نړيوال ښکيلاک او د لرو بر افغان دازادۍ غورځنګ

د ايران بله فرهنګي لومه

ehsas
28.03.2008

عزتمنو دوستانو، د ښاغلي حبيب الله غمخور نوې ليکنه مې د هغې د خاص اهمېت پخاطر د ټول افغان له لومړئ پاڼې څخه دلته د بحث فوروم ته را کاپي کړه ، زما
په اندپه هغې کې د ډېروحقايقو او کره وا قعېتونود راسپړلولامله پکار دي په دقيقه توګه ولوستل شي او که خوښه مو وي بحث دې پرې وشي٠

[size=24:56ad16c349][color=red:56ad16c349]د ايران بله فرهنګي لومه[/color:56ad16c349][/size:56ad16c349]

دمارچ پر ۲۴ مه مي دتاند په وزمينه پاڼه کي خبر ولوست چې : دفارسي ژبوهیوادونوپه غونډه کې دګډون لپاره دایران اوافغانستان وزیران دوشنبې ته روان شول . حيران پاته شوم چي دانوی نوم زموږ دهيوادلپاره له کومه شو؟ وړاندي مې په خبر کي تردې لاهم جالب ټکی ولوستل : دافغانستان،تاجکستان اوایران دبهرنیو اړیکودپراختیا لپاره غونډه کوي .

دایران دبهرنیوچارووزیر دایران،افغانستان اوتاجکستان دبهرنیوچارووزیرانودغونډې د اجنډا په هکله متکي زیاته کړه چې دمواصلاتو، ترانسپورت، انرژۍ اودفارسي ژبې د پراختیا په برخو کې د همکاریوزیاتېدا د دوی دغونډې اصلي هدفونه دي .

دیوه ګډ فارسي تلویزیون چې دسپوږمکۍ له لارې به خپرونې کوي،جوړول اود درو هیوادونودولسمشرانو دراتلونکې سرمشریزې داجنډا ټاکل هم دایران ،تاجکستان اوافغانستان دباندنیوچارووزیرانودغونډې په اجنډا کې شامل موضوعات دي .

دهمدې پاڼی په يوبل خبر کی راغلي دتاجکستان ولسمشرپه خپل وخت اوپه کامل ډول د درو هیوادونوترمنځ دلاسلیک شویوسندونوداجرا غوښتنه وکړه اوویې ویل لکه څرنګه چې موافقه شوې باید د درو هیوادونوګډ فارسي تلویزیون تاسیس او دسپوږمکۍ په وسیله دهغه خپرونې پیل شي .

موږ هيڅ وخت پر افغانستان داوسپنی کلا نه راگرځوو اونه هم ددې سره علاقه لرو چي زموږ هيواد په نړيوالو اېکوکي يوازي پاته سی . دټولي نړۍ دهيوادوسر ه ،خوپه ځانگړې توگه له جنوبي اوغربی گاونډيانوسره داړېکوپه ټولو برخو کې بايد له زيات احتيا ط اوغور نه کار واخيستل شی .

موږ له ايران اوپاکستان سره دناانډولواوخړوپړو مناسباتو لوي تاريخ لرو، له پاکستان سره زموږ اختلاف دډيورنډ پر منحوسه کرښه دی .دامسله ددي لامل گرځېدلې چي پاکستان دخپل جوړښت نه راپد ې خوا په افغانستان کي دهر ډول مداخلو اولاس وهنوڅخه استفاده کړېده . زموږ اختلاف دپاکستان سره پر خپل ځاي پاته دی اميدواريو دنوی حکومت په جوړېدوسره زموږ او پاکستان تر منځ خړ پړ مناسبات په دوستۍ اويوبل سره دهر اړخيزو همکاريو په روحيه بدل شی .

همدا سي غوښتنه دايرانی چارواکونه هم لرو ،مگر له بده مرغه ايرانی چارواکي دامريکا او اروپا سره دايران دټومی پروگرام پر سرد راولاړي شوی لانجي دښمنی دافغانانوپه خرابۍ اوبربادی کي لټوی .

همدا اوس څومره چي موږ ته پاکستان پرابلومونه پيداکوی ،ايران هم تر هغوي کم نه دی .

زه د افغانستان ،ايران اوتاجکستان دبهرنيو چارو دوزيرانو ددرې اړخيزو خبرو اوپه راتلونکی کښي ددغو هيوادو دمشرانوپر خبرو اودليدنې کتنې پر اجندأ کوم انتقاد نلرم ،يوازي دوه ټکی راته جالب اوغواړم دهغوپه هکله خپل نظر له درنو هيوادوالوسره شريک کړم .

۱ / افغانستان فارسی ژبۍ هيوادپه نوم يادول دپښتنو شتون اوډير والی تر سيوری لاندي راولي په افغانستان کي دومره وگړی دری ژبی ندي لکه په ايران او تاجکستان کي ،دافغانستان غوڅ اکثريت پښتانه اومورنۍ ربه ئې پښتو ده ،که دلته دافغانستان داکثريت ژبه مطرح وي بيانو داخبره دقيقه اوپر ځاي نده .

تاسو دواک فونډېشن راټول شويو معلوماتوته يوځل پاملرنه وکړی .

قومي جوړښت:

د افغانستان له پاره د واک فونډېشن د قومي جوړښت شپږ کلنې ( ۱۹۹۱ – ۱۹۹۶) سروې او څېړنې وښوده چې پښتانه په سلو کې د افغانستان د ټول نفوس ۶۲،۷۳ (دوه شپېته اعشاریه دري آویا)، تاجک ۱۲،۳۸(دولس اعشاریه آته دېرش)، هزاره ۹( نهه)، اوزبک ۶،۱۰ (شپږ اعشاریه لس)، ترکمن ۲،۶۹( دوه اعشاریه نهه شپېته) او ایماق ۲،۶۸( دوه اعشاریه آته شپېته) نفوس جوړوي.( وګورئ: د افغانستان قومي جوړښت، د افغانستان له پاره د واک فونډېشن شپږ کلنه، ۱۹۹۱-۱۹۹۶، سروې او څېړنه، د ساپی د پښتو څېړنو او پراختیا د مرکز چاپ، ۱۳۷۷ لمریز کال، پېښور).

د افغانستان له پاره د واک فونډېشن د سروې او څېړنې سلنې تر اوسه پورې د افغانستان د قومي جوړښت په اړه له ټولو بهرنیو اوکورنیو خپرو شویو سلنو نه درنې او د اعتبار وړ دي. څنگه کېداي شي افغانستان يو فارسی ژبۍ هيواد ونومول سی ؟

۲ / دتير کال راپدي خوا ايران په خپل ټول قوت ددې لپار کار کوی چي دافغانستان ،ايران اوتاجکستان يوه گډه تلويزيونی شبکه فعاله سی . ددې لپاره تاجکستان خپلي گټي اوموخی لري ،غواړي تاجکان دروسی پر ځاي فارسی ته مخه کړی . ايران غواړي دهمدې شبکې له لاري په خلاص لاس خپل سياسي اومذهبی تبليغ دگډ ی شبکې تر نامه لاندي تر سره کړی .

ددې لپاره چې روښانه شي ولي موږ دايران سره دکلتوري اړيکوپه هکله دولتی چارواکوته داحتياط څخه دکار اخيستلو يوصيه کوو؟

افغانستان د تاريخ په اوږدوكې د بېلابېلو هېوادونو او زبرځواکونو تر سياسي، پوځي او كلتوري يرغل لاندې راغلى دى . مگر افغان ولس په ډيره مېړانه اوسرښندنه د پرديو سياسي او پوځي يرغلونه پر شا تمبولي اوخوله ماتونکی ځواب ئي ورکړئ دی ،مگر ديو شمير هيوادود كلتوري يرغلونو اغېزې اونښانې تر اوسه لاپاته دی .

زه دکلتوريرغل پر ډولونو اوپخوانيو رېښو خبري نه کوم ،يوازي په افغانستان کي دايران لخوا دکلتوری يرغل تاثيراتو اوددي هيواد ددولتی اومذهبی چارواکو دوه مخی دوستۍ ته ځغلنده کته کوم .

ايراني پوهانو، ليكوالو،مذهبی رهبرانو اودوخت سياستوالو هېڅكله هم په افغانستان كې دفارسی ژبې دپراختيا لېوالتيا نده پټه كړې .

ښاغلی اسماعيل يون پخپله يوه په زړه یوري تحليلي ليکنه کښي ليکی : ((ايرانيان افغانستان خپله ژبنۍ او فرهنګي حوزه ګڼي، د فرهنګي او مذهبي اغېز د ساتلو تر سيوري لاندې غواړي د اوږدې مودې لپاره خپلې سياسي ګټې هم خوندي او ترلاسه كړي. له همدې امله له پېړيو راهيسې د ايران د هر وخت حكومتونو هڅه كړې، په افغانستان كې د سياسي لاسو هنې تر څنګ فرهنګي لاسوهنه هم وكړي .

په ايران كې مېشت اته ګوني شيعه ګوندونه چې له مذهبي او ژبني پلوه يې د دوى ايډيالوژي تعقيبوله، په خپلو ټولو امكاناتو يې ښه سمبال كړل او ډېر يې ونازول، ايران مېشتې شيعه مذهبي ډلې دومره زياتې د ايران تر اغېزې لاندې راغلې، چې د ايران مذهبي او سياسي مشران يې خپل مشران ګڼل او د هغوى پر مشرۍ يې وياړ كاو ه. د ايران حكومت له ژبني او مذهبي پلوه پر ايران مېشتو اته ګونو شيعه ګوندونو سربېره، له پاكستان مېشتي اسلامي جمعيت ګوند سره هم ښه اړيكي درلودل. له جمعيت تنظيم سره د ايران د خوږو اړيكو درلودلو د علت مركزي ټكى د هغوى ژبنۍ او فرهنګي لېوالتيا وه. ))

زموږ دهيواد يوبل پياوړی ليکوال میرعبدالرحیم عزیز دايران دلاس وهنو اوفرهنگی يرغل په هکله ليکی :

از سال ۱۹۷۹ بدینسو، سیاست خارجی ایران در افغانستان نظر به حالات سیاسی كشور ما تغییر خورده است. در مجموع ایران در جستجوی افغانستانی است كه نفوذ ایران در آنجا قابل پذیرش بوده، عمال شان در پست های حساس قرار گرفته و هرات به حیث حایل به نفع ایران شناخته شود. دهۀ هشتاد و بلاخص دهۀ نود، فرصت طلائی را برای نفوذ سازمان جاسوسی ایران در افغانستان مهیا ساخت. از اواخر سال ۲۰۰۱ بدینسو، ایران در تمام ساحات به سرعت در افغانستان به پیشروی خود ادامه داده است. هرج و مرج دركشوروموجودیت یك حكومت ناتوان درمركز، هر دوكشور همسایه و دشمن افغانستان، یعنی ایران و پاكستان را در موقعیت بی نظیر قرار داده است . نظام كنونی افغانستان نه قادر است و نه مایل كه جلو فعالیت های تخریبی ایران و عمال ایران را بگیرد. در نتیجه، افغانستان هویت فرهنگی و سیاسی خود را به نفع ایران خواهد باخت .

ایران در آغاز بیشترین توجه را در مناطق مركزی افغانستان و شعیه نشین هرات داشته كه این خود تشنج را بین شیعه و سنی در هرات دامن زده است. یكی از پالیسی های تثبیت شدۀ ایران در افغانستان دامن زدن و توسعه دادن اختلافات قومی و مذهبی در افغانستان است. اسوشیت پرس بتاریخ ۲۳ جنوری سال ۲۰۰۷، از قول رفیق شهیر رئیس مجلس محلی گزارش داد كه "حمایت ایران از هزاره هاه دست نشانده ایران كه در هرات روز افزون اند، به ظهور دوباره طالبان كمك می نماید. نظر به تحریكات ایران و فعالیت سازمان جاسوسی آن كشور در هرات، سال گذشته برخورد های شدیدی بین سنی ها و شیعه ها در هرات در گرفت."

مير عبدالرحيم عزيز دخپلی مقالې په يوبل ځاي ليکی : ایران نیز که در طول تاریخ چیزی جز کینه، نفرت و خشونت نثار ما نکرده در تلاش اعاده حیثیت و تلافی شکست های نظامی اش در برابر میرویس نیکه و اولاده او (که ان هم به استناد فرموده مورخ کم نظیر کشور شادروان غبار با «عسکر پښتون و ازبک و هزاره و تاجیک» یعنی تنها پښتون ها نی بلکه تقریبا همه ملیت های ساکن کشور مان) و بعدا احمدشاه بابا ابدالی، خواب ارام نداشته و در چاق کردن بحران سالهای اخیر دست کمی از پاکستان ندارد. اګر پاکستان بوسیله طالبان مسلح به کشتار افغانها و تخریب تاسیسات میهن ما میپردازند، ګروه دیګری قلم خود را برچه ساخته و در خوشخدمتی به بیګانګان به تفرقه افګنی و دشمنی بین ملیت ها و افروختن اتش فتنه جدید دامن زده و در صدد تخریب ویا بخشایش خاک و ارزشها و ثروت های فرهنګی ما به بیګانګان میباشند.

دوي هم لکه پاکستان په افغانستان کې خپل لاس پوڅۍ رژيم غواړې ،ځکه یې دهيواد په دننه کي دمذهبي او سياسي کړيو په منځ کي اړېکي ډيري دي . خبره داده چې ښاغلۍ احمدي نژاد پدې ښه پوهېږي چې (( غوا توره اوشيدې سپيني دي )) . که په افغانستان سوکاله ژوندوي ،دموکراسي پلې شي دخلکو په ژوند کښي دسترگوليدلی بدلون راشي ،بيانوپه ايران کي دچالپاره داخوندانواودتورتم رژيم چي نه دموکراسي اونه دعدالت اثارپکښي ليدل کيږي دقبول وړدی . بل دليل دادی که سپنتا اوښاغلی کرزی هرڅومره وعدې ورکړی هغودافغانستان تر ديپلوماتونوديپلومات اوترسياست والويي سياستوال دي اوپدي ښه پوهېږي چي اوس په نړئ اوسيمه کې تصميم بل څوک نسي .

لومړۍ : په افغانستان کې دامريکا او ناټو شتون اخوندي واک ته جدي گواښ بولي ،غواړي له دغه گواښه ځان وژغوري اودافغانانودوينوپه قيمت امريکاپه سيمه کښي ناکامه اوله سيمې وتلوته اړباسي .

دوهم : غواړي له دې لاري ځان په نړيوالو سياسي سياليو او سيمه کښي دنفوذ لرو نکي هيوادپه توگه مطرح کړي .

دريم : دداډول تبليغاتي فشارواوکړنو په پايله کښي غواړي له يوې خوا په سيمه کې امتياز تر لاسه کړي اوله بلې خوا دخپل اټومي پلان دپلي کولو په مقابل کښي نړيواله ټولنه نرمش ته اړه کړي ،يا يي لاقل مصروفه اوسرگردانه وساتی .

دزياتوبېلگو پر اساس ايران په افغانستان کښي دبې امنۍ او بهرني ځواکونو گونډه کولو ته ارام نه دي ناست . بيله دېنه ددوي له لپاره ژوند ناارامه دی ،هغوي خپلو پولو ته نږدې دهيواد په غربی اومرکزي ولاياتو کښي دجاسوسي جال غوړوي ،پخوانۍ دوستۍ او اړېکي تازه کوي تر څوپدې نامه چې په سيمه کښي معينه وزنه او نفوذ لري ځان مطرح اوخپله سياسي گټه ترلاسه کړي .

افغانان بايد پدې پوه وي چې احمدي نژاد يو سياسي څيره ده هغه ته تر هر څه دمخه دخپلي ډلي، ټپلي گټي ارزښت لری ، هغه دخپلوگټو په خاطر هر څه کوي دبېلگې په توگه که داحمدي نژاد هغه وروستۍ ليک چي دامريکا خلکو ته دخطاب په نامه خپورشو په يوځاي کي وايي : ((...همه از ترویج ارزشها و خصلتهای انسانی نظیر محبت، وحدت و همدلی، احترام به حقوق انسان ها و پشتیبانی از حق و انصاف و دفاع از انسانهای مظلوم در برابر زورگویان خرسند می‌شوند ولذت می‌برند. .....همه در خوبیها، درخدمت به یكدیگر بویژه در خدمت به محرومان و مظلومان میل مشترك داریم و از بیعدالتی ها، پایمال شدن حقوق انسانها و تحقیرها ناراحت می‌شویم . . . )) ريانووستي

خوپه مقابل کښي په خپل ټول قوت اوطاقت دسياسي مذهبي تبليغاتو له لاري تلاښ کوي چي افغانان په افغانستان کي دبهرنيور پر خلاف وجنگېږي ترڅوله هغوي سره دافغانانودسرپه قيمت ددوي دښمنی تر سره شی .

داڅرگنده خبره ده چې دوي دافغان ولس سره هيڅ ډول خواخوږي نلري .که داسي نه ده نو تاسو په ايران کښي له بېوزلوافغان کډوالو نه پرته ليدېنه چې شعيه دی اوکه سوني دايراني چارواکو دنارواکړنوقيصو ته غوږ شۍ :

يو مهاجر کډوال رمضانعلی شفیعی دافغانانو سره دايراني اخوت نه پردۀ پورته کوی ډله ايزو رسنيوته په خپل رالېږل سوی ليک کښي ليکې :

وای ازغم بی کسی

احتمال آن می رفت که باسردشدن وضعیت هوا،فشاربالای مهاجرین افغانی مقیم ایران ازسوی دولت ابران کاهش یابد (کم شود)وبرنامه بازداشت وردمرز آوارگان به دلیل برودت شدیدسرمای امسال درافغانستان ، ازطرف ایران به تعلیق انجامد.امامتاسفانه باکمال ناباوری وبدورازانتظار،سخت گیری وبازداشت مهاجرین افغانی مقیم ایران ،هرروزبیشترمی گردد.دولت ایران طرحهای متعددی جهت درتنگناقراردادن مهاجرین دراجرا گذاشته است.بعنوان نمونه به چندموردازاین طرحهااشاره می شود:

۱- اخذعوارض شهرداری. مبلغ اخذعوارض شهرداری دراستانهای ایران متفاوت است دراصفهان این مالیات برای هرنفرمبلغ 23000وبرای نوزادمبلغ 7000تومان می باشد ودربعضی شهرهای ایران این مبلغ بالای 100000تومان می باشد.

۲- اخذمبلغ 70000تومان بابت حق اجازه کار(البته فقط شغلهای سنگین). درجدیدترین اقدام دولت ایران برای تحت فشارقرادادن مهاجرین افغانی اعلام کرده است که هرگارگرافغانی باید(ماهانه یاسه ماه یکبار) مبلغ 70000تومان به دولت مالیات پرداخت نماید.

۳ /مهاجرین افغانی به هیچ وجه حق کارهای سبک پردرآمد(چه دولتی وچه خصوصی) راندارند.تنهامی توانند به کارها سنگین که ازطرف دولت معین می شود،کارنمایند.دراین موردازطریق مسولین مربوطه ایرانی گفته شده که کارهای سنگین که کارگرهای ایرانی قادربه انجام آنهانیستندبرای افغانیهااجازه کاردرهمان مورد، داده می شود....این بدان معنی است که مهاجرین افغانی مقیم ایران به یک حیوان بارکش بی زبان پنداشته شده است،که وظیفه آن فقط حمل بارهای سنگین ،بدون حق اعتراض می باشد.

ايران هغه هيواد دې چي په تيرو څو لسيزو کې کښي دافغانستان دسياسي او نظامي حالاتو په وړاندي بې طرفه او بي تفاوته نه دۍ پاته سوۍ .ايراني چارواکو په افغانستان کي دخپل سياسي ژبني او مذهبي نفوذ دساتلو لپاره خپلي ټولې اړيکي ساتلي دي ،دافغانستان په کورنيو چاروکي دايران دماهرانه لاسوهنو بيلگې يو عادي افغان ته هم معولوميږي .

په دغه نږدې څوکلوکښي زموږ په هيوادکې تر پښتو اوسوچه دري ژبې ، ايرانۍ فارسي په دولتي ادارو کي اوډله ايزو رسنيوکي ډيره داستعمال وړ گرځيدلې ده، حتا ځيني سياست وال خو لا بيخې په ايراني فرهنگ پوري ځانونه دومره په افتخار تړلي بولي چې په ښکاره له ايراني فرهنگ سره دخپلو اړيکو په څرگندلووياړي . داچې ايراني اخوندان وتوانيدلاي سوه زموږ داطلاعاتواوکلتور وزارت تر خپل تاثيرلاندي راولې پر دغه مسله دبحث په خاطر فکر کوم دافغان روڼ اندو خولې ستړي شوې .

دايران ددغو ټولو فرهنگي تيريو ،لاسوهنو ، په علمي او تاريخي اثاروکې دځان په گټه له سره اصلاح راوستلو، او نورو ډول ډول مداخلوباندي سترگي پټيږي .

په امريکا کې دافغانستان د اسلامی جمهوريت سفير ښاغلي طیب جواد دامريکا تايم له مجلې سره پر ځاي ويلي: ماهمسایگان خود را به اختیار خود انتخاب نکردیم .... ایران بطور فزاینده ای به یک قدرت خصمانه تبدیل شده است.

پر دې ټولو خبرو سربېره دادی يوځل بياغواړي دافغانستان ،تاجکستان اوايران په نامه تلويزيوني شبکه جوړه کړی .

موږ ئي همدا اوس وينو چي دافغانستان په ډله ايزورسنيوکي دايران نفوذ څومره پياوړی دئ ، ددې لپاره چې موږ ئې هغه تاثيرات کم کړو دوي نورهم لاسونه رااوږدوی .

هيوادوال دي خبروی چي ددې تلويزيونی چينل مرکز به په ايران کي وی ،يعنی دايران تر کاملي ادادرې لاندي به خپل پروگرامونه پر مخ بيايي .

بله خبره داده چي موږ يوازي پدې کي سره شريک يو چي درې واړه هيواونه دمسلمانو هيوادوپه نوم يادېږو،نور زموږ دريو واړو هيوادوتر منځ دټولنيز ،سياسي ،اقتصادي اوکلتوری ژوند په ټولو اړخونوکې ستر توپير ونه شته ، څنگه کېداي سي د تلويزيون خپرونې دی ددريو واړو هيوادو دليدونکو لپاره دمنلو وړ وي ؟

په لاندي ټکو کښې موږ يودبل نه توپير لرو :

۱ / دژبی په وبرخه کي :

لومړۍ زموږ دهيواد غوڅ اکثريت پښاتانه اومورنۍ ژبه ئي پښتو ده ،دبه پلوه دايران فارسي اوزموږ در ي ډير فرق سره لري ،هغه لغاتونه چې ه فارسی کي استعماليږي دری ژبی یرې نه یوهېږي اويايې استعمال ددري ژبې دجرړو ايستلو معنا لري . دبېلگې په توگه دالغاتونه : هواپيما، طياره

پزشكى ، صحى . بازرگاني ، تجارتي . خوابگاه ، ليليه . پالشگاه ، تصفيه گاه .شهروند ، باشنده .شهردار ، شاروال .مرز ، سرحد .دادگاه ، محكمه .فرودگاه ، ميدان هوايى .دبير ، مدير .آمار ، احصائيه اونور په زرگونه .

۲ / په دوديزه برخه کي :

هغه دوداودستور چې په افغانستان کي رواج لري اوموږ غواړو هغه وساتو دايرانيانو لپاره بېگانه دی ،دبېلگې په توگه : جرگه ،نرخ ،کورنی مناسبات . ايران دجرگې عنعنه نلري ،نرخ اوکورنی مناسبات يې دافغانانو سره لوي توپير لري .موږ نکاح تړو دوي کېداسي يوه ښځه صيغه هم کړی اوداسي نور ي برخی .

۳ / مذهبي برخه کي ځينی توپيرونه :

دمذهبی مراسموداجراپه بڼواومذهبی ارکانوتر منځ پوره توپير سره لرو. دافغانستان غوڅ اکثريت وگړی سونی مذهبه دی اودايران بيا شعيه مذهبه . ايران غواړي دشعيه مذهب لپاره تبليغ وکړی،خوپه افغانستان کي بيا دينی علما غواړي دمذاهيبوتر منځ انډول وساتي اوپردې خبره سربېره لوي اکثريت غواړی ددوي دمذهب (سوني مذهب) تبليغ وشي .دا انډول به څنگه ساتل کيږي ؟

۴ / دمذهبی ازاديوپه برخه کي هم زموږ او ايران تر منځ زيات تفاوتونه شته .

۵ / دبيان اوعقيدې آزادي په افغانستان کي تر يوسرحده تامين ده ،مگر په ايران اوتاجکستان کي بياد داسي ازاديوڅخه ولس محروم دی .

۶ / دسياسی فعاليت په برخه کي : په افغانستان دگوندونو اوټولنيزو سازمانو دسالم فعاليت لپاره دقانون له مخې لاره هواره شوېده ،پداسي حال کي چي په ايران او تاجکستان کي سياسي پرفعاليت بنديزونه شته او ټولنيزسازمانونه يوازي ددولتي پاليسۍ په رڼاکي ددولت لپاره فعاليت کولاي شي .

۷ / دبهرنيو اړيکو په برخه کي : افغانستان همدا اوس دامريکا ،انگلستان اوناټو غړو هيوادوسره تر ټولو زيات نږدې اړېکي لري ،مگر بل لورته ايران ددوي سره اختلاف لري اودا ختلاف کله کله ددښمن تر کچي رسېږي .تاجکستان هم دروسيې تر تاثيرلاندي يو هيوادپه توگه نشی کولاي له دغو هيوادوسره چي افغانستان نيک مناسبات لري ښې اړېکی ولري . دغه تلويزون به دجوړونکی ډلې کوم ډول بهرنۍ سياست تبليغوی اودچاپه گټه پاليسی به تعقيبوی ؟

۸ / په اقتصادي برخه کي :

دافغانستان ،ايران اوتاجکستان تر منځ لوړ توپير موجود دی ،ايران غواړي په يو اټومی قدرت بدل شي ،تاجکستان هم په اقتصادي لحاظ تر افغانستان مخکی دي . داناانډول توب به دتلويزيون په تبليغاتو کي څنگه ساتل کيږي اودابه دچاپه گټه تبليغات کوی ؟

داسي نور زيات توپيرونه شته ې خبري اوبحث ورباندي کېداي شی .له دې امله زه ددې تلويزيوني گډ چيينل جوړول يوازي د ايران په گټه اوددوي يوه بله فرهنگی لومه بولم . وسلام

په کابل کی په پوره جرئت او مینه ټول پوهاوی په پشتو ژبه

ehsas
30.03.2008

دامې نن د بېنوا پاڼې په ((ستاسو نظر)) بېلګه کې ولوستل، او دلته مې راوړل٠
څومره ښه وړانديز، راځئ چې همداسې ؤکړو!!!!!!!!!

[color=white:7d3042f4f4]یو بی لګښته پیشنهاد ټولو په پښتو مین هیوادوالو ته ،د پښتو ژبی د ودی لپاره د کابل ّپه ښار کی ټول خپلوان او ملګری دی ته وهڅوی چی په کابل کی په پوره جرئت او مینه ټول پوهاوی په پشتو ژبه وکی او دوستان دی ته تشویق کی چی خپلی لوحی هم د پښتو په ښکلی ژبه ولیکی ټر څو د کابل ښار په پښتو کولو کی خپله ونډه تر سره کو[/color:7d3042f4f4] - محمد عارف

jakarr
06.05.2008

سلام هایم را به همه تقدیم میدارم،
آقای lang ،
این را هم تماشا کنید تاتفاوت گمراه و گمراه کننده را خود در یابید :

http://video.google.com/videoplay?docid=-6525212711296659941

با احترام

Temor lang
07.05.2008

رابطهء دو ملت را از رابطهء دو دولت باید تفکیک کرد. دولت های ایران و افغانستان هیچکدام مردمی نیستند و نباید سیاست های نامعقول این دو دولت مردمان این دو سرزمین هم زبان و هم فرهنگ را از هم جدا کند.

mehman
07.05.2008

[quote:77dbf3c482="jakarr"] سلام هایم را به همه تقدیم میدارم،
آقای lang ،
این را هم تماشا کنید تاتفاوت گمراه و گمراه کننده را خود در یابید :

http://video.google.com/videoplay?docid=-6525212711296659941

با احترام[/quote:77dbf3c482]
بسیار مباحثۀ دلچسپ! رئیس جمهور ایران آقای احمدی نژاد در آغاز صحبتشان در پاسخ به سوال خانم لینا روز به حیدری به اصطلاح عام بی خلته فیر کردند که گفتند:
[color=blue:77dbf3c482]" می گن مهمان اومد اونقدر موند تا صاحبخانه شد " [/color:77dbf3c482]
واین هم شعر خانم روز به که از دهن یک مهاجر افغان در ایران حکایت میکند،
با کمال پوزش از آقای ادمین که این شعر قدری طولانیست:

رنج یک "اوفغونی"!: شعری برای مهاجران افغانی

لینا روزبه حیدری

با تو به درد دل می نشینم
ای همسایه!
تا شاید
آن حس انسان دوستی و عدالت را
که بنامش
از قران آیه بر می گیری
و بخاطرش
با دنیا به مجادله بر می خیزی
بر من تلاوت کنی و
خود را در آن بیابی

وقتی اشغالگری بیگانه
کشورم را به غارت برد
وقتی چمن زار سبز شهرم
به خون پدر و صد ها مثل او
به لاله زاری مبدل گشت
وقتی بمن گفتند که خدا و رسولی نیست
که ما زاده طبیعت ایم
وقتی قلم را بر دستم نهادند
و ناخن هایم را دانه دانه
کشیدند
تا خاکم را به نامشان امضا کنم
با اخرین رمق های مانده در تنم
رها کردم
خانه و شهر و کشورم را
و با نفس های آخر تا خاک تو خزیدم
به تو پناه آوردم
که بیرقت با نام الله آراسته است و
پیامت از مساوات ومهربانی
عدالت و تواضع
برادری و برابری
لبریز
به تو پناه آوردم تا شاید مردانگی مرا
در برابر ظلم
بستایی
و با مردانگی خودت
فرصت زندگی بدون ذلت را
به من ببخشایی
زبانت با زبانم آشناست
و مذهبت با اعتقادم هماهنگ
پنداشتم که برادر منی
پنداشتم که در خاک خدا
که من و تو آنرا با مرز تقیسم کرده ایم
به من قسمت کوچکی به سخاوت قلبت
به اجاره خواهی داد
و شریک دردهایم خواهی شد
تا روزی
که کشورم
آباد و آزاد گردد
وانگه
در افغانستانی بهتر
مهمانت خواهم کرد
بر دستانت بوسه خواهم فشاند
و ای برادر
از مهربانیت در اوج بیچارگیم
از دست گیریت در روز های نا امیدیم
با اشک و قلبی مملو از محبت
سپاسگذاری خواهم نمود
از فرط بی پناهی
به کشورت پناه آوردم
کودکی بودم که پایم با خاکت آشنا گشت
جوانیم را در کشورت گم کردم
زبانم را بفراموشی سپردم
"تشکر"هایم به "مرسی"
و "نان چاشت" ام به "نهار" مبدل گشت
شاعرم حافظ گردید و
از قابلی وچتنی و چای سبز
به زرشک پلو
و طعم شور خیار
و چای معطر سیاه
در پیاله های کمر باریک
با قند خشتی در کنار
عادت نمودم

در کشورت
بهترین و بدترین لحظه های زندگی را
به تجربه نشستم
پسرم در خاک تو چشم گشود و رضا نامیدمش
مادرم در بهشت رضای تو با دلی نا امید مدفون گردید
خواهرم با پسری از تبار تو عقد و نکاح بست و
در جنگ عراق برادرم
برای سربازانت نان پخت
صلوات فرستاد
و با افتخار عرق را از جبین زدوده و
بند سبز یا حسین را بر پیشانی گره زد
حال
پیریم را نیز در خاک تو
به تماشا نشسسته ام
سالهاست
که چنار وجودم
در گردباد حوادث خاک تو
به بید لرزانی مبدل گشته است
سالهاست
که نامم را بفراموشی سپرده ام و
لقب "مشدی"را بنامم گره زده اند
سالهاست که من دیگر آن کودکی نیستم
که با پای برهنه و قلبی مملو از وحشت برای سرپناهی
به تو پناه اورد
ولی تو
همان بی خبری هستی که بودی!
ولی تو
با آنکه فروغ چشمانم را با دوختن کفش هایت
با آنکه قوت دستانم را در غرس نهال در باغ هایت
با آنکه قامت استوارم را در بپا خواستن دیوار ها و ساختمان ها و خانه هایت
با آنکه صبر و تحمل ام را در شنیدن کنایه ها و کینه توزی هایت
به تباهی نشستم
هرگز برای لحظه ای
جرقه زود گذر انسان دوستی را
بر قلبت راه ندادی
هنوز هم
در فهرست تو"اوفغونی" ام و
در کتاب تو بیگانه
هنوز هم
مهربانی در قلبت برای مهاجری کوله بدوش
که چیزی بجز نجات از جنگ
از تو نمی خواست
که با دادن سالیان زندگیش
به همت و قوت دستانش
شهرت را آباد نمود
نیافته ای
و هنوز هم
با نفرتی سی ساله
احساساتم را ببازی میگیری

دروازه مکتب را بروی کودکم می بندی
بساطی را که نان شکم های گرسنه اطفالم بدان محتاج است
با لگد به جوی آبی می اندازی و
دست هایم را با تهدید "رد مرز" نمودن می بندی و
اشک هایی را که با خاک سرک های تو
بر چشمانم به گلی مبدل گشته
و امید را در نگاهم دفن می کند
با تمسخر می نگری و می گویی
"شما به حرف نمی فهمید"
هنوز هم
بر مظلومیت اطفال کربلا
زنجیر بر خود می کوبی و
بر یزد (یزید) و یزدیان لعنت می فرستی
از بی عدالتی دیگران سخن می گویی
ولی هرگز در صف های دکان ها
در داخل اتوبوس های شلوغ
حالت مشوش یک افغان را نمی بینی
که از ترس تو
اهانت های تو را
تلخ تر از زهر
فرو می بلعد و غرور خود را
پایمال احساسات تو میکند
تا مبادا
پنجه بر سمت اش دراز کرده بگویی
"به کشورت برگرد اوفغونی پدر سوخته"
می روم
ولی
درخت های سبز و بلند کرج
سرک های پاکیزه تهران
پارک های خرم و زیبا
خانه های مجلل بالا شهر
نان های گرم نانوایی
کفش های راحت چرمی
پتلون های زیبا و رنگارنگ
همه و همه
یاد مرا
رنج های مرا
نشان انگشتان مرا
عرق و سرشک ریخته از چشمان مرا
با خود به یادگار خواهند داشت
می روم ولی حاصل دست های این کارگر افغان
برای همیشه در رگ و پوست کشورت
جاویدان خواهد ماند
می روم
چه می دانی
شاید روزی تو
به دروازه شهر من محتاج گردی
وانگه
من به تو درس مهربانی را خواهم اموخت
وانگه
تو درد دربدری مرا خواهی چشید
وانگه
شاید یکبار
برای لحظه ای کوتاه تر از یک نفس
سرت را با پشیمانی
در مقابل عدالت وجدانت
خم کنی!
و فقط همان لحظه
قیمت ده ها سال رنج مرا
به آسانی
خواهد پرداخت!

با تقدیم حرمت

Temor lang
08.05.2008

شعر بسیار عالی بود. تشکر
قسمی که در بالا گفتم رهبران کنونی ایران مشتی از آدمان خود خواه هستند. جواب ریس جمهور ایران بسیار احمقانه بود. نتنها احمقانه بود که بسیار گستاخانه بود. همچو جمله ای به مردم افغانستان و به مهاجرین افغانستان و به کشور افغانستان یک اهانت و دشنام بود. من سخنان این جاهل نژاد را تقبیح می کنم. ایران در طول تاریخش همچو یک رهبر احمقی که حرف زدنش را نداند تجربه نکرده بود.

ولی با این هم نباید به حرف های همچو آدم های دم دار روابط دو ملت خراب شود چون همه ایرانی ها هم نظر احمدی نژاد نیستند. به همین دلیل روابط دو کشور را نباید از دید سخنان کرزی و احمدی نژاد تحلیل و درک کرد.

و.افغان
08.05.2008

[quote:68bc059991="Temor lang"]

ښاغلې تیمور لنګ !
په دا ډول ستاسو فکر غلط او بې اساسه دی، چې یواځې ددې خبرې مسئولیت مو داحمدي نژاد په غاړه ورواچوه :

بلکه دایران عام اکثریت ټولو افغانانو ته او په ځانګړي توګه درې ژبې افغانانو او هزاره ګانو ته ډیر په سپکه ګوري،
دلته مديني منورې ته هر کال له حج څخه پرته اویا زره ۷۰۰۰۰ ایرانییان راځي، چې زه يي ډیرو سره کښیناستلې یم، او د هغوي ډیرې خبرې مې اوریدلي دي، دوي ټول افغانان په خوله کې ډیره په سپکه اوړي
راړوي، ښکنځلې ورته کوي، داسې ښکنځلې چې دلته يي زه له حیا له وجهې نشم یادولي، په دې چې دوي اوس په ټوله نړۍ کې ځانونه یواځینۍ میړڼي بولي ،چې دامریکي مخې ته داتلانو په څیر راوتلي، او افغانانو ته پیغور و رکوي ، چې امریکانو تاسو سره څه او څه کوي؟؟
یو ورځ يي همدغسې ښکنځلې وکړي، سره له دې چې سعودی فوځ هم ولاړ وو، نو یو افغان پر ورپاڅید او له ستوني يي ونیو، او ځمکې ته يي راګوذار کړ، بیا خو ډیر بیغیرته هم دي، دټینګې هم نه دي، خو هر کله چې پوه شي چې وسعه مې درته جوړه ده نو بیا دې پاک خوري.

هر یو يي چې راشي، نو په ډیره سپکه لهجه ووايي، که ما در خونه ء خود چند دانه مزدور کار افغوني دارم

بیا وايي: چې افغونها از ما میخورند مینوشند ، ومثل غلام وار انها را استخدام میکنیم،

که ستاسو یاد وي، ایران کې چې یو فیلم خور شوې وې، چې په کې ښودل شوي وو، چې یو افغان په یوې ایرانۍ جلکۍ جنسي تیرۍ کوي، او ددغه فلم له نشریدو وروسته هر چیرته افغانان له ایرانیانو له خوا ته زوف کیدو په وهل کیدل، او ډیر يي دشړلو پر وخت ووژل شول ،
نو که ته دښاغلې له دهر څه سره سره په دې څیزونو سترګې پټوې، نو یا خو ایرانۍ يي، او یا دایرانیانو دخلوص او اخلاص لپاره خپله درې پلورې، چې ځان ایرانیانو ته نږدې کړې، خو که چیرې ایران کې اوسیږي، او دافغانستان دکوم ولایت اوسۍ، نو تاسو به ښه معلومه وي چې څنګه تعامل له افغانانو سره کیږي.

Temor lang
13.05.2008

افغان جاهل است. اگر افغان ها جاهل نمی بودند کشور شان آرام می بود. وقتی افغان جاهل شد و یکی به سر دیگر زد، ایرانی هم جرئت کرده عین کار را می کند. بیگانه وقتی احترامت می کند که تو به خود و مردم خود احترام نمایی.