د بېخوبۍ لاملونه او د حل لارې

 ځواب: د بېخوبۍ لاملونه او د حل لارې

د بېخوبۍ پېژندنه او اختلاطات:
د و رځنيو فعاليتونو د ستړیا د رفع کولو له پاره  دشپې له پلوه خوب د الله جل جلاله یو لوی نعمت دی چې هر انسان په یوه شپه او  ورځ کې ۶-۸ ساعته خوب ته اړتیا لري. خو ځينې کسان د ځینو لاملونو له کبله په دې برخه کې ستونزه لري چې د علتونو په پېژندلو  او د خپلو عاداتو په اصلاح کولو سره به د ښه او آرامه خوب له نعمت نه برخمن شو.
کله نا کله د زړه سوی، د ډیر کار له کبله ځان درد، د ډېر چای او کافي څښل، خپګان او نور ورځني لاملونه د بېخوبی سبب ګرځي چې ګذري بڼه لري او کومه روغتیایي ستونزه نه وي.
بېخوبي یا Insomnia هغه حالت ته ویل کېږي چې یو کس د ډېرې مودې راهیسې د ویده کېدو او یا ویده پاتې کېدو له ستونزې سره مخ وي.
بېخوبي انسان ته د راز راز روحي، عصبي او جسماني ناروغیو د پیداکېدو سبب کېږي لکه اندېښنه کول، پرېشاني، خپګان، د وینې فشار لوړېدل، د غړو عصبي دردونه او د ورځنیو دندو د اجرا کولو ستونزې، د اشتها کموالی، د تعقل او تفکر کمزوري، د شکرې د ناروغۍ او انتاني ناروغیو تشدیدېدل او داسې نور.

د بېخوبۍ اعراض او نښې:
۱- د شپې له پلوه د ویده کېدلو ستونزه او یا بیا بیا ویښېدل.
۲- سهار ډیر د وخته له خوبه ویښېدل.
۳- د ورځې له خوا په کړو وړو کې بدلون، د ستړیا، کار او ستونزې په وړاندې د زغم کمېدل، د ستړیا او خوب جن حالت احساسول.

د بېخوبۍ لاملونه:
۱- پرېشاني او اندېښنه: د دندې، ښوونځي، روغتیا، کورنۍ او نورو... په هکله پرېشاني او اندېښنه د دماغ د ډېر فعالیت سبب ګرځي چې بېخوبي پیداکوي.
۲- خپګان، ناهیلي او مړاوېتوب.
۳- وېره او ډار، روحي او نفسیاتي فشارونه.
۴- د پاروونکي درملو دوامداره کارول: د ناهیلۍ او مایوسۍ ضد درمل، کارټیکوسټیرویډ دواګانې، د وینې د لوړ فشار ضد درملونه، کافیین، نیکوټین، کوکیین، الکول، درد آراموونکي ځینې درملونه او نورو... دوامداره استعمال بېخوبي پیداکوي.
۵- د چاپېریال او کاري ساعتونو بدلون.
۶- د اوږدې مودې له پاره د خوب راوړونکو درملو استعمال د بېخوبۍ سبب ګرځي.
۷- روغتیایي ستونزې: لکه د بندونو درد، عصبي دردونه، سا لنډي، د تایرایډ غدې ډیر فعالیت، په نارینه وو کې د پروسټیټ غدې لویوالی چې د شپې له خوا د بیا بیا تشو متیازو کولو اړتیا پیداکوي، شکرې ناروغي، د سږو مزمنې ناروغۍ  او داسې نور.
۸- د شپې ډېر او یا نا وخته خواړه خوړل.
۹- د عمر زیات والی، د هارمونو په مقدار کې تغیر راتلل لکه په ښځو کې د میاشتینی عادت په وخت او یا د نه امېدوارېدو عمر کۍ.
۱۰- د خوب ځای او عادت کې بدلون.
۱۱- د خوب خونې ډیره تودوخه او یا یخه هوا.
۱۲- د خوب خونې ته د شور او آوازونو راتګ او یا د روښنایي شتوالی.
۱۳- د ورځې له پلوه د جسماني او فزیکي فعالیتونو کموالی او یا خوب کول.
۱۴-ډېره موده په خوړو کې د ځانګړو ویټامینونو، پروټینونو او منرالونو لکه مګنیزیم کموالی.

درملنه
که بېخوبي د یوې میاشتې او یا تر دې هم زیات ستاسو په ورځنیو چارو کې د ستونزو د راپیداکېدو سبب شوی وي
نو د لاندنیو لارښوونو په ټولو او یا کم تر کمه څو موادو عمل کولو سره به د ښه او آرامه خوب نه خوند واخلیء او کنه د خپل معالج ډاکټر په مشوره د موضوع په پای کې یاد شوي درمل وکاروﺉ.

الف- د ښه او آرامه خوب لارښوونې او سلوک:
۱- هره ورځ کم تر کمه نیمه ګهنټه ورزش اوجسماني فعالیت کول د شپې له خوا د آرامه خوب سبب ګرځي.
۲- هڅه وکړئ دورځې له پلوه ويده نه شئ  ددې لپاره چې  دورځې خوب دشپې خوب کموي. خو ښايي ووايو  چې د ورځې له پلوه د ماسپخین د لمانڅه نه مخکې،  نيم ساعته خوب  په سلامتيا کې مرسته کوي  او ستوماني کموي.
۳- منظم او مکمل خواړه چې د بدن اړین امینو اسیډونه، منرالونه او ویټامینونه ولري وخورﺉ.
۴- که د ځان درد او یا داسې کومه روغتیایي ستونزه لرۍ کوم چې د بېخوبۍ د لاملونو په برخه کې یادوونه شوې، د ډاکټر په مشوره درمل پیل کړﺉ.
۵- که ستاسو په اند د درملوپه ترکیب کې داسې پاروونکي مواد شته چې ستاسو د آرامه ویده کېدلو مانع ګرځي، له خپل معالج ډاکټر سره د درملو په هکله مشوره وکړﺉ.
۶- ترويديدو دوه ساعته مخکې هېڅ مه خورئ، ټلوېزیون مه ګورﺉ او د کیسو او ناولونو کتابونه مه لولیء.
۷- تر خوب مخکې ډير خوراک او څښاک مه کوئ او سپک ماښامنى وخورئ.
۸- د شپې له پلوه نيکوټين او کافين لرونکي مواد مه خورئ او تنباکو څکل پرېږدﺉ ځکه چې دا پارونکي مواد دي او  تاسو ويښ ساتي.
۹- هره شپه له ويدېدو دمخه داسې کار وکړئ چې ستاسوله خوب سره مرسته وکړي، د بېلګې په توګه  دګرمو اوبو حمام، مطالعه او آرامونکي تمرينات، د یو بل کس په واسطه د سر او ګېډې مساج، هغه څه دي چې له تاسو سره مرسته کوي چې ښه خوب وکړئ.
۱۰- هر ه شپه په ټا کلي وخت  بستر ته ولاړ شئ  حتي د رخصتۍ په ورځو کې هم همدا کار وکړئ.
 
۱۱- ځان لپاره دخوب  ښه بستره جوړه کړئ، د خوب خونه مو باید تازه هوا ولري، کله چې ستړي شوئ د خوب بستر ته ورشئ،  د خوب خونې ور وتړﺉ  او ټول څراغونه مړه کړئ ،ځکه چې رڼا د بې خوبۍ سبب ګرځي.
۱۲- که د خوب په خونه کې مو دېوالي ساعت وي، لرې یې کړﺉ ځکه چې تاسو سره د ویښیدو اندېښنه پیداکوي. غوره به وي چې د ویښېدو له پاره آلارم ساعت وکاروﺉ.
۱۳- که خوب نه درځي هڅه مه کوﺉ چې په زوره بیده شیء، د خپل بستر نه پاڅیء او داسې فزیکي عمل اجرا کړﺉ چې ستاسو د جسمي ستړیا او روحي آرامتیا سبب ګرځي لکه لمونځ او یا تلاوت کول.
۱۴- د شا په تخته او یا په ښې اړخ چې مخ مو کعبې شرېفې ته شي ویده شیء، او د ویده کېدلو په وخت کې د قرآن کریم تلاوت ته غوږ کېږدﺉ.
۱۵- د آیت کرسي، سوره فاتحې، سوره اخلاص، درود شریف او خوب دعا له لوستلو نه وروسته څو ځلي ژوره ساه واخلیء، آوسیلی وباسیء او په آرامه خواږه خوب ویده شیء.

ب- دواګانې: که د پورتنیو عاداتو په خپلولو سره سره تاسې د بېخوبۍ او یا آرامه نه ویده کېدلو نه شکایت لرﺉ، نو بیا د خپل معالج ډاکټر په مشوره له دغو درملو نه ګټه واخلیء.
1- Benzo Diazipines.
2- Nonbenzodiazipines.
3- Sedatives.
4- Antihistamines( Avil, Chlorphenireamine Maleate, …)

یا د شپې له خوا د ویده کېدلو د وخت نه نږدې دوه ګړۍ وړاندې یو له لاندنیو درملو نه  وخورﺉ.
1- Tab.Librax
2- Tab.Diazipma 5 Mg
3- Tab.Alprazolam 0.25 or 0.50 Mg

اخستنځې:
http://www.roghtya.com/index.php?id=31
http://en.wikipedia.org/wiki/Insomnia
http://www.well.com/~mick/insomnia/
http://www.medicinenet.com/insomnia/article.htm

ستاسو د روغتیا په هیله.
ستاسو ورور ډاکټر صداقت.