بیایی یو بل کس را وغوښت او زما پاسپورټ یی ورکړ خو له نیکه مرغه زما په پاسپورټ کې یوه بله د اروپایی ټولنې ویزه هم څو کاله پخوا لګیدلې وه دهغې په لیدو یی راڅخه پوښتنه وکړه چې دا اروپا ته ستاسو دویم ځل دې، ما ورته دهو سر وخوځاوه، له دی سره یی راته پاسپورټ کې ددخولي مهر ولګاوه او دځنډولو بخښنه یی وغوښته. اوس نو زه باید پوره درې ساعته انتظار وکړم . برلین ته دبلې الوتکې روانیدو ته لا ډیر وخت پاتې و. په ترمینال کې هره خوا ګڼه ګوڼه، خوړنځایونه او دبیلابیلو توکیوو پلورنځي ترسترګو کیدل، زه نو اوس په بې ساري ډول هم تږې او هم وږې وم. دا دروژې مبارکه میاشت وه، دا وخت نو په کابل کې شاوخوا دشپې اته نیمې بجې وې او د ورژه ماتي څخه پوره دوه نیم ساعته تیریدل خو زه لا تردې دمه ځکه روژه وم چې دلته لا لمر جګ ولاړ و . له یوه ساعت تیرولو وروسته مې په یوه خوړنځاۍ کې روژه ماتې وکړ او نور نو برلین ته د الوت وخت هم شیبه په شیبه رانزدې کیده. د ترمینال نولسمې دروازې په لور رهي شوم هلته می الوتکې ته دپورته کیدو پاس واخست او له یو څه ځنډ وروسته د لوفتنزا هوایی کرښې دیوې مسافر وړونکې الوتکې پر پاټکو ور وختو. اوس نو لمر ډوب او دماښام تیارې ددغه پرمختللي اروپایی هیواد پر څڼو راخورې وې . د یوه ساعت مزله وروسته دټیګل په نامه دبرلین په نړیوال هوایی ډګر کې زمونږ الوتکه ورکښیناسته. دا نو په کور دننه الوتنه وه او ځکه نو د پاسپورټ معاینه کول او تلاشي په کی نه وه او یواځې مو خپل سامانونه په ترمینال کې ترلاسه کړل او نورو مو له هوایی ډګر څخه د وتو په موخه خپلې پښې سپکې کړې. دترمینال په وتونکې ستره دروازه کې یو په غوښه کمزورې ځوان چې زما نوم یی پر یوه کاغذي پاڼه لیکلې ،ولاړ دې او هر کس ته په ځیر ځیر ګوری ، چې ګوندې ما ومومي. دا ښاغلې جورج پرایکر و چې زما دکوربه دفتر دبهرنیوو اړیکو مسول او اوس زما د راتګ لپاره دلته په تمه و. مخکې له دې چې جورج ما وپیژني زه یی خواته ورغلم او دهغه په نوم مې ورغږ کړ، ما دلته له راتګ څخه دمخه دده نوم له کوربه دفتر څخه دبریښنالیکونو په تبادله کې زده کړې و چې نوموړې به زما لپاره په هوایی ډګر کې په تمه وي. هغه هک شو چې څنګه ما دهغه نوم وار له مخه زده کړې و. نوموړي سره له روغبړ وروسته دهغه دموټر پرلور لاړو څو ماخپل هغه هستوګنځي ته ورسوي چې وار له مخه ماته په کرایه نیول شوې و.
اوس زه له جورج سره دهغه په موټرکې دبرلین دزړه راښکوونکي ښارله واټونو دتیریدو په حال کې یم، د جادو د لګیدلو بریښنایی څراغونو او هسکو ودانیوو له روښنایی ورهاخوا تیارو خپلې وزرې خورې کړې وې. دهیډلبرګر سیمې په لور غځیدلې واټونه لکه دکابل شپې په یو ډول مرموزه خاموشۍ کې ډوب و. ما لکه یو بې صبره انسان چې دیوې ورکې پسې هره خواګوري سترګې اړولې را اړولې چې جورج راغږ کړ: تشویش مه کوه ډیرې ورځې دلته یی برلین څه چې ټول جرمني به وګورې . ما چې نور نو دسر درد او د اوږد هوایی سفر ستړیا یواځې دهو او نه ویلو توان راته پریښې و جور ج ته وویل ډیره ښه ده. دشپې شاوخوا لس بجې وې چې مونږ د هیډلبرګر سیمې په یوه خاموشه او له دنګو ودانیوو په ډکه سیمه کې هغه ځای ته ورسیدو چې زما هستوګنځای په کې و. جورج ماسره زما یو لاسي بکس راواخست او دسرک پرغاړه یی د یوې نهه پوړیزې ودانۍ پرمرکزي دروازه ورننویستم او له څو مترو مزل وروسته یی دودانۍ دننه په لومړي پوړ کې دیو اپارتمان دروازه راته پرانسته.
دغه کور چې دوه کوټې، یو پخلنځې او یوتشناب یی درلود دکور له ټولو لوازمو سره اوس زما په واک کی و. جورج په دې خبره چې سبا دماسپښین دوه بجې به سره ګورو دخوشاله شپې په ویلو له ماڅخه رخصت واخست. او زه هم دخوب پرتخت ورشیوه شوم. دشپې شاوخوا دوه بجې د سخت سر درد او تبې احساس له خپل خوبولي ځانه را ویښ کړم، پوه شوم چې یو ځل بیا دهوا بدلون لکه څلور کاله وړاندې چې کله په سوډان کې دملګرو ملتونو په دفتر کې دخپلې دندې ترسره کولو لپاره ولاړم له همدغسې یو حالت سره مخ کړې وم ، دلته هم مخ کړم. نور نو دخوب غیږه تر سهاره راباندې حرامه وه که هر څومره کوښښ می وکړ خو تبې او سر درد خوب ته پرینښودلم. سهار مې جورج ته زنګ وواهه او دخپلې ناروغۍ په اړه مې ورته معلومات ورکړل، شیبه وروسته هغه راورسید او یو نږدې د رملتون ته یی له ځانه سره بوتلم، په درملتون کې یی راته د ګریپوسټډ په نامه ګولۍ واخستې او بیرته یی خپلې خونې ته راورسولم.
مازیګر مهال ورو ورو مخ په ښه کیدو شوم تبه مې وشکیدله او دسردرد مې هم نور دومره شدید نه و. د یوڅه خوړو اخستو وروسته مې دبیرون وتلو تکل وکړ.
زمادهستوګنې سیمې ته نږدې یو ښکلې تفریحې پارک و، دپارک دننه یواځې دوه په عمر پاخه سړي په دوو بیلو بیلو چوکیوو کې ناست و. دموسیقۍ اوریدو غوږۍ ددواړو په غوږونو کې نصب وې ، او کله کله به یی له ځان سره خبرې هم کولې، ما داسې فکر کاوه چې دوۍ ګوندې له چاسره دګرځنده تلیفون دغوږیوو له لارې خبرې کوي او یاهم داوریدونکې پاپ موسیقۍ سره خپل غږ بدرګه کوي . ډیر وخت وشو خو دوۍ لا هم خبرې کوي کله کله به یی خپلو لاسي بکسونو ته لاسونه ورتیرکړل څه به یی په کې ولټول بیرته به یی خبرو ته ادامه ورکړه، خو په دغه حالت کې به دواړو ماته ډیر ډير راکتل، ماداسې انګیرله چې ښایی دویء زه د یو بیګانه کس په توګه پیژندلې یم، کله به یی زما خواته راکتل او خندل به یی چې ما به هم په ځواب کې په شونډو ورته وموسکل، خو نور پوه نشوم چې خبره څه ده. دلته مې ښایسته ډیر وخت تیر کړ، خو نور هیڅوک دغه پارک ته رانغې ، سبا مازیګر بیا هم همدې خواته راغلم، ځکه چی نور ځایونه راته لا تراوسه معلوم نه و او زه هم یو نابلده او ناپیژندویه انسان ددغه ښار یو نوې میلمه وم. نن هم دپارک دننه هماغه دوه سړي په هماغو ځایونو چې پرون ناست و نن هم ناست و. زما په لیدو یی یوځل بیا په شونډو مسکاوې خورې شوې خو ددوی لا اوس هم اوریدونکې الې په غوږونو کې دي او هماغسې خبرې کوي لکه پرون یی چې کولې. حیران وم چې ولې دغه پارک ته نور څوک نه راځي؟ دمازیګر لمر نور د ډوبیدو وخت ته ورنزدې شوی و، زه هم ورو ورو دپارک دروازې په لور روان شوم بیرون یو ځلمې ولاړ و زما په لیدو یی راته اشارې پیل کړې، زه وروګرځیدم ورڅخه مې وپوښتل چی څه خبره ده، څنګه اشارې کوې، هغه په ماته ګوډه انګلیسې کې راته په خندنۍ لهجه وویل چې ته خو لیونې نه یی، ما ورته وویل ته څه فکر کوې، هغه راغبرګه کړه چې دغه پارک خو دلیونیانو دې، ما فکر کاوه چې ته هم لیونې یی!! دا نو زما اخر ځل شو چې دغه پارک ته راغلې وم.
دسپتمبر د شپاړسم سهار لمر وړانګې زما د هستوګنځي له کړکیوو را غځیدلې وې ، دمهالویش سره سم نن باید زه دښار پیژندنې لپاره ووځم. دبرلین دښار نقشه مې مخې ته ایښې وه خو دا زما لپاره یو ډیر ستونزمن کار بریښیده ، ځکه چې په نقشه کې لیکل شوي نومونه که څه هم د انګلیسي توري و خو بیا هم ژبه بدله وه، نښې او علامې هم په بیلابیلو رنګونوکښل شوې وې، ما یو بل کس ته اړتیا درلوده چې له ماسره دښار پیژندنې په سکالو کې مرسته وکړي، په نقشه کې زما سترګې ننوتې وې او یوې نړۍ ګنګستیا او سربدالۍ دغه ښار زما په ذهن کې د یو پیچلي چاپیریال په توګه انځور کړې و چې په دې کې زما دهستوګنځي دروازه وټکول شوه. آغلې کترین په دروازه کې وه او غوښتل یی چې ورسره دجرمني تعلیمي سازمانانو دفتر( اې ډي بي ) ته چې زما کوربه دفتر و ولاړ شم او بیا له هغه ځایه دښار پیژندنې په موخه دکلتوري تبادلې لومړۍ رسمي ورځ پیل کړم.
دسهار شاوخوا لس بجې وې چې اې ډي بي ته ورسیدو. دغه دفتر دښار مرکز ته څیرمه د شپیټل مارکټ سیمې ته نږدې اود سیلانیانو له کښتیوو څخه د ډک سیند پرغاړه په څلورو پوړونو کې دنازیانو دوخت داطلاعاتو او کلتور وزارت په ودانۍ کې ځای لري . ددغه دفتر له کړکیوو د تلویزون منار ، دبرلین د والي ماڼۍ او یوه ستره کلیسا چې د ښار په منځ کې یی منارونه هسک دي له ورایه ښکاري. دفتر ته په ننوتو جورج پرایکر ماته د هرکلي ویلو وروسته دخپل کار ، لاسته راوړنو او راتلونکیوو پروګرامونو په اړه معلومات راکړل. دغه دفتر په ټول جرمني کې شاوخوا اتیا هغه ادارې چې دمدني تعلیماتو په څانګه کې کار کوي د خپل پوښښ لاندې راوستي . دجرمني حکومت له ټولو هغو تعلیمي ادارو څخه چې دمدني زده کړو په لاره کې کار کوي غوښتي چې خپلې ادارې د ای ډي بي په چوکاټ کې ثبت کړي څو هغوی ټول دیوه چینل له لارې له دولت څخه خپلې مالي مرستې ترلاسه کړي. جورج چې په دغه اداره کې د بهرنیوو اړیکو دمسول دنده پرغاړه لري د خپلې ادارې کارکوونکیوو ته زما له ورپیژندلو وروسته له کترین څخه وغوښتل چې ما دښار پیژندې په موخه له ځان سره مل کړي.
زه اوس د تاړاکونو، مرګونو، ظلمونو او تاریخ د بیلابیلو پړاوونو په څرخونو کې د ویجاړ شوي اوبیا اباد شوي ښار په منځ کې ولاړ یم. دتاریخ لوستي پړاوونه مې د ذهن پر پردو انځور شول ، ادولف هټلر دنازي جرمني واکمن د برنډنبرګ دروازې په میدان کې ولاړ دې او خپلو په زرهاوو پلویانو ته دنړۍ دنیولو هوډ په ډاګه کوي. وفادار پلویان یی په چکچکو او دخوښۍ په غږونو بدرګه کوي. دیهودیانو عام وژنه پیل کیږي ، د واکمنۍ مخالفین په ډله ایزه توګه له منځه وړل کیږي، د جرمني لښکرې پولینډ تر پښو لاندې کوي او دفرانسې پلازمینې پاریس ته اور اچوي، او ډیر ژر جرمني لښکرې د روسیې پولو ته رسیږي.
دنازیانو د واکمنۍ ستر واکمن ادولف هیټلر اوس پرنړۍ د راج چلولو په فکر کې ډوب دې، خو دغه ستر فکر چې تر دی دمه یی دمیلونونوانسانانو ککرۍ له خاورو سره خاوری کړي تر ډيره دوام ونه کړ.
د ۱۹۴۴ م کال دجولاۍ دمیاشتې ۲۰ نیټه اودورځې ۱۲ بجې او اته ۳۸ دقیقې وی چی دستر واکمن دفتر یوې ویروونکې چاودنې اسمان ته والوزاوه. کړکۍ له بیخه ووتې، دودانۍ نیم چت راپریوتو ، دخلکو غوښې یوه او بله خوا پر ماتو او نړیدلو دیوالونو ونښتې او تورو لوګیوو دپیښې له ځای څخه سر راپورته کړ. سمدلاسه امنیتي ځواکونه راورسیدل او دمړو او زخمیانو په راویستو یی پیل وکړ. په دغو جسدونو کې یو هم د ادولف هټلر جسد و چی اوږد غځیدلې و، او اوږده اوږده ساه یی اخسته. نوموړې ژوندې پاتې شوی و. هغه یواځې دچاودنې په پیښه کې له دیوال سره لګیدلې و او د اورلمبه یی ترمخ وررسیدلې وه چې ورڅخه کړیدلو. خو چې کله یی دټپیانو فریاد اوغږونه واوریدل نو په ډیر قهر سره یی امر وکړ( په سلهاووامنیتی افسران دی ونیول شي او دپیانو په نري سیم دی دغوږونو له نرمیوو ترهغې ځوړند شي چی په ناکراریء سره مړه شي . (
هو! هتلر په دغه پیښه کې په معجزانه ډول له مرګ څخه بچ شوې و.
هیټلر داپریل پر۲۰مه نیټه ۱۸۸۹ م کال دبرونایی په اتریش ښار کې زیږیدلې او دپلار ددریمې ښځې دریم ځوی و، پلار یی یوبیوزله اتریشي معدن کیندونکې و.
هیټلر په کوچنیوالي کې یوډول رنګ الوتې، شرمنده او ناروغ ته ورته بڼه درلوده، هرچابه چې دده پرضد خبره کوله نو دابه دلیونو په څیرپه چغو او کړیکوسر شو، په ښوونځي کې دومره تمبل او هوایی وو چې په شپاړس کلنۍ کې له ښوونځي وویستل شو. کله چی له ښوونځي وویستل شو نو ویانا ته لاړاو هلته یی هڅه کوله چی دهنرونو په اکاډمۍ کې شامل شي ، خوداهیله یی پوره نه شوه او په اکاډمۍ کې دزده کړې اجازه ورنکړل شوه.
پنځه کاله یی په پرله پسې ډول یو کار او بله کارته لاس واچاوه، پوست کارتونه یی خرڅول، دبامونو او کوڅو څخه یی واوره جارو کوله، رنګمالي یی کوله، دخلکو دکورونو غالۍ یی څنډلې، داورګاډي په تمځاۍ کی یی دجوالیتوب کارکاوه ، دپخلنځیوو پاتې شوي خواړه به یی خوړل او په حمامونو که به ویده کیده.
خو یوڅه مهال ورسته نوموړې دویانا دیوه شتمن یهودي دبدچلند له امله چې دا یی په څپیړه وهلې و، په حیرانوونکي توګه بدل شو.
نوموړې په خپل ژوندلیک (زما جګړه) کی داسې لیکي( کله چی دنوموړي یهودي له بدچلند سره مخ شوم نو زما په ژوند کی نوې ساه پوه شوه، نو دیوناتوانه او بې وسه ښاري څخه په یو یهودي ضد، زوړ پرسته بدل شوم، اوله همدغه وخته می یهودو ته په زړه کې واچوله(.
هیټلر په ۱۹۱۳ م کال کې له ویانا څخه مونیخ ته لاړ او دیو ماته خوړلي اتل په شان یی دلومړۍ نړیوالې جګړې سره په ارامۍ ځان عیار او دځمکنیوو لښکرو له یوه ټولي سره یو ځای شو. ده به دجګړې له سختیدو او له توپاني یرغلونو څخه خوند اخسته ، په پیاده لښکر کی یی زړورتیا دومره مشهوره شوه چی ددولت لخوا ورته یوه داوسپنیز صلیب جایزه او بله هم دډلګي مشرۍ رتبه ورکړل شوه، نوموړي دلومړۍ نړیوالې جګړې په ورستیوو کې دګازوپه یوه حمله کې زخمي او په روغتون کی بستر شو، خو دالمان په ماته خوړلو سخت ناکراره او ځوریده.
یو ځل نوموړې په خپلو شخصي جامو کې دمونیخ په کوڅو کې له یوډول غم او نهیلیۍسره پیاده روان و، له ځان سره یی دنوي واکمن جمهوریت پرضد خبرې کولې، او خپله کرکه یی له حکومت څخه څرګندوله (دغو خاینانو څنګه دالمان پر ګناه په جګړه کې اعتراف وکړ، او څرنګه یی د وارسا تړون دلاسلیک کولو جرات وکړ؟(
دالمان خلک وږي وو ، دمتحدینو ډلې یی په پلرنۍ خاوره کې ګرځیدې راګرځیدې، اعتصابونو ټول کارونه په ټپه درولي وو ، هیټلر له ځان سره داخبره کړې وه چی دده په څیر یو ناسیونالست الماني کولاۍ شي ، اریایی ولس رهبري کړي، دتیرې جګړې دټپیانو پر پرهرونو پټۍ کیږدي، او اریایان دیو ستر نژاد په توګه نړۍ ته وروپیژني.
هیټلروروسته له دې چی دکارګرو په ګوند کې غړیتوب ترلاسه کړ،ډیرژر دګوند تر واکمنۍ ورسید او کله چی دګوند مشر شو نو په لومړیوو کی ګوند یوډول نظامي بڼه خپله کړه خو وروسته یی دګوند نوم دالمان دکارګرو ناسیونالست ګوند ( نازي ګوند )په نوم ونوماوه.
هیټلر دیونیفارم په توګه د موسولیني دپلویانو غوندې له تورو کالو څخه کار اخسته.
په ۱۹۲۳ م کال کې چی المان سخته اقتصادي ضربه وخوړه او یوه کلیو غوښه له څلورو مارکو څخه زرونو او لکونو مارکو ته ورسیده نو نازیانو خپل خوځښت پیل کړ.
لږه موده وروسته نوموړي په مونیخ کی دنازیانو یوه ډله راوغوښته او له هغوۍ څخه یی ددولت پرضد مرسته وغوښته، خو چې کله دولت له دغه کارڅخه خبرشو نوموړې یی دولت ته په خیانت تورن کړ، خو هیټلر ددغه تور په غبرګون کې وویل ( داخیانت د ۱۹۱۸ کال دخیانت په پرتله هیڅ دې) او بیا یی همداسې په سپکو سپورو ددولت پرضد داسې خبرې پیل کړې ( دالمان رښتیني دښمنان فرانسویان، یهودان، سوله خوښي مارکسستان او هغه المانیان دی چې د وارساتړون یی لاسلیک کړې دې(
له دې وروسته نوموړي دپنځو کلونو لپاره په زندان کې واچول شو، خو یواځې نهه میاشتې په بندکې پاتې شو او هغه هم دخپلو ملګروله خوا دومره نازول کیده چې ټول وخت یی په راحت، دبیلابیلو خوړو په خوړلو او ډلو ډلو لیدونکو سره تیریده.
نوموړي خپل مشهور کتاب (زما جګړه) پر همدغه مهال لیکلې، چې اوس دنازیانو سپیڅلې کتاب ګڼل کیږي. نوموړي بې له کومې ویرې دالمان خلک دیهودو دله منځه وړلو لپاره راپارول او دایی هم ویل چې ( المان باید دروسیی دمحاصره کولو له لارې ختیځ پلو ته دومره پراخ شي چې دنړۍ دپیشوا په توګه ونومول شي(.
کله چې له زندان څخه راووتو، نو دومره ډیر خلک یی دوینا اوریدو لپاره راټول شوي وو چې حکومت یی له ویرې دده د وینا مخه ونیوله، خو ده په خپلو خلکو همدا غږ کاوه ( زمونږ دا مبارزه دوه پایلې لري، یابه غلیم زمونږ پرجسدونو پښې ږدي او تیریږي به او یا به مونږ دهغوی پرجسدونو تیریږو.
له دی وروسته یی دپټو وسله والو کسانوپه تربیه کولو او تنظیم کولو پیل وکړ، خو ډیرو المانیانو بیا دغو خلکو او ددوۍ لیوني مشر پورې ملنډې وهلې.
په ۱۹۳۰ م کال کې حالاتو هیټلر ته دا فرصت ورکړ چې دیوورځپاڼه لیکوونکي جوزف ګوبز په مرسته د اوسپنې دیو ملیاردر سوداګر هوګن برګ سره تړون لاسلیک کړي، چې که دنازیانو سره مرسته وکړي نو اوسنې واکمن ځواک به له پښو وغورځوي او ټول تړل شوي کارځایونه (کارخانې) به پرانیزي، شپږ ملیونه بې کاره خلک به په کار وګوماري او په پاې کی به دناسیونالیزم تربیرغ لاندې یو غښتلې دولت جوړ کړي.
له دې وروسته هیټلر داقتصاد له پلوه پرځان ډاډه شو ، تبلیغاتي هڅې یی لږی او پرځای یی ګوندي جوړښتونه(تشکیلات) ډیرکړل . د هغوتوپاني ډلو چې کمونست کارګران به یی ترور کول او دیو اصولي او بنسټیز المان لپاره یی سره سوګندونه کړي و، دمنځني پاټکي خلک له ځان سره کړل، تردې چې په ۱۹۳۲ کال کی یی په ریاستي ټاکنو کې له یو پر درې څخه ډیری رایی لاسته راوړې، نو دوخت ولسمشر (هیندنبورګ) ورته بلنه ورکړه چی له دولت سره ایتلاف وکړي. ولې هیټلر دابلنه ونه منله او وی ویل ( یابه لومړې وزیر یم او یا به هیڅ). په دې وخت دهوګن برګ سوداګر او فرانس پن باین له خوا چې یو تکړه سیاستپوه و پرولسمشر زور راوړل شو چې نوموړي ته دلومړي وزیر چوکۍ ورکړي، داکار وشو او هیټلر پردغه واک بسنه ونه کړه او دټول واک دنیولو لپاره یی بیلابیلې طرحې جوړې کړې چې په پایله کی یی نوموړې دیو مطلق دیکتاتور په توګه خلکو ته وروپیژانده.
دفرورۍ په ۲۷ مه ۱۹۳۲ کی یوځوان الماني په پارلمان کې ډزې وکړې چې هیټلر په ډیره سخته لهجه دا کار دیوې کمونستي دسیسي په توګه وغنده او دجګړې دمهال قانون یی اعلان کړ.
نوموړي تردې مهاله خپل وسله وال پټ ملګري تردوه ملیونو پورې رسولي و چې اوس یی په ډیره ظالمانه توګه دیهودیانو په ربړولو، دسازمانونو دمشرانو په وهلو او دنازیانو دمخالفینو په نیولو کې ورڅخه کار اخسته، هیټلر همداډول دجادویی ویناوالو یوه ډله جوړه کړې وه چې خلکو ته دعمومي لارو او واټونو په څلور لاریوو کې له جذبو او احساساتو ډکې ویناوې وکړي.
کله چی هیټلرپه ځان ښه باوري شو، نو دخپلو هغو جنرالانو پسې چې ده ترې دخطر احساس کاوه په ۱۹۳۴ کال دجون په ۲۹ دنیمي شپې څخه وروسته دخپلوپټو وسله والو پلویانوسره ورغې او هغوۍ یی ټول په مرموز ډول په خپلو هستوګنځیوو کې ووژل.
یوه میاشت وروسته ولسمشر هیندنبورګ مړ شو، نو الماني جنرالانو له ویرې نوموړې دلومړي وزیر سربیره دټولو قواوود مشر په توګه هم ومانه او بیا دالمان خلک دټول پوښتنې لپاره راوغوښتل شول چې نوي په سلو کې دهیټلر په مشرۍ راضي او ۳۸ میلونه المانیانوهیټلر دخپل یواځیني مشر په توګه وټاکه.
دالمان خلکو اوس په پټو سترګو دټولوګوندونو لغوه کیدل، د رسنیوو، رادیو، تعلیمي نصاب او نورو سانسور منلې و. دوی به هغه کتابونه چې ددولت پرضد به یی کرښې تورې کړې وی سوځول او د هورا له چیغو سره به یی یوځای دا شعار زمزمه کاوه چې زمونږ حکومت دی تلپاتې وي.
هتلر چې کله دخلکو دا شعار واورید نو په ډیر غرور یی یوې غونډې ته وویل ( په دی کی هیڅ شک نشته چې زه یو وحشي یم، او غواړم همداسې وحشي پاتې شم او دازما لپاره دسرلوړۍ لقب دی(
کله چی موسولیني (دایټالیا دیکتاتور) وغوښتل چې دخپلو جنرالانو سره داتریش دوره وکړي، نو هیټلر دنوموړي اتل مخې ته ورغې او ورسره یی وکتل، موسولیني په ډیره ترخه لهجه هیټلر ته وویل : دالمانیانو ستونزه داده چې دوی دفرهنګ هیڅ درناوې نه کوي. هیټلر وویل : فرهنګ !؟ دفرهنګ نوم چی واورم لکه اوه غشي مې چی په سینه کې ننوځي. په دې وخت کې موسولیني خپلې میرمنې ته مخ واړاوه وی ویل : داسړې سوچه لیونې دی.
هیټلر په ۱۹۳۶ کال کې دوارسا تړون چی دپخوانیوو حکومتونو له خوا لاسلیک شوې وو مات او دخپلې واکمنۍ دپراختیا په هوس کې دیو نوي دیکتاتور په بڼه راښکاره شو.
روم او توکیو یی له ځان سره همغږي کړل او دموسولیني سره یوځای یی ټانکونه او هلیکوپترې دفرانکو (دهسپانیی دیکتاتور) مرستې ته ورولیږل.
په ۱۹۳۸ کال دفرورۍ په میاشت کې یی اتریش دالمان پورې وتاړه او بیرته ویانا ته راغې. له هغې وروسته یی په چکسلواکیا یرغل وکړ او ترنیولو وروسته یی په ډیره خوشالۍ خپلو منشیانو او وزیرانو ته ورغږ کړ: راشیء ماښکل کړیء، دازما دژوند ترټولو ستره ورځ ده، او زه به دیوستر الماني اتل په توګه دتاریخ نوې پړاو پرانیزم.
له دې وروسته یی لهستان ونیو او دخپلو متحدینو سره یی یوځای دفرانسې اوانګلستان پرضد تبلیغات پیل کړل او په دې باوري و، چې پردیموکراسۍ ولاړ هیوادونه ترهغې په جګړې کې نه ښکیل کیږي ترڅو پرې یرغل نه وي شوي. یواځینی هیواد چې هیټلر ورسره دجګړې نه کولو تړون لاسلیک کړ ، وروسیه وه، خو په ترڅ کې یی نوموړي خپلو جنرالانو ته ویلي وو چې هر وخت مو پر دغه سیمه دچپاو فرصت پیدا کړ پری ورهۍ کړۍ او هیڅ څوک نشته چې له تاسو د( ولې) پوښتنه وکړي.
دپولنډ ترنیولو وروسته هیټلر دانګلستان او فرانسې سره دجګړې اعلان وکړ خو له بلې خوا یی خپل خورا ځواکمن لښکر ته پر ډنمارک، ناروي، هالند او بلجیم دیرغل قومانده ورکړه، بس په څو اونیوو کې یی داټول هیوادونه دخپل جغ لاندې راوستل، او دفرانسې دنیولو لپاره یی هماغه نقطه ترفشار او محاصرې لاندې ونیوله چې په ۱۹۱۸ کال کې یی نیولې وه. پردغه مهال هیټلر دالمان له ملي سرود سره دخوښۍ نڅاګانې کولې او ورسره یی دانګلستان دنیولو لپاره دبې دریغه بمباریوو څخه کار اخسته.
او چې څومره یی دانګریزانو په وړاندې غصه او قهر ډیریده، هماغومره انګریزانو دخپل مشر وینستون چرچل دقوماندې لاندې له خپل هیواد څخه په میړانه دفاع کوله، تردې چې دالمانیانو هوایی عملیات پرشا وتمبول شول. هیټلر له مجبوریته دغه جبهه وتړله او له وروسیی سره یی کړې تړون مات او په هاغه هیواد یی یرغل وکړ.
دجون پر۲۲ ۱۹۴۱ کال یی ډيرې سوبې لاسته راوړې او خپلې لښکرې یی دیخنۍ له جامو او سامانونو پرته پر روسیه وروخیژولې اوورسره سم یی دااعلامیه خپره کړه چې: دځمکې پرسر دیهودو او اسلاویانو لپاره هیڅ ځای نشته. اوخپلو جنرالانو ته یی په قهرجن غږ داسې وویل : د روسیی یو ښار هم محاصره نه کړی، بس پرې ورخیژی، زه غواړم دهغوې نسل له ځمکې څخه پاک کړم.
په داسې حال کی چی نازي لښکری د روسیی له منځه تیریدلې نو ګڼ ملکي خلک یی داجباري کارونو لپاره ونیول، سربیره پردوی نازیانو په ملیونهاوو روسیی سړي، ښځې ا و ماشومان په مرمیوو غلبیل غلبیل کړل او یایی په خپلو زندانوو کې دملیونونو اروپایی یهودانو، روڼ اندو او مارکسیستانو سره یوځای دمرګ کومي ته تیرکړل.
هیټلر المانیانو ته په ډاګه وویل: طبیعت ظالم دې ، او مونږ هم باید ظالمان واوسو، او داچې زه دخپل ولس تنکي ګلان او دهغوۍ وینې دخپل ګران المان دواکمنۍ په لاره کې قربانووم، نو داحق هم لرم چې دیو پست او بیکاره نژاد چې دیوې مضرې حشرې په توګه پیدا شوې په ملیونهاوو وګړي له منځه یوسم.
او بیا یی خپلو جنرالانو ته په قهر وکتل او وی ویل : زه به هیڅکله دخپلې یوملي مترځمکې څخه هم تیرنشم، یرغل وکړی، یرغل وکړی او یرغل وکړیء.
خو کله چې الماني لښکرې په روسیه کې په پوځی عملیاتو بوختې شوې نو دروسانو ټینګاو(مقاومت) هم ډیرشو، تردې چې یونازي جنرال چی خپل لښکر یی له لاسه ورکړې و هیټلر ته ځان ورساوه او غوښتل یی چی هغه په دی پوه کړي چی ماخپل لښکر دلاسه ورکړی نوهیټلر ورته وویل : دلاسه تللي هیڅکله هم ارزښت نه لري، هغوی دخپلی راتلونکې لپاره تخمونه کرلي.
پر دې مهال انګلیسانو او امریکایانو په یوه ګډه جبهه کې خپلې پوځي قطعې دافریقا له شمال څخه پرهسپانیا ورمارش کړې، هسپانیا یی ونیوله او له بلې خوا روسانو هم په ټولو لیکو کې پرمختګ وکړ.
هیټلر خپل مرستیال ګوبلز ته په خواشینونکي لهحه وویل: زما جنرالان ماته حقیقت نه وایی، دوی ټول بې شرفه او ټول ناسیونال سوسیالست ځناور دي، هرکله چې ددوی خبرواروم ناروغه کیږم.
کله چی ایزنهاور په ۱۹۴۴ کې دویمه جبهه دخپلواکې فرانسې په نوم پرانسته او پرمختګ یی وکړ نو دهیټلر په زړه کې هاغه دزرکلونو او یاهم دتلپاتې نازي واکمنۍ خوب ټکنې شو او چی کله د۱۹۴۴ کال دجولایء په میاشت کې دبم پیښه رامنځته شوه نو نوموړي دالمانیانو څخه دخفه کیدو په حال دپاریس دسوځولو امر وکړ.
په داسې حال کې چې روسانو دخپلې ورستۍ سیمې لهستان څخه دالماني لښکرو په ویستو پیل وکړ، هیټلر پر خپل جنرال (فرانس هالدر) ورغږ کړ: وارسا له منځه یوسه.
جنرال هارد په داې اړه وایی: پرهغه شیبه دهتلر سترګې له سرڅخه راوتې وې او دیوپوره لیوني غوندې دوینو تویولو شهوت پرسر اخستې و، او حیرانوونکي یی لا دا و ه چې پردغه مهال یی په نړۍ دواکمنۍ دخوب غځونو ورو ورو له ذهنه کډه کوله، په سوچ کی به لاړو، او موسولیني ته به یی ډاډ ورکاوه چې دده پټې وسلې او هغه الوتکې چې پرلندن یی بمونه غورځول ددوی لپاره بریالیتوب راوړلای شي.
په دغه وخت کې یی یوه ډله کوماندویان چې د جي. آی (German Intelligence) په نامه و دجنرال ایزنهاور دځای معلومولو او دهغه د وژلو لپاره فرانسې ته ولیږل.
خودهتلر وروستیء هیله هغه مهال په نهیلیء بدله شوه، چې روسان په ۱۹۴۵ کال کې دبرلین پرپولو ورواختل. نوموړې زړه بایللې په وارخطایی سره دصدارت دودانۍ ترځمکې لاندې خونه کی پټ شو. هغه نور دنړۍ ښاغلې مشر نه و، هغه نور یو سوچه لیونې و، هغه لیونې چې خپل ټپونه څټي، پرځان خوله لګوي، شیبه پرشیبه پرې عصبي حملې راتلې او دجګړې دبایللو له امله تردی بریده رسیدلې و چې ځان پرځمکه ځمکه ووهي او داسې لیونۍ واره چیغې وکړي چې ټول ځای له ویرې ډک کړي.
نوموړې خپلې معشوقې (اوابرون) ته چې له ده سره دځمکې لاندې پټه وه ویلي و چې هیڅکه باید ژوندې ونه نیول شي..
په داسې حال کې چی روسي قواوې دپلازمینې په لور دپرمختګ په حال کې وې هتلر له خپلې معشوقې سره واده وکړ او ورسته یی هغې ته زهر ورکړل او خپله یی هم ځان په تمانچه وویشتو او دده په غوښتنه جسدونه یی هماغلته د ځمکې لاندې وسوځول شول، اوهغه اور چې نوموړي پرځمکه بل کړې و دخپل جسدپه لمبو یی پای ته ورسید.
نن چې له هغه مهاله پوره څلورشپیته کلونه تیریږي او هغه جرمنیان چې د هتلر پر ویاړونو به یی ځانونه غټ غټ کول اوس هغه د یو منفور انسان په توګه یادوي او دهغه له یادونو او کارنامو څخه په ډاګه خپله کرکه څرګندوي. نن ورځ که څه هم جرمنیان دیوې خپلواکې واکمنۍ په پولو کې میشت دي خو د فکرونو مزي یی په چورلټ ډول د اریایی نژاد له خپلولۍ سره شکولي او دیوې ګونګې لویدیځوالې پرمختیا پرلور یی اند او هاند ورغځیدلي.
الکساندر پلاټز دبرلین دښار دمنځ سیمه ده شاوخوا یی هسکې ودانۍ، دجرمني پارلمان، دبرنډنبرګ دروازه ، د برلین دیوال او بیلا بیل پلورنځي هغه ځایونه دي چې ددغه ښار په منځ کې یی دخلکو ګڼه ګوڼه ډیره کړې. په ښار کې له ګرځیدو مې خوند اخسته دیو نا پیژندویه انسان په توګه مې د برلین دښار په واټونو کې ګړندي ګامونه اخستل ، کترین راغږ کړ چې وخت لږ دې او دځایونو پیژندل او ورسره اشنا کیدل ډیر وخت ته اړتیا لري. نو ما ترینه وغوښتل چې که دغرمې ډوډۍ دلته په کوم خوړنځای کې وخورو او بیا به له دغه ځایه دنورو پاتې ځایونو د لیدو او په ځانګړي توګه د ترانسپورتي وسایلو د ټکټ، ځای پیژندنې او تګ راتګ سره هم دا شنایی په موخه وخوځیږو.
له غرمنۍ وروسته دښار هغې برخې ته ورسیدو چې په کې بې شمیره څلي په تور رنګ مرمرینو ډبرو پوښلي هسک دي، دا څلي چې د هلوکاسټ (دیهودو د ډله ایزې وژنې ) دیاد په نامه د برنډنبرګ دروازې څخه په لږ واټن کې جوړ شوي نړۍ ته د نني جرمني پیغام رسوي چې ګوندې د هټلر له ظلمونو څخه کرکه په ډاګه کوي. او دیهودیانو سره د هغویء په ماتم کې ځان شریک بولي. دبرلین ښار په یو ډول پیچلې ښکلا کې نغښتې،که څوک دښار له مرکز څخه لږ لرې لاړ شي نو بیا پرته له دې چې له چا څخه د لارښوونې پوښتنه وکړي بله چاره نه لري ځکه یوشانته واټونه له سړي څخه په اسانۍ لاره ورکوي . دښار په منځ کې به ډیر داسې انسانان وګورې چې دسیمې نقشه به یی په لاس کې نیولي وي او په ځیرځیر به ورته ګوري او دا کار یواځې نوي راغلي خلک نه بلکه ددغه ښار اصلي اوسیدونکي هم کوي او مجبور دي چی په ډیرو حالاتو کې له لارښوونکې نقشې څخه کار واخلي او له مخې یی خپله سمه لاره ځانه ته پیدا کړي. ددغه ښار دلیږد رالیږد په موټرو کې له سپرلیوو څخه کرایه لکه دافغانستان د موټرو په څیر نه ټولیږي بلکه وار له مخه به دسرک پرغاړه په ځانګړیوو غرفو، نصب شویوو ماشینونواو یا هم دسپرلیوو دموټر په لومړۍ دروازه کې د موټرچلوونکي څنګ ته له پروت ماشین څخه خپل دسفر ټکټونه اخلې ، جالبه خو داده چې ډير کله ستا ټکټ هم څوک نه ګوري خو هر څوک مجبور دې چې ټکټ واخلي او د یوې ناڅاپي ټکټ پوښتنې لپاره چې د ټاکل شویوو کسانو لخوا کله ناکله ترسره کیږي چمتو واوسي. دلته درې ډوله ټکټونه چې یو یی د ښاري بسونو لپاره ، بل ډول یی دښار ي ریل ګاډو او میټرو لپاره او بل ډول یی بیا داوږدو سفرونو دې چې له یو ښار څخه بل ته د ریلګاډو لپاره اخستل کیږي. خو دا باید په پام کې ونیول شي چې دښار په بریدونو کې تګ راتګ د اې بي سيA,B,C ټکټونو په اخستو ترسره کیږي یعنې داې A ټکټ دښار په منځ دبيB ټکټ دښار له مرکز څخه لږ لرې او د ABC پرټکټ بیا دښار تر څنډو پورې سفر کولای شې.
دترانسپورتي مسایلو او د موټرو تمځایونو له پیژندو وروسته دخپل همکار سره یوځای بیرته دښار له منځه ووتو او دمیټرو (ځمکې لاندې د ښاري ریلګاډو) په یو تمځای کې مې چې دشپیټل مارکیټ په نامه یادیږي له کترین سره دسبا لیدو په هیله خدای پاماني وکړه. زه له دغه ځایه دخپل هستوګنځي پرلور دخوځیدو په تکل په یوه میټرو کې د ویټن برګر پلاټز تر تمځای پورې ورسیدم. دلته باید زه میټرو بدله او په بله کې تر هیډلبرګر پلاټز پورې چې زما دهستوګنې ځاې دې لاړ شم. دلته ستونزه د یو نابلد انسان لپاره داده چې له یوې پټلۍ څخه د څو دقیقو په توپیر څو میټرو ګانې تیریږي خو هره یوه یی هغه ځای ته نه ځي چې ته یی په تمه یی. باید هغه لیکلې لوحه چې دتمځایء په چت کې لګول شوې او په اتومات ډول بدلیږي وکتل شي څو له هغې لارې دخپل ټاکل شوي ځای لور پیدا کړې او په هماغه ټاکل شوې میټرو کې لاړ شې چې زه لا له دغه میتود سره تر دې دمه چندان بلد نه وم. په یوه میټرو کې وروختم خو د لږ مزله وروسته ګورم چی ټولې سپرلۍ ترې ښکته شوې خو زه لا ناست یم او په دې فکر کې یم چې ښایی دسورلیوو له کوزیدو وروسته حرکت وکړي. زه لا په تمه وم چې میټرو بیرته په شاتګ پیل کړ او لږه شیبه وروسته بیرته هماغه سټیشن ته ورسیده چې زه په کې راختلې وم هلته په بیړه کوز شوم او یوځل بیا هماغه خواته راتاو شوم چې دهیډلبرګر پلاټز په لور بله میټرو روانه وه. بیا وختلم څو خپل ځای ته ورسیږم خو دا ځل بیا هم په هماغه ځای کې میټرو ودریده خلک ترې کوز شو او شیبه وروسته بیا هماغسې په شاتګ حرکت پیل شو چې دا کار درې ځلې تکرار شو او په پای کې له سټیشن څخه بیرون راووتم او په دې فکر کې ووم چې ښایی وړاندې په پټلۍ کې څه ستونزه پیدا شوي وي او همدا لامل وي چې مخکې نه ځي ولې خبره داسې نه وه هغه شمیره چې زه باید ورختلې وای ما غلطه کړې وه . بیرون مې یوه ټکسي په دیرش یورو ترخپله ځایه کرایه ونیوله او ځان می خپل ځای ته ورساوه.
سهار وختي کترین زما دهستوګنځي دروازه راوټکوله. دمهالویش سره سم باید زه په هغه سیمینار کې ګډون وکړم چې دیوې اونۍ لپاره د وانزې فورم چې یو روزنیز مرکز دې لخوا جوړ شوې. کترین یواځې ددې لپاره راغلې وه چې ماتر وانزې فورم پورې ورسوي او هلته مې دهغه ځای مسولینو ته ور وپیژني. پوره نهه بجې وې چې له هیډلبرګر څخه مو حرکت پیل کړ له دوه ریلګاډو بدلولو وروسته دښاري بسونو په تمځای کې یو دوه منزله بس ته وروختو او له پنځو دقیقو وروسته وانزې ته ورسیدو. وانزه د لویدیځ برلین هغه ارامه او خاموشه سیمه ده چې د څو جهیلونو او ساحلونو پر شاوخوا خوره وره پرته ده. په دې سیمه کې دخلکو ګڼه ګوڼه نه لیدل کیږي شنو چمنونو ، دنګو ونواو ښیرازه چاپیریال دمرغانود سندریزو غږونو له نغمو سره ددغه ځای اوسیدونکو او سیلانیانو لپاره یو زړه راښکوونکې منظر جوړ کړې. ددې سیمې پر درېوو خواو لکه سپین مرمرین ماران راتاو سیندونه او په کې ګرځیدونکې له خلکو ډکې سپینې کشتۍ د وانزې نوم ترلریوو ځایونو پورې رسولې. هغه ودانۍ چې زمونږ سیمینار په کې جوړ شوې هم دیوه سیند پرغاړه او هسکو ونو په منځ کې دنازي واکمنۍ دپیر دیوجنرال کور و چې اوس دالمان فدرالي دولت دخلکو دکلتوري، ټولنیزو او بیلابیلو روزنیزو پروګرامونو دترسره کولو په موخه د وانزې فورم ادارې ته ورکړې و. زه نو باید اوس دلته دیوې اونۍ لپاره پاتې شم او په هغه سیمینار کې چې د فورم لخوا دهغو دوو عالي لیسو زده کوونکو لپاره چې یوه لیسه یی د پخواني لویدیځ المان او بله یی دپخواني ختیځ المان په جغرافیاوي موقعیت کې دي ګډون وکړم. ما له کترین سره خدای پاماني وکړه خو جالبه دا وه چې زه په همدغه ځای کې ددغه سیمینار له مشرې روزونکې سره مخ شوم چې هغه هم کترین نومیده او زما په دغه یونلیک کې دکترین نوم ښایی تاسوته دڅو کرکترونو سره یوځای راشي. خو په هرحال دا به زما په قسمت کې لیکل شوی و.
دویمې کترین زه د فورم ټولو کارکوونکو ته وروپیژندم او بیا سیده هغه هال ته ولاړو چې دسیمینار تابیا په کې شوې وه. نزدې پنځوس تنه ښاغلي او آغلي جرمني ځوانان په چوکیوو ناست دي ، کترین له ماڅخه مخکې د دروازې په پرانستو ورغږ کړ : عنایت له افغانستان څخه په دغه سیمینار کې ستاسو میلمه دې. او له دې سره هال چکچکو په سر واخست. ټول ناست کسان ودریدل او دومره چکچکې یی ووهلې چې نور نو ما هغوۍ ته دمننې په ویلو هغوۍ غلي کړل. دپخواني ختیځ المان داستخباراتي شبکې له کړنو او فعالیتونو څخه د زده کوونکو خبرول ددغه سیمینار موضوع وه. دموضوع په لیدو ماته په افغانستان کې د کمیونستي رژیم د مهال خاد(افغان څارګره اداره) راپه زړه شو، که څه هم هغه وخت زه ډیر کوچنې وم خو له مشرانو څخه به مو دخاد دظلمونو او ربړونو کیسې اوریدې چې څه ډول به دکمیونستي رژيم بړیڅو زمونږ بې ګناه هیوادوال دمرګ ترکومي رسول.
دسیمینار په پیل کې یو تن چې دشپیتو کلونو په عمر به و د ویندوۍ لخوا سټیج ته وروبلل شو څو خپلې هغه خاطرې له ناستو ځوانانو سره شریکې کړي چې نوموړي د ختیځ المان دڅارګرې ادارې له مهاله په زړه کې ساتلي او یا هم هغه کیسې چې نوموړې د همدې ادارې لخوا دپنځو کلونو لپاره په زندان کې واچول شو بیان کړي.
د ښاغلي والټر په سترګو کې اوښکې ډنډ وې، په نښتې ژبه یی ناستو ځوانانو ته دسلام په ویلو په کمزوري غږ دسوکاله او ارامه ژوند مبارکي ورکړه، دپخوانیوو یادونو کتابچه یی له جیب څخه راوویسته او خپلې مخې ته یی کیښوده، بیا یی جیب ته لاس ورتیر کړ او خپلې عینکې یی په ډیره خوارۍ دنورو کاغذونو ترمنځ پیدا او په رپیدلو لاسونو یی په سترګو کړې. ناستو کسانو ته یی په ځیر ځیر کتل خو له ستوني یی خبرې نه راوتې، دتالار چاپیریال یوې مرموزې چوپتیا پر سراخستې و دټولو ځوانانو سترګې د والټر په مخ کې خښې وې چې په دې کې دسټیج له سره په کمزوري غږ داسې وینا پیل شوه: کمیونست رژیم چې په ختیځ المان کې پر بې ګناه انسانانو کومې لوبې کړي هغه به تاریخ تل په یاد ولري، پردغه خاوره چې کله کمیونستان واکمن شو نو جرمنیان یی د غلامۍ تربریده ورسول، په تورو شپو کې یی بې ګناه خلک له کورونو وویستل، پرکورونو وروختل، جنسي تیري یی پرې وکړل، په داسې زندانونو کې یی واچول چې دوحشت او بربریت انتها پرې حاکمه وه ، له دغه ځایه لویدیځ جرمني ته تګ تر ټولو ستر جرم ګڼل کیده او مرتکب ته یی تر ټولو سخته سزا ورکول کیده. دبرلین دیوال جوړول ددغه رژیم یوبل ستر جنایت و چې په عملي ډول یی جرمنیان لکه یو روح په دوه تنو وویشه، دلته د وینا خپلواکي یو خوب و دلته هرځای د بیچاره جرمنیانو د څار او تعقیب لپاره پټې کمرې نصب شوې وې آن دغه کمرې ددوۍ په لاسي بکسونو، چتریوو، داوبو په کوزو او په خولیوو کې هم په پټه توګه ځای پرځای کړل شوې وې خو لنډه داچې جرمني ویاړمن توکم په دغه پیر کې ترټولو تاریخي پړاونو یو بدرنګ اوله سپکاوي ډک ژوند تیراوه. په دې وخت کې یوتن ځوان چې دپخواني لویدیځ المان په برید کې اوسیده د والټر خبرې ورغوڅې کړې او وې ویل چې زما پلار مونږ ته کیسه کوي چې په لویدیځ المان کې چې امریکایان حاکم و په خلکو هیڅ ظلم نه کیده او خلکو ته پوره خپلواکي ورکړل شوې وه چې چیرته ځي او که نه. والټر غاړه تازه کړه او وی ویل ، بچیه ستا پلار تاته رښتیا ویلي، دلته دلینن بیرغ پورته و چې هرڅه یی دیوې تورې مستبدې واکمنۍ خولې ته اچولي وخو هلته بیا دیوې ښیرازه دیموکراسۍ بیرغ خلک له یو خپلواک او ازاد سیستم لاندې راټول کړي و او همدا لامل و چې له ختیځ المان څخه به هره ورځ په سلهاوو انسانانو لویدیځ المان ته دتیښتې هڅه کوله خو له بده مرغه چې دغه کسان به دبرلین دیوال په اوږدو کې دکمیونست پلوه جرمني ځواکونو دټوپک نښه ګرځیدل . زما زړه هم غوښتل چې په دغو خبرو کې ځان ورګډ کړم دوالټر په خبرو کې مې ورودانګل : بخښنه غواړم ښاغلیه کله چې روسانو افغانستان نیولې و همداسې له بربریت او وحشت څخه ډک کارونه یی هلته هم کول خلک یی په نیمو شپو کې دخوب له غیږې او دخپلو ماشومانو له اړخونو څخه په زور راپاڅول او بیا یی داسې تري تم کول چې آن ترننه یی بیبیانو او بچیانو دهغوۍ مړې او ژوندې ونه مونده ، دپلچرخي په نامه زندان په شاوخوا پولیګونونو کې یی په زرهاوو بې ګناه انسانان ژوندي تر خاورو لاندې کړل او دزمانې دهغه فرعوني ظلم ریکاډ یی مات کړ چې په تاریخ کې یی سارې نه لیدل کیږي، والټر زما خبرې راغوڅې کړې ویل یی هو دا ټولې خبرې رښتیا دي هغه مهال چې په ۱۹۷۹ کې سرې لښکرې افغانستان ته ورننوتې نو مونږ ټولو همدا فکر کاوه چې دختیځ المان کمیونستي سیاست اوس په افغانستان کې پلي کیږي. او زه له تاسره همغږې یم او له کمیونستانو دهمداسې بدبختۍ او جنایتونو تمه هر وخت په هر ځای کی کیدونکې ده. نوموړي خپلې خبرې دزندان دڅو ترخو خاطرو په بیانولو پای ته ورسولې . له سټیج څخه راکوز او سیده زما خواته راغې. په خبرو خبرو کې یی ماته ویل چې ته به زما دزړه درد ښه محسوسولې شې ځکه چې په تاسو هم همدا حالت تیر شوې، ما ورته دهو په ویلو وویل چې بیخي همداسې ده خو زه خپله په هغه وخت کې کوچنې وم خو هو زمونږ مشرانو باندې له دې هم بدې ورځې تیرې شوي او کیسې یی کتابونه ډکوي.
ددویمې نړیوالې جګړې چې دنازي واکمنۍ پر نسکوریدو او له منځه تلو پای ته ورسیده او جرمني د متحده ځواکونو ( امریکا، روسیې، انګلستان او فرانسې ) لخوا د نیواک تر یوغ لاندې راغې او متحدین دې پایلې ته ورسیدل چې جرمني دڅلورو سکتورونو ترنامه لاندې په خپلو منځونو کې وویشي نو دفرانسې او انګلستان له رسیدلي غنیمت (سکتورنو) څخه بیا د روسیې او امریکا سکتورنه دځمکنۍ ویړتیا له مخې ستر و. چې په دې ترڅ کې لویدیځ جرمني د امریکا او ختیځ المان د روسېې دنفوذ برخې شول. دنړیوالې جګړې څخه پوره یو کال وروسته په ۱۹۴۶ کال کې دختیځ المان دکمونست ګوند واکمنو پریکړه وکړه چې له لویدیځ المان سره باید خپلې پولې معلومي او دواړو غاړو ته دخلکو تګ راتګ کنترول کړي . له دې وروسته نورو سکتورونو ته دخلکوپه تګ راتګ بندیز ولګول شو او هغه څوک چې غوښتل به یی دجرمني نورو سکتورونو ته لاړ شي نو باید یو داخلي پاسپورت چې د Inter-zonal پاسپورټ په نامه یادیده له ځانه سره ولري او دهر سفر له کولو باید ټاکل شوې اداره خبره کړي. په لومړي سر کې دا غوښتنه دومره ټینګه نه وه خو ورو ورو یی سختي غوره کړه تر دې چې دختیځ جرمني هستوګنو په ډیره سخته کولای شول چې لویدیځ المان ته ولاړ شي. له دې امله په زرهاوو جرمنیان د احتمالي ستونزو او خطرونو څخه د ځان ویستو په موخه په یوه او بله لاره لویدیځ جرمني ته وتښتیدل او دتیښتې دې لړۍ ختیځ المان مجبور کړ چې د د ۱۹۵۲ کال دمی دمیاشتې پر شپږویشتمه نیټه له خپلې خوا لویدیځ المان ته غځیدلې لارې وتړي. له دغه مهاله وروسته بیا هم ختیځوالو دلویدیځ لاره پرینښوده&nbs
