روانې چارې او بېلابېل
دخلیلزاداستازی :لوى زمرى که (شير اعظم)
دخلیلزاداستاذی :لوى زمرى که (شير اعظم) ياره په اول ځل چې مې له غوړو ويښتانو سره وليده ، ما ويل گوندي کوم پنجابي له لاهورنه را غلی دى ـــ نو له ځانه سره مي ديو شاعر دا بيت زمزمه کړ چې ويلي يې وو. پنجابي تيل يې وهلي لاس يې نه ټينگوي لاس خداېه خير مې کړي پښتوته يار لاهور ليدلي دى د دي بيت له زمزمه کولو نه پس چې څنګه ورنږدي شوم دسړي خوله چينگه وه ۔ اوپه پښتو يې خبري کولي خو ټکان مي وخوړ ۔ امين صيب دي خداى دجنتونو قوماندان کى ، يوه اصطلاح ېې لرله چې چالاکه اوحرامزاده ته به يې « دشگ
د (دي څیت) له اخبارنه
د(دي څیت) [die Zeit] اُونیزه خپرونه دالمان دمعتبرو اخباروڅخه دی، چي په اونۍ کي یواردپنجشنبې په ورځ له (هامبورګ) څخه خپرپـږي. نوموړې خپرونه، چي دجولای په لومړې ورځ د۲۰۲۱ م کال کي خپره سوې په ۴۶تم مخ کي ئې غټ لیکلي وه: وتل [Der Abzug]. اونيزه خبرپاڼه لیکي: وروسته تر دوولسیزودغرب سرتیروافغانستان پېرېښود. شالید ئې په شمېرسره ګورو: هغه دندي چي د ساتني اومرستي لپاره وې اوبهیرئې لا هم روان دی ۳۶ هېوادونو برخه پکښي اخستې وه. امریکا ۲۵۰۰ سرتیري المان ۱۳۰۰ »» ګرجستان ۸۶۰ »» انګلستان ۷۵۰ »»
۸ صبح، قومي جنګ ته لمن وهي!
۸ صبح چې د اسلامي جمعیت اندیښنو او موخو خپرولو ته نږدې رسنۍ یادیږي، د چنګاښ په ۱۲ مه يي د حبیب حمید زاده په قلم «جرقه های جنګ قومی در شمال» تر سرلیک لاندې یوه لیکنه خپره کړې. لیکنه کې يي مرکزي حکومت او طالبان په شمال کې د قومي جنګ په اړه، ځینو برخو کې په مساوي توګه پړ ګڼلي، خو په ځینو نورو برخو کې يي د قومي جنګ پړه ټوله پر مرکزي حکومت وراچولې! مرکزي حکومت سره طالبان په یوه تله تلل او یا حکومت له طالبه بدتر ګڼل، که څوک وغواړي یا نه، ګټه يي طالبانو ته رسیږي او په اوسنیو حالاتو کې داسې څه کو
طالبانو تېر تاریخ مه تکراروئ!
تجاران اکثرا هغه ملیونران او یا ملیادران کېږي، چې له فرصت نه ښه استفاده وکړی. خیاطان د ټول کال خرچه د اخترونو په کالو جوړوي. همداسې سیاستوال فرصتونه ګوري او خپل نفوذ ډېروي. طالبانو ته یو زرین فرصت په لاس ورغی، چې د نړۍ له زبرځواک سره موافقه لاسلیک کړي. ځان نړۍ ته وښيي چې یو څه یې وکړل. د طالبانو دا هغه ستر فرصت دی، چې هېڅکله به یې بیا ترلاسه نه کړي. که هوښیارانه استفاده ترې وکړې ښايي د غازیانو لقبونه تاریخ ته پرېږدي، او که یې له امریکایانو وروسته د داخلي جګړو او د وطن تباهۍ ته لار هواره کړه،
امریکا څخه د دوستۍ او ملګرتوب غوښتنه
ولسمشر غني وايی، د امریکا ولسمشر بايډن له ما پوښتنه وکړه، څه غواړۍ؟ ما ورته وویل د افغانستان ولس په سپينه ماڼۍ کې یو دوست غواړي، یو ملګری. ویل يي دا ملګری لرۍ» امریکا په تېرو شلو کلونو کې هم افغان حکومت سره اړیکې لرلي او افغان حکومت سره يي په پوځي، مالي او سیاسي برخو کې مرسته کړې ده. نن هم افغانستان په یادو برخو کې له امریکا څخه تر پخوا لا ډېرو مرستو ته اړتیا لري؛ خو ولسمشر غني په خپلو خبرو کې د دې مرستو څخه مخکې او یا د دې مرستو سره هممهاله، په سپينه ماڼۍ کې د یو دوست او ملګری غوښتنه لري
امریکا ته د ولسمشر غني سفر: اسلام اباد ولې وارخطا دی!
امریکا ته د ولسمشر غني سفر: اسلام اباد ولې وارخطا دی! امریکا ته د ولسمشر غني د سفر په درشل کې چې ټاکل شوې د جون په ۲۵ به ترسره شي، د لومړي وزیر عمران خان په ګډون د اسلام اباد لوړپوړي چارواکي ظاهرآ ډېر وارخطا ښکاري. دا چې دوی د دې سفر شا ته څه ویني او ایا ریښتیا اسلام اباد ته په وارخطايۍ ارزي، له سفر وروسته به څرګند شي. خو له سفر مخکې دوه خبرې مالومې دي چې ښای اسلام اباد د هغو په اړه اندیښنه ولري او د دوی وروستۍ څرګندونې به هم د دې دوه اندیښنو سره تړاو ولري: ــ د کابل او امریکا ترمنځ د
د منځنۍ آسیا پروړاندې د روسیې بهرنۍ تګلاره
روسیه د منځنۍ آسیا پروړاندې پېچلې تګلاری تعقیبوي د منځنۍ آسیا پروړاندې د روسیې د بهرنۍ تګلاری مهم هدف په منځنۍ آسیا کې د بې ثباتۍ د خپرېدو مخنیوی دی. روسان اندېښمن دي چې د منځنۍ آسیا بې ثباتي د روسیې ثبات له ګواښ سره مخامخ کړي او په ځانګړ ې توګه روسی مسلمانان چې شمېر یې د ۹ او ۵۱ میلیونو ترمنځ دی اغېز من کړي. د دې ترڅنګ روسان غواړي چې په منځنۍ آسیا کې د نشه یي توکو د قاچاق او د بهرنیو سترو قدرتونو د پوځي او سیاسی اغېز ې د خپرېدو مخه ونيسی. اوسمهال په منځنۍ آسیا کې بدلیدونکي وضعیت، له امریکا س
د نړیدلو منارو اونۍ
یو پلو ته د چسپکي بمونو او هدفي وژنو لو ګډ دی؛ د شمله ورو د جنازو اعلانونه او انځورونه بلا ناغه د ټولو رسنیو د منځ ټکي دي. بل پلو ته د کورونا نالیدلي غلیم، ځموږ د وطن په نازولو ناتار ګډ کړی او ډله ډله د مرګ حلاجي ته سپاري. بني اسرائیل د مصر د (تیه) په دښتې او د کوه طور په لمن کې څلویښت کاله سرګردانه ګرځیدل، ځکه چې د حضرت موسی (ع) خبره یې بابیزه ګڼله. افغانان هم د څلویښتو کالو راهیسې د سپیڅلي جهالت، فقر، بی عدالتۍ او د ساینس سره د ناغیړۍ سیلاب لاهو کړيدي. هر خس او خاشاک ته لاس اچوي، خو دمګړۍ د
سوله او کرغېړن بن بست
االذین ءامنووهاجروا وجهدو فی سبیل الله باموالهم وانفسهم اعظم درجة عندالله واولیک هم الفایزون سورة التوبة ، ایة ۱۹ کله چې روسانو پر افغانستان تجاوزوکړ د افغانستان مسلمان مظلوم ولس دکړکیچ سره مخ شو نو دپورتني کلام الله دلسواوچتو کلیمو په ارشاد راپورته شول او دایمان په غلبه او باور یې د فی سبیل الله په لاره جهاد دلته زیارویست حتی الوسع کوښښ یې وکړپه مال او خان باندې په دې سبیل کې دهیچا لپاره دومره دانحصار مشروعیت نه وه چې وایې ږیره دما واک یې دملا! خپل مال او خان یې دالله ج په لاره ک
کارغه مرداري خوري، مښوکه څنډي!
اسلام اباد کټ مټ لکه د پورته متل په څېر، یوخوا د لومړي وزیر عمران خان په خوله وايي چې پاکستان له دې وروسته د افغانستان په اړه تر خپلې پخوانۍ تګلارې، ستراتېژیک عمق(Strategic depth) تېر شوی خو بلخوا په اسلام اباد کې افغان سفیر ښاغلی نجیب الله علي خېل احضاروي او د ګواښ په ژبه ورته ویل کیږي چې کابل دې د داسې څرګندونو څخه ډډه وکړي چې د افغانستان په اړه د اسلام اباد د(ستراتېژیک عمق) تګلار فلجوي او د پلیتوب مخه يي نیسي. کله چې دلته د Strategic depth (ستراتېژیک عمق په اړه غږېږو، هغه د اسلام اباد
دنويې فتنې غږ : هزاره کشي را بس کنيد
اول خو دا ادعا په خپله ډېره غلطه او بې اساسه ده چې په افغانستان کې يوازې هزارهګان وژل کيږي او د دوی وژل په قومي او يا مذهبي بنياد دئ . په افغانستان کې جنګ د قومونو او مذهبونو تر منځ نه پخوا صورت نيولئ دئ او نه اوس شته ، په دې برخه کې هېڅ سند او ثبوت نشته . دوهم که د ژبې ، قوم او مذهب په لحاظ د قربانيانو محاسبه وشي ، نو ددې انساني تلفاتو او مادي زيانونو ۹۰٪ ضرر پښتنو ته اوښتې ده ، خو تر اوسه په سازماني او تنظيمي شکل ددې قربانيو او تلفاتو عامل بل قوم او مذهب د پښتنو له لوري نه دئ ښودل
د افغانستان هايدروپولتيک په هکله د ايران حساسيت!
د افغانستان هايدروپولتيک په هکله د ايران حساسيت! څو ورځې د مخه چې له کابل څخه راتلم، په موټر کې مې د څنګ ملګرو سره خبرې شروع کړې، پوښتنه مې ترې وکړه چې له کوم ځاى څخه راغلئ؟ نو دوى (درې نفره) وو، ووئيل چې له ايران څخه راغلو، په قاچاقي لارو مو غوښتل چې د ايران له لارې ... همداسې تر اروپا پورې لاړ شو، خو په سرحد کې د ايراني عسکرو لخوا ونيول شوو، د نيول کېدو سره سم يې راسره سخت چلند پيل کړ، تر دې چې زندان ته يې ورسولو هلته يې هم چلند ډېر سخت وو، وهل، ټکول تر دې چې يوشمېر ملګري يې راته د
عمرزی صیب، افغانستان کې مړه کېدل عادي خبره ګرځېدلې!
سهار له کوره را ووتم د دفتر په لور په موټر کې روان وم، د مکروریانو د ملي بس له څلور لارې لږ وړاندې تر محمود خان پله پورې رسېدلی وم، چې له کوره زنګ راغی: ـ ته ښه يې؟ ـ هو، ولې څه خبره ده؟ ـ همدا اوس د چاودنې غږ و. ـ نه شکر زه ښه یم، ستونزه نشته. اندېښنه مه کوئ! چاودنه د ملي بس په څلور لارې کې شوې وه، چې ښايي دوه درې دقيقې د وخت توپير به و، چې زه د پېښې له ځایه تېر شوی وم. دا لومړۍ ځل نه و، چې له دې ډول ګواښ سره مخ وم. له څو ورځو راهيسې مې په موبایل کې انټرنېټ نه درلوده،
د ملي ارزښتونو کباړ
ښه مې په یاد دي؛ د ۱۳۷۱ لمریز کال د غوايي د اتمې په ماښام؛ زه د فاتحینو د کاروان په څلورم ډاټسن کې د څو عربو ژورنالستانو سره یو ځای ناست ووم. د نیمګړي مازیګر وړانګو د ماهيپر دنګ غرونه په غیږ کې ټینګ نیولي وو چې موږ پلچرخي ته ورسیدو. د پولیګون د سړي خورو کندو څخه لږ وړاندې، د ښي لاس دیوال ته مې په پام شو. په چڼیدلي خط باندې یوه کرښه لیکل شوي وه: « قشنګ، ارزان، با دوام ». د برغنډ برغنډ سړک بلې غاړې ته یوه غنچه ترهیدلي کابلیان د پلاستیکي ګلانو سره ولاړ وو؛ د هرکلي لاسونه یې ښورول. د مجاهدینو د
د SPIEF نړيوال اقتصادي فورم څه شی دی او د څه لپاره جوړېږي؟
د کرونا وبا له پيل څخه تر اوسه په دنيا کې لومړۍ ستره حضوري نړيواله اقتصادي غونډه.سره له دې چې له تېر کال راهيسې کرونا وايروس ټوله نړۍ ډېره ځپلې ده او اوس یې په لويديځه او پرمختللې نړۍ کې د واکسين او روغتيايي اصولو په نظر کې نيولو سره کرار، کرار څپې په کمېدو دي ، د کرونا وايروس همدې کمېدلو او کمزوري کېدلو ته په کتلو او د کرونا پر وړاندې د پرمختللو هېوادونو د خلکو معافيت او واکسين کېدل لامل شول چې سږکال د St. Petersburg International Economic Forum دوويشتمه نړيواله اقتصادي غونډه په حضوري ډ
د منځنی آسیا کورنی ګواښونه او ستونزې
د منځنۍ آسیا ټول هېوادونه په کور دننه له ګڼو ستونزو سره مخامخ دي او له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو له وتلو وروسته د منځنۍ آسیا ثبات له جدي ګواښونو سره مخامخ کېدای شی. روسان هم دببړو راغی نارې وهی !په منځنۍ آسیا کې احتمالی بې ثباتی په سیمه کې د امریکا ګټې او اهداف زیامننوالی شی. په منځنۍ آسیا کې د ډیموکراتیکو حکومتونو نشتون، پراخ اداري فساد، بده حکومتولی لکه افغانستان، د نفوسو زیاتوالی د توندلاریتوب د خپرېدو او د بې ثباتۍ رامنځ ته کېدو لپاره زمینه اوشرا یط برابر کړي دي. د منځنۍ آسیا دولتو
طالب لومړی چا ګيدړ او نن زمری کړ؟
کله چې امريکا په مستقيم ډول په افغانستان کې د پاکستان په تور پوځ «طالب» بريدونه پيل کړل ترڅو افغان خاورې ته په دې بهانه داخل شي، چې موږ ته ملا محمد عمر او اسامه بن لادن، چې يو بېګانه عرب دی راکړي، خو طالب هم په دې برخه کې خپله لکۍ دوه متره جګه کړه او هغه ور نه کړ، چې په څلرويشت ساعتونو کې خپل حکومت پرې له منځه يوړ او د تورخم له مزي واوښتل ترڅو هلته ورته په حيات آباد او اسلام آباد کې پټ ځايونه ورکړي، چې اسامه بن لادن ته خو يې لا آن په آيبټ اباد کې د استوګنې ځای ورکړ، چې په همدغه بهانه امريکايا
اسرائيل، این غده سرطانی ومتعفن و این زخم ناسور، چگونه در بدن ما، سر برآورد
اسرائيل، این غده سرطانی ومتعفن و این زخم ناسور، چگونه در بدن ما، سر برآورد ؟ عبدالخالق صارم ........................................................ قضیه ازین قرار بود که : هرتزل یکی از بنیانگزاران صهیونیزم، برای ایجاد یک میهن و حکومت برای یهودیان، کوشش خودرا آغاز کرد. نخست موزامبيک و در پی آن کنگو و در سال 1897 م آرژانتین و در سال 1901 قبرس و در پی آن در سال 1902 جزیره سیناء را برای برپایی میهن و حکومت یهودی انتخاب کرده بود . و در پی آن و در سال 1903 و
د طالب په اړه، د افغان حکومت او خلیلزاد متضاد دریځونه
د طالبي غدۍ په وړاندې افغان حکومت او خلیلزاد چې د امریکا د ګټو پر بنسټ طالبانو سره د امریکايي سولې استازولي کوي، متضاد دریځونه لري. دا متضاد دریځونه ورځ تر بلې په ډاګه کیږي. دلته دا نه وایو چې امریکا دې د افغانستان د ملي ګټو په پار تر امریکايي ګټو په یو اړخیزه توګه تېره شي، یا دې هغه بابیزه وګڼي؛ بلکې وایو چې افغانان هم نه غواړي د امریکايي ګټو لپاره تر خپلو ملي ګټو تېر شي او د داسې ګټو لپاره دې د قربانۍ ګډوري وبلل شي. افغانان غواړي په ټولیزو توګه او همدارنګه د طالبانو په تړاو هم، امریکا سره پ
ادا ره امور که د زرداد پاټک
په تیرو حکومتونوکې د چارو اداره يا ننی اداره امور د حکومت او ولس تر منځ د وصل نقطه وه،له دې ادارې مهمې ولسي ستونزې او ناخوالې تر ولسمشر پورې رسيدې، له دې لارې به د ولس ستونزې له هر ډول سانسور او لاسوهنې پرته په پوره امانتدارۍ د وخت حاکم ته رسيدې اوحل کيدې به يانې اداره امور يا د چارو اداره د ارګ د دروازې حيثیت لاره. د کرزي صیب په وخت کې چې کله صادق مدبر ددې ادارې رئيس شو پښتانه به چې ورغلل لونګۍ به يي ورکړه اوهسې به يي غولول خو خپل قوم ته يې له دې ځايه دومره څه وکړل چې ښايي بل هيڅ چا نه و
ارتباط تنگاتنگ رقص و موسیقی با جنایات آمریکا و اسرائیل !
ارتباط تنگاتنگ رقص و موسیقی با جنایات آمریکا و اسرائیل ! عبدالخالق صارم ........................................................ صحنه موسیقی آمریکایی مانند دیگر جنایاتش، صحنه آشفته است با غوغا و هیاهوی گوش خراش و کرکننده وحرکات اجتماعی دیوانه وار، ناموزون وخسته کننده ودرعین حال وحشت زا، که انسانیت انسان را فرار می دهد. این موسیقی با ريتمهايی شديداً افسار گسيخته و اجراهايي بسيار بلند و ديوانهوار، درميان جوانان و کهن سالان آمریکایی و همچنین در کشور های اشغالی شان، به ا
روان حالات او تش په نامه روشنفکران!
لومړی باید ووایم چې د «تش په نامه» روشنفکرانو څخه موخه، یوازې هغه کسان دي چې د حالاتو او پېښو د شننې، څېړنې او د ذهنونو د تنویر ادعا کوي، خو د دې ټولو منطقي پایله یا غايي هدف يي د طالب او جهادي مافیا په ژرنده، په لویلاس اوبه ورسمول دي! د هېواد په روانو حالاتو کې چې د اسلام اباد او تهران په ملاتړ د طالب وسلواله جګړه او د جهادي مافیايي کړیو سبوتاژ يي منځړی جوړوي؛ د مرکزي حکومت کمزوري ښودل یا کمزوري کول او پر شاوخوا يې د ځواکونو د راټولو پرځای، د هغو پاشلو ته مغز او قلم کارول، ایا د روشنفکر
عليپور او هزارستان، د عليپور موخه
د هزارستان نوم په اورېدو مه خفه کېږئ؛ په مرکزي افغانستان، د نجیب وخت کې د (ت ن ن ن ه) په نامه پوځي خوځښتونه را پېدا شوي. د دې ټولو پېښو بېخ بیا د کارمل دورې ته ورګرځي چې د فاطميون نامه یې قومي جوړښت را مینځ ته کړ، الېپور/عليپور وتوانېد چې د ايران باور پر ځان زياد کړي، علیپور نن سبا د هزارستان د دفاع د نا اعلان شوي وزیر په توګه د وسله والو افرادو مالي سرچينو او ميليونونو ډالرو څښتن دی. هزاره ګان له بهره په زرګونه ډالر په هره میاشت کې په مختلفو طریقو او نومونو
د هېرېدو ناروغي
ليکنه: ډاکټر نازيه ساپۍ الزایمر ناروغي (په انگرېزي: Alzheimer's disease) د حافظې ورانېدل منځته راولي چې زیاتره معمولا د ۶۵ کلنۍ عمر وروسته پېښېږي، خو له دې نه په کښته عمر کې هم لیدل کېږي. د ځینو احصائیو له مخی دا مهال نژدی ۷ میلیونه کسان په نړی کی پری اخته دی او اټکل کیږی چی په ۲۰۵۰ کال کی به یی شمیرڅلور برابره لوړ شی . ددی ناروغۍ یو له لاملونو څخه په مغز کی د ځینوموادو لکه البومینو راټولیدل او غټۍ کیدل گڼل شویدی . د الزایمر ناروغۍ لومړنۍ
د پرېښانۍ/افسردګۍ او اضطراب ناروغي
ليکنه: ډاکټره نازيه ساپۍ نن ورځ په هره ټولنه کي داسي نوي ځوانان وینو چي په خپل ګریوان کي ښکته ګوري ، عصبي او افسرده وي ، څېرې يي هم تغیر کړی وي او هر څوک هغوی ته وايي چي بیړۍ دي غرقه شوې ده، هو ، دا عوامل او ددې تر څنګ ځیني نور عوامل چي ورته به اشاره وشي د یوې داسي ناروغۍ نښي دي چي هغې ته افسردګي ویل کیږي . د افسردګي تعریف : افسردګي داسي حالت دی چي د شخصیت د پیدایښت پر کیفیت باندي ژور تأثیر کوي او له خپل ځان او چاپیریال څخه يي د درک ډول بدلوي . خُلق څه شئ ده؟
