اسلام، اسلامي شرعه او د اسلام تاریخ
د اسماء الله الحسنى پښتو ژباړه
ع کريم حليمي
21.12.2010
بسم الله الرحمن الرحيم
(قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَيّاً مَا تَدْعُوا فَلَهُ الأَسْمَاءُ الْحُسْنَى) (الإسراء:110)
د الله صــفات
لمړی ـ د جـــــــــــــــــــــمالـــــــــــــــــي صـــــفــات ژباړه
جمالي صفات
ــــــــــــــــــــــ : یعني هغه اسماء او صفات چه د هغو څخه د خدای رحم او کرم او شفقت او محبت څرګندېږي
الرحمٰنُ : رحـــــــــــــــم کوونکی
الرحیم : «رحم کوونکی» د رحم لفظ د رحیم د هغه لفظ څخه راوتلی دی چه له هغه څخه کوچنی را پیدا کیږي له دېٖ کبله د اصل د لغت په لحاظ په دېٖ لفظ کښي هم د مربــیــانه محبت جذبه څرګندیږي
الرب : پالونکی
اللطیف : د لطف خاوند مهربان
العفو : معافوونکی او تېرېدونکی
الودود : محبوب محبت کوونکی مینه کوونکی
السلام : امن او سلامتی ، صلح او آشتي او د هر عیب څخه پاک او صاف
المحب : د محبت خاوند ، دمیني خاوند ، مینه کوونکی
المؤمن : امان ورکوونکی ، امن بخښونکی او د هرمصیبت څخه نجات
ورکوونکی او خلاصوونکی
الشکور : د خپلو نیکو بندګانو د نیک اوښه عمل قبلوونکی او خوښونکی
الغفور وَالْغَفار : معافوونکی ، د ګناه بخښونکی ، ژغورونکی او ساتونکی
الحفیظ والْـحافِظُ : حفاظت کوونکی ، ساتونکی ، ژغورونکی او ساتونکی
الوهاب : ورکړونکی ، عطا کوونکی ،وربخښونکی
الرازِق وَالرَّزَّاق : روزي ورکوونکی ، او د ودي او نشؤنماد لوازمو او سامان برابرو ونکی
الولي : دوست ، حمایتي یعني مرستیال او طرفدار
الرؤف : مهربان ، نرمي او شفقت کوونکی
نور بیا
ع کريم حليمي
22.12.2010
المقسطُ : د انصاف او عدل نیاد خاوند (نیاد: یعني بلا سختۍ )
الهادیُ : لیار ښوونکی ، رهنما
الکافیُ : د خپلو بندګانو د هر ضرورت د پاره بس او کافي
المجیبُ : قـــــــــــــبلوونکی د دعاگانو اورېدونکی
الحلیمُ : بردبار ، د بندگانو له بدیو څخه سترگی پټوونکی
التوابُ وَقَابِلُ التَّوْبِ : توبه قبلوونکی او د ګنهګارانو له ګناهونو څخه تېرېدونکی او بیا دباره د هغو خواته رجوع کوونکی
الحنانُ : د مور غوندي په بچو باندي شفقت کوونکی
المنانُ : احسان کوونکی
النصیرُ : مرسته کوونکی
ذوالطولُ : کرم کوونکی
ذوالفضلُ : د فضل خاوند
الکفیلُ : د بندګانو کفالت کوونکی
الوکیلُ : دبنده د ضرورتونو په غاړه اخیستونکی ، د بندګانو د ضرورتونو د پاره سامان برابروونکی
المقیتُ : روزي رسوونکی
المغیثُ : فریاد ته رسېدونکی ، فریاد اورېدونکی
المجیرُ : پناه ورکوونکی
المغنیُ ُ : ..........
جلالي صفـــــــــــــــــات
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ: یعني هغه اسماء او صفات چه د هغو څخه د خدای لوئی او کبریائي او شهنشاهي څرګندیږي.
بیا که ژوند باقي وو
ع کريم حليمي
23.12.2010
الملک و الملیکُ : بادشاه فرمانروا
العزیزُ : غالب چه د هیچا لاس پرېٖ نه رسیږي
القاهر والقهارُ : چه د هغه د حکم څخه هیڅوک نه شي وتلای ټول په خپل قوت سره په خپل قابو کښي ساتونکی
المنتقم : سزا ور کوونکی ، د بدو عملو جزا ور کوونکی
الجبارُ : د جبروت خاوند ، چه د هغه په مخ کښي بل څوک سانه شي کښلای یعني دهغهد حکم څخه څوک غاړه نه شي غړولای
المهيمنُ : په ټولو شاهد او ګواه او دلیل
المتکبرُ : د خپلي لویۍ ښووونکی ، د لویۍ خاوند ، سخت سزاورکوونکی
شدیدُ العقابِ : د سختي سزا خاوند
شدیدُ البطشِ : ډېر سخت نیوونکی ، یعني داسي ټینګ نیونکيی چه هیڅوک ورڅخه نه شي خلاصېدلای
تربیا
ع کريم حليمي
24.12.2010
د وحدانیت صفات
الواحدُ : یو
الاحدُ : یو
الوترُ : طاق یعني هغه ذات چه هیڅ جوړه نه لري
وجودي صفتونه
ــــــــــــــــــــــــــــ یعني هغه صفتونه چه د هغو صفتونو څخه د هغه د وجود بقاء دوام ، ازلیت او بیز والی څرګندېږي
الموجودُ : د وجود خاوند یعني هست
الحیُّ : تل ژوندی یعني غیر فاني
القدیمُ : هغه ذات چه له هغه څخه لومړی بل موجود نه وي یعني چه د همیشه څخه دی
القیومُ : چه په خپل قدرت ئې ټول کائنات په قبضه کښي راوستلی دی
الباقیُ : چه همیشه او تل د پاره د بقاء خاوند دی
الدائمُ : تل هو همیشه اوسېدونکی
الاولُ : هغه لمړی چه له هغه څخه لمړی بل ّهیڅوک نشته
الاخِرُ : هغه ورستی چه دټولو دفنانه وروسته به هم دی باقي وی
الکقدمُ : هغه ذات چه له ټولو څخه وړاندي دی
المؤخِرُ : چه له ټولو به ورسته پاته شي
الظاهرُ:چه دهغه وجود ښکاره او څرګند دی یعني د خپلو کارونو او قدرتونو په لحاظ ښکاره او څرګند دی
الباطنُ : چه پټ او مخفی دی( یعني هغه ذات چه د خپل ذات په لحاظ پټ دی )
بیا ، که ژوند وو
ع کريم حليمي
25.12.2010
عـــــــــــــــــــــلم : یعني هغه صفتونه چه هغه صفتونه دا حقیقت څرګندوي چه هغه له هر شی څخه خبر او په هر څه پوه دی
الخبیرُ : خبر لرونکی
العلیمُ : د علم او پوهي خاوند پوهېدونکی
عَلَّمُ الغُیُوبُ : کومي خبری چه هغه له ټولو څخه پټي دي په هغو ټولو پوهېدونکی
عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ : د زړونو په پټو رازو پوهېدونکی
السمیعُ : اورېدونکی
البصیرُ : لیدونکی
نوربیا ، که خدای کول
ع کريم حليمي
27.12.2010
المتكَلِِّمُ :خبري کوونکی یعني د خپل علم او ارادېٖ څرګندونکی
الواجدُ : موندونکی چه د هغه د علم څخه کوم شی ورك نه دی
الشهیدُ : حاضر چه د هغه د مخي څخه کوم سی غائب نه دی
الحسیبُ : حساب کونکی یعني د کومو شیانو علم چه د حساب په ذریعه حاصلولای شی ، یعني په وزن او مقدار هم پوهېږي او علم ورباندي لري
المحصیُ : شمېررونکی - یعني د کومو شیانو علم چه په شمېرلو حاصلېږي یعني اعدادو هم پوه دی
المدبرُ : تدبیر کوونکی ، انتظام کوونکی
الحکیمُ : د حکمت خاوند - د عقل خاوند . د ټولو كارونو په مصلحت سره کوونکی
المریدُ : اراده کوونکی ، د مشیت خاوند
القریبُ : نژ دېٖ چه د خپل علم په لحاظ ګویا ټولو څخه دی
ع کريم حليمي
06.01.2011
قـــــــدرت :
ـــــــــــــــــــــ یعني هغه صفتونه چه د هغو صفتونو څخه د هغه د قدرت وسعت څرګندیږي
الفاتحُ و الفتاحُ : د هر مشکل پرانستونکی او خلاصوونکی
القدیرُ والقادِرُ : د قدرت خاوند
المقتدِرُ : د اقتدار خاوند ـ چه دهغه په مخکښي هیڅوك ګړ نه شي کولای
القوِیُّ : زبر دست چه د هغه په مخکښي د هیچه وس نه چلیږي
المتینُ : مضبوط چه هیڅ کمزوری او ضعف او سستي او ناتواني نه لري
الجامِعُ : جمع کوونکی ، د متفرقو او خپرو شیانو را یو ځای کوونکی
الباعثُ : را پاڅوونکی د مړیو د قبرو څخه ، یا په نړۍ کښي د هر واقعې او پېښي او حادثې لمړنی محرک
مالكُ الملكِ : د سلطنت خاوند چه د هغه په مخکښي د هیچا هیڅ ملکیت نشته
البدعُ : د نویو نویو شیانو ایجاد کوونکی
الواسعُ : ځای ورکوونکی او ځایه وونکی چه هر شي ئې په خپل قدرت کښي ځای کړي دي او هر شي ته ئې ځای ورکړی دی
المحیطُ : احاطه کوونکی چه په هر شي ئې احاطه کړېده یعني هیڅ شئ د هغه د احاطې څخه نه دی وتلی
المحی والممیتُ : ژوندی کوونکی ـ وژونکی
القابض والباسطُ : راغونډوونکی او خپروونکی
المعزُّ والمذلُ : عزت ورکوونکی او ذلت ورکوونکی
الخافض والرافعُ : کښته کوونکی او پورته کوونکی
والمعطی والمانِعُ : ورکوونکی او منع کوونکی یعني ورکوونکی او نه ورکوونکی
النافع والضَّارُّ : ګټه رسوونکی او زیان رسوونکی يعني ګټه او ضرر دواړه د هغه په لاس او قدرت کښي دي
نوټ : لم يثبت بدليل صحيح أن "الضار" من أسماء الله تعالى
المبدي والمعیدُ : کوم شی چه پخوا موجود نه وي د هغه پیدا کوونکی ، او کوم شی چه د پیدا کېدلو نه ورسته فنا شوی وي د هغه شي بیا دوباره پیدا کوونکی
تر بیا
ع کريم حليمي
11.01.2011
تنزیهه :
ـــــــــــــــ یعني هغه صفات چه هغه صفات د هغه لوئی او کبریائی او پاکي او نېکي او دهر راز عیب او نقصان څخه د هغه پاکي او براء ت څرګندېږي
العَلِیُّ : د مرتبې خاوند
العظمُ : د عظمت خاوند
الكبیرُ : لوی
الرَّفیعُ : جگ
الجلیلُ : بزرګ
الکریمُ : شریف
الغنیُّ : بې نیاز
تر بیا پوري