په لویه پكتيا او بلخ كې د واټونو نومولوترشا دچالاسونه دي؟

 قلندر زرمتى

درنولوستونكو ! د مباركې روژې په وروستۍ لسيزه كې ، د يو شمير انټرنټي پاڼو پرمخ دګڼو موضوعګانو تر څنګ په پكتيا او بلخ ولايتونوكې د واټونو نومولو په تړاو ليكنې هغه څه وو چې زما فكر يې ورواړاوه ، او زه يې دې ته اړكړم چې په دې اړوند يو څه څېړنه وكړم كه وتوانيږم او دا معلومه كړم چې څنګه په يو وخت په دوو دا سې والايتونوكې چې والايان يې د ډېرې مودې را په دې خوا هغه د چا خبره چې سره ښكر په ښكر دي ، د واټونو نومولو موضوع را برسېره شوي ؟
د ليكنو د لوستو څخه وروسته دا راته جوته شوه چې په دواړو ولايتونوكې دې موضوع په خلكو كې كلك غبرګونونه راپارولي اودا غبرګونونه تصادفي نه دي بلكې د دوى ارزښتونو او درنو سټوته د سپكاوي په بدل كې را پاريدلي !
په دې سره ، مې دموضوع سره لاهم زړه پورې والى پيداشو . ځكه په هغه ليكنه كې چې كوم چاد احمدزي په نوم له پكتيا څخه ليكلې وه په هغې كې راغلي وو چې د پكتيا ولايتي شورا وړانديز كړى چې د ګردېز واټونه دي د نامتو شخصيتونو په نومونو ونومول شي .
ماته له تعجب څخه ډكه خبره دا ښکاره شوه چې ، دولايتي شوار له خوا دا وړانديز په داسې حال كې كيږي چې په دې ښار كې د اطلاعاتو اوكلتور رياست شته ، دښاروالۍ رياست شته او ګڼ شمېر نور مدني بنسټونه چې ياده موضوع ورپورې اړه لري شته ! خو ولايتي شورا دا وړانديز كوي ؟؟! د ولايت مشر ښاغلى جمعه خان همدرد هم پرته له دې چې موضوع ته ځير شي ، د سلګونو نورو بې قانونه كړنو د تر سره كولو په څېرې د ولايتي شورا په دې بې قانونه وړانديز هم په خپله او هم د ولايت د اداري مجلس هوكړه اخلي او په هغه وړانديز يې هم خپل قلم د لاسليك په دود څرخوي چې د شخصي ولايتي شوار رئيس ښايسته جان احدي له خوا پكې د يادې كړنې د ترسره كولو له پاره د تش په نوم كميسيون غړي ورته پكې په ګوته شوي وو ! جناب والي دې ته هم نه دي كتلي چې موضوع څومره مهمه ده او د دې چارې د تر سره كولو له پاره څه وړ اشخاصوته اړتياده ؟ او دې ته یې هم نه دی کتلي چې په دې كميسيون كې خو دداسې كسانو نومونه ليكل شوي، چې كه ووايو، د خپلې كورنۍ دغړو نومونه هم سم نه ورځي بې ځايه به نه وي ، ځكه دد وى ځينې يې د شخصي بديو له امله په خپل كور او كلي كې نه بلكې په پرديو ملكونو كې رالوى شوي او آن د پكتيا هم نه دي ، لكه د اطلاعاتواو كلتورتش په نوم رئيس محمد شفا مشفق ! ګردېز ښار وال چې د كرل شويو بديو او د خپلو كليوالو سره د كړو جفاګانو له امله د ګردېز په دېرش كيلومتري كې پروت زرمت كې خپل كلي ته هم نه شي تلى . او په خپله د ولايتي شورا رئيس چې ټول ژوند يې د كورمې اجنسۍ د صدې بازارپه بوينو كوڅوكې تېركړى او په خپل كلي كې نږدې تره زامن هم نه پيژني ; نو دوى به د پكتيا نامتو شخصيتونه څنګه وپيژني ؟

خير ممكن والي صيب د دې كميسيون په ټاكلو كې هم تېروتى وي او يا هم د خپل نږدې ملګري احدي له خوا يو ځل بيا تېر ايستل شوي وي ؟!

دغه كميسيون په ډېرې بېړې سره په ډېر كم وخت كې د لویې پكتيا لپاره په اصطلاح د نامتو شخصيتونو يو نوملړ تياركړ چې پكې د داسې كسانو نومونه هم ليكل شوي وو چې ، دډېر عمر درلودونكي پكتياوال يې له پيژندلو عاجز وو ، ځكه نومول شوي كسان يوازې د كميسيون غړو له پاره نامتو كسان وو نه د پكتياوالو له پاره !

دبېلګې په توګه ،د تېرې باغ د لوړپوړو ودانيو يو واټ يې دیو داسې کس په نوم نومولی ، چې دکمیسیون دیوغړي یوازې د کوټې ملګرى ونوځكه يې نوم په نامتو شخصيتونوكې راوړل شوى!! په لست كې ذكرشوي ډېرى كسان همدا سې درواخله .
كله چې دا موضوع دولايتي شورا او اطلاعاتوكلتور رياست څخه بهر ته راووته او تر رسنيو ورسيده ، نو په مقابل كې يې د قومونو ،قبيلو ، مدني بنسټونو ، فرهنګيانو او دملي او پېژندل شويو پكتيا والو شخصيتونو كورنيو غړو غبرګونونه راوپاريدل او له بده مرغه چې دولايتي شورا د دې كړنې له امله د پكتيا د يو موټي قومونو تر منځ دهرې ورځې په تېرېدو سره دكركې او بدبينى ډك واټن مخ په رامنځ ته كېدو شوى !! دا ځكه چې په ترتيب شوي لست كې ديو قوم درې تنه دبل قوم يو هم نه دي نيول شوي ، كه نيول شوي نو داسې څوك نيول شوي لكه بېلګه يې چې تاسو پاس ولوسته !.
بل خوا د هېوادپه شمال دمزارشريف په ښاركې د چارواكو له خوا د ايران د هغو ديپلوماتانو په نامه د يو ه واټ د نومولو موضوع چې كلونه وړاندې د طالبانو د حكومتدارۍ پر مهال يې پر كنسلګرۍ بريد وشو او پكې ووژل شو ل ، نه يوازې د بلخ ولايت په خلكو كې يې سخت غبرګون راپارولى بلكې د هېواد په كچه يې د افغانانو غوصه راپارولې .
په زړه پورې والى دې كې دى چې دواړه موضوعګانې يو بل ته سره ورته دي ، او بله دا چې په يو وخت كې رابرسيره كيږي او هغه هم په ډېرې چټكۍ !؟ او داداوړه دا سې څه دي چې يوه يې د هېواد او حتٰى د سيميې په كچه او به له يې په هېواد كې د ننه د قومونو او قبيلو ترمنځ د كړكېچ لامل شوى .
كه ددې موضوعګانو ژوروالي ته وكتل شي او په كره توګه يې لامل وڅېړل شي ، نو پكې د افغانستان د ثبات او پرمختګ د دښمنانو او په ځانګړې توګه د پاكستان د استخباراتي كړۍ آى اېس آى ، د ايران د سپاۀ پاسداران او د روسيۍ د كې جي بي لاس لرل نه شو ردولاى . ځكه د غه دواړه موضوعګانې د سوند هغوتوكوته ورته دي چې كه پكى ورته ووهل شي دا سې به ژبغړاند شي چې له امله به يې خوار او درپه دره افغانان يو ځل بيا كلونه كلونه د ګاونډيو هېوادنو ځيرې ته لاس تر زنې ناست وي او د يادو هېوادونو له خوا وركول كيدونكي زهر به هم ورته ملهم او پټۍ ښكاري .
په افغانستان او په ځانګړې تو ګه لويه پكتيا كې اوسنى نسبي امنيت د دغې سيمې د قومونوترمنځ د يوالي دټينګښت بركت دي . د دې بركت د نا بركته كېدو او له منځه وړلو له پاره د پاكستان استخباراتي سازمان آې اېس آى تل پلانونه جوړ كړي او لاى هم جوړوي ، او داپلانونه بيا د داسې چا په وجود كې لكه د پكتيا ولايتي شورا رئيس ښايسته جان احدي چې لاى له خولې نه د شيدو بوى راځي ،خو د نړيوالو سياستوالو پېښې كوي او د ګاډۍ د آس په څېر چې خاوند يې د سترګو دواړو خواوو ته موانع جوړوي تر يو خوا اوبل خوا ونه ګوري ، يوازې مخامخ هغه لورى چې خاوندې يې غواړي وګوري او لاړشي ; يوازې مخاخ ګوري او دا يې له ياده وتلې چې دى يو پكتياوال دى او په پكتيا كې اوسي او پكتيا وال حساب وركوونكي ا و حساب اخيستونكي دي ! ، ډېر ښه پلي كولاى شوي .
څوك ويلاى شي چې دا طرحه چې د پكتيا د قومونوترمنځ يې شته يوالى د ګواښ سره مخ كړى ، د آى اېس آى له خوا دولايتي شورا رئيس احدي او اړوند ګروپ ته يې د يوې قيمتي پروژې په ډول نه وي وركړل شوى ؟!
بل لورته د بلخ ولايت موضوع ده ، په دې كې خو هډو شك شته نه چې استاد عطامحمد نور د بلخ والي د كې جي بي ګوډاګى وو او اوس يې د ايران د استخباراتي سازمان سپاه پاسداران لمن نيولې او دهغو له خوا ورته د افغانستان د تجزيې پلانونه وركول كيږي .
څوك ويلي شي چې ; دا د څوتنووژل شويو ايراني جاسوسانوپه نوم د بلخ ولايت تاريخي ښار يو واټ نومولو طرحه چې له امله يې د افغان ولس زوړ او ځوان او په خاصه توګه هغوى چې د زړه ټوټې يې د ايران د متعصب رژيم د سپاه پاسداران له خوا په ډېرې بې رحمي سره شهيدان شوي ، غوصه را پارولې او كيداى شي چې دا درد دومره زيات شي چې څړيكې يې د هېواد هر وګړي ته ورسيږي او په هېواد كې د يو بل لويى او له خطره ډك ناورين لامل شي ; د ايران د استخباراتي كړۍ سپاه پاسداران له خوا د بلخ والي ته د پلي كولو له پاره نه وي وركړل شوې ؟!
په هر حال ; دا دهېواد د ولس مشر حامد كرزي ، د هېواد د ملي امنيت لويى رياست ، لويى څارنوالۍ د هېواد د دواړو مجلسينو ( مشرانو جرګه او لسي جرګه ) او نوروهغو بنسټونو ، سياسي ګوندونو چې افغانستان او افغانانوته مخلص وي مسووليت دى چې دغه دواړه موضوعګانې بابېزه ونه شمېري كنې بيا به لاسونه مروړي او وخت به تېروي !
په دې تمه چې د يو بې وسه او بې كسه افغان ليكوال په حيث مې د لويې پكتيا او تاريخي بلخ د ژغورنې په چار كې دا ليكنه كارنده تمامه شي .

دنښتر ویبلاګ یادښت:

موږ د درنولیکوالو لیکنې په سر سترګو منوخو دایوه هیله ځینې کوو، چې دعادي او کم عمرو وګړو نومونه په توهین امېز ډول را ونه لېږي که دجنګي جنایتکارانو او دافغانستان دروان ناورین دعاملینو نومونو ته په لیکنو کې ځای ورکړي موږ یې د خپل سر په بیه هم ورته خپروو خو دوړو وړو کسانو لپاره له نښتر څخه د جګړې ډګر نه شو جوړولای.

څه چې موږ ټولو ته الویت باید ولري هغه دافغانستان دخپلواکي او نجات مسئله ده چې باید دحل لارو فکر یې وکړو دا د واټونو  لوبه هسې زموږ وخت نیسي خو بیا هم باید ورته موانع جوړې کړوپه تېره بیا دایرانیانو په نوم زموږ د واټونو نومول  زموږ دنیکونو او ټول افغانستان سپکاوی دی پدې اړوند نښتر لا له پخوا خپل غبرګون ښودلی و خو دلویې پکتیا د واټونو لپاره د نومونو پیدا کول هم څه ملنډې نه دي ځکه خو باید دګردېز چارواکي دې مسئلې ته جدي پاملرنه وکړي.