غصه
 

ليکوال: عبدالفتاح عفيف

 طياره ژباړن: زاهد جلالي

 

يادونه: په روژه کې د غصه کيدو مشکل يو لوي مشکل دې چې تقريبا هريو ورسره مخ کيږي، که څومره هم د زغم والا سړي وي په ځنو مسائلو کې خپل تحمل له لاسه ورکوي، ما دا ليکنه وژباړله هيله ده په هر وخت کې په ځانګړې ډول په روژه کې لتاسو سره د غصې په کنټرولولو کې مرسته وکړي.

غصه له هغو بدو صفاتو څخه ده چې که چيرته په انساني نفس يا کومې بشري ټولنې مسلط شي د هغوي په ژوند کې به بدې اغيزې ولري او د خپلوۍ د اړيکو لمنځه وړل او داسې نورې  بدې پايلې لري.
کله چې يو انسان په غصه شي، خپل عقل له لاسه ورکوي او د وحشي حيوان په څير نپوهيږي چې څه وکړي او داسې فکر کوي چې په داسې بده طريقه به ځانته احترام باندې خلک قايل کړي او عزت او کرامت به تر لاسه کړي خو دى نپوهيږي څومره احمقانه او د جهالت کار کوي. دې کې شک نشته چې کوم انسان چې دا صفات لري لوي ضرر ځان ته رسوي، ځکه چې غصه د دښمنۍ او د حملې ښکارندويه ده او نرمي او حلم د انسان د عقل د پراخۍ او د انسان لويي ښيي، ډاکټرانو په څيړنو کې دې نتيجې ته رسيدلي چې غصه د انسان صحت ته ضرر رسوي، همدا ده چې اسلام له غصې څخه ځان ساتل د متقيانو او صالحينو له صفاتو څخه ښودلي ، څنګه چې الله جل جلاله فرمايې: (والکاظمين الغيظ والعافين عن الناس والله يحب المحسنين) سورت آل عمران آيت ١٣٤.
ژباړه: او چې زغمونکي د قهر دي (سره له قدرته) او عفوه کوونکي دي له خلکو (چې پري وکړي زياتى او ظلم) او الله خوښوي نيکي کوونکي.
غيظ د غصې وروستۍ مرحله ده او کظم غيظ يعنې د غصې لمنځه وړلو په معنى ده .
قران کريم نه يواځې د غصې په لمنځه وړلو امر کوي تر دې هم پورته امر کوي او د مقابل لورې په بښنه راته امر کوي او وايې چې احسان او نيکې ورسره وکړئ غصه تر هغې لمنځه نه ځې تر څو چې ځان پري زورور نکړو او په حق کې يې جفا ونکړو، او دا چې د غصې په وخت کې له حلم څخه کار واخستل شي او ځان کنترول کړل شي د اوچتو اخلاقو ښکارندويي کوي.
کله چې انسان غصه وي انصاف له لاسه ورکوي، د صحيح او غلط ترمنځ توپير نشي کولى، همدا ده چې د غصې په وخت کې فيصله له عدل او انصاف څخه ليري وي، د دې لپاره الله جل جلاله د غصې په وخت کې عفوه د مومنانو له صفاتو څخه شميرلي، الله تعالى فرمايې: (واذا غضبوا هم يغفرون) سورت الشورى آيت ٣٧.
ژباړه: کله چې په غصه شي هغوي بښنه کوي .
حضرت رسول اکرم صلى الله عليه وسلم د غصې په وخت کې د ځان کنترولولو ته يو ډول قهرماني ويلي، رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمايې: (ليس الشديد بالصرعة انما الشديد الذي يملک نفسه عند الغضب) رواه مسلم.
ژباړه: قهرمان هغه څوک ندى چې پهلوان وي مګر قهرمان هغه څوک دى چې د غصې په مهال ځان اداره او کنترول کړي.
د دې لپاره هغه څوک چې د ادب په برخه  د ټولنې پرمختګ  غواړي بايد خپل نفس د غصې پرمهال کنټرول کړي او دهر ډول غلطو احساساتو د اظهارولو څخه ډه ډه وکړى مخکې له دې څه بد اور د دوالى او يا يې وکړي ځان وژغوري او هرڅه د عقل سره سرته ورسوي او په دې ترتيب کولې شي له هغو ډيرو مشکلاتو څخه چې د غصې په پاى کې منځ ته راځي وژغورل شي.