د Wikipedia لخوا
دارنګه د په درځنونو علمي کتابونو په لیکلو، او د سلګونو برجسته زده کوونکو په روزنه لکه د مرتضی مطهری سره یې د خپل وخت سره سم د لودیځ مارکسیستي فلسفي ښوونځي سره په علمي توګه مبارزه کړې، او اسلامي فلسفې ته یې یو نوې ژوند ور وباښلې.
نيوليک[پټول] |
[سمادول] ژوندلیک
[سمادول] ښوونکي
[سمادول] فلسفه
[سمادول] شمېرپوهنه
[سمادول] اصول فقه
[سمادول] تألیفات او آثار
[سمادول] مشهورې لیکنې یې
علامه طباطبایي دوه عمده لیکلي اثار لری، چې یو یې په عربی ژبه د تفسیر المیزان په نامه تفسیر دۍ، چې د ۲۰ کلونو په موده کې یې په ۲۰ ټوکونو کې لیکلې. دا تفسیر تفسیر قران بالقرآن دی، یانې د قرآن تفسیر په قرآن کریم سره شوې. د طباطبایي دا اثر د سید محمد باقر موسوي همداني لخوا په فارسي (ایراني) ژبه ژباړل شوې.
بل مهم اثر یې د اصول فلسفه و روش رئالیسم په نامه دی.دا کتاب ۱۴ فلسفي لیکنې لري، چې په ۲۰مو او ۳۰مو لسیزو کې یې لیکلې دی، او مرتضی مطهری لخوا پرې د تطبیقي فلسفه په پل یې پرې لمنلیکونه او شرحه لیکې .[1]
په نورو آثارو شننې او څېړنې
- بدایه الحکمه:
د عقلي علومو د زده کوونکو لپاره د فلسفې یوه پراخه دوره ګرځېدلې.
- نهایه الحکمه:
دا کتاب د فلسفې د ښووندې لپاره یو ژور او لوړ اثر ګڼل کېږي.
- حاشیه بر کفایه:
د استنباط د قوانینو په اړه یو اصولي کتاب دی.
- د فرانسوي ختیځپوه هنري کوربان سره علمي بحثونو مشتمل کتاب.
د فرانسوي ختیځپوه هنري کوربان سره علمي بحثونو مشتمل دا کتاب د شیعه ګانو د څرنګوالي او د هغوي د ګروهي (عقیدوي) مسايلو په اړه دی.
- رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا:
دا کتاب چې اوس اوس د .... په نامه ژباړل شوې، د د درېګوني عالمونو په اړه علمي مباحثې لري، او د ځوانانو د ستونزو په اړه ښه ګټور توکي لري.
زده کوونکي
علامه طباطبايي په درځنونو زده کوونکي لري، چې زیاتره یې د ایران انقلابي اخوندان جوړوي. د نامتو زده کوونکو نومونه یې په لاندې توګه دی:
- امام موسی صدر
- مرتضی مطهری
- سید محمد حسینی بهشتی
- سید جلال الدین آشتیانی
- علی قدوسی (داماد علامه)
- سید مرتضی جزایری
- سید محمد حسین حسینی طهرانی
- محمد اسماعیل صائنی زنجانی
- عبدالحمید شربیانی
- غلامحسین ابراهیمی دینانی
- ابراهیم امینی
- عبدالله جوادی آملی
- حسن حسن زاده آملی
- علی میانجی
- محمد جواد باهنر(شهید باهنر)
- عباس ایزدی
- ابوطالب تجلیل
- عزالدین حسینی زنجانی
- سید عبدالله جعفری(تهرانی)
- علی سعادت پرور(پهلوانی تهرانی)
- دکتر جواد مناقبی (داماد علامه)
- محمدی گیلانی
- یحیی انصاری
- سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
- سید محمد باقر ابطحی
- سید محمد علی ابطحی
- سید مهدی روحانی
- حسین علی منتظری
- محمدتقی مصباح یزدی
- محمد مفتح
- ناصر مکارم شیرازی
- حسن نوری همدانی
- حسین نوری همدانی
- سیدابراهیم خسروشاهی
- سید محمد خامنهای
دارنګه یې په دېرو علمي غونډو کې ګډونونه کړي، چې نامتو ختیځپوه هنری کورباان سره یې هم ښې مباحثې کړی.
د شعر نمونه یې
همی گویم و گفتهام بارها | بود کیش من مهر دلدارها | |
پرستش به مستیست در کیش مهر | برونند زین جرگه هشیارها | |
به شادی و آسایش و خواب و خور | ندارند کاری دلافکارها | |
بجز اشک چشم و بجز داغ دل | نباشد به دست گرفتارها | |
کشیدند در کوی دلدادگان | میان دل و کام دیوارها | |
چه فرهادها مرده در کوهها | چه حلاجها رفته بر دارها | |
چه دارد جهان جز دل و مهر یار | مگر تودههایی ز پندارها | |
ولی رادمردان و وارستگان | نیازند هرگز به مردارها | |
مهین مهرورزان که آزادهاند | بریدند از دام جان تارها | |
به خون خود آغشته و رستهاند | چه گلهای رنگین به جوبارها | |
بهاران که شاباش ریزد سپهر | به دامان گلشن ز رگبارها | |
کشد رخت سبزه به هامون و دشت | زند بارگه گل به گلزارها | |
نگارش دهد گلبن جویبار | در آیینهٔ آب رخسارها | |
رود شاخ گل دربر نیلوفر | برقصد به صد ناز گلنارها | |
درد پردهٔ غنچه را باد بام | هزار آورد نغز گفتارها | |
به آوای نای و به آهنگ چنگ | خروشد ز سرو و سمن تارها | |
به یاد خم ابروی گلرخان | بکش جام در بزم میخوارها | |
گره را ز راز جهان باز کن | که آسان کند باده دشوارها | |
جز افسون و افسانه نبود جهان | که بسته است چشم خشایارها | |
به اندوه آینده خود را مباز | که آینده خوابیست چون پارها | |
فریب جهان را مخور زینهار | که در پای این گل بود خارها | |
پیاپی بکش جام و سرگرم باش | بهل گر بگیرند بیکارها |