ستاسې غږ
ستاسې غږ خپرونه کې د امریکا غږ د اشنا رادیو اوریدونکي په مستقیمه توګه له مونږ سره اړیکه نیسي او د خپرونې د چلوونکو او اوریدونکو سره خپل نظر، اندیښنې او شکایتونه شریکوي. دا خپرونه په ژوندۍ بڼه د افغانستان په وخت د شپې د ۱۰:۰۰ تر ۱۰:۳۰ بجو پورې خپریږي. د تماس شمیره: ۳۱۳۶-۶۱۹-۲۰۲-۰۰۱
نن او وضعیت
د نن او وضعیت په خپرونه کې د افغانستان د ټولنیز او فرهنګي وضعیت ارزونه ددې خپرونې له میلمنو څخه اورئ. دغه خپرونه هره شپه د ٩:۳۰ تر ۱۰:۰۰ پورې په ژوندۍ بڼه ستاسې غږ د اشنا رادیو د څپو او د امریکا غږ د سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپروي.
الیکشن کمیشن: د قامي اسمبلۍ د ۳۳ خالي چوکیو دپاره کاغذونه به د فرورۍ د شپږمې نه جمع کېږي
اسلام اباد ــــ د الیکشن کمیشن لخوا جارې شوي پروګرام تر مخه د مارچ په ۱۶مه نیټه کیدونکې د قامي اسمبلۍ د خالي شویو ۳۳ چوکیو د پاره به کاغذونه د فرورې د شپږمې نېټې نه تر نهمې نېټې پورې جمع کېږي. تیر کال اپریل کې د تحریک انصاف د مشر عمران خان د بې باورۍ د تحریک د لارې د وزیراعظمۍ نه لرې کیدو ورسته د عوامي لیګ مشر شیخ رشید په شمول د تحریک انصاف ۱۲۳ غړو د قامې اسمبلۍ نه استعفاګانې ورکړې وې. په عيني حال کې دتحریک انصاف يو مشر اسد عمر په پنجاب کې د ټاکنو نیټه ټاکلو د پاره لاهور هاېې کورټ کې درخواست جمع کړی دی چې پکې وئيل شوي جمهوري نظام د دوام لپاره ګورنر د انتخاباتو د نېټې ورکولو پابند دی، البته د پنجاب ګورنر تر اوسه خپله آئيني ذمه واري نه ده پوره کړې. د تحریک انصاف له اړخه دغه درخواست په داسې حال کې جمع کړی شوی چې د پاکستان د قامي اسمبلۍ د دريو سترو اتحادي سياسي ګوندونو مشرانو تیره شپه په وزيراعظم هاؤس کې يوه غونډه وکړه چې پکې د پنجاب او خېبرپښتونخوا د صوبايي اسمبلۍ او د قامي اسمبلۍ په خالي څوکيو د راتلونکو ضمني انتخاباتو په اړه خبرې اترې وشوې. د مطبوعاتي رپورټونو تر مخه په غونډه کې د ایتلافي ګوندونو مشرانو د سرشميرنې د ځنډولو په پلمه د انتخاباتو د ځنډولو په آپشن خبرې کړي خو د پیپلز ګوند مشر اصف علې زرداري په دې اړه قانع نه شو. د وې او اې ډیوه سره خبرو کې د پیپلز ګوند سینیټر بهرامند خان تنګې که څه هم د دغه غونډې په اړه څه او نه ويل، خو خپل دریځ یې داسې وړاندې کړو: " خیبر پښتونخوا او پنجاب کې ټاکنې کول د الیکشن کمیشن ایینې ذمه واري ده. پکار ده چې الیکشن کمیشن د ايین لاره خپله کړي او په دغه دوو صوبو کې شفافې ټاکنې وکړي. او د یو ګوند په وینا به الیکشن کمیشن نه خو ټاکنې مخکې کړي اونه به یی وځنډوي. بل پلو ته د اطلاعاتو وفاقي وزيرې مريم اورنګزېب د مسلم ليګ (ن) د انتخاباتو د ځنډولو د پلان په اړه خبرونه رد کړي دي او یو شخصي ټیلې ویژن سره خبرو کې ویل چې ټاکنو ته تیار دي. د څیړونکو وینا ده چې مسلم لیګ (ن) د نواز شریف په غیر موجودګۍ کې د انتخاباتو د نتیجو په اړه اندیښنه لري. خو دانتخاباتو ځنډول د يو نوي سياسي بحران لامل کيدی شي. د پاکستان د قانون جوړونې او شفافیت لپاره د انسټیټیوټ پلډیټ مشر احمد بلال محبوب وي او ای ډیوه ته واېې: " صوبايي اسمبلي په ټاکنو کې د حلقه بندېو په اساس د اسانتياو هيڅ امکان نه وینې. په صوبو کې څه نوې ضلعې جوړې شوي چې له امله يې حلقه بندۍ کې څه بدلون نه راځي. یوازې د حلقو نومونو کې به بدلون راشي. دوي زیاتوي په تېکنيکي بنیادونو دا ممکنه ده چې حکومت د سرشمېرنې د ځنډ له امله د ټاکنو د ځنډولو اعلان وکړي، البته د دې د پاره به حکومت عدالت ته ځي. د دې څخه وړاندې د پاکستان الیکشن کمېشن وړانديز کړی و چې په پنجاب کې د شپږمې نېټې نه تر نهمې نیټې پورې او په خيبر پښتونخوا کې د اپرېل له ۱۵مې او ۱۷مې نېټې دې ټاکنې وکړې شي، چې د پي ټي ايي دغړو د استعفاګانو له منلو وروسته خالي شوې وې. په تیرو ورځو کې د پاکستان د شماریاتو ادارې په یو خپور شوي بیان کې ويلي وو چې په هیواد کې به سږ کال د مارچ د لومړۍ نیټې څخه ډیجیټل سرشمیرنه پیل کړی شي. دغه ډیجیټل سرشمیرنه کال ۲۰۲۱ په اکتوبر کې کیدونکې وه چې پخواني حکومت د اکتوبر کال ۲۰۲۲ پورې ځنډلې وه. اوسني حکومت د راتګ ورسته دغه سرشمیرنه تر سږ کال فرورۍ او بیا په تیرو ورځو کې د پاکستان د شمارياتو ادارې د ناڅرګندو حالاتو او ځمکني حقيقتونو له وجې تر مارچ مياشتې پورې ځنډولې ده چې تر يوې مياشتې پورې به دوام ولري.
سپینې خبرې
د سپینې خبرې په خپرونه کې په افغانستان، سیمه او نړۍ کې د ورځنیو پیښو په اړه د نظر د خاوندانو او څیړونکو تاوده بحثونه تعقیب کړئ. دا خپرونه په ګډه په پښتو او دري ژبو هره شپه د افغانستان په وخت د ۸:۰۰ تر ۹:۰۰ پورې په رادیو اشنا او د امریکاغږ په سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو کې وړاندې کیږي.
افغانستان کې روانه میاشت واورو او سختې یخنۍ 158 تنه او زرګونه څارولي مړه کړي
پېښور ــــ په افغانستان کې قدرتي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو وزارت ويلي چې د هېواد په 24 ولايتونو کې د سړې هوا، سېلابونو او د ګېس له وجې 158 تنه مړه شوي او 22 نور ژوبل شوي دي. طالبان وايي چې د واورې، بارانونو او سېلابونو له وجې په هېواد کې يو شمېر ودانیو ته زيان رسېدلی او په زرګونو شمېره کې څاروي هم مړه شوي دي. د ياد وزارت يو چارواکی مولوي عبدالرحمان زاهد وايي، دولتي ادارې د ملګرو ملتونو او نورو موسساتو ترڅنګ د متاثره شويو کورنيو سره مرستې پېل کړي دي: "پېښو ته د رسېدو په چارو کې د دولت وزارت د ملګرو ملتونو د دفترونو د موسسو او دولتي ادارو سره په همکارۍ زيان من شويو ته د لومړنئ مرستې وېشلي او د مرستو رسولو ته يې ژمنتيا ښودلې ده". په افغانستان کې څېړونکي په روانه يخنۍ کې د خلکو مړه کېدلو لوی علت په هېواد کې مخ په زياتېدونکی اقتصادي بحران بولي او وايي د بېروزګارۍ او بېوزلۍ کچې لوړېدو له امله زياتره هېوادوال نه شي کولی چې د ځان لپاره د خوراک او د خونو ګرمولو بندوبست وکړل شي. د ملګرو ملتونو مرسته کوونکې ادارې وایي افغانان د يوې لسيزې په اوږدو کې د تر ټولو سخت ژمي مشاهده کوي او د اقتصادي بحران له وجې نه شي کولی چې د کورونو ګرمولو لپاره اړونده مواد واخلي. د راټرز خبري ادارې ترمخه د تېرې يوې اوونۍ دوران په افغانستان کې د واورې او سختې يخنۍ له وجې 84 تنه مړي شوي دي. طالبانو د جنورۍ په 23مه ويلي وو چې په هېواد کې د سېلابونو او واورې ورېدو له وجې د 50 نه سېوا کورونه په جزوي يا په بشپړ توګه ويجاړ شوي او نږدې 70 زره څاروي له منځه تللي دي۔ په افغانستان کې د سړې هوا له وجې ځاني او مالي زيان په داسې حال کې مخې ته راغلی چې ملګرو ملتونو له دې وړاندې ويلي وو چې د هوا د سړېدو سره په دې هېواد کې لږ تر لږه 24،4 ميلينه وګړي په نااميدۍ کي ژوند کوي. ملګري ملتونه وايي چې دا په تېرو 15 کالونو کې تر ټولو سوړ ژمې دی او 6 ميلينه افغانان د قحط سره مخ دي. د راپورونو ترمخه د روانې اونۍ په اخره کې به د افغانستان په ځينو سيمو کې د تودوخي درجه د سنټي ګرېډ په کچه منفي 35 ته راټيټه شي۔ کارپوهان وايي په کال 2021 کې د طالبانو واکمنېدو وروسته د اقتصادي سقوط له امله د بېروزګارۍ او بې وزلۍ کچه لوړه شوې او د نيمايي نه سېوا خلک نشي کولی چې د کورنيو لپاره خوراک او د ځان ګرم ساتلو لپاره اړونده مواد ترلاسه کړي. په دې حقله د کابل يو ځايي خبريال يار محمد پردېس وي او اې ډيوه ته وايي چې اوسمهال ډېرې داسې کورنۍ دي چې د خوراک لپاره لومړو توکو ته لاسرسی نه لري او کله چې څوک خوراکي توکو ته لاسرسې نلري نو سخته به وي چې هغوي د خونو د تودولو لپاره به د سون توکي يعنې لرګي، کوئله او ګېس ولري: " ځکه په دومره لوی کچه د دغې سړې هوا له امله زمونږه هېوادوال مړه شوي دي". په افغانستان کې سختې يخنۍ د خلکو لپاره وضعيت په داسې حال کې سخت کړی چې په غېر دولتي موسساتو کې د مېرمنو پر کار د طالبانو د بنديز له امله ګڼ شمېر اين جي اوز کار اودرولی دی او خلک سره د مرستو په لړ کې خپل فعاليتونه يي ځنډولي دي۔
د حجاب تحمیلولو لپاره تاوتریخوالی ګټور ندی - د ایران لوړپوړی شیعه عالم
په ایران کې یو لوړ پوړي شیعه عالم ناصر مکارم ویلي دي چې پر ښځو د اسلامي حجاب د تحمیلولو لپاره د تاوتریخوالي مخالف دی، ځکه د ده په وینا تاوتریخوالی په دې برخه کې اغېزمن نه دی.
د حایل اونیزه خپرونه
په دغه تلویزیوني خپرونه کې د بېلابېلو اړخونو سره په مخامخ، ژورو او تودو بحثونو کې د افغانستان، سیمې، او نړۍ مهم سیاسي، امنیتي، اقتصادي، او ټولنیز موضوعات څېړل کېږي. دا نیم ساعته، اونیزه خپرونه، هره جمعه د ماښام پر اووه نیمې بجې، د امریکاغږ د سټلایټ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپریږي.
د ۳۰ دقیقې اونیزه خپرونه
د ۳۰ دقیقې په اونیزه خپرونه کې چې په دري او پښتو ژبو د هرې جمعې په شپه خپریږي، د اونۍ مهمو پیښو، رپوټونو او مرکو ته کتنه کیږي او د ورځنیو پیښو په اړه تازه او هر اړخیرې ارزونې وړاندې کوي.
اتصال تلویزیوني خپرونه
په دې خپرونه کې د چارواکو، شنونکو او خلکو سره، مهمې کورنۍ او نړیوالې سیاسي، اقتصادي او ټولنیزې مسئلې څېړل کېږي. دغه نیم ساعته خپرونه له یکشنبې تر پنجشنبې، هر مازدیګر د کابل پر شپږنیمې بجې، په ژوندۍ بڼه خپرېږي.
طالبانو د کابل سقوط په وخت له خپلو بندیانو خالي کړي زندانونه په ۲۹۰۰۰ نورو بندیانو بیرته ډک کړي
واشنګټن ــــ طالبانو چې په څه کم دوه کالو کې د تېر حکومت له خوا بندي شوي مجرمان د جيلونو نه خوشي کړي وو، اوس يې بيا جيلونه د نوي مجرمانو نه ډکول پېل کړي دي. په تېرو ۱۸ مياشتو کې طالب چارواکو نزدې ۲۹۰۰۰ کسان د قتل، غلا او په زور د خلکو د تښتولو په تور کې نيولي دي. د طالبانو د جېلونو ډاېرېکټر محمد يوسف مستري وي او اې ته په وټس اپ پېغام کې ويلي: "مونږه ۱۵۰۰۰ بنديان خوشي کړي او نن سبا د اسلامي امارت په جېلونو کې ۱۴۰۰۰ بنديان دي" په دغو بنديانو کې تر ۱۱۰۰ پورې ښځې هم شاملې دي. طالب چارواکي دعوې کوي چې په نيول شويو بنديانو کې سياسي قېديان نه شته خو آزادې سرچينې د دغو دعوو تصديق نه کوي. بل خوا د بشري حقونو د څار اداره او دغسې نورې ډلې وايي طالبانو د داعش او نورو وسله والو ډلو پلويان په جېلونو کې د اچولو په ځای وژلي دي د چا نه چې د ملک سلامتيا ته خطر وو. د طالبانو "اسلامي امارت" حکومت د سخت شريعت لاندې د شراب، زنا او همجنس بازي لوی جرمونه دي چې د ځينو سزا پکې مرګ دی. طالبانو تېر کال د نومبر د مياشتې راهسې په ولسي ځايونو کې مجرمانو ته د سزا ورکولو لړۍ يو ځل بيا پېل کړې ده، چې پکې د غلو نه لاس وهل او په جنسي اړيکو کې ککړ کسان په درو وهل شوي او په قتلونو کې ککړ مجرمان د خلکو په مخ کې په ګولو ويشتل شوي. په افغانستان کې د ملګروملتونو مرستندويه اداره يونامه وايي، طالبانو تر اوسه د ۱۰۰ نه زيات ښځې او سړي د سزا په توګه په درو وهلي، او دوه سړو ته پکې د مرګ سزا ورکړل شوی. د طالبانو دغو سزا ګانو په اړه د بشري حقونو د اېشيا څانګې مشرې پېټريشا ګوسمین وي او اې ته ويلي: "داسې وحشيانه سزاګانې چې اکثر په داسې وړو جرمونو لکه د موسيقۍ په اورېدلو چې هډو جرم نه ګڼل کېږي، انساني سپکاوی دی او په نړيوال قانون کې يې اجازت نه شته". يوناما او د بشري حقونو ډلې وايي، په افغانستان کې په تېرو وختونو او حکومتونو کې هم ډول ډول سزاګانې عملي شوي. د نيويارک ټايمز او فزيشن فار هيومن رایټس رپوټونه وايي، په ۲۰۰۱ او ۲۰۰۲م کال کې د امريکايي پوځ په مشرۍ چې کله د طالبانو حکومت نسکور کړی شو نو د ځايي ملېشه ځواکونو په مرسته په حراستي مرکزونو کې په سوونو طالبان مړه شوي وو. همدغه شان د ملګرو ملتونو يو زوړ رپوټ وايي، د تېر افغان حکومت په وخت کې هم په قیديانو تشدد شوی وو، چا چې د ۳۰۰۰۰ نه زيات کسان نيولي وو او ورسره يې تشدد کړی وو چې اکثريت پکې د طالبانو وو. د بشري حقونو د څار مشرې پېټريشا ويلي طالبان به هم د تېرو وختونو په څېر د نيول شوو قېديانو سره تشدد کوي. خو د طالبانو د حکومت د جېلونو مشر محمد يوسف مستري په جيلونو کې د تشدد خبرونه رد کړي دي او ويلي یې دي چې د دوی وزارت ته د قېديانو سره د ښه سلوک امر شوی دی. که څه هم طالبان دعوې کوي چې د قېديانو سره به ښه سلوک کوي خو رپوټونه وايي، په افغانستان کې د جېلونو حالت ډېر خراب دی او دغه د ډېر وخت نه د افغانستان د پاره يو لوی چېلنج دی.
تهران کې د آذربایجان پر سفارت وسله وال برید؛ یو تن وژل شوی، دوه ټپیان دي
یو وسله وال کس د جمعې په ورځ جنورۍ ۲۷ (سلواغې ۷) د ایران په پلازمېنه تهران کې د اذربایجان پر سفارت برید وکړ او د دغه دپلوماتیک ماموریت د امنیت مشر یې وواژه.
ژوند په امریکا کې
"ژوند په امریکا کې" خپرونه کې تاسې په متحده ایالاتو کې، چې د مختلفو فرهنګونو او ارزښتونو کور بلل کېږي، د مهاجرینو د فرصتونو، ننګونو، نژادي او فرهنګي تنوع، د ژوند د بڼو او د هغوی د ارمانونو د پوره کیدو سره اشنا کیږی. دغه خپرونه د جمعې په ورځو د ماښام په ۶:۰۰ بجو د امریکاغږ په سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو کې خپریږي.
ایا یوازې د ایي ایم ایف پور پاکستان د اقتصادي ستونزو نه ویستلی شي؟
د پاکستان وزيراعظم شهباز شريف هيله ښودلې ده چې په روانه میاشت کې به د نړیوالې مالياتي ادارې ايي اېم اېف سره د 7 اربه ډالرو د پور لوظنامه ترسره شي چې ورسره به هېواد د اقتصادي مشکلاتو څخه رابهر شي. پاکستان اوس مهال د بد اقتصادي صورتحال سره مخ دی، د مرکزي بېنک سره د زر مبادلې ذخيره بيا د نهو کلونو لاندې کچې ته غورځېدلې ده او پاکستاني روپۍ نن په دويمه ورځ هم د ډالر په مقابله کې خپل قدر بایللی دی خو د خزانې مرکزي وزير اسحاق ډار وايي هېواد به د اقتصادي دلدل څخه وځي او د ترقۍ په لوري به روان شي. ټاکل شوې ده چې د ايي اېم اېف پلاوی به د روانې مياشتې په اخره کې د پاکستان سفر وکړي خو د اقتصادي چارو کارپوهان وايي د ايي اېم اېف پورونه د پاکستان د اقتصادي ستونزو يوازینی حل نه دی او د پوځ په ګډون شتمنې طبقې ته ورکړل کېدونکي مراعات به بېرته اخستل وي. د جمعې په ورځ اسلام اباد کې يوې دستورې ته د وېنا په مهال د وزير اعظم شهباز شريف وېلي پاکستان په څنډه ولاړ دې او د مشکل وخت څخه تېرېږي. د وزير اعظم وینا وه چې هيله من دی په روانه میاشت کې به د نړیوالې مالياتي ادارې ایي ایم ایف سره د قرض لوظنامه وشي او پاکستان به د اقتصادي ستونزو څخه راوځي. هم دغه مهال د پاکستان د خزانې مرکزي وزير اسحاق ډار د پاکستان تحریک انصاف ګوند په تېر حکومت د معیشت د تباهۍ تور لګولی او وايي د اتحادي ګوندونو حکومت تر راتلونکې انتخاباتو وړاندې په دې کې بهتري راوستل غواړي. ډار هم هيله څرګنده کړې ده چې دوى به د اقتصادي دلدل څخه راوځي او پاکستان به پرمختګ کوي. د پاکستان وزيراعظم شهباز شريف د نړيوالې مالياتي ادارې سره د قرض لوظنامې کېدو دا هيله په داسې حال کې ښودلې چې د 92 کروړه ډالرو د نور کمي وروسته د مرکزى بنک سره د زر مبادلې ذخیرې 3.6 اربه ډالرو ته غورځېدلې دي چې په تېرو نهو کلونو کې تر ټولو ټيټه کچه ده. د پاکستان روپۍ هم په پرله پسې ډول د امريکايي ډالر په وړاندې خپل قدر بایلي او اقتصادي ماهرين د روپۍ په ارزښت کې د راغلي کمي په ترڅ کې د ګرانۍ خبرداری ورکوي. نړيوالې مالياتي ادارې پرون د زيارت په ورځ اعلان کړی چې د نهمې ارزونې لپاره به د ادارې مشن د روانې میاشتې په 31 نېټه د پاکستان سفر کوي. د سياسي او اقتصادي چارو کارپوهان وايي د ايي ایم ایف قرض د پاکستان د خراب اقتصاد يوازینی حل نه دی. د اقتصادي او سیاسي چارو کارپوهه فدا حسین ډيوه ته وايي د پاکستان رياست هر کال شتمنې طبقې ته د اربونو روپو مراعات او په ټېکسونو کې معافیت ورکوي. هغه وايي ددې تر څنګ پراخه اقتصادي او مالي اصلاحات کول هم لازم دي. پوځ او درامدي صنعت ته ورکړی کېدونکي مراعات به بېرته اخستل وي. د تېر زيارت په ورځ نړیوالې مجلې فنانشل ټايمز هم په د پاکستان د اقتصاد په اړه خپل يو رپورټ کې ويلي وو چې د پاکستان اقتصاد د ډوبېدو په حال کې دی او د سقوط په څنډه ولاړ دی. د اقتصادي چارو کارپوهه شهريار بټ ډيوه ته وايي که څه هم د ايي ایم ایف سره به د قرض لوظنامه پرځای شي خو د ادارې د شرطونو له کبله به د ګرانۍ نوې څپه راځي. دی وايي نه ګڼي چې په ګرانې کې به کمی راشي او ددې بد اثر به په بې وزله خلکو تر ټولو زیات وي او د ګرانې کچه چې اوس 25 فيصدى ده نو دا به 37 فيصدى رسي.
بو علی سینا
د روغتیا او طبابت د ډګر نوې پرمختیاوې، د تر ټولو عصري طبی وسایلو او د درملنې پرمختللې لارې چارې، د نامتو ډاکترانو او د روغتیا د څانګې د کارپوهانو سره مهمې مرکې، په افغانستان کې روغتیایي ستونزو ته ژوره کتنه، پر مخدره موادو د اعتیاد نه نیولې د ماشومانو تر ګوزڼ پوری روغتیايې ستونزې او د حل د لارو چارو لټون، دا ټول کولای شئ د امریکا غږ په نوې روغتیایي ځانګړې خپرونې بو علی سینا کی تعقیب کرئ.
ملګرو ملتونو کې د عربي اماراتو او سويس استازو د افغان ښځو وضعيت د نهمنلو وړ بللی
د افغانستان د مدني ټولنو یو شمېر ښځینه غړې په دې باور دي، چې که نړیواله ټولنه د طالبانو پر حکومت فشار راوړي، دوی به پر افغان ښځو او نجونو د بندیزونو لګولو په اړه خپله پرېکړه بدله کړي. د بدخشان ولایت یوې زدهکوونکې او د مدني ټولنې فعالې مریم رسولي ازادي راډیو ته وویل: "که دغه ډله لهمينځه نهشي وړی، نو په هغوی دې فشار زیات کړي، چې د ښوونځيو، پوهنتونونو او هغه دفترونو دروازې، چې ښځو پهکې کار کاوه، پرانيزي، که نړيواله ټولنه په دغه ډله (طالبانو) فشار واچوي، هغوی به په يوه ورځ يا يوه اوونۍ کې خپلې پرېکړي بدلې کړي او يا به وتښتي." دا په داسې حال کې ده چې په ملګرو ملتونو کې د متحده عربي اماراتو او سویس هېوادونو استازو، په افغانستان کې د ښځو وضعیت د نه منلو وړ بللی دی. د دغو دواړو هېوادونو استازو په خپلو ټويټرپاڼو کې ليکلي، چې د ملګرو ملتونو امنيت شورا د ښځو، سولې او امنيت په اړه، غیر رسمي ډلې د متحده عربي اماراتو او سويس په ګډې مشرۍ د ۲۰۲۳ کال په لومړۍ غونډه کې، د پنجشنبې په ورځ د افغان ښځو پر وضعيت خبرې وشوې. په ملګرو ملتونو کې د سویس استازې لیکلي چې د افغان ښځو او نجونو وضعیت د منلو وړ نهدی او سوله او امنیت د جنسیت له برابرۍ سره نه شلېدونکی تړاو لري. په همدې حال کې ټاکل شوې د ملګرو ملتونو امنیت شورا، د تړلو دروازو تر شا په یوه غونډه کې افغانستان ته د دغه سازمان د سرمنشي مرستیالې امینه محمد د سفر پایلې وڅېړي. ویل شوي، چې مېرمن محمد به له طالبانو سره د خپلو خبرو او د افغانستان وضعیت په اړه معلومات وړاندې کړي. کابو دوه اوونۍ وړاندې، مېرمن امينې د ملګرو ملتونو د يوه لوړ پوړي پلاوي په مشرۍ افغانستان ته سفر وکړ او هلته يې له يو شمېر طالب چارواکو سره د افغان ښځو او نجونو د حقونو په ځانګړي ډول د کار او زدهکړې د حق د خونديتوب په اړه خبرې وکړې. د راپورونو لهمخې تر اوسه د طالبانو له لوري په دې اړه کوم څرګند ځواب نهدی ترلاسه شوی. په همدې حال، د ښځو د حقونو یو شمېر فعالان وايي، د ملګرو ملتونو د امنیت شورا او ورته نورې غونډې د افغانستان پر وضعیت هېڅ اغېز نهلري. نوموړې وايي: "موږ ولې اوس هم له نړۍ دوکه خورو؟ او فکر کوو چې که د امنیت شورا د افغانستان په اړه د دروازې تر شا او یا د دروازې تر مخې، د تړلو دروازو تر شا یا د خلاصو دروازو تر شا غونډه وکړي، دا به د افغانستان پر حالت ډېر اغېز وکړي او زه دې ته هم حيرانه يم چې ولې نړۍ فکر کوي چې اوس هم موږ غولولی شي؟ بس دی! تر څو چې امریکا پخپله دا پرېکړه ونهکړي چې له طالبانو سره يې اړيکې تړلي، په دې صورت کې د بدلون امکان شته، که نه نو د بدلون امکان نهشته." خو په وروستيو کې د امریکا بهرنیو چارو وزارت ویلي، چې د افغانانو پر وړاندې د طالبانو اوسنۍ کړنې به بې ځوابه پاتې نهشي او د بشري حقونو د سرغړونو مخنیوي لپاره به له ټولو لارو چارو کار واخلي. د امینه محمد له سفر وروسته د ملګرو ملتونو د بشردوستانه چارو او د بېړنیو مرستو په چارو کې د سرمنشي مرستيال مارتین ګریفیتس کابل ته سفر وکړ او له طالب چارواکو سره یې په نادولتي مؤسسو کې د ښځو د کار کولو د حق په اړه خبرې وکړې. له دغه سفر وروسته له CNN سره په مرکه کې هغه وویل، چې یو شمېر طالب وزیرانو ورته ویلي چې دوی پر یوې کړنلارې کار کوي چې ښځو ته د بشري مرستو په بهیر کې د کار کولو اجازه ورکړي.
