دمحــــترم ډاکترصاحب روســـــتار تره کــــي مرکـــه
استاد روستار تره کی چې یوه نیمه میاشت په خپل هېواد افغانسان کې وه او اوس بیرته د خپل مهاجرت کور فرانسې ته راګرځیدلی موږ ورسره د هېواد پر حالاتو لنډه مرکه کړې چې د درانه استاد تره کي نه په منننې یې د دعوت درنو لوستونکو او مینه والو ته وړاندې کوو. د دعوت اداره
په دولسو کلونو کې، امریکا او ملګرو یی د طالبانو سره د جګړې تر نامه لاندې، په هغه جغرافیایی سیمه کي چه پښتانه په کښي اوسیږي، په وحشتناکه جنګي جنایتونو باندې لاس پورې کړي۔ دوي د انتخاباتو تر پلمې لاندې قومي لږکیو پورې تړلي جنگې جنایت کاران، د ولس په برخه لیک باندې واکمن وګرځول۔.پښتانه يي د سیاسي حق نه بې برخې کړل
:بزګر
تاسې چه د هیواد نه د یوه نیم میاشتني مسافرت څخه وروسته د مهاجرت کور یعنې اروپا ته بيرته راوګرځیدې هلته عمومي وضع څنګه وه ؟
: تره کي
په اقتصادي برخه کې د تجارتي پانګوالې نظام لمړني بنسټونه د ودې په حالت کې دي. خو د دولت د کنترول د نشتوالې له کبله اقتصادي پرمختګ وحشي بڼه غوره کړې ده ۔ د انجیوګانو فعالیتونه د هیڅ ډول قانون تر څارنې لاندې نه ترسره کیږې. د اقتصادې تړونونو په چوکاټ کې د بهرنیو پانګه والو سره مسلکي، تخصصي او ملي چلند نه کیږې ( د مثال په توګه د عینک د مسو د کان تړون د نیمګړتیاو له کبله، له سره تر کتنې لاندې نیول شوې ).
د جګړې په شرایطو کې وارداتي مافیایی اقتصاد د سیمې د هغو قاچاق وړونکو شبکو له خوا چه په واکمنې کې يي نفوذ موندلي اداره کیږي۔ دغه حالت دعام ولس او شتمنې طبقې تر منځ واټن رامنځته کړې۔ ښارونو ته د نا امنو سیمو څخه د کلیوالو د کډې له کبله، بیوزلی په يو ټولنیز ناورین بدله شوی ده. د آزاد بازار اقتصادي سيستم، چه پرته د ټولنیزو حقونو په پام کي نيولو نه، په افغانستان باندې تپل شوې دي د عام ولس ورځني ژوند يې له ستونزو سره مخ کړی دی.
د تجارت د بیلانس ناانډولي ( ۷ ملیارده ډالر واردات د ۵۰۰ ملیونو صادراتو په وړاندې ) په ډاګه کوي چه په افغانستان کې د تولیدي اقتصاد په برخه کې کار ندې شوې.
منځګړې طبقه (۴ ملیونه، د نفوس په سلو کې ۱۵) چه د دیموکراسي ستنې جوړوي د اقتصاد د نا اڼدولې ودې له کبله د پام وړ حضور نلري.
په ټولنیزو چارو کې بې له دې چه واقعیتونه په نظر کې ونیول شي، د ښځو حقونو ته د اروپا په ستندرد پام اړول شوې۔ خو په واکمنی کې د جګړه مارانو او مفسدینو د شته والې له کبله هغه بشري حقونه چه عدالت سره په تړاو کې دي، په څنګ شوي دي۔ جنګي جنایت کاران او د بشري حقونو ضد کسان د بهرنیو هیوادونو په ملاتړ د حکومتي امتیازاتو او غنیمتونو نه په ګټه اخیستنې سره آزاد او بې پروا چکر وهي۔ امریکا د دې په ځاي چه خپل جنگي ماشین وژونکې قوت د جنایت کارانو په وړاندې وکاروي د مقاومت د ځپلو په مقصد يي د دوي سره ګده جبهه جوړه کړې ده.
دیموکراسي چه د بي ۵۲ په وسیله ساتل شوې د بهرنیانو د وتلو نه وروسته ناڅرګند برخه لیک ته انتظار باسي.
قومي لږکیو پورې جنگي ډلي ټپلي بهرني اشغال ځانته تاریخي غنیمت ګڼي۔ دوي فکر کوي چه د بهرنیانو په وتلو سره بهرني ملاتړ او ورسره جوخت امتیازونه له لاسه ورکوي۔ له همدې کبله د اشغال او جګړې د اوږدیدو لارې چارې لټوي۔
د جګړې نه زیږیدلي فاسد اشرافیت، ټولټاکنو، د جګړې دوام او ورسره د اوسني نظام د بقا د لاسوند په توګه ګورې.
په کولتوری چارو کې د پام وړ بدلون محسوسیږي۔ د مطبوعاتو او میډیا آزادي د سیاسي شعور د ودې په مقصد ګټه وره ثابته شوې ده۔ خو په میډیا باندې د دولت د څارنې د نشتوالې له امله ځاي یی د بهرنیانو او په ځانګړې توګه د ګاونډیانو مالي، فرهنګي او سیاسی ملاتړنيولي دي او مطبوعات يي د ملي رسالت نه بې برخې کړې دي.
سیاسي دوکانداران او ټیکه داران چه د بهرنیو استخباراتي شبکو سره تړاو لري، میډیا چلوي۔
بزګر :
د سیاسی ائتلافونو د بازار معامله څنګه ارزوې ؟ د نوموړو ائتلافونو په اړه مدیا څه رول لوبوي ؟
تره کي :
په افغانستان کې د سیاسي شخصیتونو ډيره برخه د بهرني زر او زور زیږنده ده او دوي ته د بهرنیانو د ګټو په محور باندې جوړو شوو مصنوعي مخلوقاتو په سترګه کتل کیږي۔ بهرنیان روزل شوې کسانو ته د سیاسي تشخص په مقصد پیسې او تبلیغاتي امکانات برابروي۔ د هغه په بدل دوی د بهرنیانو د ستراتيژۍ په استقامت دریځ نیسي. که جګړه ماران لکه محقق او دوستم د فدرالیزم تر پلمې لاندې د افغانستان د ټوټه کیدو په اړوند د باندې غونډې جوړوي او خبرې کوي یا علي احمد جلالي د طالبانو په ضد د امریکا جګړه ایز سیاست په تآئید څه وایی، بي بي سي، امریکآ ږغ او خرڅه شوې کورنۍ میډیا لکه د آریانا تلویزیون په طرفه العین هغه تر تبلیغاتي پوښښ لاندې نیسي خو خپلواک او ملي شخصیتونو ته چه د اشغال او جګړی د بندیدو او د سولې د تآمین په اړه خبرې وکړي امکانات نه وربرابروي.
میډیا د بهرنیانو په لاس د سیاسي شخصیتونو د جوړولو یوه وسیله ده۔
سیاسي ائتلافونه د سیاسي تصنعي جوړ شوو شخصیتونو ترکیب ګنل کیږي چه د بهرنیانو په واسطه د ټاکل شوو ستراتيژیکو موخو د پاره د کړکیچ نه ډک سیاست بازار ته وړاندې کوې او د نړیوال نظامي ائتلاف د غوښتنې پر بنسټ په چټکۍ بدلون مومي۔ نوې ګوداګي لوبغاړي د نوې سیاسي نسخې او د نوې نوم او نشان سره ډګر ته ورننوځي۔ که موږ ومنو چه د ملک واک د افغانانو د لاسه وتلې دي، باید اعتراف وکړو چه د خپلواک سیاست په چلولو کی بې وسه یو.
بزګر :
تاسې د حکومتي چارواکو سره لیدنه کتنه وکړه که نه ؟
تره کي :
دا په وروستیو لسو کلونو کې هیواد ته زما دریم سفر وه۔ سفر د شخصي چارو د اجرآ په مقصد تنظیم شوې وو.
په اروپا او افغانستان کې زموږ د ملګرو له خوا د پنځه وروستيو کلنو راپديخوا د سولې د یو پروگرام په چوکات کې د ذیعلاقه اړخونو سره د خبرو اترو يو بهیر روان دي چه په کابل کې ورباندې لا ډير کار وشو.
د حکومتې چارواکو سره تماس ندې نیول شوې۔ دلیل یی روښانه ده۔ د کابل لاسپوڅې حکومت د سولې او جګړې په اړه د تصمیم نیولو واک نلري۔ حکومت د جګړه مارانو په قبضه کې ایسار دي۔ جنګي ډلي ټپلي سوله د خپل مرګ د فتوا په معني تعبیروي.
اوسمهال سوله د امریکا او د کابل واکمني د جګړه ایز دریځ سره په ټکر کې قرار لري.
بزګر:
امریکا ولې د سولې د پروسې سره مخالفت کوي ؟
تره کي :
د سولې سره د امریکا مخالفت ګن شمیر لاملونه لري۔ د هغې جملې نه :
ــ په یو قطبي نړي کې تر ډيري اندازې پورې سیاسي اخلاق، حقوق او د دیپلوماسۍ ضوابط د زور زیاتي تر اغیز لاندې حاشیی ته لویدلې دي. په افغانستان او عراق باندې یرغل او د سوریي په وړاندې د جګړې ګواښ ښئي چه امریکا جګړه د قاعدې او سولې د استثنآ په حیث منلې . دیپلوماسي او سیاست د امریکا په بهرني سیاست کې د پام وړ ځاي نه لري۔
ـ امریکایي نظامي او ملکي چارواکو همیشه ویلې چه موږ تر هغه وخته پورې جګړې ته ادامه ورکوو چه د وسله والو مخالفینو جنگي وړتیا کمزورې شي۔ د سولې په راتلو سره په افغانستان کې د امریکا د نظامي حضور منطق له منځه ځي۔ په سیمه کې د افغانستان کنترول د « توپ د تختي» په حیث د امریکا د لاسه وځي۔
ـ په دولسو کلونو کې، امریکا او ملګرو یی د طالبانو سره د جګړې تر نامه لاندې، په هغه جغرافیایی سیمه کي چه پښتانه په کښي اوسیږي، په وحشتناکه جنګي جنایتونو باندې لاس پورې کړي۔ دوي د انتخاباتو تر پلمې لاندې قومي لږکیو پورې تړلي جنگې جنایت کاران، د ولس په برخه لیک باندې واکمن وګرځول۔.پښتانه يي د سیاسي حق نه بې برخې کړل۔
امریکا سوچ کوي چه که د سولې د پروسې په پایله کې طالبان د واکمني د یو اړخ په توګه مطرح کیږي، په افغانستان کې به امریکا سره یو دښمن حکومت رامنځته او په سیمه کې به د امریکا ستراتيژیکې ګتې تر پوښتني لاندې راشي.
بزګر :
امریکا کابل لورې ته اخطار ډوله پیغام ورلیږلې چه د اکتوبر تر میاشتي پورې امریکا ته د نظامي هډې د جوړولو امتیاز په ورکولو کي بیړه وکړي. په دي اړه څه ویل غواړې ؟
تره کي :
په نوموړې پیغام کې د دیپلوماسي ژبه کارول شوې نده ۔ دا د ارباب او مزدور تر منځ د ارباب د قهر او تحکم هغه ژبه ده چه په منځني پیړي کې به مطلقه سلاطینو د مفتوحه مستملکاتو حکمرانان مخاطب ګرځول۔
امریکا پدې باندې پوهیږي چه د کابل اوسني واکمني د افغانستان د ملي ګتو جوګه کیداي نشي او باید د ټاکنو په وجه د ړنګیدو نه مخکې ورسره معامله وشي .
په افغانستان کې په نږدې راتلونکې ټاکنو کې د اوسني حکومت د ګمارل شوو کسانو نه د امریکا د ملاتړ ژمنه، امریکا ته د کابل حکومت په وړاندې د معاملې یو لاسوند ور په برخه کوي۔ کابل حکومت په قدرت کې د پاتې کیدو په بدل کي دیته چمتو کیږي چه امریکا ته د نظامي اډی امتیاز ورکړي . په پایله کې راتلونکې حکومت به چه احتمالاً د مقاومت سره د سولې زیږنده وی د یو انجام شوې عمل سره به مخامخ شي ۔
نظامي اډې امتیاز د بمباریو تر فشار لاندې ؟
نظامي اډې امتیاز د نیم ملیون بیگناه افغانانو د وژلو په بدل کي ؟
نظامي اډې امتیاز د افغاني ټولنې د ارزښتونو د ورانولو په ځاي ؟
د نښو نښانو نه څرګندیږي چه په یو قطبي نړۍ کې نظامي برلاسي امریکایی جنرالان د قدرت په نشه او مستي کې دومره ډوب کړې چه د مقاومت د ټوپک د شپیلي د اوریدو او د خپلو عسکرو د مړو د لیدو وړتیا يي له لاسه ورکړې ده۔
امریکا حق لري چه خپله غوښتنه یو افغاني ملي حکومت ته چه د وسله وال مقاومت په توافق جوړیږي، وړاندې وکړي۔
دلته دوه احتماله مطرح کیږي :
ــ د امریکا سره ستراتيژیک تړون که د افغانستان په تاوان وي، امریکا باید د هغه په لاسلیک کولو کې بیړه ونکړي۔ د سولې د پروسې نه رامنځته شوې واکمني به ټول هغه تړونونه چه د بهرنیانو د دیرش کلن اشغال په موده کې لاسليک شوې وي او په هغو کي د افغانستان ګټې د پامه غورځول شوې وي ملغي اعلان کړي۔
ـ که امریکا سره ستراتيژیک تړون د افغانستان په ګټه وي د افغانستان ولس او راتلونکی حکومت به ورباندې د تائید مهر ولګوي۔
بزګر :
د سولې پروسه کوم پړاو ته رسیدلې ده ؟
تره کي :
د سولې په وړاندې د کورنيو او بهرنيو جګړه مارانو نه یوه ګډه ناڅرګنده جبهه جوړه شویده۔ د جبهې د افغاني اړخ سروالې د کابل حکومت ( چه په کې جنگې جنایت کاران برلاسي لري ) په لاس کي ده. د جګړې بهرني ائتلاف د امریکا له خواه اداره کیږي۔ کورني جنگي ائتلاف د بهرني ائتلاف تر اغیز لاندې دي . په لنډه توګه د سولې کيلی د امریکا په لاس کې ده۔
امریکا به تر هغه وخته پورې سولې ته غاړه کینږدي چه د مقاومت جنگي پوتانسیل مات شوې نه وي. دا د امریکایی جنرالانو جنگي تاکتیک دي چه د کلاسیکې جګړې د تیوري په چوکات کې مطرح کیږي او د ملیشیایی جګړې سره سمونوالې نلري۔ په جګړه کې د امریکا د ناکامي اصلي لامل همدغه ده۔
امریکا په داسې شرایطو کي په جګړه باندې ټینګار کوي چه د جګړې بل لورې یعنې وسله والو مخالفینو په خپل دریځ کې د دیموکراسي، بشري حقونو او د ښځود حقونو په اړوند په کافي اندازه اعتدال راوستې دي او د جګړې دوام خپل منطق له لاسه ورکړې دي۔ خو امریکایی جنرالان منطق نه پیژني.دوي یو قطبي نړي ته د ټوپک د سوري نه کتنه کوي۔
بزګر :
ستاسې له نظره راتلونکې ټاکنې به تر سره شي که نه ؟
که ځواب منفي وي د تاکنو پرته به بل الترنتیف څه وي ؟
تره کي :
د راتلونکو ټاکنو په وړاندې تخنیکي، سیاسي او مالي ستونزې شته. د ټولو پروبلمونو سره سره ځیني کورنی او بهرنی کړی په دې باندې لنګر اچوي چه ټاکنې باید تر سره شي۔
د ټاکنو کورني پلویان د جګړه مارانو، فاسدو او معامله گرو دیموکراتانو نه جوړ شوې دي۔ دوي د ټاکنو د لارې خپل سیاسي ژوند ته دوام او مشروعیت ورکوي.
جنگي جنایت کاران او ملي خاینین د ټاکنو تر پوښښ لاندې د خپل راتلونکې سیاسي ژوند ضمانت ځانته برابروي۔
د ټاکنو بهرني ملاتړ کونکو ټاکنو ته په پروسه کې د ګمارل شوو کسانو په ګټه د لاسوهنې او د جګړې د دوام د وسیلې په توګه پام اړولي دي.
د منطق له مخې دیموکراسي باید د جګړې او جنایت په خدمت کې نه وي۔ ټاکني باید وځندول شي۔ یو لنډ مهال حکومت چه د وسله وال مقاومت په توافق جوړیږي بايد د راتلونکوټاکنو بند او بست وکړي۔
په افغانستان کې انتخابات د بهرنیانو په لاس د ستراتيژیکو موخو د تآمین په مقصد کارول کیږي نه نظام ته د دیموکراتیکي بڼي او مشروعیت ورکولو په نیت۔
ناتو غواړي چه په جګړه کې خپلې ناکامي د جعلي او تقلبي ټاکنو تر پردې لاندې پټي کړي. د جنګي جنایت کارانو او ملي خاینینو سیاسي ژوند ته مشروعیت ورپه برخه کړي۔ د دوي نه جوړه شوې ګوداګي واکمني څخه د بې پایلې جګړې لپاره کار واخلي۔
د دوکې او تقلب نه زیږیدلي حکومت باید :
ــ جګړې ته ادامه ورکړي
ــ د « خلیفه د کیسې» نه امریکا ته د نظامي هډې امتیاز وسپاري
ــ د جنګي جنایت کارانو او ملي خاینینو دوسیي د قربانی هدیرې کي ښخي کړي
ــ حکومت د کمزوري په حالت کې وساتي .
په افغانستان کې درې لسیزه جګړو د سیاستوالو یوه معامله ګره ډله چه په حق ورته « پنځمه ستنه» ویلې شو، د سیاست ډګر ته ورګډه کړه. دوي د حکومت په منځ کي نفوذ لري. د مافیایی شبکو سره په تړاو کې دي۔ د بهرنیو سفارتونو نه دستور العمل تر لاسه کوې، او دیته چمتو دي چه د بهرنیانو په مرسته د قدرت د ترلاسه کولو او ساتلو په بدل کي خپل ګور او ایمان خرڅ کړې. دغه ډله اوس د افغانستان سیاسي ستیژ د اشغالګرو قوتونو په مرسته په خپل انحصار کې لري۔ ټاکني چه د افغانستان د امنیت او سولې په وړاندې یوه توطئه ده، د همدغي ډلي تر کلکې څارنې لاندې تر سره کیږي۔
پاي
فرانسه
د اکتوبر ۵ ــ ۲۰۱۳ م کال
دوکتور م ، عثمان تره کي
له دعوت څخه په مننه
دمحــــترم ډاکترصاحب روســـــتار تره کــــي مرکـــه
استاد روستار تره کی چې یوه نیمه میاشت په خپل هېواد افغانسان کې وه او اوس بیرته د خپل مهاجرت کور فرانسې ته راګرځیدلی موږ ورسره د هېواد پر حالاتو لنډه مرکه کړې چې د درانه استاد تره کي نه په منننې یې د دعوت درنو لوستونکو او مینه والو ته وړاندې کوو. د دعوت اداره
په دولسو کلونو کې، امریکا او ملګرو یی د طالبانو سره د جګړې تر نامه لاندې، په هغه جغرافیایی سیمه کي چه پښتانه په کښي اوسیږي، په وحشتناکه جنګي جنایتونو باندې لاس پورې کړي۔ دوي د انتخاباتو تر پلمې لاندې قومي لږکیو پورې تړلي جنگې جنایت کاران، د ولس په برخه لیک باندې واکمن وګرځول۔.پښتانه يي د سیاسي حق نه بې برخې کړل
:بزګر
تاسې چه د هیواد نه د یوه نیم میاشتني مسافرت څخه وروسته د مهاجرت کور یعنې اروپا ته بيرته راوګرځیدې هلته عمومي وضع څنګه وه ؟
: تره کي
په اقتصادي برخه کې د تجارتي پانګوالې نظام لمړني بنسټونه د ودې په حالت کې دي. خو د دولت د کنترول د نشتوالې له کبله اقتصادي پرمختګ وحشي بڼه غوره کړې ده ۔ د انجیوګانو فعالیتونه د هیڅ ډول قانون تر څارنې لاندې نه ترسره کیږې. د اقتصادې تړونونو په چوکاټ کې د بهرنیو پانګه والو سره مسلکي، تخصصي او ملي چلند نه کیږې ( د مثال په توګه د عینک د مسو د کان تړون د نیمګړتیاو له کبله، له سره تر کتنې لاندې نیول شوې ).
د جګړې په شرایطو کې وارداتي مافیایی اقتصاد د سیمې د هغو قاچاق وړونکو شبکو له خوا چه په واکمنې کې يي نفوذ موندلي اداره کیږي۔ دغه حالت دعام ولس او شتمنې طبقې تر منځ واټن رامنځته کړې۔ ښارونو ته د نا امنو سیمو څخه د کلیوالو د کډې له کبله، بیوزلی په يو ټولنیز ناورین بدله شوی ده. د آزاد بازار اقتصادي سيستم، چه پرته د ټولنیزو حقونو په پام کي نيولو نه، په افغانستان باندې تپل شوې دي د عام ولس ورځني ژوند يې له ستونزو سره مخ کړی دی.
د تجارت د بیلانس ناانډولي ( ۷ ملیارده ډالر واردات د ۵۰۰ ملیونو صادراتو په وړاندې ) په ډاګه کوي چه په افغانستان کې د تولیدي اقتصاد په برخه کې کار ندې شوې.
منځګړې طبقه (۴ ملیونه، د نفوس په سلو کې ۱۵) چه د دیموکراسي ستنې جوړوي د اقتصاد د نا اڼدولې ودې له کبله د پام وړ حضور نلري.
په ټولنیزو چارو کې بې له دې چه واقعیتونه په نظر کې ونیول شي، د ښځو حقونو ته د اروپا په ستندرد پام اړول شوې۔ خو په واکمنی کې د جګړه مارانو او مفسدینو د شته والې له کبله هغه بشري حقونه چه عدالت سره په تړاو کې دي، په څنګ شوي دي۔ جنګي جنایت کاران او د بشري حقونو ضد کسان د بهرنیو هیوادونو په ملاتړ د حکومتي امتیازاتو او غنیمتونو نه په ګټه اخیستنې سره آزاد او بې پروا چکر وهي۔ امریکا د دې په ځاي چه خپل جنگي ماشین وژونکې قوت د جنایت کارانو په وړاندې وکاروي د مقاومت د ځپلو په مقصد يي د دوي سره ګده جبهه جوړه کړې ده.
دیموکراسي چه د بي ۵۲ په وسیله ساتل شوې د بهرنیانو د وتلو نه وروسته ناڅرګند برخه لیک ته انتظار باسي.
قومي لږکیو پورې جنگي ډلي ټپلي بهرني اشغال ځانته تاریخي غنیمت ګڼي۔ دوي فکر کوي چه د بهرنیانو په وتلو سره بهرني ملاتړ او ورسره جوخت امتیازونه له لاسه ورکوي۔ له همدې کبله د اشغال او جګړې د اوږدیدو لارې چارې لټوي۔
د جګړې نه زیږیدلي فاسد اشرافیت، ټولټاکنو، د جګړې دوام او ورسره د اوسني نظام د بقا د لاسوند په توګه ګورې.
په کولتوری چارو کې د پام وړ بدلون محسوسیږي۔ د مطبوعاتو او میډیا آزادي د سیاسي شعور د ودې په مقصد ګټه وره ثابته شوې ده۔ خو په میډیا باندې د دولت د څارنې د نشتوالې له امله ځاي یی د بهرنیانو او په ځانګړې توګه د ګاونډیانو مالي، فرهنګي او سیاسی ملاتړنيولي دي او مطبوعات يي د ملي رسالت نه بې برخې کړې دي.
سیاسي دوکانداران او ټیکه داران چه د بهرنیو استخباراتي شبکو سره تړاو لري، میډیا چلوي۔
بزګر :
د سیاسی ائتلافونو د بازار معامله څنګه ارزوې ؟ د نوموړو ائتلافونو په اړه مدیا څه رول لوبوي ؟
تره کي :
په افغانستان کې د سیاسي شخصیتونو ډيره برخه د بهرني زر او زور زیږنده ده او دوي ته د بهرنیانو د ګټو په محور باندې جوړو شوو مصنوعي مخلوقاتو په سترګه کتل کیږي۔ بهرنیان روزل شوې کسانو ته د سیاسي تشخص په مقصد پیسې او تبلیغاتي امکانات برابروي۔ د هغه په بدل دوی د بهرنیانو د ستراتيژۍ په استقامت دریځ نیسي. که جګړه ماران لکه محقق او دوستم د فدرالیزم تر پلمې لاندې د افغانستان د ټوټه کیدو په اړوند د باندې غونډې جوړوي او خبرې کوي یا علي احمد جلالي د طالبانو په ضد د امریکا جګړه ایز سیاست په تآئید څه وایی، بي بي سي، امریکآ ږغ او خرڅه شوې کورنۍ میډیا لکه د آریانا تلویزیون په طرفه العین هغه تر تبلیغاتي پوښښ لاندې نیسي خو خپلواک او ملي شخصیتونو ته چه د اشغال او جګړی د بندیدو او د سولې د تآمین په اړه خبرې وکړي امکانات نه وربرابروي.
میډیا د بهرنیانو په لاس د سیاسي شخصیتونو د جوړولو یوه وسیله ده۔
سیاسي ائتلافونه د سیاسي تصنعي جوړ شوو شخصیتونو ترکیب ګنل کیږي چه د بهرنیانو په واسطه د ټاکل شوو ستراتيژیکو موخو د پاره د کړکیچ نه ډک سیاست بازار ته وړاندې کوې او د نړیوال نظامي ائتلاف د غوښتنې پر بنسټ په چټکۍ بدلون مومي۔ نوې ګوداګي لوبغاړي د نوې سیاسي نسخې او د نوې نوم او نشان سره ډګر ته ورننوځي۔ که موږ ومنو چه د ملک واک د افغانانو د لاسه وتلې دي، باید اعتراف وکړو چه د خپلواک سیاست په چلولو کی بې وسه یو.
بزګر :
تاسې د حکومتي چارواکو سره لیدنه کتنه وکړه که نه ؟
تره کي :
دا په وروستیو لسو کلونو کې هیواد ته زما دریم سفر وه۔ سفر د شخصي چارو د اجرآ په مقصد تنظیم شوې وو.
په اروپا او افغانستان کې زموږ د ملګرو له خوا د پنځه وروستيو کلنو راپديخوا د سولې د یو پروگرام په چوکات کې د ذیعلاقه اړخونو سره د خبرو اترو يو بهیر روان دي چه په کابل کې ورباندې لا ډير کار وشو.
د حکومتې چارواکو سره تماس ندې نیول شوې۔ دلیل یی روښانه ده۔ د کابل لاسپوڅې حکومت د سولې او جګړې په اړه د تصمیم نیولو واک نلري۔ حکومت د جګړه مارانو په قبضه کې ایسار دي۔ جنګي ډلي ټپلي سوله د خپل مرګ د فتوا په معني تعبیروي.
اوسمهال سوله د امریکا او د کابل واکمني د جګړه ایز دریځ سره په ټکر کې قرار لري.
بزګر:
امریکا ولې د سولې د پروسې سره مخالفت کوي ؟
تره کي :
د سولې سره د امریکا مخالفت ګن شمیر لاملونه لري۔ د هغې جملې نه :
ــ په یو قطبي نړي کې تر ډيري اندازې پورې سیاسي اخلاق، حقوق او د دیپلوماسۍ ضوابط د زور زیاتي تر اغیز لاندې حاشیی ته لویدلې دي. په افغانستان او عراق باندې یرغل او د سوریي په وړاندې د جګړې ګواښ ښئي چه امریکا جګړه د قاعدې او سولې د استثنآ په حیث منلې . دیپلوماسي او سیاست د امریکا په بهرني سیاست کې د پام وړ ځاي نه لري۔
ـ امریکایي نظامي او ملکي چارواکو همیشه ویلې چه موږ تر هغه وخته پورې جګړې ته ادامه ورکوو چه د وسله والو مخالفینو جنگي وړتیا کمزورې شي۔ د سولې په راتلو سره په افغانستان کې د امریکا د نظامي حضور منطق له منځه ځي۔ په سیمه کې د افغانستان کنترول د « توپ د تختي» په حیث د امریکا د لاسه وځي۔
ـ په دولسو کلونو کې، امریکا او ملګرو یی د طالبانو سره د جګړې تر نامه لاندې، په هغه جغرافیایی سیمه کي چه پښتانه په کښي اوسیږي، په وحشتناکه جنګي جنایتونو باندې لاس پورې کړي۔ دوي د انتخاباتو تر پلمې لاندې قومي لږکیو پورې تړلي جنگې جنایت کاران، د ولس په برخه لیک باندې واکمن وګرځول۔.پښتانه يي د سیاسي حق نه بې برخې کړل۔
امریکا سوچ کوي چه که د سولې د پروسې په پایله کې طالبان د واکمني د یو اړخ په توګه مطرح کیږي، په افغانستان کې به امریکا سره یو دښمن حکومت رامنځته او په سیمه کې به د امریکا ستراتيژیکې ګتې تر پوښتني لاندې راشي.
بزګر :
امریکا کابل لورې ته اخطار ډوله پیغام ورلیږلې چه د اکتوبر تر میاشتي پورې امریکا ته د نظامي هډې د جوړولو امتیاز په ورکولو کي بیړه وکړي. په دي اړه څه ویل غواړې ؟
تره کي :
په نوموړې پیغام کې د دیپلوماسي ژبه کارول شوې نده ۔ دا د ارباب او مزدور تر منځ د ارباب د قهر او تحکم هغه ژبه ده چه په منځني پیړي کې به مطلقه سلاطینو د مفتوحه مستملکاتو حکمرانان مخاطب ګرځول۔
امریکا پدې باندې پوهیږي چه د کابل اوسني واکمني د افغانستان د ملي ګتو جوګه کیداي نشي او باید د ټاکنو په وجه د ړنګیدو نه مخکې ورسره معامله وشي .
په افغانستان کې په نږدې راتلونکې ټاکنو کې د اوسني حکومت د ګمارل شوو کسانو نه د امریکا د ملاتړ ژمنه، امریکا ته د کابل حکومت په وړاندې د معاملې یو لاسوند ور په برخه کوي۔ کابل حکومت په قدرت کې د پاتې کیدو په بدل کي دیته چمتو کیږي چه امریکا ته د نظامي اډی امتیاز ورکړي . په پایله کې راتلونکې حکومت به چه احتمالاً د مقاومت سره د سولې زیږنده وی د یو انجام شوې عمل سره به مخامخ شي ۔
نظامي اډې امتیاز د بمباریو تر فشار لاندې ؟
نظامي اډې امتیاز د نیم ملیون بیگناه افغانانو د وژلو په بدل کي ؟
نظامي اډې امتیاز د افغاني ټولنې د ارزښتونو د ورانولو په ځاي ؟
د نښو نښانو نه څرګندیږي چه په یو قطبي نړۍ کې نظامي برلاسي امریکایی جنرالان د قدرت په نشه او مستي کې دومره ډوب کړې چه د مقاومت د ټوپک د شپیلي د اوریدو او د خپلو عسکرو د مړو د لیدو وړتیا يي له لاسه ورکړې ده۔
امریکا حق لري چه خپله غوښتنه یو افغاني ملي حکومت ته چه د وسله وال مقاومت په توافق جوړیږي، وړاندې وکړي۔
دلته دوه احتماله مطرح کیږي :
ــ د امریکا سره ستراتيژیک تړون که د افغانستان په تاوان وي، امریکا باید د هغه په لاسلیک کولو کې بیړه ونکړي۔ د سولې د پروسې نه رامنځته شوې واکمني به ټول هغه تړونونه چه د بهرنیانو د دیرش کلن اشغال په موده کې لاسليک شوې وي او په هغو کي د افغانستان ګټې د پامه غورځول شوې وي ملغي اعلان کړي۔
ـ که امریکا سره ستراتيژیک تړون د افغانستان په ګټه وي د افغانستان ولس او راتلونکی حکومت به ورباندې د تائید مهر ولګوي۔
بزګر :
د سولې پروسه کوم پړاو ته رسیدلې ده ؟
تره کي :
د سولې په وړاندې د کورنيو او بهرنيو جګړه مارانو نه یوه ګډه ناڅرګنده جبهه جوړه شویده۔ د جبهې د افغاني اړخ سروالې د کابل حکومت ( چه په کې جنگې جنایت کاران برلاسي لري ) په لاس کي ده. د جګړې بهرني ائتلاف د امریکا له خواه اداره کیږي۔ کورني جنگي ائتلاف د بهرني ائتلاف تر اغیز لاندې دي . په لنډه توګه د سولې کيلی د امریکا په لاس کې ده۔
امریکا به تر هغه وخته پورې سولې ته غاړه کینږدي چه د مقاومت جنگي پوتانسیل مات شوې نه وي. دا د امریکایی جنرالانو جنگي تاکتیک دي چه د کلاسیکې جګړې د تیوري په چوکات کې مطرح کیږي او د ملیشیایی جګړې سره سمونوالې نلري۔ په جګړه کې د امریکا د ناکامي اصلي لامل همدغه ده۔
امریکا په داسې شرایطو کي په جګړه باندې ټینګار کوي چه د جګړې بل لورې یعنې وسله والو مخالفینو په خپل دریځ کې د دیموکراسي، بشري حقونو او د ښځود حقونو په اړوند په کافي اندازه اعتدال راوستې دي او د جګړې دوام خپل منطق له لاسه ورکړې دي۔ خو امریکایی جنرالان منطق نه پیژني.دوي یو قطبي نړي ته د ټوپک د سوري نه کتنه کوي۔
بزګر :
ستاسې له نظره راتلونکې ټاکنې به تر سره شي که نه ؟
که ځواب منفي وي د تاکنو پرته به بل الترنتیف څه وي ؟
تره کي :
د راتلونکو ټاکنو په وړاندې تخنیکي، سیاسي او مالي ستونزې شته. د ټولو پروبلمونو سره سره ځیني کورنی او بهرنی کړی په دې باندې لنګر اچوي چه ټاکنې باید تر سره شي۔
د ټاکنو کورني پلویان د جګړه مارانو، فاسدو او معامله گرو دیموکراتانو نه جوړ شوې دي۔ دوي د ټاکنو د لارې خپل سیاسي ژوند ته دوام او مشروعیت ورکوي.
جنگي جنایت کاران او ملي خاینین د ټاکنو تر پوښښ لاندې د خپل راتلونکې سیاسي ژوند ضمانت ځانته برابروي۔
د ټاکنو بهرني ملاتړ کونکو ټاکنو ته په پروسه کې د ګمارل شوو کسانو په ګټه د لاسوهنې او د جګړې د دوام د وسیلې په توګه پام اړولي دي.
د منطق له مخې دیموکراسي باید د جګړې او جنایت په خدمت کې نه وي۔ ټاکني باید وځندول شي۔ یو لنډ مهال حکومت چه د وسله وال مقاومت په توافق جوړیږي بايد د راتلونکوټاکنو بند او بست وکړي۔
په افغانستان کې انتخابات د بهرنیانو په لاس د ستراتيژیکو موخو د تآمین په مقصد کارول کیږي نه نظام ته د دیموکراتیکي بڼي او مشروعیت ورکولو په نیت۔
ناتو غواړي چه په جګړه کې خپلې ناکامي د جعلي او تقلبي ټاکنو تر پردې لاندې پټي کړي. د جنګي جنایت کارانو او ملي خاینینو سیاسي ژوند ته مشروعیت ورپه برخه کړي۔ د دوي نه جوړه شوې ګوداګي واکمني څخه د بې پایلې جګړې لپاره کار واخلي۔
د دوکې او تقلب نه زیږیدلي حکومت باید :
ــ جګړې ته ادامه ورکړي
ــ د « خلیفه د کیسې» نه امریکا ته د نظامي هډې امتیاز وسپاري
ــ د جنګي جنایت کارانو او ملي خاینینو دوسیي د قربانی هدیرې کي ښخي کړي
ــ حکومت د کمزوري په حالت کې وساتي .
په افغانستان کې درې لسیزه جګړو د سیاستوالو یوه معامله ګره ډله چه په حق ورته « پنځمه ستنه» ویلې شو، د سیاست ډګر ته ورګډه کړه. دوي د حکومت په منځ کي نفوذ لري. د مافیایی شبکو سره په تړاو کې دي۔ د بهرنیو سفارتونو نه دستور العمل تر لاسه کوې، او دیته چمتو دي چه د بهرنیانو په مرسته د قدرت د ترلاسه کولو او ساتلو په بدل کي خپل ګور او ایمان خرڅ کړې. دغه ډله اوس د افغانستان سیاسي ستیژ د اشغالګرو قوتونو په مرسته په خپل انحصار کې لري۔ ټاکني چه د افغانستان د امنیت او سولې په وړاندې یوه توطئه ده، د همدغي ډلي تر کلکې څارنې لاندې تر سره کیږي۔
پاي
فرانسه
د اکتوبر ۵ ــ ۲۰۱۳ م کال
دوکتور م ، عثمان تره کي
له دعوت څخه په مننه
