نړيوال ښکيلاک او د لرو بر افغان دازادۍ غورځنګ
Bahram
14.01.2008
[quote:a83b583e79="کوشان"]نو که د تاجک لمړنی سلطنت تر نهه سواکاله دمخه په بخارا کې جوړ شوی ، بيا خو نو د پښتنو لمړنی سلطنت 2700 کاله د مخه په اوسني بلخ کې جوړ شوی چې نوم يې اسپه وو او همدا اوسني ساپيان د همدې اسپه اولاده ده . ورپسې د پښتنو يو بل دولت چې لږ او ډير 2000 کاله د مخه د هندوکش په شمالي سيمو کې جوړشوو ، نوم يې هپتال وو چې په عربي تاريخونو کې د ابدال په ډول هم ياد شوي دي .
همداسې که تاسي کوشاني تاريخ هم لوستلی وي نو د کوشانيانو د اوړي پايتخت د وردګو ميدانښار وو او د ژمي پايتخت يې پورشاپورا يا اوسنی پېښور . د دې معنا دا ده چې پښتانه د تاريخ په اوږدو کې د هندوکش په لمنو کې ژوند کړی او مختلف دولتونه يې منځته راوړي دي .
ستا نه په ډيره درناوۍ هيله کېږي چې سترکې دې پرانيزه او تاريخ د سياست نه مه قرباني کوه .[/quote:a83b583e79]
آيا كدام سندي داري كه ادعا هايت را مبني بر اين كه 2500 سال قبل پشتون ها سلطنتي در جايي داشته اند ثابت بسازد؟ اگركدام متن يا مقاله از يك منبع معتبر(نه ساخته شده توسط تاريخ سازان پشتون) داري، قبول خواهم كرد ولي من معتقدم كه ننداري و ادعا هايت مانند بقيه ادعا هاي بالايي بي اساس و سر تا پا نادرست است.
اگر پشتون در بلخ و هندوكش مي بود چرا هيچ نوسندهء و هيچ شاعري از آن در آثار خود نگفته اند؟ مي تواني به اين سوال من جواب بدهي؟ چرا از ترك و از تاجك در آن مناطق حرف زده شده است ولي از پشتون نشده است؟ همين يك مثال كوچك كافيست تا ادعا هايت را نادرست و دروغي ثابت كنم. ادعا كردن بسيار آسان است كه گويا پشتون ها چنين كردند و چنان بودند ولي اگر ثابت كرده نتواني و اگر در تاريخ از آن اثري نباشد، حرف هايت دروغ خوانده خواهد شد. ختم قصه.
Bahram
14.01.2008
كوشان اين لينك را نيز بخوان. و نقشه را به دقت نگاه كن تا از مناطق تاجيك نشين آگاه شوي.
http://www.geocities.com/ethnics_of_central_asia/index.html
Bahram
14.01.2008
كوشان
من هم علاقمند بحث هاي قومي نيستم. ما همه انسان هستيم و امروزه هر كشوري متشكل از اقوام مختلف مي باشند كه در تنوع فرهنگي و تاريخ كشور ها مي افزايد كه چيز خوبي است. اگر جقيقت پوشي و ادعا هاي مغرضانهء شما در قسمت اقوام غير پشتون نباشد، من هيچگاهي علاقه به بحث روي اقوام ندارم. اگر مي خواهيد همچو بحث هايي در آينده صورت نگيرد بايد دست از دغل كاري و دروغگويي و تاريخ سازي هاي سياسي بكشيد.
Bahram
15.01.2008
[quote:a9b1478bd1="کوشان"]ايراني تاريخ پوهـ علي اکبر جعفري په دې عقيده دی چې تاجک د يمن يو قبيله ده . له بلې خوا د کابلشاهانو په روايتونو کې تاجک يو دوه رګه قوم ګڼل شوی دی . ځنې نور بيا په دې عقيده دي چې تاجک د ترک ملزوم دی نو له دې کبله دوۍ اريايي نسب نلري . او يواځې تاجکي تاريخپوهان په دې باور دي چې تاجک يو اريايي الاصل قوم دی .
دا چې زه شخصاً د تاجک د اصل او نسب په هکله د کومې تيوري پيروي کووم ، مهمه نده . خو د پښتنو د دولتونو په هکله چې مې کومې ادعاګانې کړي د هغه د ثبوت د پاره ته کولی شې چې اوستايي او ويدايي تاريخونه ، جغرافيه ، ژبې او نژاد ته کتنه وکړې .[/quote:a9b1478bd1]
كوشان جان
اولتر از همه در هيچ موردي كدام سندي ارايه نكرده يي. دوم، به سوال اصلي ام كه ثبوت سلطنت 2700 سال قبل پشتون ها در بلخ يا هر جاي ديگري باشد، جواب نداده يي و بر عكس اينبار چيز ديگري از خود خلق كردي و دعواي جديدي را مطرح كردي كه گويا هپتال ها همين پشتون ها اند.
بعدآ تاجيك ها را ترك خوانده يي و گاهي ايشان را از يمن مي گويي و بعد ايشان را به پشتون ها و افغان ها ارتباط مي دهي. از اين شاخ به آن شاخ مي پري و دل خود را خوش مي كني كه عجب گپ هاي ارزشمندي را به خوانندگان اين سايت مي نويسي. جالب تر و خندآور تر از همه اينكه تاجيك هاي دو سوي آمو را از نگاه قومي و نژادي مختلف مي خواني. مثل اينكه من بگويم پشتون هاي گرديز و پشتون هاي پاره چنار از هم فرق دارند. آيا كدام منطق اين حرف هاي بي معني را قبول خواهد كرد؟ بعد ميگويي كه تاجيك ها از يمن هستند؟ در حالي كه تاجيك ها به مردمان غير عرب ميگفتند كه فارسي صحبت مي كردند.
[quote:a9b1478bd1]که چېرې تاسي د ويدايي او اوستايي کلتور په هکله لږ غوندې مالومات هم ولرئ ، نو تاسي ته به مالومه وي چې د اريايانو ټاټوبی د هندوکش لمنې يادې شوي او د اسپه ، هيپتال ، اپاريتوس ، اواګانا د قومونو نومونه پکې راغلي .
په همدې تاريخ کې د تخار ، اراکوزيا ، ګندهارا ، هريا ايالتونو نومونه هم راغلي .
دا ټول د دې ګواهي ورکوي چې پښتانه ، بلوڅ ، پشيي او تخاري هغه اقوام دي چې د امو دې خوا او تاجک ، ازبک، ترک ، ترکمان او مغول د امو د شمالي خواوو خلګ دي .[/quote:a9b1478bd1]
در قسمت هيپتال ها هم دعواي مسخره آميزي كرده يي ولي سندي تقديم خوانندگان نكرده يي تا بر اين ادعا هايت صحه بگذارد. بعدآهيپتال ها را پشتون (پنبتانه) گفتي و اينرا از يك ايراني گمنام نقل قول كرده يي كه هيچ مقالهء از وي در انترنت نيافتم تا در همچو مواردي بحث كرده باشد.
ولي آنچه كه در مورد هيپتال ها گفته شده است اينست كه ايشان مردماني بوده اند كه از سرزمين چين به مناطق شمال افغانستان حمله هايي داشته اند و بسياري مورخين هيپتال ها را از ترك هاي چين تلقي مي كنند چون با آريايي ها تضاد داشتند و هميشه به ايشان حمله مي كردند. مي گويند ديوار چين هم به همين دليل ساخته شد تا جلو حملات شان از حمله به داخل چين گرفته شود.
من هيچگاهي در هيچ جايي نخوانده ام كه جاي سكونت بلوچ ها و پشتون ها در دامنه هاي كوه هندوكش باشد. ولي اگر خودت مي داني لطفآ بگو كه در كجا مي توان در مورد پيدا كرد و خواند؟ من در 25 سال عمر خود اين اولين بار است كه به همچو چيزي بر مي خورم.
[quote:a9b1478bd1]نو همدا اوس خو سمرقند او بخارا په ازبکستان کې موقيعت لري ، نه په تاجکستان کې . او سامانيان خو د بخارا خلګ وو ، نه د تاجکستان .
او په هغه وخت کې چې د ساماني دولت جوړ شوو ، د تاجک قوم او يا د تاجکستان تر نامه هيڅ هيواد وجود ندرلود .[/quote:a9b1478bd1]
واقعآ كه ريكارد جهالت را در همين جا شكستاندي. آيا اينكه امروزه بخارا و سمرقند مربوط تاجيكستان نمي شوند و در خاك ازبكستان موقعيت دارد، به اين معناست كه تاريخ هزار سالهء آنجا كه مركز علم و فرهنگ زبان فارسي بود ناديده گرفته شود و از ياد ها برود و انكار شود؟ آيا الحاق آن به ازبكستان همه تاجيك هاي آنجا را ازبك مي سازد؟ باز هم يك مثال ديگر مي آرم تا كله ات كمي باز شود و معني نوشته هايت را بداني. گفته ات به اين مي ماند كه ما بگوييم در ايالت سوبه سرحد پشتون ها وجود ندارند چون آنجا مربوط پاكستان است نه افغانستان.خوشحال خان ختك هم پاكستاني است چون فعلآ پشاور مربوط به پاكستان مي شود. آيا اين برداشت درست است؟
[quote:a9b1478bd1]او دا چې تا ويلي چې تاجکان ترک او مغل ندي ، او جګې ـ جګې پزې لري ، او د دې خبرې د ثبوت د پاره دې د يو څو ښکلو تاجکانو انځورونه رانقل کړي . د دې ثبوت نشي کېدلی چې تاجکان مغل ندي . ځکه که تاسي هندي فلمونه هم ليدلي وي ، نو هلته ټولې انجوڼې او هلکان سپين ـ سپين دي او روښانه نصواري او يا شنې سترګې لري . خو که چېرې تاسي هندوستان ته ولاړ شئ ، نو په بازار کې غيرله تورې ـ تورې ډنګرې ښځو او نارينوو نه مو بل څه نه په سترګو کېږي .
نو په تاجکستان کې خو ما يو څو وخته ژوند هم کړی ، او زه درته دا په ډاډمنتيا وايم چې د تاجکستان تاجکان په نژاد کې مغول او ترک اقوامو ته منسوب دي او د افغانستان تاجکانو سره نژادي خپلوۍ نلري .[/quote:a9b1478bd1]
من هم بسياري تاجيك ها را ديده ام و مي شناسم. اگر منيژه دولت و ديگران قابل قبولت نيست خير. من عكس كودكان تاجيك را نيزگذاشتم. دختراني از سمرقند را گذاشتم كه همه مردمان عادي هستند نه دختران فلم. باز هم نگاه كن:
[img:a9b1478bd1]http://nightingalesangatwcc.typepad.com/tajikistan/images/_mg_0025_extracted_1.JPG[/img:a9b1478bd1]
[img:a9b1478bd1]http://www.chfhq.org/files/2344_file_ACT_Sewing_Training_Courses_in_Istaravshan.jpg[/img:a9b1478bd1]
[img:a9b1478bd1]http://gdb.rferl.org/97EE6921-7077-4ECC-B0D7-3D8723264C46.jpg[/img:a9b1478bd1]
د ویکی پيديا معلومات سرسری دی!
Mohammad Hassan
16.01.2008
ښاغلی کوشان، بهرام او د بحث نورو ټولو ګډون کوونکو ته سلام!
زه پخپله د تاسې بحث کله، کله ګورم . څو وارې مخکی د ښاغلی بهرام په ليکنو کې مې هم د ويکی پيديا او نورو کمپيوټری او انټرنيټی آدرسونو پته د معتبرو سندونو په حيث تر سترګو شوه، خو ور ځنې تير شوم. اوس مې چې دښاغلی کوشان (د ويکی پيډيانه) ليکنه ولوسته، نو زما هم دې ليکنې ته زړه وشو.
زه باور لرم، چې تاسې ټول له مانه په دې ښه پوهيږی چې ويکی پيډيا، لکه څنګه يې چې له نامه څخه ښکاری، صرف عاجل، بيړنی، عام او تر ډيرې اندازې سرسری معلوماتونه وړاندې کوی، چې د ژورو علمی تحقيقاتو له پاره، په تېره بيا د پخوانيو تاريخی موضوعاتو په اړه، نه يوازې چې کافی نه دی، بلکې تر ډيره حده معتبر هم نه دی. په ويکی پيډيا کې ډير او مختلف ليکونکی کار کوی او هر څوک هغه څه ور پکې ځايوی چې پرې پوهيږی او چې زړه يې غواړی.
ما خو چې د پښتو، فارسی او يوه دوو نورو ژبو ويکی پيديا ليدلی، معلومات يې نه کافی دی او نه هم موءثق او نه هم بيطرفه او بې غرضه دی. داسې څه هم ور پکې ليدل کيږی، چې لوستل يې د وخت له ضايع کيدو پرته کومه ګټه نه لری او په مقابل کې يې ډير مهم او غټ موضوعات چې بايد هلته موجود وی، نشته.
تر اوسه پوری کمپيوټر او انټر نيټ لا په دې سطحه کې نه دی، چې معتبر تاريخی او لرغونی علمی آثار په پوره توګه ورپکې وموندل شی، نو ځکه لا د پخوانيو کتابتونو څخه استفاده کول ضروری او حتمی دی.
نورنو ښه بحث درته غواړم.
Bahram
16.01.2008
[quote:5d7dae90bf="کوشان"]ښاغلی بهرام
زما په اند خو دغه پورتنۍ موضوع خپله په زړه پورې والی له لاسه ورکړ ، ځکه چې تاسي د نورو خلکو ليکنې نه لولئ .
ما درته مخکې هم وويل چې د هر قوم په هکله مختلف پوهان ، مختلف اندونه لري . د بېلګۍ په توګه ځنې پوهان وايي چې پښتانه يهود دي ، ځنې نور وايي چې دوۍ ترک دي او بيا ځنې نور په دې باور دي چې پښتانه هم اريايي دي .
همداسې د تاجک په هکله هم ځنې باور لري چې دوۍ د يمن دي ، ځنې نور يې لکه ترکمن غوندې يو دوه رګه قوم بولي ، ځنې بيا وايي چې دوۍ ترکي نسب لري او ځنې هم په دې باور دي چې دوۍ اريايي دي .
او ما درته په پورتنۍ ليکنې هم ليکلي چې دا چې زه د تاجک د نسب په هکله کومه تيوري منم مهمه نده ، خو ځنې نور د اند خاوندان د د تاجک په هکله مختلف اندوواندونه لري او ما درته هغه وړاندې کړي دي .
د پښتنو د تاريخ په هکله مې هم درته د اوستا ، ويدا ، ريګويدا تاريخونه بېلګه کړي ، او دا چې ته دغه کتابونه نشې پيدا کولی ، د انترنت په ځای يو کتابتون ته ولاړ شه .
د ريګويدا په تاريخ کې د اسپه د کورنۍ نوم راغلی او ځای يې نننی بلخ ښودل شوی چې په همدې ځای کې دوۍ د يو سلطنت خاوندان وو او د مشهورو پادشاهانو نه يې هم د ګشتاسپ او ياماسپ نومونه ذکر شوي او زردوشت اسپي تمان هم همدې کورنۍ ته منسوب شوی دی .
د هيپتال په هکله هم نه يواځې چينايي بلکې ايارني مورخين هم په دې باور دي چې دوۍ پښتانه وو .
نو دا چې نن د افغانستان په شمالي سيمو کې ترک او مغول اقوام ، لکه تاجک ترکمن ، ازبک ، ايماق او هزاره ژوند کوي د دې معنا نه ورکوي ، چې پخوا هم همدې خلګو په همدې سيمو کې ژوند کولو .
شايد ستانه ما ته ښه مالومه وي چې سمرقند او بخارا اصلاً د تاجکانو ښارونه وو ، او دا چې نن په دې ښارونو کې تاجک ژوند نه کوي ، د دې معنا نلري چې سمرقند او بخارا د ازبک پلارنی ټاټوبی دی .
همداسې چې سمرقند او بخارا د تاجک د لاسه لاړل او ترک او مغل اقوامو ته په لاس ورغی ، همداسې کوه ذهاک ، باميان ، غورات او بلخ هم د پښتنو د لاسه واخستل شول او پکې ترک او مغول اقوام ځای په ځای شول .
او دا چې ته علي اکبر جعفري نه پېژنې ، چې نړيوال پېژندل شوی مورخ دی . د دې ګواهي ورکوي چې تا د ايران د هغو تاريخپوهانو تاريخونه لوستلې دي چې ، سياسي خلګ وو .
نور به خبرې نه اوږدوو ، تاته د إتنولوژي په برخه کې ډير برياليتوبونه غواړم . او هر وخت چې حاضر شوې چې د نورو خلکو ليکنې هم ولولې ، بيا به زه درسره په ډيره په زړه پورې والی خبرې ـ اتر وکړم .
که از مرز هيپتال تا مرز چين
نبايد که کس پای نهد بر زمين
په درناوۍ[/quote:5d7dae90bf]
واقعآ جاي خجالت است كه خودت دست از دروغگويي نمي كشي و باميان و بلخ و غيره را از محل اقامت پشتون ها مي خواني، در حالي كه تاريخ پشتون چيز كاملآ ديگري است و به همه جهانيان معلوم است كه پشتون ها كي ها اند، كجا زندگي مي كردند و موقعيت جغرافيايي شان كجاست. اين ها همه تثبيت شده اند وجايي براي دروغ گفتن نمانده است. حال وقت آن است كه كمي خجالت بكشي و قبول كني كه ادعا هايت احمقانه بوده و چيزي جز دروغ و منافقت نيست. حال وقت آن است كه با قصه هاي شاخدار و دمداري كه از شكم خود مي سازي، باقي مردماني را كه در اينجا به نام پشتون مي آيند با جهالت هايت نه شرماني.
از نوشته هايت به خوبي نمايان مي شود كه خودت يك آدم متعصب و از همان فاشيست هايي استي كه مي كوشند آفتاب را با دو انگشت پنهان كنند. از همان مردماني استي كه حاضرند تاريخ را جهل كرده با هر چه در تواند دارند تاريخ كهن ديگران را مسخ كنند وبرعكس براي خود تاريخ هاي شاخدار و دمدار بسازند تا خود را مالك سرزمين ديگران را جلوه دهند.
فكر مي كنم ديگر نبايد وقتم را با آدمان كم دانش مانند خودت تلف نمايم.
Re: د ویکی پيديا معلومات سرسری دی!
Bahram
16.01.2008
[quote:cf045f6f53="Mohammad Hassan"]ښاغلی کوشان، بهرام او د بحث نورو ټولو ګډون کوونکو ته سلام!
زه پخپله د تاسې بحث کله، کله ګورم . څو وارې مخکی د ښاغلی بهرام په ليکنو کې مې هم د ويکی پيديا او نورو کمپيوټری او انټرنيټی آدرسونو پته د معتبرو سندونو په حيث تر سترګو شوه، خو ور ځنې تير شوم. اوس مې چې دښاغلی کوشان (د ويکی پيډيانه) ليکنه ولوسته، نو زما هم دې ليکنې ته زړه وشو.
زه باور لرم، چې تاسې ټول له مانه په دې ښه پوهيږی چې ويکی پيډيا، لکه څنګه يې چې له نامه څخه ښکاری، صرف عاجل، بيړنی، عام او تر ډيرې اندازې سرسری معلوماتونه وړاندې کوی، چې د ژورو علمی تحقيقاتو له پاره، په تېره بيا د پخوانيو تاريخی موضوعاتو په اړه، نه يوازې چې کافی نه دی، بلکې تر ډيره حده معتبر هم نه دی. په ويکی پيډيا کې ډير او مختلف ليکونکی کار کوی او هر څوک هغه څه ور پکې ځايوی چې پرې پوهيږی او چې زړه يې غواړی.
ما خو چې د پښتو، فارسی او يوه دوو نورو ژبو ويکی پيديا ليدلی، معلومات يې نه کافی دی او نه هم موءثق او نه هم بيطرفه او بې غرضه دی. داسې څه هم ور پکې ليدل کيږی، چې لوستل يې د وخت له ضايع کيدو پرته کومه ګټه نه لری او په مقابل کې يې ډير مهم او غټ موضوعات چې بايد هلته موجود وی، نشته.
تر اوسه پوری کمپيوټر او انټر نيټ لا په دې سطحه کې نه دی، چې معتبر تاريخی او لرغونی علمی آثار په پوره توګه ورپکې وموندل شی، نو ځکه لا د پخوانيو کتابتونو څخه استفاده کول ضروری او حتمی دی.
نورنو ښه بحث درته غواړم.[/quote:cf045f6f53]
من قبلآ هم گفته ام و باز مي گويم و به اصطلاح انگيسي چيلنيج مي دهم كه اگر كوشان و يا هر كس ديگري كه دعوا هاي كوشان را مي پذيرد بفرمايد و اسناد معتبري را در اينجا نشان دهد كه سلطنت 2700 سال قبل پشتون ها را ثابت سازد. از هر منبع معتبري كه مي گيرد برايم مهم نيست. اگر كدام كتابي در مورد وجود دارد به من بگويد و من تلاش خود را مي كنم تا آنرا دريابم و بخوانم تا حقيقت معلوم شود.
اين گفته كه ويكيپيديا مكمل نيست ممكن درست باشد ولي ويكيپيديا سر تا پا دروغ نيست. اين كه مي گوييد انترنت تا حال به آن سطح نرسيده تا معلومات تاريخي در خدمت مردم بگذارد تا جايي حقيقت ندارد. امروز اگر نمي توان ٪100 حقيقت يك موضوع را در انترنت يافت ولي مي توان نيم يا بيشتر از نصف معلومات را دريافت كرد. مشكل اينست كه هر آنچه كه بر خلاف منافع پشتون نوشته شده باشد يا دروغ گفته مي شود يا نامكمل. اين است منطق شما ها. در شخصيت شما ها يك خصوصيت مهم مردي و شهامت كه آن پذيرفتن حقايق است وجود ندارد. واقعآ شرم آور است.
البته گفته هايم متوجه كوشان است.
omarzoy
14.02.2008
ګرانو پښتنو!
دی دخر اسان (خر او اسونو)دتبېلې اوسېدونکی ځان بولي، نو ځانونه پرې مه
ستړي کوئ٠ دو :lol: ی او ددوی په څېر نور فاشيستان دخر او اس په څېر کوتک
غواړي چې فغان ترې وباسي٠
په پښتني غیرت
omarzoy
14.02.2008
ګرانو پښتنو!
ښاغلی بهرام خو ځان دخراسان (خر او اس) راپېژني٠نو دوی او ددوی په څېر نور
غوجلیان فاشيستان (خر،اسانيان) په خبره نه پوهېږي او کوتک غواړي چې
کوکارې يې ووځي٠ نو اوښ ته رباب وهل څه ګټه نه لري ٠ خر،اسانيان په
فاشيستي فکرونو کې ډوب دي ٠ سر خوږول پرې پکاررنه دي ٠
هيله لرم چې دپاڼې چلوونکی زما ليکنه ليرې نه کړي٠
دپښتنو دبرياليتوب په هيله :!:
shokoor
15.02.2008
نوشتهء پروفيسور احسان يارشاطر
برگردان: سالم سپارتک
کشور ما را فارس بناميد نه ايران
زبان ما Persian نام دارد نه Farsi
حکومت فارس در سال 1935 ميلادی از همه کشورهايی که با آنها روابط ديپلوماتيک داشت، تقاضا کرد تا پس از اين فارس را به نام «ايران» ياد کنند. اين تغيير نام که بر بنياد درک نادرست ناسيوناليستی صورت گرفت، يک اشتباه بزرگ بود. گفته ميشود که پيشنهاد برای اين تغيير نام از جانب سفير آن وقتِ فارس در جرمنی مطرح شده بود که خود سخت زير تاثير نازيها رفته بود. در آن زمان جرمنی در تب نژادپرستی ميسوخت و خواهان بهبود روابط دوستی با کشورهای به اصطلاح «آريايی نژاد» بود. گفته ميشود که برخی از دوستان جرمنی آن سفير، او را به اين متقاعد ساختند که چون با به قدرت رسيدن رضاشاه، فارس صفحهء نوينی از تاريخ خود را گشوده و خود را از زير نفوذ شوم بريتانيا و روسيه رها ساخته است که مداخلات شان در امور ايران به خصوص در دوران زمامداری قاجارها آن کشور را فلج کرده بود، اينک بسيار درست خواهد بود که منبعد کشور فارس به نام اصلی اش يعنی «ايران» ياد شود. اين نه تنها آغاز نوينی به شمار آمده و عصر جديدی از تاريخ فارس را به جهانيان نشان خواهد داد، بلکه همچنان نژاد آريايی باشنده گان آن را برجسته خواهد ساخت؛ زيرا نام «ايران» با «آريايی» قرابت و پيوند دارد و از آن اشتقاق شده است.
حکومت فارس از اين تملق گويی خشنود شده و به دام جرمنها افتاد. همان بود که وزارت خارجهء فارس يادداشت متحدالمالی (Circular) را به همه سفارتخانه های خارجی در تهران گسيل داشت و تقاضا کرد که منبعد آن کشور را به نام «ايران» ياد کنند. اصول ديپلوماسی ايجاب ميکرد که اين تقاضا برآورده شود. همان بود که نام «ايران» در مراودات رسمی ديپلوماتيک و مواد خبری پا به عرصهء ظهور گذاشت.
در آغاز واژهء «ايران» نزد جهانيان طنين بيگانه يی داشت و بسياری از آنها نميتوانستند رابطهء آن را با فارس درک کنند. بعضی ها چنين فکر ميکردند که شايد «ايران» يکی از کشورهای نوبنياد مانند عراق و اُردن باشد که از فروپاشی امپراتوری عثمانی به وجود آمده است و يا کشوريست در افريقا يا جنوب شرق آسيا که تازه استقلال خود را به دست آورده است. حتی اغلباً آن را با عراق به اشتباه ميگرفتند که خود در زبانهای خارجی يک هويت تازه بود. نام نو کشور نتوانست پيوند نژادی و خونی فارس را با غرب نشان دهد، اگر نشان داده ميتوانست هم، معلوم نبود که اين کار برای فارس چه مفادی داشت. برعکس، نتيجه آن شد که اغلباً «ايران» را يک کشور عربی و يا عربی زبان می انگاشتند. گذشت زمان و همچنان رويدادهايی مانند اشغال کشور در سال 1941 توسط قواي متحدين، ملی سازی صنايع نفت در زمان مصدق، همه و همه، نام کشور را در عناوين مطالب خبری و مطبوعاتی جهان قرار دادند و آرام آرام نام «ايران» در مجموع پذيرفته شد و واژهء «فارس» (Persia) به طور نسبی از استفاده افتاد؛ هرچند که اين پروسه در بريتانيا کُندتر از ايالات متحدهء امريکا بود.
برگزينی نام «ايران» بدون شک اعتبار فرهنگی کشور را خساره مند ساخت و ضربهء مدهشی بر منافع درازمدت آن وارد کرد. نزد تحصيلکرده گان در همه جا، نام «فارس» احساسات دلپذيری را در ذهن زنده کرده و ميراث فرهنگی اين کشور را برجسته ميسازد. در همه جا از هنرهای فارس، ادبيات فارسی، قالينهای فارس، ميناتور فارس، مساجد فارس و باغهای فارس حرف زده ميشود که همهء اينها نشان دهندهء ظرافت عمومیِ ذوق و فرهنگ ماست. اين نيز درست است که واژهء«فارس» در ذهن غربيها حوادث تاريخی مانند جنگهای فارس با يونان را زنده ميسازد و هم اين مطلب را به ياد می آورد که فارس سرزمين پادشاهی مطلق العنان و يونان مهد دموکراسی بود. حتی در اين صورت نيز «فارس» تصويری از يک کشور ضعيف و عقب مانده نی، بلکه از يک امپراتوری پرقدرت را در اذهان زنده ميسازد. اين نيز به سود واژهء «فارس» است که در تورات آمده است که کوروش پادشاه فارس، يهودی ها را از اسارت بابل نجات داد و به آنان کمک کرد تا معبد ويران شدهء يورشليم را دوباره اعمار کنند.
برعکس، نام «ايران» هيچ يک از خاطرات بالا را در ذهن جهانيان زنده نميسازد. در زبانهای ديگر، غير از فارسی، «ايران» يک واژهء ميانتهی بوده و نشان دهندهء کشوريست بدون گذشته يا بدون کدام فرهنگ خاص. در عصری که همه کشورها برای ايجاد تصوير يا سيمای مناسبی برای خود در جهان، پول زيادی را خرج ميکنند، کشور فارس برعکس کاری کرد تا خود را از تمام شهرت و تاريخ پرغنايش محروم سازد. مقامات رسمی فارس که در سال 1935 ميلادی اين تصميم را اتخاذکردند، نتوانستند درک کنند که بسياری از کشورهای دارای تاريخ کهن در زبان خودی به يک نام و در زبانهای ديگر به نامهای ديگر ياد ميشوند. اگر لحظه يی می انديشيدند، شايد درک ميکردند که اگر يونان، Egypt (مصر) يا چين از ديگران مطالبه ميکردند که منبعد کشورهای شان را به ترتيب به نامهای هيلاس، مصر يا ژونگو ياد کنند، اين کشورها افتخارات زيادی را از دست ميدادند. نام «Egypt» بلافاصله خاطره در بارهء اهرام، خط هيروگليف، لوحه ها و ديگر آثار باارزش و پردرخشش تاريخی را در اذهان زنده ميسازد، درحاليکه خارج از کشورهای اسلامی، نام عربی «مصر» همان ارزشها را به ياد نمی آورد.
خسارات ناشی از تغيير نام کشور به هموطنان متفکر و انديشه ور ما از همان آغاز معلوم بود. محمد علی فروغی، يک دانشمند با وجهه که در سال 1941 صدراعظم شد، اين خسارات را با اين جملهء مشهورش خلاصه کرد: «ما با يک حرکت قلم، نام شناخته شده و مشهور را به چيزی ناآشنا مبدل کرديم.» با گذشت زمان پيامدهای ناگوار اين تغيير نام هرچه آشکارتر شدند.
سرانجام، در تابستان سال 1959 ميلادی کميته يی برای بررسی پيشنهاد يکی از نويسنده گان مبنی بر تغيير دوبارهء نام کشور به وجود آمد. اين کميته متشکل بود از دولتمردان و دانشمندان شهير اعم از: سيد حسن تقی زاده، يکی از مشروطه خواهان برجسته و سخنگوی سنا، علی اکبر سياسی، رئيس افتخاری دانشگاه تهران، سناتور عيسی صادق، در گذشته وزير آموزش و پرورش و رئيس مکتب عالی پداگوژی تهران، سناتور علی دشتی، اديب و نويسندهء شهير و عبدالله انتظام، رئيس شرکت ملی نفت. نگارندهء اين سطور [داکتر احسان يارشاطر] نيز عضو آن کميته بود. اين کميته گزارشی را برای حکومت تهيه و پيشنهاد کرد که نام کشور دوباره تغيير داده شود و از تمام کشورها خواسته شود تا فارس را به همان نامی ياد کنند که در زبان شان در گذشته رايج بود (در انگليسی Persia، در جرمنی Persien و ازاينگونه- تبصرهء مترجم). حسين اعلی، وزير دربار که رياست آن کميته را به عهده داشت، اين پيشنهاد را به شاه تقديم کرده و تأييد او را نيز اخذ کرد. سپس به وزارت امور خارجه وظيفه داده شد تا آن فيصله را در عمل پياده کند. اما وزارت خارجه اين کار را با دلسردی و به طور نيمبند اجرا کرد: اين تقاضا را مطرح نساخت که به طور بلااستثنا آن کشور را به نام «فارس» (Persia،Persien وغيره) ياد کنند، بلکه به سفارتخانه های خارجی پيشنهاد کرد که ميتوانند آن کشور را به نام عنعنوی آن ياد کنند. اما در آن زمان نام ايران نزد جهانيان تا حدودی رواج يافته و معمول شده بود. حتی برخی از ايرانيان، آنهايی که از يکسو اطلاع نداشتند که نام فارس در سراسر جهان تصور دربارهء يک فرهنگ پرغنا را در اذهان زنده ميسازد، و ازجانب ديگر نشهء مزايای هويت اتنيکی نهفته در نام ايران، هنوز از سر شان نپريده بود، استعمال نام ايران را به خصوص در مراودات شان با خارجيها ادامه دادند. همچنان شايان يادآوری است که اصلاً نامهء متحدالمال وزارت خارجه کاربرد هردو نام يعنی «فارس» و «ايران» را اختياری ساخت. در مطبوعات رسمی که بعد از سال 1959 در خود فارس به نشر ميرسيد، گرچه از هردو نام استفاده ميشد، با آن هم کاربرد نام «ايران» بيشتر بود.
يکی از پيامدهای بسيار ناگوار استفادهء دوامدار از نام «ايران» و بيگانه گی آن با فارس اين است که در همين تازه گيها در زبان انگليسی برای نشان دادن زبان ما به عوض واژهء «Persian» واژهء «Farsi» رايج ساخته شده و معمول شده ميرود. درنتيجه، شايد به زودی ما شاهد آن باشيم که پيوند ميان «Persian» و «Farsi» و حتی «ايران» در عباراتی ماند «Persian poetry» (اشعار فارسی) و «Persian literature» (ادبيات فارسی) صدمه ببيند. اگر ما بر استعمال واژهء «Farsi» به جای «Persian» پافشاری کنيم، آن روز چندان دور نخواهد بود که جهانيان فکر کنند که فردوسی، رومی و حافظ گويا در کدام زبان مرده سخن گفته اند، يعنی زبانی که زيباترين و دلپذيرترين بخش ادبيات جهانی در آن نوشته شده است، گويا يک زبان مرده است. اگر واژهء «Persia» در زبان انگليسی به حيث يگانه نام کشور ما باقی ميماند، هيچ کسی ضرور نميدانست که واژهء ناآشنا و پرمدعای «Farsi» را به زبان انگليسی وارد کند و به عوض واژهء آشنای «Persian» به کار برد تا بر انگليسی زبانان فضل فروشی کند که نام زبان ما «Persian» نی بلکه «Farsi» است.
ما نبايد تاثير ناگوار آن خارجيان نابلد، همان سازنده گان کورسهای فارسی، دوبله کننده گان فلمها، ترجمانان؛... کارگردانان، رساله نويسان و پيروان کم صلاحيت ايرانی آنها را ناديده بگيريم که با شيفته گی در زبان انگليسی به عوض واژهء «Persian» واژهء «Farsi» را به کار ميبرند و با مباهات ميگويند که اين زبانيست که در کشوری به نام ايران به آن حرف زده ميشود و فراموش ميکنند که زبانی که خيام در آن رباعی سروده است، در دوام چندين قرن زبان عمدهء ادبی در نيم قارهء هند بود و در واقعيت امر زبان عمدهء ادبی و اداری در سراسر کشورهای شرقی جهان اسلام بود.
استعمال نام «ايران» برای کشور و واژهء «ايرانی» برای همه آنچه که به اين کشور مربوط است و تعلق دارد، همچنان نوعی سردرگمی اصطلاحی (ترمينولوژيک) را ايجاد کرده است. اصلاً واژهء «ايرانی» وسعت بيشتری نسبت به واژهء «فارسی» دارد و دربرگيرندهء چندين زبان به شمول کُردی، پشتو، بلوچی، اُسِت (Ossetic)، فارسی، پارتی، سُغدی و همچنان بسيار زبانهای ديگر قديمی و معاصر است. همچنان واژهء «ايران زمين» به کشورهايی اطلاق ميشود که در آنها مردمان ايرانی زبان به سر ميبرند و نه تنها دربرگيرندهء فارس بلکه همچنان تاجکستان، افغانستان، بلوچستان و اُسِت (Ossetia) است و در زمانه های بسيار قديم و در قرون وسطی همچنان دربرگيرندهء سُغديانه، خوارزم، پارت وغيره بود. به همين دليل اتخاذ نام «ايران» برای کشور «فارس» مرز تفاوت ميان مفاهيم مختلف را مغشوش و مبهم ساخته و نوعی سردرگمی را به ميان می آورد.
اکنون ايجاب ميکند که حکومت فارس از همه جهانيان تقاضای رسمی جدی تر بکند تا در مورد کشور ما و زبان ما همان نامهای عنعنوی را استعمال کنند (طور مثال در انگليسی آن کشور را «Persia» و زبان فارسی را «Persian» بنامند- ت. مترجم). «ايران» و «Farsi» واژه های خوب و دلپذير استند، اما تنها در زبان فارسی. در اين ميان تمام آنانی که زبان فارسی، تاريخ فارس و ادبيات فارسی را فرا ميگيرند و آنانی که در اين باره مينويسند، امريکايی استند، بريتانيايی و يا ايرانی، بهتر است منتظر تقاضای رسمی حکومت ايران نباشند و از همين اکنون به زبان انگليسی، کشور ما را تنها به نام «Persia» و زبان ما را تنها به نام «Persian» ياد کنند. کشور ما يا زبان ما را به نامهای ديگر يادکردن، به معنای زيان رسانيدن به شهرت کشور و فرهنگ پرغنای آن خواهد بود.
اين هم مضحک است که کشور ما بسيار بجا بالای آن پافشاری ميکند که خليج فارس به همان نام معروف تاريخی خود ياد شود تا بر رابطهء تاريخی آن با فارس تأکيد شود؛ اما همزمان زيانهای بزرگتر و مهمتر ناشی از استعمال نام «ايران» به عوض «فارس» را ناديده ميگيرد.
http://www.khawaran.com/EhsanyarShater_Fars_Iran.htm
Bahram
15.02.2008
تغییر نام ایران هم خوبی هایی داشت و هم بدی ها. نظریات متقاوت وجود دارد که قابل بحث می باشد. ولی تغییر پارسی به فارسی به روابط با دنیا عرب و اسلام مرتبط می شود. اگر ایرانی ها از علاقه به جهان عرب و اسلام اندکی کم کنند، به ضرر شان نخواهد بود.
Re: ما كيستيم و اينجا كجاست؟
Nawabi
15.02.2008
[quote="Bahram"]ما كيستيم
و اينجا كجاست؟!
چرا چې ګپ شده سری تو تو بهرام استی واینجا افغانستان است
