نړيوال ښکيلاک او د لرو بر افغان دازادۍ غورځنګ

په ۱۳۸۴ یم کال کې د ځینو وزارتونو د فعالیتونو رپوټ

ghafar
01.12.2006

ګرانو هېوادوالو سلامونه او نیکې هیلې !
هره ورځ مونږ د ګران هېواد افغانستان په اړه ډول ډول خبرونه اوروو، چې ځینې یې ډېر غمجن او ځینې نور یې بیا امید بښونکي دي . د شویو او نه شویو کارونو په هکله تر یوه حده هله قضاوت کول ممکن وي، چې قضاوت کوونکئ د قضاوت وړ پر موضوع ضروری معلومات ولري. د مثال په توګه مونږ وینو چې د کابل د ښار ستونز ې ورځ په ورځ زیاتېږي او د خلکو شکایتونه هم د څښاک د اوبو، د برښنا او نورو عامه خدماتو د کموالي له امله پورته کېږي. دا چې مسئول چارواکي او بهرني کار پوهان کومو ستونزو سره مخامخ دي، ډېر لږ په ډلییزو رسنیو کې منعکسېږي. کله چې څوک د کابل ښار پر ستونزو قضاوت کوي، نو باید وپوهېږي، چې په کابل کې عامه تاسیسات لکه برښنا، د څښاک اوبه، کوڅې او سړکونه او نور عامه تاسیسات د ۶۰۰۰۰۰ څخه تر ۷۰۰۰۰ وګړو لپاره پلان شوي وو، خو بشپړې شوې نه وې ، چې هېڅکله د ضرورتونو بسیا یې نه کولې. او هغه که فعالې هم وې د نهویمو کلونو په جګړو کې له منځه لاړې. اوس د کابل د ښار د وګړو شمېر د څلورنیم ملیونو(۴۵۰۰۰۰۰) په شاو خوا کې اټکل کېږي.
په هرحال ډېر وخت دا پوښتنې را پورته کېږي،چې دومره مرستې چې افغانستان ته وشوې او کېږي، چېرې مصرفېږي. دا چې ددغو پیسو له یوې برخې څخه ناوړه ګټه پورته شوې او کېږي ډېر مو اوریدلي او لوستلي دي، خو ستاسو د لا زیاتو معلوماتو لپاره به زه هڅه وکړم، چې د ځینو و وزارتونو د فعالیتونو رپوټو نه تر هغه ځایه چې ممکن وي، وړاندې کړم. زما په نظر دا به ګرانو لوستونکوته دا امکان برابر کړي، تر څو د بهرنیو مرستو د مصرف پر نورو برخو کې معلومات تر لاسه او قضاوت وکړۍ .
ستاسو د معلوماتو د لا زیاتوالي په هیله !

گذارش کاری وزارت فواید عامه
از تاریخ 17/9/1383 الی 25/7/1384
( دوره یک ساله انتخابی ریاست دولت اسلامی افغانستان )

وزارت فواید عامه منحیث یک وزارت سکتوری و مالک سرکهای کشور مسؤلیت سروی , دیزاین , ساختمان , حفظ و مراقبت تمامی سرکهای کشور و میدان های هوائی را دارا می باشد. وزارت فواید عامه یگانه مرجع است که از بدو تإسیس خود تا اکنون در همه عرصه های ساختمانی چه از امورات ساختمانی ، ساختمانی های مدنی و صنعتی ( سرکسازی ) ، میدان های هوائی ، مصدر خدمات شایان برای هموطنان خود در جهت رفاهیت انها شده است . افغانستان تا سال ۱۹۸۰ در حدود تقریبا" ۱۸۰۰۰ کیلومتر شبکه سرک را دارا بوده که از ان جمله صرفا" ۳۰۰۰ کیلومتر ان بصورت اساسی و پخته ساخته شده بود که افغانستان را با ممالک خارج ( همسایه ها ) و همچنان ولایات کشور را با هم وصل مینمود که این همه با ابتکار و نیروی کار وزارت فواید عامه با امکانات نهایت محدود ساخته شده است سرکهای کشور بنابر عوامل بیش از دو دهه جنگ و استعمال وسایل و سایط ثقیل جنگی از یک طرف و از جانب دیگر نسبت فراهم نبودن زمینه حفظ و مراقبت کاملا" از بین رفته است . در واقیعت امر تخریب و از بین رفتن راه های مواصلاتی تإثیر فوق العاده منفی خود را بر فعالیت نورمال وسایط ترانسپورتی و سطح زنده گی باشنده گان این خطه داشته که بدین اساس ملیارد ها افغانی ضربه مستقیم به پیکراقتصاد ی کشور ما وارد نموده است .
بنا بر سروی های جدید افغانستان با داشتن سرک های ذیل :
Regional high way 3227 Km .
National high way 4906 Km .
Provincial high way 9656 Km

که جمعا" در حدود 17789 کیلو متر میشود ضرورت مبرم و اساسی جهت احیای مجدد و ساختمان سرکهای موتر رو داشته که بدینمنظور وزارت فواید عامه منحیث یک هسته فعال ساختمانی در جهت ساختمان سرکها و میدان های هوائی با استندرد های بین المللی در سر تا سر کشورمبادرت ورزیده است.


پروژه های تحت کار وزارت فواید عامه قرار ذیل است :
الف :- پروژه ها ئیکه تحت کار کمپنی ها وموسسات خارجی در ساختمان سرکها و شاهراه قراردارند قرار ذیل اند:

1. پروژه سرک قندهار - سپین بولدک:-
این پروژه بطول 103km به ارزش 24,173,272دالر امریکائی که از طرف بانک انکشاف آسیائی تمویل می گردد با کمپنی هندی بنامCJV &BSC-C- عقد قرارداد گردیده است طی سال 2005 کار60 کیلومتر سرک % 100 تکمیل گردیده وبرای km 43 باقیمانده درسال روان از بودجه انکشافی جهت اتمام آن مبلغ 12.5 ملیون دالر درنظر گرفته شده است . امور مشورتی و کنترول پروژه را کمپنی شیلادیا امریکائی انجام میدهد .
2. پروژه احیاء مجدد پلخمری – بلخ – نائب آباد – حیرتان.
این پروژه بطول 265km به ارزش 28,707,681 دالر امریکائی از طرف بانک انکشاف آسیائی بطور قرضه تمویل میگردد با کمپنی کوریائی بنام (SWC) قرار داد نمبر(149) عقد گردیده است درMay 2004 کار این سرک شروع و ختم پروژه طبق قرارداد در می 2006 محاسبه شد و امور مشورتی و کنترول (Consultant)پروژه مذکور کمپنی شیلادیا امریکائی به عهده دارد پیشرفت پروژه الی اخیرسال 2004 درحدود% 19.36 وطی سال 2005در حدود% 38.64 جمعا"% 58 کارصورت گرفته است.
3. پروژه احیای مجدد سرک بلخ – اندخوی .
این پروژه بطول 182.KM به ارزش 36.167.081 دالر امریکائی از طرف بانک انکشاف اسیائی (ADB) بطور قرضه تمویل می گردد . با کمپنی (SWC) کوریائی قرارداد نمبر (150) عقد گردیده و درمی 2004 کار آن آغاز و الی May2006 به پایه اکمال میرسد امور مشورتی پروژه Consultant را کمپنی MINCONSVLT- SDN-BHD به عهده داشته و الی اخیر سال 2004در حدود%18.36وطی سال 2005درحدود23.64 % جمعا"42% کار آن پیشرفت نموده است .

4. احیای مجدد سرک کابل- سروبی .
این پروژه بطول 67.7 کیلومتر به ارزش 25,983,873 ایرو از طرف کمیسون اروپا طور بلاعوض تمویل می گردد با کمپنی SINOHYDRO چینائی عقد قرارداد گردیده است. کار پروژه در ماه جولای 2004 شروع درماه دسمبر 2006 به پایه اکمال میرسد. کمپنی مذکور الی اول May سالروان جهت ساختن By Pass ( سرک فرعی ) درمسیر لته بند مصروف فعالیت بوده تا بتواند با بدسترس گذاشتن راه لته بند بروی ترافیک در جاده اصلی ماهیپر کار را آغاز نماید تا جلوگیری از عبور و مرور ترافیک درحین اجرای کارات پروژه بروی جاده اصلی صورت گیرد امور مشورتی و کنترول پروژه ( Consultant ) این پروژه را کمپنی WSP International سویدن به پیش میبرد . الی اخیر سال2004 در حدود%8.2 وطی سال 2005 درحدود%22.98 جمعا" %31.18کار آن پیشرفت نموده است .
5. پروژه احیای مجدد سرک سروبی – جلال آباد.
این پروژه بطول 74.3km به ارزش 26,051,863 ایرو ازطرف کمیسون اروپا بطور بلاعوض تمویل می گردد قرار داد ساختمانی سرک با کمپنی China Railway چینائی عقد قرارداد شده کاراین سرک در ماه دسمبر 2003شروع ودرماه دسمبر 2005 به پایه اکمال میرسدامور مشورتی و کنترول پروژه ( Consultant ) از طرف کمپنی WSP انجام میگردد الی اخیر سال 2004 در حدود%17.14.وطی سال 2005 در حدود%34.79 جمعا"%51.93 کار آن پیش رفته است .
6. احیای مجدد سرک کابل-- اولنگ.
این پروژه بطول 100km به ارزش 30,068,827 دالر امریکائی از طرف بانک جهانی (WB) طور قرضه تمویل میگردد با کمپنی ترکی بنام (ENTES) تحت پروسیجر بانک جهانی عقد قرارداد گردیده و کار پروژه مذکور از Aug.10.2003 آغاز و طبق قرارداد قراربود الی تاریخ Feb.2005 به پایه اکمال برسد . ولی نسبت مشکلات که موجود بود ختم پروژه الی Aug.31.2005 تمدید گردید . کارات این پروژه تحت نظر گروپ مشورتی Louis Berger Group تحقق یافته و کار این پروژه الی اخیر سال 2004 حدود%55.91وطی سال 2005 % 44.09 پیش رفت نموده فعلا" کار پروژه تکمیل گردیده است .
7. پروژه احیای مجدد سرک اولنگ – دوشی.
این پروژه بطول 75km کیلو متر به ارزش 29, 221,812 دالر امریکائی از طرف بانک جهانی (WB) به طور قرضه تمویل میگردد با کمپنی LIMAK ترکی تحت پروسیجر بانک جهانی عقد قرارداد گردیده است ، کاراین پروژه درAug..2003) (10آغاز و قراربود درماه Feb.2005 به پایه اکمال برسد ولی نسبت مشکلاتیکه باعث به تاَخیر افتادن کارات پروژه گردید بعد از بررسی از جانب کمیسون وزارت فواید عامه تاریخ ختم پروژه الی (Jul.2005 (.30تمدید گردیده است . کار این پروژه تحت نظر گروپ مشورتی Louis Berger Group الی اخیر سال 2004در حدود%61.82 وطی سال2005 حدود %38.18 پیش رفت کاری داشته وفعلا" کار پروژه تکمیل گردیده است .



8 . پروژه احیای مجدد سرک پلخمری – شیرخان بندر.
این پروژه بطول 163km کیلو متر به ارزش 29,868,027 دالر امریکایی از طرف بانک جهانی (WB) طور قرضه تمویل میگردد با کمپنی چینائی بنام China Railway طبق پروسیجر بانک جهانی قرارداد عقد و کار پروژه در Oct.2003 آغاز و قراربودکه درFeb.2005 به پایه اکمال برسد ولی نسبت حادثه یازدهم جون سال 2004 که درکمپ کمپنی مذکور واقع درمنطقه چلوگیر کندز رَخ داد تعدادی از پرسونل چینائی به هلاکت رسیده درحدود تقریبآ (90) روز کار معطل گردیده و باعث عقب مانی کار سرک شد ، وزارت فواید عامه جهت جبران تاخیر واقع شده تاریخ نهائی ختم پروژه مذکور را الی( Dec.200531 ) تمدید نموده است کار پروژه مذکور تحت نظر گروپ مشورتی Louis Berger Group الی اخیر سال2004 حدود%14.75 وطی سال2005حدود %59.36 که جمعا"%74.11 پیش رفته است و فعلا" کار بالای پروژه جریان دارد .
9. پروژه احیای مجدد سرک میدان شهر – بامیان.
این پروژه بطول 140km کیلو متر به ارزش 36,000,000ER ایرو با استفاده از مساعدت بلاعوض کشور ایتالیا تمویل میگردد کار سروی ، دیزاین و ساختمان آن ازماه مارچ 2005 آغاز گردیده و قرار است کار ساختمانی پروژه مذکور الی Aug 2007 به پایه اکمال برسد consultant امور مشورتی و کنترول پروژه مذکور از طرف کمپنی « Lotti» ایتالوی انجام خواهد شد در مرحله اول جهت ساختمان 70 کیلومتر سرک اسناد دواطلبی ترتیب و اعلان داوطلبی عنقریب آغاز می کردد .
10 . پروژه احیای مجدد سرک جلال اباد – تورخم :
این پروژه به طول 78 کیلومتر به ارزش 1,001,655,051 روپیه پاکستان از طرف دولت اسلامی پاکستان طور بلاعوض از جمع کمک های وعده داده شده ان کشور در جهت بازسازی افغانستان از طرف دولت پاکستان بـا کمپنی پاکستانی به نام Echo West عقد قرار داد گریده کار پروژه مذکور از نگاه دسترسی و حاصل کردن کالا های ترانزیت تجارتی به آب های گرم نهایت مهم بوده و امور مشورتی و کنترول Consultant پروژه را کمپنی NESP پاکستانی به عهده دارد کار پروژه در Dec 2003 اغاز و طبق قرار داد باید در Aug 2005 به پایه اکمال میرسید ولی در سال 2004 پیشرفت این پروژه در حدود %12.63 بوده که به این اساس کار پروژه نظر به پلان عقب مانی داشته و علت ان عدم توان مندی کمپنی مذکور دراجرای کار پروژه تثبیت که این امر باعث تاءخیر در کار پروژه گردیده است . طبق تفاهم که در زمینه صورت گرفته گروپ مشورتی پروژه Consultant جهت تسریح بخیشدن امورات پروژه , کمپنی قبلی را به کمپنی FOW تعویض نموده که بدین اساس کارپروژه در طی سال 2005 حدود % 30 پیش رفته فعلا" کار بالای پروژه مذکور ادامه دارد .


11. پروژه احیای مجدد سرک قندهار – هرات
قسمت قندهار – گرشک :
این پروژه به طول 114 کیلو متر به ارزش 238 میلیون ین جاپانی از مساعدت بلاعوض کشور جاپان طور مساعدت تمویل میگردد قرار داد پروژه با کمپنی Taisei-Dai Nippon – Tobishima Joint venture عقد گریده کار پروژه مذکور در ماه نوامبر 2004 اغاز گردیده و قرار است درماه می 2006 به پایه اکمال برسد Consultant این پروژه کمپنی Consortium of Pacific Consultants international and Nippon Koei بوده و کار ان در حدود% 11.26 الی برج اپریل 2005 پیشرفت نموده کار بالای پروژه جریان دارد .
12 . پروژه سرک تالقان – کشم:
این پروژه به طول 68 کیلومتر از جانب کمپنی سمیک استرلیائی تحت مطالعات تخنیکی قرارداشت اسناد تخنیکی آن ترتیب وبه اداره محترم ARDS و ا داره بانک جهانی جهت ابرازنظر و پروسه داوطلبی ارسال و بعد از تائید آن ادارات ونظر کمسیون مشتر ک تحت ارزیابی قرار گرفت در نتیجه کمپنی BSC&CJ هندی با ارائه نازلترین قیمت (22410433 ) دالر امریکائی برنده شناخته شده که اسناد قرار داد جهت ابراز موافقه به وزارت محترم مالیه ارسال گردیده است بعد از تائید وزارت محترم مالیه قرار داد بین طرفین عنقریب عقد خواهد گردید .
13- پروژه سرک هرات – ارملک:
این پروژه به طول 60 کیلو متر طبق یاد داشت تفاهمی که بین دولت اسلامی افغانستان و کشور دوست ایران صورت گرفته کار ساختمان سرک توسط شرکت ساختمانی آباد راهان پارس ایران در برج سنبله1383 اغاز گردیده است این پروژه طی سال روان در حدود 80% فیصد پیش رفت نموده و وجوه مالی از جانب دولت اسلامی ایران تمویل میگردد
14- پروژه سرک زرنج – دلارام:
این سرک به طول 216 کیلو متر به اساس یاد داشت تفاهمی دولت انتقالی افغانستان وکشور هندوستان توسط کمپنی (BRO) Boarder Roads Organization هندی به کمک مالی دولت هندوسنان تمویل میگردد کار این سرک عملا" اغاز گردیده است .
15- پروژه ساختمانی 11 پایه پل فلزی:
خریداری پل های مذکور به طول های مختلف از کمک های بلاعوض کشورهسپانیه جمعا" بطول مجموعی 700 متر که درولایات مختلف کشوراعمارخواهد شد قرارداد کار ساختمان آن با کمپنی سنتونین هسپانوی به ارزش 3905615 ایرو به امضا رسیده و مطابق قراردادعقد شده بعد از رسیدن پل ها کار ساختمانی آن اغاز خواهد شد و پل های مذکور در برج اپریل الی مارچ 2006 به افغانستان مواصلت خواهد کرد میعاد اکمال نصب و ساختمان پل ها مذکور مدت یک سال را در بر خواهد گرفت پل های مذکور در ولایات ذیل نصب و منتاژ می گردد .
1- پل فلزی به طول 150 متر عرض 7 متر در ولسوالی قلعه زال ولایت کندز .
2- پل فلزی به طول 120 متر غرض 7 متر در ولسوالی خان آباد قریه اقتاش ولایت کندز.
3- پل فلزی به طول 80 متر عرض 7 متر در ولسوالی شهر کهنه ولایت بغلان .
4- پل فلزی به طول 50 متر عرض 7 متر در ولسوالی جرم قریه زارقلعه ولایت بدخشان .
5- پل فلزی به طول 25 متر عرض 7 متر در ولسوالی جرم قریه یارداد ولایت بدخشان .
6- پل فلزی به طول 15 متر عرض 7 متر در ولسوالی خاوان قریه کوفاک ولایت بدخشان .
7- پل فلزی به طول 30 متر عرض 7 متر در ولسوالی زرشاخ ولایت بدخشان .
8- پل فلزی به طول 50 متر عرض 7 متر در ولسوالی بهارک قریه بالا مرغاب ولایت بدخشان .
9- پل فلزی به طول 60 متر عرض 7 متر در ولسوالی نهرشاهی قریه پل پیکان ولایت بلخ .
10- پل فلزی به طول 60 متر عرض 7 متر در ولسوالی بالامرغاب ولایت بادغیس .
11- پل فلزی به طول 60 متر عرض 7 متر در ولسوالی زارع ولایت غور .

ب:- پروژه های ساختمانی سرک که در ولایات مختلف کشور از طریق USAID تمویل و تحت اداره UNOPS به پیش برده میشود درج جدول ضمیمه وی الف این گذارش می باشد .
ج:- پروژه های که با استفاده از بودجه انکشافی دولت افغانستان تمویل میگردد قرار ذیل است :
1 - پروژه قیرریزی سرک سرخکان – مهترلام :-
این پروژه به طول 21 کیلو متر به ارزش 1535020 دالر امریکائی به شمول گریدنگ و خامه کاری با مؤسسه ساختمانی و لوژستیکی افغان Aclu عقد قرار داد شده و به تاریخ 14/2/1383 کار ان اغاز گریده است. از طرف وزارت فواید عامه کار پروژه مراقبت میگردد . در سال 2004 کار ان در حدود 8.4 % و در سال 2005، 15فیصد پیش رفته است و فعلا" کار ساختمان آن جریان دارد .
2 - پروژه قیر ریزی سرک های داخل شهر میمنه وساختمان میدان هوائی ولایت فاریاب :-
کار پروژه به ارزش 5084031.6 دالر امریکائی بین وزارت فوایدعامه و شرکت ساختمانی کا م عقدقرار داد گردیده و بر حسب لزوم دیدمقام محترم ریاست دولت صرف قیرریزی 10 کیلومتر به ارزش 1785970 دالر امریکایی از بودجه انکشافی دولت از قرضه بانک انکشاف اسیایی تمویل میگردد کار پروژه به تاریخ 13/3/1383 اغاز و میعاد اکمال پروژه مدت یک سال میباشد کار این پروژه در سال 2004 در حدود 10 % و در سال 2005 ، ( 20 % ) پیش رفته است امور پروژه توسط وزارت فواید عامه مراقبت میگردد .
3- پروژه ترمیم سرکهای داخل شهر مزارشریف :-
این پروژه به تاسی از حکم شماره 304 مؤرخ 1/11/83 مقا م محترم ریاست جمهوری اسلامی افغانستان به ارزش معادل دو میلون دالرامریکائی از بودجه انکشافی دولت تمویل می گردد امور پروژه سازی و داوطلبی آن از طریق ولایت محترم بلخ طی مراحل گردیده و اسناد ان جهت تائید به کمیته ARDS ارسال گردیده است منتظر نظر اداره مذکور می باشیم .
د :- در قسمت تجهیزو ترمیم وزارت فوایدعامه کارات ذیل در سال 2005 صورت گرفته است:
1- خریداری یک پایه فابریکه قیر مبلغ (500000) دالر امریکائی .
2- خریداری یک پایه فابریکه سنگ شکن به مبلغ (200000) دالر امریکائی .
3- خریداری سه پایه جنراتور 200 کیلوات مبلغ (150000) دالر امریکائی.
4- خریداری 12 عراده موتر پیکپ به مبلغ (312000) دالر امریکائی .
5- پروژه باز سازی صحن وزارت به ارزش (232302) دالر امریکائی که با جانب ریاست ساختمانی بنائی قرار داد عقد گردیده بود کارساختمان آن در حدود %65 پیش رفته و کار جریان دارد .
6- پروژه ترمیم تعمیر یک منزله مقام وزارت و دو عدد حوض که کار ساختمان آن به ارزش (69682) دالر امریکائی با جانب شرکت ساختمانی مهمند منگل قرار داد عقد گردیده بود کار آن %100 تکمیل گردیده است .

دربخش ریاست سروی وپروژه سازی
ریاست سروی و پروژه سازی ساختمانهای ترانسپورتی که مکلفیت سروی و دیزاین شاهراه هامیدانهای هوائی پلها و سرک های فرعی را در ولایات ، کنترول سنجش و مقاومت مواد ساختمانی تمام ساختمانـــــهای ترانسپورتی به شمول تحقیقات جیوانجنیری ، اسا سها وتهداب این ساختمانها و تثبیت مواد ساختمانی را بعهده دارد .
ریاست سروی وپروژه سازی ساختمان های ترانسپورتی بادر نظر داشت ا حکام وظایف ذیل را انجام داده است .
الف : در بخش سرک ها :
1_ سروی مطالعاتی 24 کیلو متر سرک ولسوالی نازیان ولایت ننگرهار.
2- سروی مطالعاتی سرک از شهر چاریکار الی گلبهار بطول 19 کیلو متر.


ب :- دربخش پلهــــــــــــا!
1- سروی پل سرک سیدخیل – گلبهار .
2- سروی سه پایه پل درسرک کشم – فیض اباد.
ج:- دربخش کنترول ومراقبت :
کنترول و مراقبت از ساختمان پل باغ عمومی کابل .

دربخش ریاست عمومی راه ومیدا ن سازی !

الف : پروژه چاریکار – پنجشیر :
1. قلبه نمودن ، گریدر کاری ، آب پاشی وتپک کاری سرک چایکار (25000) متر مکعب .
2. انتقال وسایط وماشین آلات داغمه درساحه کمپ ذریعه وسایط (10000) تن .
3. قطع اشجار وهموارکاری ساحه کمپ واقع جبل السراج ذریعه وسایط (1200) مترمربع .

ب : پروژه سرک شبرغان – سرپل :

1 . تسطیح وهموارکاری سرک ذریعه گریدر ( 44500) متر مربع .
2. آب پاشی ذریعه تانک آب پاش (890) متر مربع .
3. تپک کاری ذریعه رول تایر دار 25 تن (44500) متر مربع .
4. کار تسطیح هموارکاری سرک شبرغان – سرپل به طول (20) کیلومتر .


دربخش ریاست عمومی حفظ و مراقبت سرکها

ریاست حفظ و مراقبت سرک ها در زون های مربوطه با امکانات دست داشته فعالیت های ذیل را انجام داده است :

1- مدیریت حفظ و مراقبت نیمروز:

-- پرکاری 11 کیلومتر سرک زرنج الی ریگ های سیارداکو.
-- جغل اندازی وپرکاری 2 کیلومترساحه گمرک خوابگاه الی شرک خوابگاه .
-- پرکاری ، پاک کاری وجغل اندازی سرک زریج – چکینی بطول 15 کیلومتر به کمک کمپنی هندی .
-- پرکاری سرک ازساحه گمرک الی بازارمشترک بطول 4 کیلو متربه همکاری مقام ولایت .
-- رر رر زرنج الی ولسوالی کنگ بطول 3 کیلو متر به همکاری مقام ولایت .
-- ترمیم وتعمیر پل نهر مارونکی بطول 4.5 کیلو متر .

2- مدیریت حفظ و مراقبت فــــــراه :

-- ترمیم و حفظ و مراقبت سرک خامه فراه - فراه رود 75 کیلومتر .
-- ترمیم سرک خامه فرا ه رود الی چغانسور130 کیلو متر .
3- مدیریت حفظ و مراقبت کاپیسا :

-- پاک کاری جویچه های بغلی سرک بطول 120 متر در سرک کابل – گلبهار.
-- پاک کاری چهارپلچک و 130 متر تنظیم شولد ر .
4- آمریت زون سرکهای ولایت هرات :

-- اسفلت ریزی 4.5 کیلومتر سرکهای داخل شهرغوریا ن به همکاری مؤسسه UNOPS .
-- اسفلت ریزی 7کیاومتر سرکهای داخل شهر هرات به همکا ری شاروالی . ساختمان واعمار بیست استگاه سرویس درمسیر گمرک جدید الی میدان هوائی ونظربه امریه مقام ولایت داغ گیری 3000متر مربع شاهراه تورغندی – هرات .
5- مدیریت حفظ و مراقبت لغمان :

-- پاک کاری جویچه ها بغلی در سرک علیشنگ - علینگار500 متر مکعب .
-- کندن کاری جویچه ها در سرک علیشنگ - علینگار 250 متر مکعب .
-- کندن کاری بغل های سرک در سرک علیشنگ - علینگار 500 مترمکعب .
-- هموارکاری توسط جغل وآماده سازی سرک علیشنگ - علینگار 15000 متر مربع .
-- جغل اندازی 9700 متر مکعب درسرک ولسوالی قرغه ئی .
-- ترمیم وسنگ کاری 17 عدد پلچک در مسیر سرک علیشنگ – علینگار.

6- مدیریت حفظ و مراقبت پلخمری :

-- حفظ ومراقبت 8 کیلو متر سرک کیله گی الی دوشی .
-- حفظ و مراقبت 10 کیلو متر پل حاجی اخترالی چشمه شیر.
-- حفظ و مراقبت 6 کیلو متر سرک قریه زمان خیل الی شهاب الدین .
-- حفظ و مراقبت 7 کیلو متر بالادوری الی چمن حسین خیل .
-- حفظ و مراقبت 11 قریه چهارشنبه الی گردآب بغلان .
-- حفظ و مراقبت سرک پلخمری الی کیله گی 5.4 کیلو متر.
-- انتقال جغل درسرک پل حاجی اختر الی چشمه شیر 50 متر مکعب.
7- مدیریت حفظ و مراقبت جوزجان :

-- کندن کاری و انتقال مواد سیلابی در سرک های مرکز ولایت مربوطه 93 متر مکعب .
-- جغل اندازی در سرک ولسوالی های مربوطه ان ولایت 70 متر مکعب .
-- پاک کاری جویچه های بغلی به طول 700 متردر سرک شبرغان – مزار شریف .
-- حفظ و مراقبت و پاک کاری پلچک ها 36 متر مکعب در سرک شبرغان – مزار شریف .

8- مدیریت حفظ و مراقبت بامیان :

-- بامیان الی دوآب میخ زرین به طول 15 کیلو متر سرک خامه .
-- 5 کیلو متر جغل اندازی درسرک خامه کوتل شبر .
-- کنده سنگ الی چهارباغ دوشی جغل اندازی 16 کیلو متر سرک خامه .
-- بامیان الی قرغه تو به طول 52 کیلو متر جغل اندازی .
9 – مدیریت حفظ و مراقبت ارزگان :

-- ترمیم 49 کیلو مترسرک خامه داخل شهر و اطراف ان به همکاری مؤسسه UNOPS .

10- مدیریت حفظ و مراقبت پروان :

-- جغل اندازی و هموار کاری در سرک پروان - غوربند 45.5 متر مکعب .
-- گریدرکاری در سرک متک – شیخ علی 21000 متر مربع .
-- کندن کاری و انتقال مواد سیلابی در سرک پروان – اوپیان شریف 25 متر مکعب .
-- پاک کاری جویچه های بغلی در سرک قریه بایان – پل صیاد 56 متر مکعب .
-- خشت کاری پخته خارج پلان 12.6 مترمکعب داخل محوطه مقام ولایت .
-- هموارکاری استدیوم ورزشی مرکزپروان وصحن مکتب تجربوی 2000 متر مربع.
-- پاک کاری یک عددپلچک درساحه مستوفی سید خیل .
-- جویچه کشی سرک اسفلت واقع میانه گذر 3 متر مکعب .
-- پرکاری درساحه برج مستوفی سرک سید خیل 3 متر مکعب .
-- برطرف نمودن مواد درسرک غوربند 3 مترمکعب.
-- ایجاد بندک درداخل شهر 3 متر مکعب نظربه امریه مقام ولایت .
-- گریدرکاری 20000 متر مربع درسرک غوربند .
-- جغل اندازی 92 مترمکعب درسرک غوربند .
-- هموارکاری 240 مترمکعب در سرک غوربند
-- سنگ کاری با مصاله سمنتی15 مترمکعب در سرک غوربند .
-- پاک کاری 4 عدد پلچک 10 مترمکعب در سرک غوربند.
-- پاک کاری جویچه دوطرفه سرک گل قندی 65 متر مکعب .
-- انتقال مواد ازتعمیر مقام ولایت 15 متر مکعب خارج پلان .

11- مدیریت حفظ و مراقبت تخار :

-- پرکاری از مواد طبیعی 40 متر مکعب در سرک داخل شهر .
-- حفظ و مراقبت درمسیر سرک تالقان - کشم به طول 45 کیلو متر .


12- مدیریت حفظ و مراقبت سمنگان :

-- حفظ و مراقبت سرک رباتک – سمنگان 3000 متر مربع .
-- پاک کاری مواد روسوبی در مسیر سرک سمنگان – مزار شریف 100 متر مکعب .
-- پاک کاری پلچک ها در سرک سمنگان – مزارشریف 36 متر مکعب .

13- مدیریت حفظ و مراقبت خوست :

-- ترمیم و پینه کاری سرک خوست- گردیزتوسط اسفلت 200 متر مربع .
-- جغل اندازی وتپک کاری درسرک خوست - گردیز 150متر مکعب .
-- لیول کاری توسط گریدردر سرک خوست – گردیز، خوست – تره کی ، خوست – موسی خیل ،خوست – هارون خیل . - لیول کاری توسط گریدر درسرک های کاروان سرای ، دوسرکه عالم شیر ، نادرشاه کوت ، کوتل پیرمحمد ، مدرسه ذکوخیل

14- آمریت حفظ و مراقبت پکتیا :

-- سرک گردیز – رباط بطول 15 کیلو متر بازسازی شده است .
-- سرک گردیز - شکرخیل بطول 10 کیلو متر بازسازی شده است .
-- سرک لکه تیره – خروتی جدران بطول 25 کیلومتر بازسازی شده است .
-- سرک احمدخیل بطول 7 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک پرشه - چمکنی بطول 17 کیلومتر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک شهرنوچمکنی – پتان بطول 14 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک احمد خیل – جاجی بطول 17 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک جاجی – سرحد لوگر بطول 27 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک گردیز- خوست بطول 20 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک گردیز – سید کرم بطول 19 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- سرک گردیز – زرمت بطول 4 کیلو متر به همکاری مؤسسه UNOPS بازسازی شده است .
-- رر داخل شهرگردیز به مساحت 8440 متر مربع به همکاری فواید عامه بازسازی شده است .
-- پاک کاری سرک شرن – ارگون ازمواد سیلابی به حجم 50 متر مکعب .
-- پاک کاری پلچک ها ازمواد اضافی به حجم 70 متر مکعب .
-- پاک کاری از مواد سیلابی سرک شرن – زرمت به شمول پلچک ها به حجم 100 متر مکعب .
-- پرکاری وکندن کاری جویچه های دوطرفه سرک شرن – ارگون به حجم 58 مترمکعب .
-- جغل اندازی از مواد محلی در سرک شرن – ارگون 60 متر مکعب .
-- ساختمان یک عدد پلچک ازخشت پخته و مصاله سمنتی بصورت کماندار در سرک شرن ارگون .
15- مدیریت حفظ و مراقبت غزنــــــــــــی :

-- جغل اندازی وپاک کاری جویچه ها ، هموارکاری لیول یک بطول 11 کیلو متر درسرک ها ی عسکر کوت - ولسوالی قره باغ .
-- جغل اندازی وپاک کاری جویچه ها ، هموارکاری لیول یک بطول 10 کیلومتر درسرک گاومشک ولسوالی قره باغ .
-- جغل اندازی وپاک کاری جویچه ها ، هموارکاری لیول یک درسرکهای شاه خوزه ولسوالی ده یک بطول 12 کیلو متر صورت گرفته مراقبت نموده اند.
-- جغل اندازی وپاک کاری جویچه ها ، هموارکاری لیول یک درسرکهای سرد کوه ولسوالی ناورصورت گرفته است .
16- آمریت حفظ و مراقبت سالنگ ها :
-- امــــــور برف پاکی در شاهراه سالنگ 107150 متر مربع .
-- نمک پاشی با ریگ دریائی در شاهراه سالنگ 171590 متر مربع .
-- کندن کاری یخک در شاهراه سالنگ 79840 متر مربع .
-- پاک کاری مواد رسوبی ازاثرسیلاب در شاهراه سالنگ 930 متر مکعب .
-- پرکاری چقری های سیل بر در سرک سالنگ - دوشی مواد طبیعی 3672 متر مکعب .
-- پاک کاری وکندن کاری جویچه های بغلی درسرک جبل السراج - سالنگ 900 متر .
-- رول کاری وهموارکاری توسط گریدر در سرک جبل السراج - سالنگ 16000 متر مربع .
17- آمریت حفظ و مراقبت کندهار :
-- حفظ و مراقبت سرک ارغستان - بولدک به طول 6 کیلومتر .


ج :- امورات انجام شده از طریق دفتر UNOPS تحت نظر منسوبین وزارت فواید عامه از دسمبر سال 2004 الی اکنون در ولایا ت مختلف کشور آغاز یافته جدول توحیدی و تشریحی ان به ضمیمه ( ب ) گذارش هذا تذکر یافته است .

در بخش تفتیش داخلی وزارت فواید عامه

به اساس پلان مرتبه مقام محترم وزارت فواید عامه ریاست تفتیش داخلی امور مالی و اداری را در مرکز و ولایات هرات، بلخ ، پروان ، کندهار ، کندز ، تخار ، جوزجان ، خوست ، مزارشریف ، بغلان ، لوگر، سمنگان و بدخشان مورد ارزیابی قرارگرفته ، نتایج ان به مراجع ذیربط ابلاغ و هدایات لازم صادر گردیده است . در این مورد کار بررسی تفتیش داخلی ( ۸۰ ) فیصد تحقق یافته است .
با احترام

pattang
01.12.2006

وروڼو!
اکسريت ددې ليکنې دروغ او پروپاګنده ده چې دا ګوډاګی دولت يې کوي چې دا ونه ليکي نو څه به وليکي، ملت ته خو بايد يو څه ووايې٠ کوم کارونه چې شوي دي هغه اشغالګرو دځان دارامي لپاره اوهم د دي لپاره چې په ملت کې خپل ځانونه محبوب کړي ،کړي دي٠
د فواعدعامې ووزارت ټول واړه قراردادونه له خپلو خپلوانو سره کوي او په دي وجه خپلې تورې قاچاقي پېسې سپينه وي ٠
د افغانستان په حالاتو له هغو هېوادوالو ځخه پوښتنې وکړۍ چې له افغانستا ن ځخه را ستانه شوي او هلته يې څو ورځې ژوند کړی وي٠
دولت خپله د دې کارونو ابتکار او او مسلکي پوهه نلري او نه علاقه لري ځکه چې دغلا او اڼډيولي رژيم دی دا کارون د خيره موسسو او NGO دي چې دولت يې په خپل ځان تپي٠

ghafar
03.12.2006

د ګرانو هېوادوالو د معلوماتو لپاره :

وزارت تحصيلات عالي
مقدمه :
با توجه به تاريخ آسفناک سالهای اخير کشور که در طي آن تحصيلات عالي اگر به کلی نابود نشد ، چنان صدمه هنگفتی ديد که نظير آن در هيچ گوشه جهان به ملاحظه نرسيده است به عنوان مشت نمونه خروار می توان از آیدیو لوژی سازی نصاب درسی گرفته تا تبدیل اطاقهای درسی به سنگر های جنگی ، چور وچپاول تمامی دار وندار از پوهتون کابل گر فته
تا سیستم های برق دیوارها نام برد که خسارات مالی آن به ملیونها دالر می رسد اما خسارات معنوی آنرا نمی توان تخمین نمود . در عین حال در سالهای جنگ که رابطه موسسات تحصیلات عالی افغانستان با جهان قطع شد ، استادان امکان وفرصت ادامه تحصیل در پوهنتونهای خارج را نیافتند در نتیجه کیفیت تحصیلات عالی چنان پائین آمد که نمی تواند محصلان را مطابق نیاز های بازار آزاد کار تربیه نماید . وظيفه وزارت تحصيلات عالي در حکومت جدید اينست که تحصيلات عالي کشور را بازسازي ونوسازي نمايد، واين کار از زير ساخت ها شروع شده است . بازسازي بايد باظرفيت هاي محدود انساني ومالي انجام شود ودر عين حال بايد تلاش شود که به تقاضاي فزاينده تحصيلات عالي از سوي فارغ التحصيلان ليسه ها پاسخ داده شود. مابايد جوانان خودرا براي بازار آزاد و رقابتي که چالش ها و تقاضا هاي جهاني شدن را نيز شامل ميشود آماده نمائيم و در اين کار نميتوانيم کيفيت (Quality ) را ناديده بگيريم .

* ديدگاه ( Vision) :
ديدگاه ما عبارت از ايجاد يک نظام آموزشي عالي است که از نظر کيفيت به ستندرد بين المللي بوده و در سطح ملي بيشترين پذيرش را داشته باشد . نیاز های استراتیژیک این ملت را در یک دنیای جهانی شده ونظم نوین اقتصادی بر آورده ساخت . سر انجام پوهنتونهای ما مولد دانش وتکنالوژی باشد نه مصرف کننده آنها .
وزارت تحصيلات عالي براي آنکه بتواند ديدگاه خود را عملي سازد، برنامه توسعه استراتيژيک سه مرحله يي را با کمک تمویل کننده گان بین المللی در ده سال بعدي اجرا ميکند . مرحله اولی از 1384 الي 1385 ( دوسال)، مرحه دوم از 1386 الي 1390 ( پنج سال) مرحله سوم از 1391 الي 1395 . دو هدف عمده آن عبارت اند از ایجاد ظرفیت توام با ارتقای کیفیت واعمار زیر بنای تحصیلات عالی میباشد.
این برنامه دارای ویژگی های ذیل می باشد :

* دسترسی گسترده وکیفیت خوب ، بدون تبعیض در پذیرش محصلان :
تحصیلات عالی باید بدون تبعیض جنسی ، مذهبی ، قومی ، نژادی ، طبقاتی ویا سمتی به طور عادلانه در دسترس همه جوانانی باشد که صلاحیت علمی دارند ، تا تحصیلات عالی را آموزش دهد که در ساختن یک جامعه دارای اقتصاد قوی ، عادلانه ، آزاد ، منسجم ودموکراتیک مشارکت نماید وتحصیلاتی که جامعه افغانی را آماده کند تا در مواجه با چلینج های جهانی موافق باشد ، برای گسترش دستیابی به آموزش پیشرفته ، نظام آینده راه های گو ناگون آموزش در لیسه ها وتحصیلات عالی را متوازن نماید . در این دیدگاه یک نظام منطقه ای وغیر متمرکز وجود دارد ووزارت تحصیلات عالی نقش مدیریت ، هم آهنگی ملی وپالیسی ساز را دارد .

* احترام به فرهنگ ، مذهب وعنعنه ، درآمیختن دانش علمی وروش های مدرن:
تحصیلات عالی برپایه تاریخ ،عنعنات ، فرهنگ ، مذهب وجیوپولتیک ملت بنا شده وبه آنها مربوط می شود ، ولی همچنین پاسخگوی چلنج های جاری علم وتکنالوژی ، به شمول نکنالوژی ارتباطات ونظام نوین اقتصادی میباشد وتوسعه های جهانی را با منافع ملی درمی آمیزد.

* کيفيت آموزش ومدیریت نهادی مطابق ستندرد بین المللی:
این دید گاه شامل انتظارات ذیل می شود :
ایجاد محیط آموزشی دارای کتابخانه و منابع فنی برای تحقیقات علمی وکارهای عالمانه ، نشر آثار استادان ، ارتقای ظرفیت استادان ، تحصیلات عالی درافغانستان همانند تحصیلات عالی بین المللی مولد دانش وتکنالوژی شد .

* تحصیلات عالی برای برآورده ساختن نهاد های اقتصادی واجتماعی ملت :
دروزارت تحصیلات عالی ازطریق دیدگاه ومدیریت به نظام پوهنتونهای دولتی وخصوصی کمک میکند ، پوهنتونهای که میتواند تخصصاتی را برای رشته های مختلف تخصصی وبازار کار رقابتی که برای باز سازی ومدیریت آینده ملت لازم است ، آموزش برخی ازمؤسسات باید مجهز بامنابع باشد تامدارک پیشرفته ماستری ودوکتورا را دررشته های که اولويت دارد ، ارایه دهد .
وزارت تحصیلات عالی ومؤسسات آموزش عالی ازجامعه جدا ومنزوی نخواهد بود ، بلکه با تعلیمات پیش دانشگاهی ارتباط متقابل خواهد داشت و درمسوولیت آموزش باکیفیت معلمانی که نسل های آینده محصلان دانشگا هی وشهروندان را آماده میکنند ، سهم خواهد گرفت جامعه وسکتورخصوصی با مؤسسات تحصیلات عالی همکاری نزدیک خواهد داشت .
وزارت تحصیلات عالی با وجود اینکه مرجع غیر عایداتی است با آنهم به مثابه مهد پرورش وتربیه کدر های ملی کشور توانسته است با استفاده از حد اقل امکانات ، حد ممکن کار وفعالیتهای قابل ملاحظه ای را در عرصه مختلف موسسات تحصیلات عالی کشور انجام دهد .
با اطمینان میتوانیم بگوئیم که وزارت تحصیلات عالی از آغاز حکومت انتخابی تا کنون به اثر تلاشهای پیگیر با روحیه امانت داری شفافیت وصداقت در راستای بهبود امور تحصیلی روز تا روز کوشیده است به موفقیت های بیشتری دست یازد ودر بهسازی خدمات علمی وتربیه سالم آینده سازان کشور نقش تعیین کننده داشته باشد .
دستآورد های مهم ازآغاز حکومت جدید ( 5 جدی 1383 ) تاعقرب 1384 قرار ذیل است :

الف : در عرصه اکادمیک :
1 ـ قانون جدید تحصیلات عالی :
به منظور معیاری ساختن تحصیلات عالی وهماهنگی با سیستم های جهان ، وزارت تحصیلات عالی طرح تدوین قانون جدید تحصیلات عالی را روی دست گرفت وبعد از بر رسی همه جانبه ، مسوده آن به وزارت عدلیه جهت تصویب ارسال گردیده است . این قانون بر نامه کاری را برای آینده تحصیلات عالی کشور ارایه می دارد وراه را برای تاسیس پوهنتونهای خصوصی هموار می سازد . با انفاذ این قانون تحولات بزرگی در نظام آموزش عالی رخ خواهد داد ، تضمین مساوی حقوق زن ومرد ، استخدام رقابتی استادان ، رشد تحقیقات علمی وارتقای کیفیت تحصیلی ، آزادی اکادمیک را بر اساس تعریف علمی آن ، تاسیس پوهنتونهای خصوصی را اجازه میدهد هم اکنون کار بالای ثبت وراجستر سه پوهنتون خصوصی بنامهای : منجمنت مالی ، پوهنتون شمالغرب و پوهنتون خاتم النبیین جریان دارد .
همچنان به دنبال تدوین قانون جدید تحصیلات عالی یک تعداد طرز العمل ها ولویح دیگری نیز مانند: (لایحه جدید پوهنحی های شبانه ، لایحه توزیع دپلومها ، لا یحه کانون ترجمه ، لایحه امتحانات وطرز العمل کانکور ) تهیه ومورد تطبیق قرار داده شده است .

2 ) معرفی سیستم کریدیت:
برای اینکه وزارت تحصیلات عالی بتواند کیفیت تحصیلی موسسات تحصیلات عالی را بهبود بخشد وآن را با دیگر سیستم های بین المللی هماهنگ سازد سیستم نظام درسی کریدیت را در پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی معرفی نمود. درسال 1384 در تمام پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی مورد تطبیق قرار گرفته وطی چهار سال آینده به پایه اکمال خواهد رسید . معرفی سیستم کریدیت در موسسات تحصیلات عالی اولین گامی در راه ارتقای کیفیت ومدرنیزه ساختن آموزش عالی در افغانستان بشمار می رود ، زیرا این سیستم امروز بطور گسترده ای مورد استقبال جهان قرار گرفته است واکثر پوهنتونهای جهان از آن استفاده می نمایند. سیستم کریدیت دپلوم محصلان را بین المللی می سازد وزمینه اشتراک محصلان را در مناقشات صنفی فراهم می سازد ودر رشد وحس کنجکاوی محصلان کمک مینماید.
به منظور تطبیق بهتر سیستم کریدیت ورکشاپی با اشتراک 60 تن از روسای پوهنتونها ومدیران عمومی تعلیم وتربیه وتدریسی به تاریخ 3 و4 حوت 1383 در تالار کنفرانسهای پولیتخنیک کابل دایر گردید . وبرای تطبیق موفقانه آن وحل مشکلات تطبیق این سیستم یک تیم سیار مرکب از متخصصین خارجی وافغان توظیف گردید تا در جریان سال سمستر از تمام پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی بازید نماید ومشکلات پیش آمده را در جریان تطبیق سیستم کریدیت حل نماید . اکنون جریان تطبیق سیستم کریدیت در پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی بخوبی پیش می رود .

3 ) تجدید نظر بر نصاب درسی :
به منظور دسترسی پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی به پیشرفت های سریع تکنالوژی ، عیار نمودن نصاب درسی با خواست زمان ، نیاز مندیها جامعه ، جهانی شدن ، اقتصاد نوین وبلند بردن کیفیت آموزش در تحصیلات عالی ، وزارت تحصیلات عالی تصمیم گرفت تا نصاب درسی جدیدی را که در آن ارزشهای اسلامی ، ملی ، فرهنگی ، اجتماعی ، معیار های بین المللی ، نیاز مندیهای ادارات دولتی ، وزارت سکتوری ، نهاد های خصوصی وبازار کار آزاد در نظر گرفته شود تهیه نماید . برای رسیدن به این هدف کنفرانس ملی برنامه ریزی نصاب درسی را به تاریخ 7- 10 اگست با اشتراک (220) تن از دانشمندان ، کدر های علمی ، متخصصان داخلی وخارجی (13) پوهنتون و(6) موسسه تحصیلات عالی ، 35 تن از نمایندگان وزارتها وادارات دولتی وغیر دولتی در تالار وزارت تحصیلات عالی بر گزار نمود . در این کنفرانس بحث پیرامون تجدید نصاب درسی ، نیاز مندیهای وزارت که در نصاب درسی گنجانیده شود ، محتوا ومفردات آن بحث صورت گرفت . وکمیته های تجدید نظر نصاب درسی در سطح وزارت تحصیلات عالی وفاکولته ها تشکیل گردید تا نصاب درسی جدید را نظر به نیازمندیهای جامعه وضع نماید وسر از سال 1385 در تمام پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی مورد تطبیق قرار گیرد .

4 ) لابراتوارها :
در اثر جنگهای گذشته تمام لابراتوارهای پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی کلا تخریب ویا مورد غارت قرار گرفت که تمامی مضامین ساینسی بشکل تیوری تدریس می گردید که این امر دلالت به پائین بودن کیفیت تحصیلی مینماید . این وزارت در مدت کوتاه با تلاشهای پیگیر خویش توانسته با استفاده از امکانات موجود وجلب کمک های جهانی لا براتوار های موسسات تحصیلی را ذیلا احیا ، مجهز وفعال سازد :

الف ) پوهنتون کابل :
1 ـ در پوهنحی انجنیری : لا براتوار مهندسی ، برق ، بخش الکترونیک ، دراوینگ ، مقاومت مواد ، سروی میخانیک وشاپ میخانیک توسط کشور جاپان قسما تجهیز گردیده است . همچنان یک پایه لابراتوار تست خاک را توسط ارتش امریکا کمک گردیده .
2 ـ در پوهنحی زراعت : لابراتوار های دیپارتمنت های حفاظت نباتات ، اگرانومی ، علوم حیوانی و مایکرو بیولوژی توسط کشور جاپان فعال گردیده است .
3 ـ در پوهنحی وترنری (4) لا براتوار توسط کشور جاپان ویک لابراتوار توسط سفارت ایتالیا در کابل کمک گردیده است .
4 ـ در پوهنحی ساینس یک لابراتوار فزیک برق به کمک کشور جاپان در دیپارتمنت فیزیک آماده فعالیت گردیده است .
ب ) پوهنتون تعلیم وتربیه کابل :
1 ـ احیای (6) لابراتوار برای پوهنحی های جداگانه .

ج ) پوهنتون ننگرهار :
1 ـ در پوهنحی طب ووترنری مواد کیمیاوی تهیه ولابراتوار آن توسط موسسه ( NAC و (PRT) فعال گردیده است .
2 ـ در تعداد از پوهنحی ها لابراتوار های غیر فعال قسما فعال گردیده است .

د ) پوهنتون هرات :
1 ـ در پوهنحی انجنیری لا براتوارهای آزمایش خاک ، اسفالت ، کانکریت ، سمنت و جغل از بودجه ولایت به مصرف (80000) هزار دالر فعال گردیده است .
2 ـ در پوهنحی زراعت لا براتوار آزمایش مواد کیمیاوی ، در خاک توسط موسسه نیکوی جاپان به مصرف (7140) دالر فعال گردیده است .
3 ـ در پوهنحی طب اهدای (5) پایه مکروسکوپ جاپانی توسط محترم وحید احمد فراهی مهاجر افغانی مقیم هالند .

هـ ) پوهنتون بامیان :
اهدای وسایل لابراتوار برای دیپارتمنت فیزیک توسط تيم ولايتي (PRT ).

ح ) موسه تحصیلات عالی کندز :
خریداری چهار پایه میکروسکوپ از پول کمکی بانک جهانی .

ط) موسسه تحصیلات عالی جوزجان :
لابراتوار های تکنالوژی کیمیاوی ، بیولوژی وجیویولوژی واکتشاف معدن قسما فعال
گردیده است .

ی ) موسسه تحصیلات عالی پروان :
لا براتوار فیزیک ، کیمیا وبیالوژی به کمک کشور فرانسه تجهیز وفعال گردیده است .
بقیه موسسات تحصیلات عالی به احیا ، تجهیز وتوسعه لابراتوارها نیاز دارند.

5 ) بر قراری روابط اکادمیک با پوهنتونهای مختلف جهان:
وزارت تحصیلات عالی گامهای موثری را در راستای بیرون نمودن موسسات تحصیلات عالی از انزوای اکادمیک (20) ساله بر داشت ودر مدت کوتاه توانست روابط علمی وتوامیت های اکادمیک را با پوهنتون های مختلف جهان مانند : پوهنتون های (بوخم ) و(بن) و(کلن تخنیکی برلین ) کشور آلمان ، پوهنتون های (الیونای جنوبی) و(ما سا چوست) و(پوردو) ایالات متحده امریکا ، پوهنتون (لیون) کشور فرانسه وپوهنتون (زوریخ) سویس پوهنتون بنگله لور (هندوستان) بر قرار نماید .
* برای معلومات بیشتر به جدول شماره (1) مراجعه شود .

6 ) توسعه وتجهیز کتابخانه ها :
کتابخانه های پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی کشور نیز در اثر حوادث ناگوار که در کشور بوقوع پیوست کلا ویا قسما حریق ومورد دستبرد افراد غیر مسئول قرار گرفت وداشته های آن به یغما برده شد . وتعداد کتبی که از گزند حوادث در امان ماند محتوای آن با گذشت زمان کهنه شده ونمی تواند به مطالبات عصر کنونی ونیازمندیهای موسسات تحصیلی ، استادان ومحصلان پاسخ دهد ودر حدود (40) فیصد کتب موجود در پوهنتونها وموسسات تحصیلی مندرج در جدول شماره (1) از دستاورد های سالهای اخیر است .

7) کامپیوتری شدن موسسات تحصیلات عالی :
با در نظر داشت انکشافات جهانی در عرصه های علم وتخنیک ووارد شدن تکنالوژی کمپیوتر در نظام اداری وعلمی ، وزارت تحصیلات عالی را وا داشت تا همزمان با اصلاح اداره سیستم کار های اداری ، پژوهشی ونشراتی را با کمپیوتر مجهز وتاحدودی خود را با جهان معاصر هماهنگ سازد .
به این منظور در قدم نخست کار مندان وزارت تحصیلات عالی از طریق تدویر کورسهای کمپیوتر به مهارتهای کمپیوتری دست یافته وبه تعقیب آن در پوهنتونها وموسسات تحصیلی انکشاف داده شد طوریکه همین اکنون در ادارات وزارت تحصیلات عالی (130) پایه کمپیوتر مورد استفاده ادارات قرار داشته وبه تعداد (1336) پایه کمپیوتر در پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی به بهره برداری سپرده شده است . جزئیات در جدول شماره (1) قابل ملاحظه است .
برای استفاده از تکنالوژی کمپیوتر ، وزارت به دستاوردهای ذیل نایل شده است :
1 ـ تنظیم دوسیه های محصلین وایجاد بانک معلومات (Database) :
به منظور ایجاد مرکز واحد برای حفظ اسناد محصلان با سیستم کمپیوتری ، وزارت تحصیلات عالی سیمنار دو روزه ای را با اشتراک معاونین پوهنتونها ومدیران تدریسی برگزار نمود . در این کنفرانس طریقه حفظ اسناد محصلان وارایه آن بشکل یکسان در تمام پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی بشکل کمپیوتری مورد بحث قرار گرفت وفیصله بعمل آمد تا مرکز واحدی برای حفظ اسناد محصلان ایجاد گردد.
2 ـ کمپیوتری شدن کانکور :
کانکور وسیع ترین آزمون کشور است که همه ساله در طی چند مرحله از فارغ التحصیلان مکاتب اخذ می گردد . بسیاری از متعلمین وخانواده های آنان به این امتحان سرنوشت ساز به عنوان تنها گزینه خوشبختی چشم دوخته اند . فلسفه اخذ این امتحان در واقع انتخاب نخبه ترین شاگردانی است که در 12 سال تحت تعلیم بوده واز حیث علمی (البته در سطح مضامین مکاتب ) تا اندازه ای کفایت وتوانمندی را دارند تا کورسهای عالی پوهنتونی را تعقیب نمایند. بنآ برای معیاری ساختن کانکور به روشهای کهنه گذشته خاتمه داده شد وبعد از تشکیل کابینه جدید معیاری نمودن، کمپیوتری شدن پروسه بر گزاری کانکور با استفاده از وسایل کامپیوتری در موسسات تحصیلات عالی ذیلا صورت گرفته است :
ـ سنجش نتائج کانکور توسط پروگرامهای کمپبیوتری صورت میگیرد .
ـ ایجاد بانک سوالات وچاپ آن در مرکز وزرات عملی شد که این امر در سال 1381 در ایران ودر سال 1382 در مطبعه نبراسکا صورت می گرفت . ناگفته نماند بانک سوالات سال گذشته به شکل یک کتابچه چاپ ودر بدل مبلغ ( 20 ) افغانی به کاندیدان بفروش می رسد .
ـ بانک معلومات (Database) برای هر شاگرد شامل در کانکور که در بر گیرنده ای تمام مشخصات هویتی هر کدام می باشد ایجاد شده است .
- فوتوی کاندید (Scan ) می گردد تا از تغییر فوتو (Photo Change) جلو گیری بعمل آید.
ـ طرز العمل کانکور برای هر شاگرد آماده وتوزیع می گردد.
ـ چاپ سوالات در حالت قرنطین 24 تا 48ساعته صورت می گیرد .
ـ برای هر حوزه سیت های جداگانه توزیع می شود .
قابل یاد آوریست که در سال گذشته (10000) سوال در بانک موجود بود و امسال (14000) سوال در بانک وجود دارد . در هر مرحله 210 سوال بشکل اتفاقی انتخاب گردیده دوباره تکرار نمی گردد .

یاد داشت :
تعداد پوهنتون ها 13
تعداد موسسات تحصیلی 6
تعداد کمپیوتر ها 1336
تعداد کتب 309700
8 ) ایجاد کلوپهای انترنیت :
کلوپ های انترنیت در پوهنتونهای کابل ، بلخ ، پولیتخنیک وهرات با پیشرفته ترین تکنالژی ایجاد گردیده و (104) دفاتر وزرات تحصیلات عالی به انترنت وصل گردیده است .

9 ) تدریس ازراه دور بین پوهنتونها :
برای استفاده از جدید ترین لکچر های درسی پوهنتونهای جهان برای نخستین بار شبکه تدریس از راه دور به کمک پوهنتون (لوملندای) و(نبراسکا) ایالات متحده امریکا و(لیون) فرانسه در پوهنتون طبی کابل عیار گردیده که محصلین مستقیما از این روش مستفید می گردند .

10 ) ایجاد کانون ترجمه :
به منظور رفع نیاز مندیهای مواد درسی از تازه ترین نشریات جهان وتشویق فرهنگ ترجمه در میان استادان . یک کانون ترجمه در سال 1384 خورشیدی در چوکات وزارت تحصیلات عالی تاسیس گردید زیرا فرهنگ ترجمه ، تحقیق وپژوهش در موسسات تحصیلات عالی افغانستان عام نشده است موضوع سبب شده که امروز تحصیلات عالی افغانستان نمی تواند متخصص به جامعه ارائه کند . این کانون موظف است بخاطر تشویق استادان به ترجمه کتب ، آثار علمی ونشر آن حق الزحمه مناسبی برایشان بپردازد .
11 ) توسعه ظرفیت استادان ، محصلان وکارمندان :
تنها درقالب یک برنامه ای استراتیژیک رشد وتوسعه است که می توان ازعهده ای کارآموزش عالی باکيفيت برآمد ودربستریک پلان کوتاه مدت ، میان مدت ودرازمدت . تبادل استادان ، محصلان وارتباط های علمی میتواند نتیجه بدهد . ازریابی ارتقای ظرفیت درطی دوسال گذشته (قبل ازدولت منتخب ) نشان داد که درنبود یک برنامه روشن وسنجیده ، ارتقای ظرفیت بسیار ناچیز بوده است . درحالیکه چنین فرصت های برای هرکشور به آسانی فراهم نمی شود و معلوم نیست که برای افغانستان نیز همیشگی باشد . درآغاز سال 1384 رهنمودی از سوی وزارت تحصیلات عالی درباره ای نحوه ای استفاده ازبورس ها ترتیب ورسماً به مؤسسات آموزش عالی فرستاده شد . اين رهنمود بطور عام ميکانيزم ، شرایط ، مقرره های رادرپیرامون استفاده ازبورس ها اعلام میدارد ، ودرنتیجه بورس ها سر ازسال 1384 مستقیماً به مؤسسات واگذار گردید واز مداخله بیجا درامور توزیع بورس ها دوری کرد و تنها بر اجرای آن نظارت نمود .
وزارت تحصیلات عالی بعد از تشکیل کابینه جدید ارتفای ظرفیت استادان را در صدر اولویت های کاری خویش قرار داده است زیرا از جمله 1975 استاد 116 تن دارای درجه دکتری و725 تن دارای درجه ماستری و1138 تن دارای درجه لیسانس می باشند . این در حالیست که فیصدی دکتران در موسسات تحصیلات عالی 6 در صد ، ماستران 34 درصد ولیسانسه ها 60 در صد ظرفیت های کدری را انعکاس داده که این فیصدی نشان می دهد که عمق وکیفیت آموزش در موسسات تحصیلات عالی به وسیله استادانیکه از لحاظ سطح تحصیلی تفاوت بسیار کمی با محصلان دارند کاهش می یابد اگر داشتن مدارک داکتری برای استادان پوهنتون لازمی است . اکنون در موسسات تحصیلات عالی افغانستان تنها (6) فیصد داکتر اند البته بعد از تشکیل کابینه جدید گامهای ذیل در ارتقای ظرفیت برداشته شده است :
به تعداد (627) نفر در کته گوریهای زیر از بورسها وتریننگ استفاده نموده اند .
ـ دکتورا = 2 نفر .
ـ ماستری = 15 نفر .
ـ لیسانس = 73 نفر (محصلان تحصیلات عالی ) .
ـ تریننگ کوتاه مدت = 154 نفر .
ـ کنفرانسها ، سمپوزیم ها وغیره = 205 نفر .
ـ محصلان = 55 تن محصلان ممتاز به کشور المان ( 15اناث) .
60 نفر به زودی اعزام می گردند (20 نفر اناث) .
16 نفر از دیپارتمنت المانی به زودی اعزام می گردند.
131 محصل از تمامی موسسات تحصیلات عالی افغانستان
ـ برای اولین بار (15) تن استادان سابق پوهنتونهای افغانستان برای تدریس در پوهنتونهای مختلف عودت نموده اند .

12) افزایش معاشات کدر علمی استادان :
نظر به بر رسی های ایکه مقام رهبری در رابطه به استادان پوهنتونها انجام داد در یافت که استادان چند پیشه گردیده اند وکار را در انجوها هدف اصلی خویش قرار داده اند . مقام رهبری وزارت برای رفع این مشکل مساعی زیادی را بخرچ داد تا در عواید ما هانه اعضای کادر علمی افزایش لازم بعمل آید طوریکه :
1 ـ از بانک جهانی مدد معاش صرف برای یک سال گرفته شد که ماهانه برای دکتر (300 دالر) برای ماستر (200 دالر) وبرای لیسانس (100 دالر) پرداخت می گردد .
2 ـ وزارت تحصیلات عالی تلاش نمود تا منظوری افزایش کدر علمی را از مقام ریاست دولت حاصل نمود که سر از سال 1384 معاش کدری استادان سه برابر گردید قسمیکه برای پوهاند ماهانه (15000) افغانی وهنوال (13500) افغانی وپوهندوی (12000) افغانی وپوهنمل (10500) افغانی وپوهنیار (9000) افغانی وپوهیالی (7500) افغانی داده می شود که در مقایسه با ممالک همجوار ازدیاد قابل ملاحظه ای را نشان می دهد .

ب : درعـــرصـــه زیرســــاخـتــــــــها :
1 ـ پوهنتون کابل :
1 ـ دیوار احاطه دیوار پوهنتون به مبلغ ( 350) هزار دالر .
2 ـ بازسازی لیلیه مرکزی برق ، آب رسانی به مبلغ (87 ) هزار به کمک آسیا فوندیشن (ASIA FOUNDATION) .

2 ـ پوهنتون طبی کابل :
الف ـ شفاخانه کدری میوند :
1 ـ اعمار تعمیرجراجی پلاستیک 30 بستر توسط ( MRCA ) به مصرف ( 61 ) هزار دالر امریکایی .
2 ـ اعمار تعمیر بخش سرویس عاجل شفاخانه میوند توسط ترکیه بخش سمیک آیساف به مصرف 249000 دالر .
3 ـ اعمار مسجد ، آشپزخانه عصری وتشنابهای مدرن به مصرف (80) هزار دالر توسط نیرو های امریکایی.
4 ـ مرکز تداوی مرض شکر به مصرف (37) هزار دالر امریکایی از سوی انجمن جهانی دیابیت .
ب ـ شفاخانه کدری علی آباد :
1 ـ اعمار شفاخانه فامیلی به مصرف ( 4) ملیون دالر.
2 ـ اعمار شفاخانه کدری طفل ومادر توسط فرانسوی ها به مصرف ( 7.2 ) ملیون دالر .
ج ـ امور مرکزی پوهنتون طبی کابل عبارت اند از :
1 ـ اعمار دیوار احاطه وسنگ فرش داخل وخارج تعمیر به مصرف (10) ملیون افغانی .
2 ـ کانکریت ساحه پارکینگ موتر ها ، سنگ فرش پیاده رو ها چم کاری وسر سبزی ساحه داخلی تکمیل گردیده است . به عین ترتیب رنگمالی تعمیر اداری وتدریسی ، مسجد ، صالون محصلین ، دهلیزها از پول اعانه موسسه سوزو در جریان قرار داده شده است .
3 ـ پوهنتون تعلیم وتربیه کابل :
ترمیم ادیتوریم ، ساخت میدان فوتبال ، ترمیم بلاکهای اول ودوم ، ایجاد یک تپبه سر سبز در صحن پوهنتون ، نصب پنجره ها در اطاقهای لا براتوار ها ، اعمار (20) باب تشناب عصری برای محصلان ذکور واناث .

4 ـ پوهنتون پولیتخنیک کابل :
اعمار تعمیر مرکز تکنالوژی معلوماتی ، باز سازی سیستم کانالیزاسیون تمام بلاکهای رهایشی محصلان ، اعمار دوباب اطاق تجربوی از گل خام ، باز سازی 9 باب تشناب های تعمیر تدریسی ولا براتوار ، باز سازی کتابخانه ، مونتاژ برق (400) کلیوات ، اعمار مسجد شریف در شهرک استادان .

5 ـ پوهنتون ننگرهار :
اعمار (6) باب اطاق تدریسی ، یک باب تعمیر سه منزله برای پوهنحی وترنری ، اعمار یک باب حمام عصری واعمار تشناب های اناث وذکور برای پوهنحی حقوق ، ترمیم صالون ولیلیه پوهنحی تعلیم وتربیه ، ترمیم کتابخانه پوهنحی طب ، ترمیم اساسی فارم مرغداری پوهنحی زراعت ، ترمیم کتابخانه ومسجد طب ومساجد پوهنتون .

6 ـ پوهنتون هرات :
تسریع کار ساختمان بلاکهای اداری وپوهنحی های انجنری اقتصاد وحقوق در ساحه جدید پوهنتو ن هرات .

7 ـ پوهنتون بلخ :
1 ـ گذاشتن سنگ تهداب تعمیر اداری 24 اطاقه پوهنتونبلخ در ساحه (600) جریب زمین که کار آن توسط شرکت عبد آریوب به مصرف (300) هزار دالر از بودجه انکشافی صورت می گیرد ودر اول حمل 1385 مورد بهرد برداری قرار می گیرد .
2 ـ فارم تحقیقاتی پوهنحی زراعت در ساحه (50) جریب زمین که از طرف وزارت زراعت اهدا گردیده است.

8 ـ پوهنتون کندهار :
اکمال کار ساختمانی (11) بلاک تعمیرات پوهنحی های پوهنتون ، اکمال کارهای نجاری ، اکمال سیستم برق ولین دوانی لیلیه ها ، احداث یک فارم زراعت .

9 ـ پوهنتون تخار :
1 ـ تهداب گذاری سنگ بنای پوهنتون در ساحه (1850) جریب زمین در منطقه اور تبوز.
2 ـ آغاز کار یک تعمیر تدریسی (24) اطاقه توسط شرکت انیس افغان به مبلغ (300) هزار دالر از بودجه انکشافی دولت تا اول حمل 1385 تکمیل ومورد بهره برداری قرار خواهد گرفت .

10 ـ پوهنتون البیرونی :
1 ـ گذاشتن سنگ تهداب پوهنتون البیرونی در ساحه (350) جریب زمین.
2 ـ آغز کار یک بلاک تدریسی 24 اتاقه ویک بلاک اداری توسط شرکت ساختمانی ثبات به مصرف (300) هزار دالر امریکایی از انکشافی دولت که در اول حمل مورد بهره برداری قرار می گیرد.

11 ـ پوهنتون بامیان :
1 ـ گذاشتن سنگ تهداب پوهنتون بامیان در ساحه (150) جریب زمین که از طرف وزارت زراعت اهدا گردیده است .
2 ـ کاریک مرکز تجمع استادان خارجی وداخلی درجریان ویک قسمت کارها توسط کشور سویس پیش رفته است .

12 ـ پوهنتون خوست :
1 ـ به دست آوردن (700) جریب زمین برای پوهنتون خوست.
2 ـ اعمار یک تعمیر مدرن توسط امارات متحده عربی به مصرف 5/4 ملیون دالر که کار آن جریان دارد ودرطی شش ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید.

13 ـ پوهنتون پکتیا :
108 جریب زمین برای ساختمانهای پوهنتون تثبیت شده ودر تعمیر موجوده گراج وتشنابها اعمار شده است .

14 ـ موسسه تحصیلات عالی بغلان :
1 ـ گذاشتن سنگ تهداب موسسه تحصیلات عالی بغلان در ساحه 200 جریب زمین در منطقه پوزه ایشان .
2 ـ گذاشتن سنگ تهداب فاکولته زراعت در ساحه 50 جریب زمین که از طرف وزرات زراعت اهدا گردیده است..
3 ـ آغاز کار تعمیر تدریسی به مصرف (300) هزار دالر توسط شرکت حریف لمتد از بودجه انکشافی .

15 ـ موسسه تحصیلات عالی پروان :
ساختمان بلاک تدریسی ، لیلیه وآشپزخانه ، طعام خوری ، تحویل خانه ، تشنابها ، بلاکهای لابراتوارها اعمار شده وبلاک تدریسی ، بلاک لیلیه ها ودیوار محوطه موسسه ترمیم گردیده است .

16 ـ موسسه تحصیلات عالی ـجوزجان :
1 ـ گذاشتن سنگ تهداب احاطه موسسه تحصیلات عالی جوزجان در ساحه 68 جریب .
2 ـ آغاز کار احاطه آن به مصرف (300) هزار دالر از بودجه انکشافی عنقریب قرار داد کار آن صورت می گیرد .

17 ـ موسسه تحصیلات عالی کندز:
1 ـ اعمار لیلیه نسوان در ساحه (6) جریب زمین دارای اطاق رهایشی در سه طبقه با ظرفیت 250 نفر توسط موسسه (IOM) به مبلغ (320) هزار دالر به کمک اداره انکشاف بین المللی امریکا.
2 ـ اعمار تعمیر تدریسی به مبلغ (46) هزار دالر به کمک اداره انکشاف بین المللی امریکا.
3 ـ اعمار لیلیه ذکور با ظرفیت 60 نفر ویک تالار به مبلغ (76) هزار دالر به کمک ( JICA) جاپان توسط موسسه (AGAF) .
18 ـ موسسه تحصیلات عالی فاریاب :
فعلا ساختمان جدید وترمیمات در تعمیرات وجود ندارد .
19 ـ موسسه تحصیلات عالی بدخشان :
اعمار میدان های ورزشی ، مخزن اب ، ترمیم لیلیه .

20 ـ تاسیس فاکولته های مسلکی وتخنیکی دوساله :
به منظور پاسخگوی نیاز مندیهای جامعه ، ادارات دولتی ، وزارات سکتوری ، بازار کار به افراد مسلکی وجلو گیری از بیکاری وزارت تحصیلات عالی تصمیم گرفت تا فاکولته های مسلکی وتخنیکی دوساله را در (34) ولایت افغانستان تاسیس نماید که کار بخش اول أن تکمیل شده وآماده بهره برداری می باشد وکار ساختمان آن در بخش دوم که در مرکز وزارت موقعیت دارد جریان دارد .

ج : در عــرصــه جـلـــب کــمــک هــای خــارجــی :
در سال 1384 (2005) وزارت تحصیلات عالی توانست بیش از یکصد ملیون دالر امریکایی کمک های بین المللی را برای باز سازی ونو سازی تحصیلات عالی جلب نماید. این در حالی است که در دوران حکومت های موقت وانتقالی کمک های خارجی به تحصیلات عالی محدود بوده است .

کمک های خارجی :
1 ـ بانک جهانی : ( World Bank) :
1 ـ اعطای مبلغ (40) ملیون دالری را به شکل بلاعوض کمک نموده است این کمک در تطبیق پلان استراتیژیک ده ساله وزارت تحصیلات عالی عملی می گردد . واز جولای 2005 (سرطان 1384) آغاز ودر دسامبر 2009 میلادی پایان می یابد که چهار سال اکادمیک را در بر گیرفته وطی (15) سال آینده ادامه خواهد یافت . این بزرگترین کمک بانک جهانی برای تحصیلات عالی افغانستان در منطقه است . این کمک دوساحه را در بر می گیرد . یکی ارتقای ظرفیت ( Capacity building) ودیگر اعمار اتاق های درسی و
لابراتوارها . قابل یاد آوری است که کمک های بانک جهانی در مرحله دوم پلان استراتیژیک نیز ادامه خواهد یافت .
2 ـ اهدای (85) هزار دالر امریکایی برای کانکور سال تعلیمی 1384 .
3 ـ اکمال کار بخش اول کمونیتی کالج وجریان کار بخش دوم آن در مقر وزارت به مصرف (21) ملیون افغانی .
4 ـ ساختمان 24 باب تشنابهای پوهنتون تعلیم وتربیه به مصرف (2.5) ملیون افغانی .

2 ـ اداره بین المللی انکشاف امریکا ( USAID) :
1 ـ این اداره یکی از همکاران تاریخی تحصیلات عالی است در تربیه معلمین با پوهنتون تعلیم وتربیه کابل وفاکولته های تعلیم وتربیه مبلغ 40 ملیون دالر را در ماه دسمبر کمک خواهد کرد که برای انکشاف پوهنتون تعلیم وتربیه کابل و تمامی فاکولته های تعلیم وتربیه ولایات افغانستان استفاده می شود .
2 ـ اعمار لیلیه نسوان تحصیلات عالی کندز به مبلغ (320) هزار دالر امریکایی .
3 ـ اعمار تعمیر تدریسی تحصیلات عالی کندز به مصرف (46000) دالر.
4 ـ اکمال مرکز انترنت پوهنحی پوهنتون ننگرهار .
5 ـ اکمال یک کلاس زبان انگلیسی با میز ، چوکی وفرش برای پوهنحی حقوق پوهنتون ننگرهار .

3 ـ وزارت زراعت امریکا ( USDA) :
1 ـ وزارت زراعت امریکا در سال (2005) (4) ملیون دالر کمک نموده است که از آنجمله (280000) دالر آن در ارتقا ورشد فاکولته های زراعت پوهتونهای کابل ، ننگرهار ، بلخ ، هرات وقندهار وفاکولته وترنری کابل وننگرهار به مصرف رسیده است .
2 ـ استادان (7) فاکولته های زراعت ووتر نری واز هر فاکولته 8 نفر استاد را به سویه ماستر تربیه می نماید که مجموعا (56) ) نفر استاد را تربیه خواهد کرد .
3 ـ باز سازی تعمیر فاکولته های وتر نری وزراعت ، آب رسانی ، تشناب ، کلکین ها .
4 ـ نو سازی شبکه انترنت .
5 ـ ساختن ماستر پلان جدید برای پوهنتون کابل خصوصا در قسمت سیستم آبیاری .

4 ـ اداره انکشاف بین المللی جاپان ( JICA) :
کشور جاپان از طریق موسسه ( JICA) مبلغ (4) ملیون دالر را در باز سازی پنج لابراتوار به پوهنتون کابل و شش لابراتوار به پوهنتون تعلیم وتربیه کابل بمصرف رسانیده است .
3 ـ اعمار چهار بلاک دو منزله مکتب تجربوی پوهنتون تعلیم وتربیه به مصرف ( 328) هزار دالر امریکایی .
4 ـ اعمار لیلیه ذکور ویک تالار برای تحصیلات عالی کندز به مبلغ (90) هزار دالر امریکایی .
5 ـ موسسه نیکوی جاپان لابراتوار آزمایش مواد کیمیاوی در خاک به قیمت (7140) دالر .

5 ـ انگلستان :
شفاخانه فامیلی به مساحت (2000) متر مربع به شکل پخته واساسی در سه طبقه مطابق معیارهای بین المللی به مصرف (4) ملیون دالر به مساعدت مالی پوهنتون مرکزی وشمالی لندن در طی یک سال اعمار می گردد .

6 ـ فرانسه :
1 ـ کشور فرانسه در انکشاف ومدر نیزه ساختن موسسه تحصیلات عالی پروان ، لیلیه دختران ، اطاقهای درسی ، لابراتوار های فزیک ، کیمیا ، بیالوژی ، کتابخانه واطاقهای کنفرانس کمک نموده است . همچنان کشور فرانسه (22) پایه کمپبیوتر ، (4) پایه تلویزیون رنگه ، (134) پایه الماری فلیزی ، (4) تخته قالین ایرانی ، (700) پایه چوکی برای محصلان ، (700) پایه چوکی برای صالون طعام خوری محصلان ، (30) پایه چوکی برای مرکز آموزش کمپیوتر محصلان ، کمپل ها ، چپرکت ومیز برای لیلیه های نسوان وذکور ، سه پایه جنراتور کلان با مصارف روغنیات حفر یک چاه عمیق ، بلاک های آشپزخانه ، صالون طعام خوری ، اطاقهای رهایشی وتحویل خانه ها برای موسسه تحصیلات عالی پروان مساعدت واعمار شده است که صالون طعام خوری در یک وقت گنجایش (600) نفر را دارد.
2 ـ اعمار شفاخانه کدری طفل ومادر به مبلغ ( 7.2) ملیون دالر که یکی از مجهز ترین شفاخانه در سطح کشور بشمار می رود.
3 ـ ساختمان دو لابراتوار در پوهنتون بامیان .
4 ـ اعمار دوباب اطاق تجربوی از گل خام در پوهنتون پولیتخنک کابل .

7 ـ کوریای جنوبی (KOICA) :
1 ـ تاسیس وتجهیز مرکز تکنالوژی معلوماتی مدرن (IT) پولیتخنیک به ارزش دوملیون دالر کمک نموده واین کمک ادامه دارد .
2 ـ دوپایه ماشین (Optical Mark reading) به ارزش ( 8 ) هزار دالر
3 ـ هشت عراده موتر 24 نفری به ارزش (120) هزار دالر امریکایی .
4 ـ اعمار تعمیر مرکز تکنالوژی معلوماتی (IT) به مصرف (2) ملیون دالر در پوهنتون پولیتخنک کابل .

8 اداره تبادل خدمات علمی المان (DAAD) :
1 ـ اعمار وتجهیز مهمان خانه وزارت تحصیلات عالی به مبلغ ( 520000) دالر امریکایی .
2 ـ تجهیز دیپارتمنت المان .
3 ـ تاسیس مرکز تکنالوژی معلوماتی (IT) در پوهنتون هرات ، کابل ووزارت تحصیلات عالی .
4 ـ ترمیم لابراتوار فاکولته ساینس پوهنتون کابل .
5 ـ تجهیز فاکولته زمین شناسی پوهنتون کابل .
6 ـ تریننگ (36) تن از استادان فاکولته های اقتصاد پوهنتونهای ( کابل ، هرات ، بلخ ، ننگرهار وخوست) .

9 ) (یونسکو) :
1 ت ارسال کمپیوترها به موسسات تحصیلات عالی .
2 ـ کمک (10) هزار دالر امریکایی برای بانک سوالات .
3 ـ کمک (15) هزار دالر به کمیته کانکور .
4 ـ اهدای (25) پایه ماشین دیجتل نشواتیک فوتوکاپی خورد وکلان به ارزش (350) هزار دالر .
5 ـ تریننگ استادان جهت ارتقای ظرفیت آنان .
6 ـ سازمان یونسکو در سی وسومین کنفرانس عمومی ودر جلسه میز گرد وزرای تحصیلات عالی عضو یونسکو با اشتراک وزیر تحصیلات عالی افغانستان در پاریس دایر گردید متعهد گردید که تحصیلات عالی افغانستان را در بخشهای ، طرح وتطبیق پالیسی ملی ساینس (National Science Policy) وانکشاف آن در پوهنتونهای افغانستان ، تدوین نصاب درسی وتربیه معلمان داخل خدمت از طریق پوهنتون تعلیم وتربیه کابل کمک می نماید . يونسكو همچنان در تدویر کانکور امسال نیز کمک نموده است .

10 ـ امارات متحده عربی (UAE) :
1 ـ امارات متحده عربی (UAE) کار تعمیر مدرن پوهنتون خوست را آغاز نموده که تا پایان سال روان تکمیل خواهد گردید . این تعمیر به مصرف ( 4.5) ملیون دالر امریکائی اعمار می گردد .

11 ـ ایتالیا (Italy) :
ایتالیا اعمار مرکز تربیه حقوقدانان را (National Legal Training Center) در ساحه (1530) متر مربع در محوطه پوهنتون کابل به مصرف
( 944592 ) EURO معادل ( 1133510) وتا سال 2007 به پایه اکمال خواهد رسید .

12 ـ ترکیه :
1 ـ کشور ترکیه تعمیر سرویس عاجل شفاخانه کدری میوند را به مبلغ (249000) دالر اعمار نموده است .
2 ـ تجهیز دیپارتمنت های لسان وادبیات ترکی پوهنتونهای : کابل وبلخ .

13 ـ جمهوری اسلامی ایران :
1 ـ چاپ (23000) عنوان کتاب درسی به ارزش (140) هزار دالر .
2 ـ تجهیز استدیوی عکاسی وزارت تحصیلات عالی به ارزش (20) هزار دالر .
3 ـ اعمار وتجهیز مطبعه پوهنتون کابل به ارزش (500) هزار دالر .

14 ـ سویس :
1 ـ کار اعمار یک تعمیر (Community center) یعنی مرکز تجمع استادان خارجی وداخلی در جوار تعمیر فعلی پوهنتون با میان شروع گردیده است. پروفیسور البرت شتایل استاد پوهنتون (زوریخ) کشور سویس که در جلب کمک ها به افغاستان نقش اساسی دارد به افغانستان سفر نمود وسنگ تهداب پوهنتون بامیان را در ساحه (150) جریب زمین توسط وزیر تحصیلات عالی گذاشت ومتعهد گردید که از طریق کشور خویش پوهنتون بامیان را اعمار می نماید ودر تاسیس فاکولته های حرفه ای دوساله کمک خواهد کرد .

15 ـ تیم باز سازی ولایتی (PRT) :
1 ـ تعمیر شش اطاق تدریسی برای پوهنتون ننگرهار .
2 ـ یک باب تعمیر سه منزله برای پوحنحی وترنری پوهنتون ننگرهار.

16 ـ نیروی های بین المللی کمک به امنیت وصلح در افغانستان (ISAF) :
چاپ یکصد هزار قطعه دپلوم به مبلغ ( 60 ) هزار دالر امریکایی .

د: مبــارزه بــا فســاد علمـــی :
الف : جعلکاری ها :
1 ـ به منظور کشف وجلو گیری از جعل اسناد علمی ، وزارت تحصیلات عالی به یک اقدام شجاعانه دست زد وبه بر رسی دوسیه ها پرداخت در نتیجه به تعداد (224) تن محصلان از پوهنتونها وپوهنحی های مختلف به نسبت نداشتن اسناد وسوابق اصولی از موسسات تحصیلات عالی منفک گردیده اند که ازجمله :
1 ـ ( 84 ) تن از پوهنتون علوم طبی کابل .
2 ـ ( 3 ) تن از پوهنتون بلخ ،
3 ـ (1) تن از تحصیلات عالی بدخشان .
4 ـ ( 32 ) تن از پوهنتون ننگرهار .
5 ـ (53) تن از پوهنتون خوست .
6 ـ ( 33 ) تن از پوهنتون قندهار .
7 ـ (14 ) تن از پوهنتون هرات .
8 ـ (4) تن از پوهنتون البیرونی.
منفک گردیده اند . ( اسناد غرض ملاحظه موجود است ) .
بگونه مثال شاگردیکه در سال 1381 از لیسه فارغ گردیده است ودر سال 1375 به پوهنتون شامل گردیده است . و دوسیه (72) نفر محصل که به شکل فوق العاده بدون رعایت معیارها وخلاف مقررات در دوران حکومت مجاهدین وطالبان در پوهنتون شامل گردیدند بر رسی گردیده است به زودی در مورد آنها تصمیم اتخاذ خواهد شد .

ب ـ تقرر وترفیع علمی استادان به اساس فرمان قواندانان:
بدون در نظر داشت معیارها وقوانین نافذ درعرصه تحصیلات عالی به تعداد (140) تن افراددر تشکیلات کدر علمی پوهنتونها راه یافته که از جمله (19) تن آنها به فرامین قوماندانان وطالبان تقرر وترفیع نموده اند وبه زودی در مورد آنها تصمیم اتخاذ خواهد گردید.
پروسه بر رسی در واحد های تحصیلی بصورت جدی ادامه داشته پیگری می گردد .
ج : دپلوم های غیابی :
وزارت تحصیلات عالی مساله جلعلکاریها ودیپلم های غیابی که از زمان اشغال روس ها بشکل یک رشوت سیاسی آغاز گردید وبعد از فرار روسها توسط پول خریداری می گردید وبنام ماستری ودکتری آن را بدست می آدردند بشدت مورد پیگیری قرار داده است وآن را بحیث یک سند تقلبی قلمداد نموده ، فاقد هرگونه جنبه حقوقی وقانونی می داند ودر جلسه شورای عالی 27/ میزان/1384 بی اعتبار تصویب گردید . زیرا هر دپلوم وقت معین وکریدت معین دارد . فیصله شورای عالی به تمام موسسات ابلاغ گردیده است .

هـ ) کــار کـــرد هــا ودســت آوردهــا از بــودجــه انکشــافی دولت :
بودجه انکشافی وزرات تحصیلات عالی که رقم (5.7) ملیون دالر را نشان می دهد نسبت دلایلی نتوانست در شش ماه اول سال 1384 در عمل پیاده شود دلایل آن را می توان قرار زیرین بر شمرد :
1 ـ اعلام نمودن بودجه انکشافی در مجموع بعد از وقفه چهار ماه اول سال .
2 ـ عدم وضاحت کود مبلغ (4) ملیون بودجه انکشافی الی اخیر ماه پنجم .
3 ـ تخصیص بودجه انکشافی به منظور کار های غیر ساختمانی (پالیسی وزارت تحصیلات عالی اولویت دادن زیر ساختها در تمام پوهنتونها وموسسات تحصیلات عالی است).
4 ـ تلاش وزارت تحصیلات عالی به منظور تعدیل (5.7) ملیون بودجه انکشافی ویا قسمت آن به منظور ایجاد زیر ساختها . (به منظور رسدن به این هدف وزارت تحصیلات عالی ده ها مرتبه تقاضای خود را به وزارت مالیه ومقام ریاست دولت اریاه داشته است ) .
جلسات بر رسی بودجه وزارت تحصیلات عالی در شش ماه اول در وزارت مالیه به وضاحت نشان داد که پالیسی وزارت تحصیلات عالی در مورد ایجاد زیر ساختها کاملا مطلوب است از این رو بعد از ارزیابی کمیسیون موظف در مورد بودجه مقدار (6.7) ملیون دالر را به منظور پیاده نمودن اهداف زیر ساختی وزارت تحصیلات عالی منطور نمودند

pattang
04.12.2006

وروڼو ! ګورۍ چې غلط نشۍ !
دا بيناموسان ټول دروغ وايې خوشي د خپل قدرت دساتلو له پاره يو مضمون جوړ
کړي ٠ کوم اشخاص چې خارج ته ليګي هغه ټول غير پښتني قومونه دي او په المان
کې خوداد سترګو ليدلی حال دی٠ د جنوبي افريقا په اپاردايد رژيم کې هم ډېر
پوهنتونونه وه او يو ډېر صنعتي ملک وو خو تور پوستکي چې مطلق اکسريت وو له
هر شي داسې محرومه وو لکه چې اوس پښتانه په افغانستان کې اکسريت دي اوله
هر شي محرومه دي او په خپل ملک د اسيميلاڅيون د پرو څيس په مرض ککړ دي ٠
اشغالګر او غير پښتني قوونه کوشش کوي چې دپښتنو ژبه او کلتور له منځه يوسي
او د خپل نهايې مرام لار خلاصه کړي٠
تاسو دد ې بيناموسانو دې پړ پړو ته ګورۍ چې يو ټکی هم پکښې پښتو نشته او
ټول په پاړسو ليکل شوي دي .
٥ ٨ زره هلکان له دولسم ټولګي څخه خلاص شوي څه کم دولس زره يې په پوهنتونو
کې شامل شوي دي او نو ر ټول يې په ايران او پا کستان کې مذدوري کوي٠

دغه دبيناموسانو ګوډاګی دولت کله د کار په پلان پوهيږي، هغوی يواځي بډې
خوري او د خپلوخارجي بادارانو خيرات ته ناست دي٠

ghafar
04.12.2006

دملي دفاع وزارت رپوت :

دګرانو هيوادوالو افغان زړور او مجاهد پال ملت
السلام عليكم و رحمته الله وبركاته
د جهاد او مقاومت دځلانده او تل پاتي حماسي له دوران وروسته دبن د موافقو او د افغانستان ددفاعي او امنيتي سكتور د اړتيا له مخي دافغانستان دملي اردو بيا رغاونه او جوړښت پيل شو داځل د المتمم الكائينات له دربار څخه د زړه له كومي هيله لرو چي دداسي اردو په جوړولو كي له مونږ سره مرسته او لارښوونه وکړي چي د هيواد او سيمي د ستراتيژيكي او جيوپوليتيكي ټولو غوښتنو ته په خپلواكه توګه د اوږدې مودي لپاره ځواب ووايي او په رښتيني توګه د ستر رسالت او ستر مسووليت وړتيا ولري چ ي زمونږ له برم څخه ډک او سترو وختو او پېړيو د حماسه جوړونكو شهيدانو او اتلانو ارزښتناک ميراث دې ددغي موخي له مخي مو داسي اردو د بيا رغاوني او پراختيا په لاره كي خپل نه ستړي كيدونكي هڅې په كار اچولي دي چي له روحيي له پلوه ملي ، له قومي نظره انډوليزه ، له مسلكي پلوه حرفوي، دمورال له نظره دسپلين لرونكي ، او له عملياتي اواوپراتيفي له پلوه يو موټي وي .
داسي اردو چي د ملي هدفونو ته درسيدو لپاره د افغانستان دملت د منتخب دولت د لاس وسيله وي چي پرټولو ترجيحاتو اوګررايشونو په نسبت ملي هدفونو او هيلو ته د لومړيتوب حق ورکړي او د قوي د استعمالولو د واك د شتون مشروعيت يي د مركزي منتخب دولت دتصميمونو زېږانده وي .
د هيواد دملي اردو تشكيلات سوق او اداره ددموكراسي د لارو چارو او د هيواد د اساسي قانون د مفاداتو په بشپړ رعايت سره د وسله وال پوځ د اعلي سر قوماندان په توګ ه د جمهور رئيس له خوا د پارلمان او اجرائيه قوي په تفاهم سره ترسره کزږي.
سوق او اداره د امر او قوماندي د پرنسيب او د مراتبو په لړی سره د لوړ رتبه افسرانو د تصميم له مخي د وسله وال پوځ له اعلي سر قومانداني څخه پيل او ددفاع د وزير له لاري د سرتيري تر قدمي پوري عملي کېږي.
په دغه رپوټ کي هڅه شوې ده د يو كلن منتخبي دوري په ترڅ كي دملي دفاع وزارت داجرااتو غوره او اساسي موارد دټاكلي وخت له مخي وړاندي كېږي، خو ددغو اجرااتو بشپړ رپوټ دملي دفاع وزارت ديوي خپلواكي خپروني ورځپاڼو او رسمي جريدو له لاري د رسمي مراجعو او د هيوادوالو ته په واك كي ورکړشي
دملي دفاع وزارت ملي امنيت ته دګواښونو د تحليل او تجزيي د افغانستان داسلامي جمهوريت د پاليسيو په پام كي نيولو سره د ستراتيژيكي هدفونو په ټاكلو د هيواد دخپلواكي ملي واكمني ځمكني بشپړتيا ددفاع ، د ائتلاف او ايساف د پوځونو د شتون دګاونديو هيوادونو د حالت د تروريزم پرخلاف د مبارزي د پرمخ بيولو په ټول هيواد كي د امنيت د تامينولو د وسلو د راټولولو د هيواد د سرحدونو د امنيت دتامينولو په باب دملي پوليسيو او د قانون د نافذولو له نورو موسسو سره د همكاري او دنشه يي توكو د توليد او ترافيكو په اړوند خپلي دندي ټاكلي چي په لډه توګه خبر وركول کېږي .

كادري ريفورم او اصلاحات :
دملي دفاع وزارت كادري او تشكيلاتي ريفورم اواصلاحات د پخواني شوروي اتحاد د ناكام او متروك چلند او سيستم څخه د يو بنسټيز بدلون په جوړولو او د پرمختللو او ددموكراسي د پلويو هيوادونو په مامول چلند د ملي اردو د لومړنيو واحدونو كندكونو په جوړولو سره پيل شوي چي له همدي سره جوخت ددفاع وزارت او ستر درستيز د قرارګاه ريفورم د جمهور رئيس د فرمانونو په توشيح سره دملكي ليدرشيپ او د پوځي جنرالانو له قدمي څخه پراختيا موندلي او ترڅلورو پړاونو پوري دوام لري
لازمه هڅه شوي ده چي په اصلاحاتو كي تخصص وړتيا او قومي انډوليز اهليت غوره وبلل شي اوپه دي اړوند مقرري او بيلابيل انتخابي بوردونه توظيف شوي او تراوسه پوري د ملي دفاع وزارت د قرارګاه ستردرستيز د هغه د قطعاتو او جزوتامونو د ريفورم شوي افسرانو ټول شمير 6462 تنو ته رسيدلي دي
دملي دفاع وزارت د تشكيلاتي جوړښت د پراختياوو د هر اړخيزي څېړنې وروسته ددفاعي پلان جوړولو د سيستم په چوكاټ كي نوي كاري سيستمونه جوړ او روزل شوي دي چي وروستيو پلان جوړونو د ريفورم په بهير كي بنسټیز رول لري او دغه راز د قوتونو د تنظيم او اداري د څانګو د مقدماتي سندونو دجوړولو په مقصد دكاري سيستمونو سمون ددفاعي پلان جوړولو د بودجي د پلان جوړولو لارښود اوپراتيفي پلان جوړونه د بېړنيو حالاتو سيستم د احتياط د ځوواكونو پاليسي ، د دكتورينو پرمختيا دملي اردو د موسسو او قوماندانيو جوړول د وضع الجيشونو ټاكل د لومړيتوبونو تثبيت اودهغه د مراجعو او منابعو بشپړول د ښه كاري اغيزمنتوب څخه برخمن دي او دارزښت وړ دي
برسيره پردي دملي دفاع وزارت دجلا شويو تنقيص شويو او ډي ډي آر شويو افسرانو په برخه كي لازمه پاليسي ترتيب او دولتي عالي كميسيون ته سپارلي دي .
ستراتيژي او پاليسي:
د لومړي ځل لپاره ددفاع وزارت دملي امنيت د پاليسيو د مفادونو دملي هدفونو او ګټو اود اوسنيو او د تصور وړ ګواښونو په بشپړ په پام كي نيولو سره د هيواد پوځي ملي ستراتيژي برابر او تدوين کړي دي چي دهغه په رڼا كي د ملي دفاع وزارت فعاليتونو او كاري استقامتونو تګلارې او کړنلاره وټاكل شي او لازم تدبيرونه رامنځته شي .
ديوه كال په اوږدو كي د ټاکلو ، تقاعد ، امتيازونو ، د افسرانو په ذاتي چارو ، وړ و ضابطانو يونيفورم د شهيدانو او معلولينو د حقوقو او امتيازونو ښووونې او روزنې دداوطلبانو د جذبولو او نورو مواردو د پالسيوپه ګډون د افغانستان دملي اردو منسوبانو ته دښو شرايطو د تامينولو په برخه كي د بيلابيلو پاليسيو طرحه برابر اوپه وار سره په عمل كي تطبيق شوي دي .

دملي دفاع وزارت ستردرستيز :
د ملي دفاع وزارت ستر درستيز د هيواد ددفاعي او امنيتي سكتور اساسي اواصلي ارګان دئ او دملي اردو د حضري او سفري سوق او اداري مستقيم مسووليت لري
د ملي دفاع وزارت ستر درستيز پاليسيو او هدفونو دملي پوځي ستراتيژي دتطبيقولو په مقصد دملي دفاع وزارت د لارښونو په رڼا كي دغه لومړيتوبونو ته په پړاويز ډول د خپلو كارونو په سركي ځای وركړئ دئ.

د پوځونو د تشكيلاتو جوړښت او پراختيا :
_ د پرسونل دجلب اوجذب سيستم
_ د پوځي تجهيزاتو او نورو لوژستيكي عينياتو ، د اعاشوي مالي تاسيسات او روغتيايي چارو بشپړول .
_ د ښووني او روزني سيستم او د پوځي اوتحصيلي موسسو احيا كول
_ پوځي كشف او استخباراتو .
_ د اوپراتيفي پوځي محاربوي او غير پوځي پلانونو جوړول .
_ د مركزي دولت د واكمني د نفوذ پراختيا په مقصد د همغېږو پلانونو جوړول
د قانون د تنفيذ د ثبات د تامينولو اود نشه يي توكو پرخلاف د مبارزي په لاره كي دملي او سرحدي پوليسو د فعاليتونو ملاتړ .
ددوامدارو اړيكو د تامينولو ډاډمن او ځواكمني سوق او اداري د سيستم رامنځته كول

د افغانستان دملي اردو تشكيلا ت جوړښت او پراختيا :
دملي اردو تشكيلات د هيواد د امنيتي او اقتصادي حالت او له نړيوالي ټولني سره د څو اړخيزو ژمنو له په پام كي نيولو سره چي د روان حالت ځواب وركوونكي وي په دوو برخو ځمكني هوايي او دهوايي مدافعي اودملي دفاع وزارت د قرارګاه ځواكونو ته سازمان ورکړ شوي دي چي په لنډ وخت د نړيوالې ټولنې د پوځي حضور په شتون سره اوپه راتلونكي كي د داسي اردو دجوړولو لپاره چي په مستقلانه ډول خپلي ملي او هيوادني دندي ترسره کړي بنسټ جوړوي
د ملي اردو د ځمكنيو او هوايي پوځونو د پراختيا كچه تراوسه پوري په دي ډول ده .
_ يو هوايي قول اردو
_ پنځه ځمكني قول اردوګانې
_ اته پلي لواګانې چي هره لوا پنځه كندكونه لري
_ ددفاع وزارت او ستردرستيز د قرارګاه ملاتړ يزه لوا
_ د ملي اردو ځمكني پوځونه چي له پلي ، تانك ، توپچي د مخصوصو دندو پوځونه د محاربوي ملاتړ او محاربوي خدمتونو قطعات څخه جوړ شوي دي او په پنځو قول اردوګانو كي ځاي پرځاي شوي دي چي ځمكني قول اردوګان دجيوپلوتيكي جيو ستراتيژيكي اود هيواد د امنيتي لومړيتوبونوله په پام كي نيولو سره د اوس لپاره په پنځو اساسي اوپراتيفي استقامتونو ( مركز، كندهار پكتيا هرات او مزارشريف ) كي ځاي پرځاي شوي دي .
_ د هوايي او هوايي مدافع پوځونو پراختيا يوازي د هوايي ترانسپورت دوس لوړتيا ته متمركز ده راتلونكي پراختيا به يي د فضايي حريم ددفاع ، د ځمكنيو قوتونو ددفعه كولو ، طردولو او دپوځونو د ملاتړ په مقصد ، د هيواد د اقتصادي وس او د دوستو هيوادونو د مرستي په پام كي لرلو سره ترسره شي
_ د ملي اردو د پوځونو د پراختيا كچه همدا اوس په سلو كي څلور څلوېښت لوړه شوي چي له دغي فيصدي سره سم 6462 تنه افسران ، 7587 تنه واړه ضابطان او 17731 تنه سرتيري په عملي توګه د افغانستان دملي اردو په تشكيلاتو كي دندي ترسره كوي .

دجلب اوجذب بهير :
په اوسنيو شرايطو كي د افغانستان داسلامي جمهوريت له پاليسيو سره سم ملي اردو ته د افرادو جلبول او جذبول په داوطلبانه توگه ددغي خاورې له ټولو ميشتو قومونو څخه ترسره شوي دي چي دملي اردو مينه والو ته دمساعدو شرايطو او د زياتو اسانتياو د برابرولو په مقصد د هيواد په څلور ديرشو ولايتونوكي دجلب اوجذب څلور ديرش مركزونه د راټولولو له اوو مركزونو سره تراوسه پوري جوړ چي دجلب اوجذب شل مركزونه ددغه كال په بهير كي جوړ او فعال شوي دي .
د انتخابي حكومت په دوره كي 12869 تنه داوطلب سرتيري د اتلسو كندكونو په چوكات كي د قومونو په تركيب سره جلب او جذب شوي دي چي د بنسټيزې تعليمي دورې له تيريدو وروسته دملي اردو ليكوته سپارل شوي دي .
ښوونه او روزنه او پرسونل :
ښوونه او روزنه دملي اردو د وړتيا و د ساتني او د لوړو محاربوي احضاراتو ي بنسټیز عنصر دي چي د اردو ددندو دټولو ډولونو په بري سره د ترسره كولو ضمانت كوي .
دملي دفاع وزارت د ښووني او روزني د سيستم تطبيقول په خپلو كاري لومړيتوبونو كي راوستي دي اوهڅه يي كړې ده چي د نړۍ د اردوګانو ټول متداول اوپر مختللي معيارونه وپيژني اود تطبيق وړ يي وګرځوي
مونږ په دي موده كي دملي اردو د منسوبينو د ماهري مسلكي كچي د لوړتيا په خاطر ځانګړې کړې پاليسي لكه د تاوان دجبيره كولو پاليسي د افرادو او وړو ضابطانو د شموليت پاليسي د رپوټ وركولو او اجرااتو پاليسي د ترفيعاتو پاليسي د وړو ضابطانو د سمون او اداري پاليسي د انفكاك پاليسي د پرسونل د ټاكني لارښود ، د افسرانو دښووني او روزني د پرمخ بيولو لارښود ، دمحاربوي ښووني او روزني لارښود او د اردود تعليمي نصاب طرحه تدوين او اجرا كړې ده
دسرتيرو او وړو ضابطانو د ښووني او روزني لپاره دكابل نظامي تعليمي مركز د قرارګاه د هلوځلو كورس چي وروسته به داركان حربي كچي ته لوړه شي اودغه رازدملي اردو د منسوبينو دمسلكي كچي د لوړولو په مقصد ملي نظامي اكادمي ددوو كالو په ترڅ كي جوړي شوي دي
دغه راز په پام كي دي دير ژر د افسرانو د ښووني او روزني لنډ مهاله كورسونه د ځوانو افسرانو له پلوه دملي ا ردو د کمښت دلري كولو په مقصد جوړ او په فعاليت پيل وكړي .
تراوسه پوري د بنسټيزي ښووني او روزني او د پليو وسلو هاوان توپچي توغندي تانك او محاربوي ماشين د انداخت 23 پولیګونو نه جوړ شوي دي .
همدا اوس 24320 تنه سرتيري 6178 تنه واړه ضابطان او 3473 تنه افسران دكابل په پوځي تعليمي مركز كي د ښووني او روزني له بشپړولو ور وسته دملي دفاع وزارت قرارګاه ستردرستيز اودملي اردو قول اردوګانو ته لېږل شوي او موظف شوي دي .
دغه راز په دي موده كي 412 تنه افسران دګډي قرارګاه له ښوونځي څخه په شږو دورو كي فارغ او دملي اردو په قطعاتو او جزوتامونو كي شامل شوي دي د ريفورم له پيل څخه تراوسه پوري 678 تنه افسران او څلور تنه واړه ضابطان د امريكا متحده ايالاتو انگلستان ايتاليا المان تركيي چين كانادا هسپانيا ، فرانسي هالند او سويس ته لېږل شوي او همدا اوس يو پنځوس تنه په بهرنيو هيوادو كي په زده كړه بوخت دي
د نوي سيستم د زده كؤي په مقصد دملي دفاع وزارت په قرارگاه ستردرستيز اودملي اردو په قطعاتو او جزوتامونو كي سيمينارونه كنفرانسونه او ميتوديكي درسونه د نړيوالو همكارانو په همكاري اوددفاع وزارت او قول اردوگانو د مشرتابه په سويه جوړ شوي چي په دي برخه كي ډير ارزښتناك او اغيزمن دي
دملي دفاع وزارت د عدالت د تامينولو او د پخواني اردو د وړ او مستحقو كادرونو د پيژندلو په مقصد په ټول هيواد كي دكادري او جهادي كسانو په ګډون 22775 تنوافسرانو څخه په دوو پړاونو كي دسويي ازموينه اخيستلي چي دملي اردو د اړتيا وړ تشكيل له مخي له دغو افسرانو څخه د لوړو نمرو لرونكي تثبيت او پړاو په پړاو دملي اردو ليكوته ورشي .

د سوق او اداري سيستم :
د ملي دفاع وزارت د مخابري په نوي تكنالوژي سره دملي اردو د قطعو او تكتيكي او اوپراتيفي جزوتامونو دكلكي هميشني او نه شليدونكي اداري او سوق په مقصد اوله اعلي قومانداني دملي اردو له قطعو او جزوتامونو په تكتيكي او اوپراتيفي سطحو كي دسوق او اداري له مركزونو د مركزي سوق او اداري له مركز د نړيوال امنيت له قوتونو سره ګډې همغېږي له مركز او د قول اردوگانو او لواو د سوق او اداري له مركزونو سره دملي دفاع وزارت د بيلابيلو كانالونو په واسطه د ارتباط د تامينولو په مقصد دملي دفاع وزارت د مخابري په نوي تكنالوژي سره دملي اردو د تكتيكي او اوپراتيفي قطعو او جزوتامونو د پياوړي دوامداري او هميشني سوق او اداري اوله اعلي قومانداني سره دملي دفاع وزارت د بيلابيلو دكانالونو په ذريعه د ارتباط د تامينولو په مقصد دملي اردو قطعات او جزوتامونه په تكتيكي او اوپراتيفي سطحو كي دسوق او اداري مركزونه د مركزي سوق او اداري مركز د نړيوال امنيت له قوتونو سره د ګډې همغېږي مركز د قول اردو گانو او لواو د سوق او اداري مركزونه د نويو وسايطو په درولو او مخابري سيستم سره رامنځته کړي چي همدا اوس دملي دفاع وزارت دملي اردو ټولي قطعي او جزوتامونه د ملي پوځي سوق او اداري له مركز څخه په عملي توګه اداره كوي او دملي دفاع د وزارت او ستردرستيز امرونه او لارښوونې په ديري چټكي سره ملي اردو ته رسوي او دكډكونو و لواو قول اردوگانو او د ستردرستيز قرارگاه په سطحو كي اوپراتيفي كنترول . په همدغو احضار شوي سوق او اداري په سيمو كي شته .
دملي اردو له قطعو او جزوتامونو سره دملي دفاع وزارت د قرارگاه ارتباط د سيم دارو او بي سيم سامان الاتو عادي او محرمو وسايلو تيلفون ستلايت انترنت او موبايل په وسيلي سره تامينېږي .

د اوپراتيفي پلان جوړوني او د اوپراسيونونو د پرمخ بيولو سيستم :

دملي دفاع وزارت ددولت د امنيتي پاليسيو په رعايتولو او په ټول هيواد كي ددولتي واكمني د پراختيا او د ثبات د تامينولو او دتروريستي باندونو د له منځه وړلو په مقصد د پوځي ملي هدفونو په پلي كولو سره دملي اردو د قوتونو د پراختيا له په پام كي نيولو سره په تير يو كال كي په لاندنيو برخو كي دغه عمليات ترسره کړي دي .
_ د هيواد په ولايتونو او په تيره بيا د هيواد په ختيځ جنوب ختيځ او جنوب كي دتروريستي ډلو دباندونو دلمنځه وړلو په مقصد په مستقل ډول اويا د نړيوالو امنيتي قوتونوپه ګډون په 2967 محاربوي او امنيتي اوپراسيونونوكي دملي اردو د قطعاتو ګډون .
_ د 1197 ميله سپكي وسلي دسپكو وسلو د 16109 صندوقه مهماتو د درندو وسلو د 25353 گوليو او دمخابري د 56 دستګاه و ترلاسه كول .
_ د همدغوعملياتو په نتيجه كي ددشمن 418 تنه افراد وژل شوي او 512 تنه نور اسيران شوي دي
نور فعاليتونه :
د بېړني لوي جرګې د ټولټاکنو د امنيت د تامينولو په لاره كي دملي اردو ګډون د اساسي قانون دلویې جرګې د امنيت په تامينولو كي دملي اردو ګډون دجمهوري رياست دټولټاكنو دبهير د امنيت په تامينولو كي د ملي اردو ګډون د هيواد په 34 ولايتونوكي د پارلماني ټولټاكنو د امنيت په تامينولو كي دملي اردو ګډون
د هيواد په بيلابيلو ولايتونوكي دثبا ت اوامنيت په ساتنه او دملكي مقاماتو په دفاع كي دملي اردو ګډون
دجمهور رئيس د تحليف د مراسمو په بر ابرولو او تنظيمولو جشنونو او په نورو مراسموكي له نورو دولتي مراجعو سره يوځای د محوري رول لوبول
دوسلو د راټولولودبهير ډي ډي آر په ملتړ كي دملي اردو فعال ګډون
د 58 غلا کړي شوي وسايطو نيول او اصلي خاوندانو ته يي دهغوسپارل
د ځمک ه دپاسه دوه زره وسايطو د غير مجاز ښیښو پاكول
دوسايطو د اوه سوه جوړو جعلي پليټونو راټولول
د پنځه سوه وسايطو درول چي له سندونو پرته دكابل په ښار كي تګ راتګ كاوه اودكابل ښار د ترافيكو ته دهغو سپارل .
د 97 كلاشينكوفونو او ددولسو توغندي د قاچاقو مخنيوي او اړوندو مراجعو ته دهغوسپارل .
دكابل د هوايي ډگر له ساحي څخه د دري زره ټنو نه استفادي وړ المونيمو او اوسپني پاكول .
سره له دي چي د افغانستان ملي اردو د نشه يي توكو پرخلاف مبارزه كي مستقيم رول نلري خو دخپلو دندو د ترسره كولو په وخت كي يي يوه زياته اندازه چرس ، ترياك او هيروئين ضبط کړي دي چي عمده موارد يي دغور په ولايت كي د 1342 كيلو گرامو هروئينو او د پكتيا په ولايت كي د 3840 كيلو گرامو اووم چرسو نيول او په كندهار كي د 7280 كيلو گرامو اومو چرسو دنيولو يادونه وکړوو.

د وسلو راټولول ملكي كول او بيا ميشت كول ډي ډي آر :
د ملي دفاع وزارت ددغه بهير په تطبيقولو كي د كليدي ارگان په توگه د نړيوالي ټولني په همكاري خپل اساسي او لومړني رول لوبولي چي ددغه بهير د تطبيق په نتيجه كي د 28897 تنوافسرانو 2103 تنو
وړو ضابطانو او 70000 تنو سرتيرو په تركيب سل زره كسيزي پخواني اردو دجمهوري رياست د محترم مقام د فرمان له مخي لغوه شوه .
دغه بهير د پنځو اساسي پړاونو په ترڅ كي پلان شوي و چي تطبيق يي د 1382 كال دتلي دمياشتي په شپږ ويشتمه نېټه پيل او 1384 كال د غبرگولي دمياشتي په يو ديرشمهنېټه بشړ شو ددغه بهير په ترڅ كي د 18227 تنوافسرانو 1374 تنو وړوضابطانو او 43779 تنو سرتيرو په تركيب 63380 تنه په دغه بهير كي شامل شول او ملكي ژوندانه ته راوگرځيدل
دغه رازد پخواني اردو له تركيب څخه 6134 تنه افسران ملي اردو ته جذب شوي دي 7500 تنه ريزرف ته لېږدول شوي دي او 1772 تنه افسران نورو ارگانونو ته تبديل شوي دي او كابو پنځه زره تنه افسران تقاعد ته سوق کړي شوي دي
د سپكي ډي ډي آر شوي وسلي ټول شمير 4 2896 ميله او د درندو وسلو شمير 7431 ته رسېږي
دغه راز 10888 درندي وسلي د ډي ډي آر له بهير څخه بهر راټول کړاي شوي دي اوټاكلو سيمو ته لېږدول شوي دي
ددغه بهير په ترڅ كي لس قول اردوگان څلويښت فرقي اته ديرش لواگاني شپږ اتيا غوندونه يو سلو دوه ديرش كندكونه اوڅلور اويا نور مركزونه په رسمي ډول لغوه کړي شوي دي
ددغه بهير په ترڅ كي د پخواني اردو 60646 تنه منسوبين دخپلي وسلي له سپارلو څخه وروسته بيا ميشت شوي اوپه ملكي دندو گومارل شوي دي .
دداياك برخه :
دغه بهير د ډي ډي آر د بهير د بشپړولو اودوام وركولو په مقصد جوړ شوي دي چي د هغه د پروگرامونو د تطبيقولو په مقصد دملي دفاع وزارت د هيواد په اوو زونونوكي اوه اوپراتيفي ډلي هر ولايت ته د افسرانو په استولو سره گومارلي دي چي تراوسه پوري 20732 ميل ډول ډول وسلي راټول کړي شوي او د يپو شوي دي
د ډي ډي آر د بهير تجربي د دي دي ار د بهير وسايط او تجهيزات چي دملي دفاع وزارت هغه د داياك دبهير په خدمت كي ورکړي دي ددغه بهير په برياليتوب كي اساسي رول لوبولي دي او تر وروستي پړاو پوري به ډېره ګټوره وي .
سروي او د مهماتو لېږدول :
دملي دفاع وزارت د ماهرو د تخنيكي افسرانو په معرفي كولو سره له بهرنيو موسسو سره په همكاري كي تراوسه پوري په ټول هيوادكي 11180000 ټنه ډول ډول مهمات سروي کړي دي چي له تفكيك وروسته داستفادي وړ برخه يي دملي دفاع وزارت اړوندو ديپوگانو ته لېږدول شوي ده
لوژستيك تخنيك تاسيسات او روغتيايي چاري :
د ملي دفاع وزارت دملي اردو د قطعو او جزوتامونو د محاربوي وړتيا د لوړتيا او دفاعي سكتور د پياوړتيا په مقصد د بهرنيو مرستو دجذبولو په هدف له دوستو اومينه والو هيوادو په سر كي يي د امريكا له متحده ايالاتو څخه دملي اردو د بياجوړولو زياتي هلې ځلې کړي دي چي په همدي مقصد دملي اردو له پرمختيايي پلان سره سم دملي اردو د نويو تاسيساتو جوړولو ته يي په لومړيتوب كې ځای کړي شوي دي چي تراوسه پوري دقول اردوگانو د قرارگاه و لپاره په تثبيت شويو سيمو كي پوځي تاسيسات اوگارنيزيونونه او له ملحقاتو سره يي اته لواوي نوي رامنځته شوي او بشپړي شوي چي بودجه يي د امريكا د متحده ايالاتو له خوا تمویلیږي .
لكه څنګه چې ټول پوهېږي په تير وخت كي ددفاع وزارت د تاسيساتو مهمه برخه د ډول ډول عواملو له امله ويجاړه او په بشپړ ډول له منځه تللي وه چي د ملي اردو د پنځو قول اردو گانو او اتولوا گانو تاسيسات د بشپړيدو په حال كي دي .
دكابل دپوځي تعليمي مركز دجلب اوجذب د قوماندانيت دلوژستيك دقوماندانيت د اردو د روغتيايي څانګې د څلور سوه بستريز روغتون د مركزي قول اردو و د هوايي قول اردو او دملي دفاع وزارت درياستونو دترميمولو او بياجوړولو كار د پاي ته رسيدو په حال كي دي او دپكتيا كندهار او مزارشريف د قول اردوگانو ساختماني كار د روان كال تر پايه پوري پاي ته رسېږي
تر 2004 كال پوري دملي اردو دمنسوبينو اعاشه او معاشونه د دوست هيواد د امريكا د متحده ايالاتو له خوا وركول کېږي چي په دي وروستي كال كي دملي اردو د منسوبينو د معاشونو زياته برخه دملي دفاع وزارت له خوا اواعاشه يي دملي دفاع وزارت له خوا برابره او ويشل کېږي
دملي اردو پوځي تجهيزات ډول ډول درندي او سپكي وسلي عينيات لوژستيكي ، ترانسپورت ، انجنيري ، مخابري او كمپيوترونه دي چي زياتره برخه يي تراوسه پوري د نړيوالي ټولني له خوا او له كورنيو مناسبو امكاناتو څخه ددرندو او سپكو وسلو په يوه برخه دملي اردو تشكيل بشپړ شوي دي . او د مانورو اواور د قدرت له پلوه دملي اردو د محاربوي وړتيا لوړتيا تر كار لاندي ده
دملي اردو روغتيايي مركزونه كلينكونه او مركزي روغتون ( څلور سوه بستريز روغتون ) دويم لمبر روغتون او دكندكونو ، لواو ، قول اردوگانو او د تعليمي موسسو روغتيايي مركزونه فعال دي اودملي اردو نورو وزارتونو او ان د اړتيا په وخت كي د 454686 تنو په ګډون دملكي افرادو او مقاماتو اړتياوي يي لري كړي دي چي د منتخبي دوري په ترڅ كي 154686 تنو ناروغانو درملنه شوي ده چي له دي جملي څخه 96500 تنه يي ملكي كسان او 58186 تنه يي پوځي كسان دي .
د اردو د روغتيايي پروسونل د بشپړولو په مقصد همدا اوس د پوځي روغتيايي اسانتياو مركز د اردو د روغتيايي برخي په چوكاټ كي جوړ او فعال شوي دي
مالي او بودجه :
د ملي دفاع وزارت د منظوري شوي بودجي او تخصيصونو د محاسبوي پرنسيپونو پر بنسټ خپل كلني څلور مياشتي ورځني لګښتونه دماليي له محترم وزارت سره په تفاهم او ګډوهلو ځلو كي اجرا كوي دغه چاري په نوي سيستم سره د بودجي جوړولو له نويو لارو چارو څخه په استفادي سره د شفافيت او دقيقي حساب وركوني د اصل په پام كي لرلو سره ترسره کېږي او د كنترول د سمون او تعقيب په مقصد يي په مياشت او څلورو مياشتو كي ددفاع په شورا كي د مالي لگښتونو څېړنه طرحه او راټول کېږي اوكه ضرورت پيدا شي دكارونو د پرمخ بيولو په ډول كي د تعديل او لازمه اصلاحاتو په باب وړ تصميمونه نيول کېږي.
كشف او نظامي استخبارات :
كشف اواستخبارات نه يوازي دملي اردو د محاربوي تاميناتو بنسټیز عنصر بلل کېږي بلكي د ملي ګټو د ساتني په مقصد د هيواد په امنيتي او ستراتيژيكو مسئلو كي زيات ارزښت لري
ددغي برخي د اهميت په پام كي لرلو سره دكشف اواستخبارات بيلابيل عناصر دملي اردو په قطعو او جزوتامونو كي په پام كي نيول شوي دي اودغه رازد تروريستي ډلو د باندد فعاليتونو په خپل وخت د كشفولو او شنډولو په مقصد دكشف ساحوي دفترونه د هيواد په 34 ولايتونوكي له پلان سره سم رامنځته شوي دي چي همدا اوس اوو ساحوي دفترونه د هيواد په پنځلسو ولايتونوكي فعاليت لري .
د پلټني چاري :
دملي دفاع وزارت ددي كال په ترڅ كي د لوژستيكي تخنيكي مالي لګښتوونو د شفافيت او حساب وركولو اودښووني او روزني او اوپراتيفي څېړنې او كنترول په مقصد 208 ځلي اسنادي تعليمي او اوپراتيفي پلټنې دملي اردو په اكمالاتي او محاربوي قطعو او جزوتامونو كي ترسره کړي دي چي ددغه چلند تعقيبول د نيمګړتياو او كمښتونو په لري كولو كې ډير ګټور او ارزښتناك ثابت شوي دي او په راتلونكي كي به هم په كلكه دوام ومومي .

فرهنگي عقيدتي چاري عامه او پارلماني اړيكي :
دملي دفاع وزارت د اسلام د سپېڅلي دين سنتو او اساساتو اودافغانستان د خلكو د فرهنگي او دملي دودونو د درناوي په مقصد ددي جملي ځخه د ديني عقيدتي فرهنگي ښووني او روزني د كيفيت اودليك لوست د سيستم لوړتيا دخپلي پاملرني په مركز كي راوستي دي عقيدتي او فرهنگي لوسستونه يي دملي اردو په قطعاتو او جزوتامونو كي پلان کړي او پرمخ يي بيولي دي .
_ همدا اوس 120 جوماتونه دملي اردو په قطعاتو او جزوتامونو كي داستفادي وړ گرځيدلي دي
_ د ليك لوست سل كورسونه دملي اردو په قطعاتو او جزوتامونو كي جوړ او لوست وركول يي د اردو د تعليمي موسسو د استادانو له خوا پرمخ بيول كېږي
_ د ملي اردو د خبرونو او برياو د دقيقي خپروني په مقصد تراوسه پوري 117 مطبوعاتي كنفرانسونه چي له دي جملي څخه 60 كنفرانسونه يي په يوه تير كال كي دي اودغه راز 161 مطبوعاتي ويناوي دري سوه خبرتياوي ، نولس ساعته تلويزيوني پروگرام په روتين اوفوق العاده دول او نولس ساعته راديو يي پروگرام خپور شوي دي
_ ددفاع جريده په تير يو كال كي پنځوس ګڼې او د اردو مجله په مياشتني ډول په پرله پسي ډول دملي اردو د بريالتوبونو او پرمختياو په باب د علمي اوڅېړنيزو مطالبو په خپرولو سره چاپ شوي او دملي دفاع او ملي اردو دمنسوبينو د پوهاوي د استفادي په مقصد خپور او ويشل شوي دي
_ د شهيدانو د وياړلي مقام د ورځو او دجهاد او مقاومت دجشن د هيواد د خپلواكي د بيرته ترلاسه كولو ورځي دملي دفاع وزارت په مشري او د نورو ارگانونو په همكاري نمانځل شوي دي .
_ د ملي دفاع وزارت په پارلماني چارو كي ځانګړي لارښود او پاليسي تدوين اودبهرنيو همكارانو له خوا له پارلمان سره د اړيكي ډول د پارلمان له غوښتنو سره سم پارلماني پوښتنو ته د ځواب په وړاندي كولو كي دخپلو معلوماتو او دندو وړاندي كول زده کړي اوله پخوا راهيسي دملي دفاع وزارت اود پارلمان د موقتي دارالانشا ترمنځ د كوردينه كولو په خاطر ښې اړیکې ټینګې شوي دي .
د هيواد د ښځو د رول د تامينولو په مقصد دملي دفاع وزارت دخپلو تشكيلاتو په چوكات كي يوه شورا جوړه کړې ده چي تراوسه پوري يي زياتي غوندي او سيمينارونه دښځو دحالت دښه والي په خاطر جوړ کړي دي
له بیړنيو او فوق العاده حالاتو سره مرسته :
د ملي دفاع وزارت په فوق العاده او بېړنيو حالاتو كي دمالي مرستي د رسولو په مقصد د ماينونو دزيرمو د سروي او تثبيتولو لپاره لازم تدبيرونه ترلاس لاندي نيولي او عملي کړي دي د روان كال په لومړيو وختو كي د سختو سيلاونو د راوتلو له امله د هيواد زياتره سيمي زيانمني شوي چي دخلكو د اړتياو د لري كولو لپاره دملي دفاع وزارت نه پوځي چورلكي د پېښو ضد ددولتي عالي كميسيون په واك كي ور کړي .
د لسوتنو داكترانو او دوو ټنو درملو سره د اندونيزيا د سونامي په پېښه كي دملي دفاع د وزارت دمرستي رسوني يو تيم د بشر دوستانه خدمتونو د ترسره كولو لپاره لس ورځې تيري کړي د مركزي قول اردو او دهوايي پوځي پرسونل دكام اير د شركت ديوي الوتكي د راغورځيدو دپيښي د شهيدانو د مړو په پلټنه او لېږدونه كي په ناوړه جوي شرايطو كي خپل فعال او ارزښتناك رول ولوباوه او په دي برخه كي 285 هوايي ماموريتونه ترسره شوي دي د څلورو چورلكو شلو تنو داكترانو او ددوه ټنو طبي محمولو او دهغو له تجهيزاتو سره يو بل روغتيايي تيم د 17 ورځو لپاره د پاكستان د زلزلي ناوړي پيښې ته وليږل شو چي مصيبت ځپلو كسانو ته په لازمو بشري مرستو كي همكاري وكړي .
احتياطي ځواكونه :
د ملي دفاع وزارت داسي تدبيرونو او طرحو ته پراختيا وركړې ده چي په خاصو او فوق العاده حالاتو كي وكولاي شي د احتياط د ځواكونو په منظمولو او سفر بري سره يو داسي مقابله كوونكيځواك چي له هرډول ګواښ سره مقابله وکړاي شي جوړ کړي په همدي مقصد دملي اردو د احتياط د پوځونو دجوړولو پاليسي . د اوپراتيفي احتياط د پوځونو د پاليسي دستراتيژيك احتياط دپوځونو د پاليسي مسوده او د استعمالولو او ځای پر ځای كولوڅرنګوالی يي ترلا س لاندي دي چي د افغانستان داسلامي جمهوري رياست دمقام په توشيح سره په دغه برخه كي عملي كار پيل کېږي .
حقوقي مسئلي :
دملي دفاع وزارت د روانو حقوقي مسئلو پر اوارولو برسيره دعدلي قانون دمسودي دتحقيق دمقرري د مسودي د غير قضايي مجازاتو د مقرري د مسودي اود عسكري محكمو د قانون په ګډون معتبر سندونه او مدارك راټول او برابر کړي او قانوني پړاو نه يي بشپړ کړي چي د همدي فرمان له مخي حقوقي مسئلي دملي دفاع په وزارت كي څېؤل کېږي .
دملي اردو د پوځي محكمو د لومړنيو زړو د فعالولو په مقصد له پوځي څارنوالانو او قاضيانو څخه ازموينه اخستل کېږي
د هوايي اوهوايي مدافع پوځونه :
هوايي قول اردو سره له دي چي له زماني پلوه په دي وروستيو كي دملي اردو په تشكيلاتي ريفورم كي شامل شوي دي خو د هوايي ترانسپورت د محدودو امكاناتو په لرلو سره د اكمالاتي دندو په ترسره كولو ددولتي پلاوي د ډلو په لېږدولو د فزيكي پېښو په لېږدولو اوپه هيواد اوله هيواد څخه بهردطبيعي افتونو مصيبت ځپلو ته دمرستي د موادو د رسولو او ولايتونو ته دملي اردو او ملي پوليسو د پرسونل په ليږدولو كي فعاله ونډه اخستي ده اود دغي منتخبي دوري په ترڅ كي 1317 الوتني چي 611 ساعته کېږي اودهيواد شاوخوا ته په ټوليزه توگه 396 ټنه وزن او 4333 تنه سفري پلاوي ټپيان اوشهيدان ليږدولي دي چي په دي ډول شرحه کېږي:
_ د هوايي پوځونو د مرستي رسولو تيم د پاكستان دزلزلي په پېښه كي د 277 الوتنو په ترڅ كي 161ټنه وزن ، 662 تنه مسافر او 338 تنه ټپيان خوندي ځايونوته لېږدولي دي
_ دكام اير په پيښه كي هوايي پوځ د 285 الوتنو په ترسره كولو سره 108 مړي لېږدولي دي
_ هوايي پوځونو دشپاړسو الوتنو په ترسره كولو سره په بيړنيو حالاتو كي دملي پوليسو څلور سوه شپيته تنه ولايتونوته لېږدولي .
_ دهوايي پوځونو 216 الوتني دپارلماني ټول ټاكنو د پلاو او درايي وركولو د صندوقونو دأېږدولو په مقصد .
_ 132 الوتني د هيواد ولايتونو ته په بېړنيو حالاتو كي دمرستي رسولو په مقصد
_ 20 الوتني د هيواد په شاوخوا كي ددرملو اوطبي سامان الاتو دلېږدولو په مقصد
_ 60 الوتني ولايتونو ته د 5ر36 ټنو فزيكي پيسو دلېږدولو په مقصد
همدا اوس 134 تنه افسران د هوايي قول اردو په قرارگاه كي په اصلاحي ريفورم كي شامل شوي او د هوايي قول اردو ريفورم او دزياتو كادرونو يوځاي كيدل دوام لري
په اوسنيو شرايطو كي د هوايي قول اردو تخنيكي ظرفيت نوولس بيلابيلي الوتكي اوچورلكي دي .
د تاسيساتو او ملكيتونو ساتنه :
د ملي دفاع وزارت د تاسيساتو اوپه هغه پوري د اړوند ملكيتونو د ساتني په مقصد چي ډيرارزښت لري د 3470 تنو په تشكيلاتو كي يو ځواك تنظيم کړي دي چي دغه تشكيلات د هيواد په اوو اوپراتيفي زونونوكي ويشل شوي دي او په حاضر وخت كي دملي اردو له تشكيل څخه بهر 252 تنه افسران او 2467 تنه سرتيري پكي دنده ترسره كوي اود اردو د تاسيساتو د ساتني مسووليت په غاړه لري
و من الله التوفيق

05.12.2006

[quote:b08cfc3b7c]بل دا چې په ننګرهار او يا کندهار کې په دري ژبه پوهنتون شته [/quote:b08cfc3b7c]

١ ـ ايا د کندهار او ننګرهار پوهنتونونه هم په فارسي دي ؟ ايا دا يران کلتوري ښکيلاک په پښتنو سيمو کې دوام لري ؟ ايا زمونږ ملي ريښه ورکول غواړي ؟

٢ـ ايا په دفاع وزار ت کې دپښتنو اصلي ملي ونډه خوندي شوې ده ؟
والسلام

ghafar
06.12.2006

عزتمن ځواکمن صاحب او نورو دوستانو ته سلامونه او نېکې هیلې !
[quote:7b4d1bf921]
٢ـ ايا په دفاع وزار ت کې دپښتنو اصلي ملي ونډه خوندي شوې ده ؟ [/quote:7b4d1bf921]
آیا د [color=blue:7b4d1bf921]پښتنو اصلي ملي ونډه[/color:7b4d1bf921]کوم رسمي تعریف لري؟ که ځواب مثبت وي په کومه سند کې ثبت شوی دی؟
آیا په یوه اولسواک نظام کې، چې مونږ یې د جوړولو هڅه کوو، مناسب دی، چې ملي ونډې د قومونو په سر وویشل شي ؟

په درناوي

pattang
06.12.2006

درنو وروڼو !
داسې لوده توب او پنجيتوب خو ما ولاکه په ژوند کې ليدلی وي زه نه پوهېږم چې خلک ولې دومره تېر نظره او په سپکاوي يوه لوی تاريخي اواکسريت قوم ته ګوري دغسې عمل يا خرڅ شوي پښتانه او يا ستميان کوي.

دپښتنو پټ دښمن خپل دليل داسي راوړ ي :
[quote:134911cb96]آیا د پښتنو اصلي ملي ونډه کوم رسمي تعریف لري؟ که ځواب مثبت وي په کومه سند کې ثبت شوی دی؟[/quote:134911cb96]

دپښتنو اصلي ملي ونډه دپښتنو سر شميرټاکي چې هغه په 100 کې له ٦٥ تر
٧٠ پورې دی او که نوې نو په پټو سترګو هم له هرګروپه پښتانه په افغانستان کې
اکسريت دي ٠
تعريف څه شی دی ? تعريف پيژندنه، نورم ، په لرې مانا رواج دی چې د يوه سيستم ، پروځيس اوکار لپاره ايشودل کيږي نو دپښتنو شته والی يو طبعي پروځيس او ونڼډه يې په يوه سيستم کې نظر تعريف ته بنسټ جوړوي ، سياسي سيستم اوهر سيستم بيله نورم نه کومه مانا نلري اود جوړېدلو وړ نشي کيدای . داکسريت وڼډه او برخه يي په هر ملي پرو ځيس کې دملګرو ملتو او د بشر دحقوقويوه ماده اودفردي او ټولنيزو روحياتو يوه حقوقي غوشتنه ده که نوي نو خو به بيا يو اپارتايد سيستم وي لکه مخکې وختو کې په جنوبي افريقا او اوس په افغانستان کې .

ددې لوده خبري بوی مې بيا عصاب راخرابوي :
[code:1:134911cb96]آیا په یوه اولسواک نظام کې، چې مونږ یې د جوړولو هڅه کوو، مناسب
دی، چې ملي ونډې د قومونو په سر وویشل شي ؟[/code:1:134911cb96]

اولسواکي څه مانالري ? د اکسريت حکومت په اقليت او که د څو پنجيانو حکومت
په ټول افغانستان باندې ? داولسواکي لمړۍ وظيفه داده چې هر ګروپ ته خپل حق
ورکړي ٠ دګروپونو حل اود يوه ګروپ ( سياسي سيستم ) جوړېدل هلته امکان لري چې هر اليمنت ( غړی ) دتعريف شوي ګروپ خواص ولري٠
نو تاسو ته مالومه ده ? چې ايا يو تاجک ، هزاره ، اوزبک د پښتون ژبه کلتور خپل بولي ، مني او زدکوي يې ?? او هيڅ تبعيض ورسره نلري او لکه بلبل په پښتو ليکل او خبرې کوي? که دا کار داسي وي نو بيا درسته ده چې وڼډې نه بلکې لياقت او مسلکيتوب د يوه سيستم لپاره مهم دي او که داسې نوې نو يواځي غالب به مغلوب او بې برخې له منځه وړي او ريښې به يې باسي ٠ په داسي حال کې بايد په خپلو وينو مبارزه وکړو/وشي ٠

[quote:134911cb96="ghafar"]عزتمن ځواکمن صاحب او نورو دوستانو ته سلامونه او نېکې هیلې !
[quote:134911cb96]
٢ـ ايا په دفاع وزار ت کې دپښتنو اصلي ملي ونډه خوندي شوې ده ؟ [/quote:134911cb96]
آیا د [color=blue:134911cb96]پښتنو اصلي ملي ونډه[/color:134911cb96]کوم رسمي تعریف لري؟ که ځواب مثبت وي په کومه سند کې ثبت شوی دی؟
آیا په یوه اولسواک نظام کې، چې مونږ یې د جوړولو هڅه کوو، مناسب دی، چې ملي ونډې د قومونو په سر وویشل شي ؟

په درناوي[/quote:134911cb96]

11.12.2006

دروند ورور عبدالغفار ته سلامونه !
ستاسو پوښتنه یو مجهول عنصر لری او هغه داچې د کمیت له پلوه د قومونو دقیق استازیتوب ګواکې د ولسواکۍ سره سمون نه خوری ، داچې څنګه او ولې ـــ د ا مو نه د ه روښانه کړې . ایا داسې انګیرئ چې دغه کمی اصل به اتوماتیک کیفیت نقض کاندی؟ ایا دموکراسی به ښه پلې شی که پښتانه په سلو کې ۲۵ او تاجک په سلو کې ۶۰ لوړې چوکۍ اشغال کاندي؟
ایا دموکراس به ښه پلې شی که د په ۵۶ فیصدو رایو دپښتنو له خوا د ټاکل شوی ولسمشر حامد کرزي پر ځای بیا هم یونس قانونی چې ۲۰ فیصده رایې یې هم نه وې وړې رئیس جمهور ټاکل شوی وای ؟
والسلام

ghafar
12.12.2006

عزتمن ځواکمن صاحب او نورو لوستونکو ته سلامونه !
[quote:f7a2887181]ستاسو پوښتنه یو مجهول عنصر لری او هغه داچې د کمیت له پلوه د قومونو دقیق استازیتوب ګواکې د ولسواکۍ سره سمون نه خوری ، داچې څنګه او ولې ـــ د ا مو نه د ه روښانه کړې .[/quote:f7a2887181]
مخکې لدې چې زه ستاسو د یادونو او پوښتنو په هکله خپل نظر څرګند کړم باید عرض شي، زما بحث د موجود دولت د ترکیب په هکله نه، بلکه زه په یوې اولسواکۍ یا دموکراسۍ کې د دولت ترکیب د قوم، ژبې، سیمې او مذهب پر بنسټ مناسب نه بولم، ځکه زما په نظر د د قومونو پر بنسټ د دولت د څوکیو ویشل ، د دندې او وظیفې له کبله عملي بنه نلري . د مثال په توګه کله چې د مالیې یو وزیر په دنده ګمارل کېږي هغه دافغانستان د مالیې وزیر او مکلف دئ پخپل کاری چلند کې د ټول ملت ګټې، په هر قوم پورې چې تړلي وي، په نظر کې ونیسي، نه د خپل قوم !!! ښایي دا پوښتنه مطر شي، چې ولې همدا اوس ځینې چار واکي د دغه اصل رعایت نه کوي؟ دغو لوستونکو ته باید عرض شي، چې مونږ باید چې د هغو دولتي چارواکو په وړاندې، چې د دولتی څوکۍ څخه د خپل قوم په ګټه ناوړه ګټه اخلی، د قانون په چوکاټ کې هر اړخیزه مبارزه وکړوو تر څوهغه اصلاح شی. که مونږ د دا ډول کسانو عمل سم نه بولو ، نو مناسب نه برېښي چې هغه تقلید شي. بد عمل بد دئ، که هر څوګ یې کوي !!!
زه غواړم د خپلې څرګندونې په تائید په دې هکله د افغانستان د نوي اساسی قانون د ۳۵ مادې یوه برخه را نقل کړم:
[color=blue:f7a2887181]... د افغانستان اتباع حق لری د قانون له حکمونو سره سم، سیاسی ګوندونه جوړ کړی، خو د قوم،ژبې، سیمې او فقهی مذهب پر بنسټ دګوند جوړول او فعالیت کول جواز نلری[/color:f7a2887181]
مونږ باید هڅه وکړو، چې په افغانستان کې دغه پیل شوې اولسواکي بریالیتوب ته ورسوو، ځکه په یوې ریښتینې دیموکراسۍ کې د ټولو مېشتو وګړو حقونه تضمین کیدای شی، بیا نو د قومونو بې ځایه بحث ته به ضرورت نه وي.

په درناوي

منلی
12.12.2006

ټولو وروڼوته سلامونه
که دافغانستان دولت اسلامی وی
په داسی حال کښی اسلامی دولت دکوم قوم اجاره نه ده
هرڅوک چی ددی دولت اصول منی هغه کولی شی چی ددولت په چلولو کښی وڼډه واخلی که هغه پښتون ، تاجک ، اوزبک ،ترکمن یاهزاره .... وی ولی که څوک ددی دولت اوصول نه منی که هغه پښتون هم وی ددولت له حمایت نه کټه خوپورته کولی شی لیکن ددولت په چلولو کښي وڼډه نشی اخیستی .
خودا اوسنی دولت په یوچوکاټ کښی هم نه راځی بس دومره ددی دولت په هکله سړی ویلی شی چی هرڅوک دامریکا غلامی کوی هغه کولی شی چی ددولت په چلولو کښی وڼډه واخلی اوبس

pattang
12.12.2006

دسياست د کور ګډ شي که څوک تحليل کولی شي او که يې نشي کولی خو هرڅوک
لاسونه پکښې وهي لکه د خلقيانو او پر چميانو کمونيزم ، که څوک به پوهېدل اويا
به نپوهېدل خوهر چا به هورا هورا نارې پکښې وهلې او په هيچا به هم بند نوو .

- داساسي قانون جوړونه ، اېښودنه اونورمونه بايدد ملت له عنعناتو ، تاريخي
وياړونو، دټولو قشرونو، قومونو د هر ډول حقوقو ساتل او عکاسي وي خو دا ټول
بيا په يوه دائيره کې تړلي وي چې هغه ملت دی او يوواځې يواځې د ملت په نوم ټول
اولس له هرې خوا ولاړ وي ٠ دا کار هلته مېوه ورکوي چې قانون اېښودونکي د ملت
استازي وي اوملت مخ کې موجود وي ٠ اويا ټول دا شيان او هم به ملت
ددې عام قانون موضع وي يانې ملت به نوی جوړېږي ٠

- دافغانستان د اساسي قانون په جوړولوکې څوک دملت استازي وو?
- ايا ه پدې دوسيه کې دملت اکسريت پښتنو ته حق ورکړل شوی دی ??
- ايا قانون ايښودونکي ټول غله ندي ?
- ايا قانون ايښودونکي دخپل ايښودل شوي قانون څخه دفاع کوي او
عملي کوي يې.?
- ايا دا ټوله مداريګيري دالسواکي په نوم دمنطقې د خلقو غلطول ندي ??
- ايا افغانستان يو ملت دی ? اوکه دځينو منطقوي وګړو لپاره يو عنعنوي
نوم دي اوبس چې او س يو بل نوم ته چاره نلر ?

- که افغا نستان يو ملت وي نو بيا په ملي سرود کې يې ولې مختلف تضاد
نژادونه ياديږي ??
څوک کوم نر به پيدا شي چې ماته پدې نړۍ کې چې (154 ) مملکتونه پکښې شته
داسې ملي سرود را په ګوته کړي چې په هغه کې دنژاد ، قومونو نومونه يا ديژي ?????????
بخښنه غواړم دا ټول حرامي توب دی او بل شی نه !

- د پښتنو له ګوند او مشر نه مقصد ، په ملي کچه پراخ بنسټه ګونددی چې
دافغانستان يو والی او ساتل غواړي ،دپښتنو مشر پردې مانا چې بيله پښتونه
په افغانستان کې حکومت او کار د اوږدې مودي لپاره امکان نلري او باندني لکه
اوس نشي کولي چي دپښتنو دښمنان وساتي اوديوه اپارداد رژيم ساتنه داوږدې
مودې لپاره وکړي ٠
- داولسواکي دساتلو ، پيژندني.... لپاره قانون مهم دی اوقانون بايد وساتل شي او
عملي شي خو که قانون ساتونکي او ايښودونکي خپله ټول ، غله ، جنايتکاره او
رشوتخواره وي نو يوازې دغربيانو د ديموکراسي په ښکارندوی سالون کې خو غله
او جنايتکاره ديموکراسي نشي زدکولی ٠
ديموکراسي خپل کلتورغواړي اود کلتور زدکړه ډير وخت غواړې او هغه هم هلته
چي قانوني شرايط برابر ، قانون ساتل کيږي او درناوي يې کيږي .

monir
13.12.2006

ګرانه وروره پتنګ صاحب سلامونه ،
[quote:0c57681932]د پښتنو له ګوند او مشر نه مقصد ، په ملي کچه پراخ بنسټه ګونددی چې
دافغانستان يو والی او ساتل غواړي ،دپښتنو مشر پردې مانا چې بيله پښتونه
په افغانستان کې حکومت او کار د اوږدې مودي لپاره امکان نلري او باندني لکه
اوس نشي کولي چي دپښتنو دښمنان وساتي اوديوه اپارداد رژيم ساتنه داوږدې
مودې لپاره وکړي ٠[/quote:0c57681932]
دا خبره سمه ده چې بې له پښتنو پ افغانستان کې څوک حکومت کولای نشی، خو دا لاره چې تاسو د پښتنو د حقوقو ترلاسه کولو لپاره غوره کړې ده ، دا هماغه د لطیف پدرام لار ده چې د هېواد د تجزیې په لار کې یو خطرناک ګام دئ ! که تاسې د پښتنو د ګټو د ساتنې لپاره د پښتنو د ګوند وړاندیز کوئ، نو د نورو قامونو هېوادوال به هم د خپلو ګټو د ساتنې لپاره د تاجیکو، ازبکو، هزاره ؤ او نورو قامونو ګوندونه به جوړ کړي او په دې توګه خراسانیان به ډېر ژر د خپل خراسان جوړولو هڅې پیل کړي. نه وروره ، دا تصادفی کار ندئ چې د اساسی قانون جوړوونکي په اساسی قانون کې د قوم، ژبې، سیمې او مذهب پر بنسټ د ګوندونو جوړولو ته اجازه نده ورکړې !!
پتنګه وروره زه باور لرم چې تاسې یو سوچه نر پښتون یاست!! خو زه تاسو ته وړاندیز کوم، چې په داسو حساسو بحسونو کې ګډون مکوئ، ځکه د هېواد تجزیه غوښتونکي دښمنان د پښتنو له دغه ډول لیکنو څخه د خپلو مقاصدو لپاره ناوړه ګټه اخلی . لیدل کېږي، چې ( بښنه غواړم) پدې برخه کې ضروری معلومات نلرئ. د عقدې او کرکې پر بنسټ بحث کول د هېواد لوړو ګټو ته زیان رسوي، ضرور ندئ چې سړئ په هر بحث کې ګډون وکړي !
ضروری تصحیح: [quote:0c57681932]څوک کوم نر به پيدا شي چې ماته پدې نړۍ کې چې (154 ) مملکتونه پکښې شته [/quote:0c57681932]
دا رقم سم ندئ، همدا اوس په ملګرو ملتونو کې ۱۹۲ هېوادونه د غړي په توګه ثبت شوي دي .
په درنښټ

pattang
13.12.2006

khaishkai سلام عليکم !
وروره د يوې بلې ليکنې دې هم قرضداره يمه خو اوس به ددې ځواب درکړم ٠
زه داسې فکر کوم چې ستاسوتحليل زما په هکله درست ندی٠
- له پراخ بنسټه ګوند چې دافغانستان يووالی غواړي ،يوواځي پښتانه مې مقصد
ندي ، دنوروقومونوخلک که و غواړي هم ګډون کولی شي ، يو مسال يې افغان ملت
ووچې اوس انورالحق احدي دخپلې بيکارۍ لپاره ابدي خرڅ او نوم يې دخيرات
خورې په وزارت بدل که٠
- وروره نور قومونه خو ګوندونه لري ولې د هيوادمل (هيوادغل) غوندې سترګې
پرې پټه وي اوپښتانه پردې او پر هغه غلته وې ،هدف دې څه دی ?

- ايا جنبش ګوندندی چې مشريې دپښتنو قاتل اود کرزي تر څنګه ناست دی.
- ايا کريم خليلي د هزارګانودګوند مشر ندی چې د کرزي تر څنګ ناست دی
- ايا دجميعت اسلامي دګوند غړي ، قانوني، فهيم ، ولي مسعود دکرزي ترڅنګه
ناست ندي ?
- اياشورا يې نظار د ګوندونو يوګوندندی چې د پښتنو په مقابل کې ټول کلک
يوځای ولاړ دي ?
وروره!
دخراسان نوم خو دلوی افغانستان دمنطقې دخلکونوم نوو ، بلکي دهغه وخت
داشغالګرو( پارس يان ، ترکانو ، عربو٠٠٠ ) نوم ووچې ان ترمرکزي اسيا او هنده
پورې رسيده ،نو کله چې دبهرنيانوامپراتورۍ ړنګې شوې دهغوی نوم خراسان هم
له منځه لاړ اوهرې منطقې ځانته يونوم واخيست ٠
زه به يو بل سوال درڅخه وکړم :
اياد افغانستان نوم پښتنو ته په دې ( n - + 260 >٠ 0 کالونو کې څه ګټه
رسولې ده ? اوکه يې :
- غريبي ، فلاکت
- غلامي ، مذدوري
- نوم بدي ( ګټې نورو وکړي خو هيواد پلرونکی پښتون شه ، ګندمک ٠٠٠ )
- بې سوادي ، جهالت
- ساده توب خوښباوري
- په خپل کلتور او ژبه شرميدل
- دپردۍ ژبې زدکول اوخپل هويت له لاسه ورکول
.................................................................................
ورکړي دي٠
اوس نوولې د اسې دي ، داځکه چې پښتون هميشه سادګي او لېونتوب کړی دی ، په
خپل هويت ندی درېدلی او دنورو په مخ کې يې ځان بې کلچره پيژندلی نومالومه
خبره دی څوک چې ځه نلري له هغه نه دچا حياهم نکيږي ،ددې ټولو کارونومسئوليت دپښتنودرهبرانوپه غاړه دی چې هغوی خرڅ شوي بې هويته
وګړي وواوافغانستان يې په خراساني کلتور کې لوی کړی دی او لويه وي يې.
دې ظالمنانوخپل پښتني هويت نلاره اودنورو پښتني هويت يې هم ورسره خرڅ کړ.
کوم يوه به چې لږ څه ځان پورته که هغه ته به يې فاشيست ويلې اوتر اوسه پورې هم
داسې پاتې ده ٠
دا اوس هم خرځ شوي پښتانه ( کرزی ... ) شورايې نظار ته کار کوي خو رنګ د
پښتنو پرې بد دی ، کرزی ګوډاګی cia بولي اوملا عمر isi اومسعود د نصرالله
بابرشاګرد او د KGB اجڼټ ملي اتل .
[color=brown:522d327d74]اوس هم پښتانه دلته دشورايې نظار خبرې ليکي : [/color:522d327d74]
د مسال په ډول ټول پښتانه وايې : طالبان پاکستانيان او تروريستان دي
خويوپښتون هم داسې نوايې چې شورا يې نظار روسان ، تاجکان ، اوزبکان او
ايرانيان دي او دطالبانو په وخت کې مسعود روسانو مشاورين لرل اوټولو ازبکو،
تاجکو٠ غربي نړۍ ، هنديانو ايرانيانو له شورای نظار سره کومکونه کول ٠
حتی د المانانو يوې دستګاه په قرغستان کې درباني سفارت او مسعود ته
دطالبانودجنګي حرکتونوورځنی راپو ر ورکاوه ٠

- قانونې اساسي :
وروره!
په خبر پوه شه قانوني اساسي له غربه يوه غلا شوې نقل شوې دوسيه ده ٠
ګوندونه بايد ملي سياسی او خاص اقتصادي هدفونه ولرې نو دقوم ، مذهب په
اساس ګندونه کله ملي اقتصادي خواص لرلی شي ?
که داساسي قانون دا ماده داسي ليکل شوې وي لکه چې دلته رانقل شوې ده نو
دا خوبه خوشې يولوی حماقت وي٠
( هرګوند چې د افغانستا دملت د يووالي ، سياسي ،اقتصادي او کلتوري ګټو په
خلا ف وي ناروادی او دفعاليت اجازه نلري )
- ملي سرود :
154 هیوادونه په UN کې په رسميت پېژندل شوي خو سبت شوي به 192 وي ,
يا داسې يا هسې خو داسې مسخره ملي سرود نشته لکه دافغانستان چې قومونه
پکښې يا ديږي .
خبرې ډېري دې خو حوصله دې ليکلو تنګه شوه ، يوه بله دا نوم د( khaishkai )
ماته اشنا نه برېښي او په مانا يې نه پوهېږم ? .

[quote:522d327d74="khaishkai"]ګرانه وروره پتنګ صاحب سلامونه ،
[quote:522d327d74]د پښتنو له ګوند او مشر نه مقصد ، په ملي کچه پراخ بنسټه ګونددی چې
دافغانستان يو والی او ساتل غواړي ،دپښتنو مشر پردې مانا چې بيله پښتونه
په افغانستان کې حکومت او کار د اوږدې مودي لپاره امکان نلري او باندني لکه
اوس نشي کولي چي دپښتنو دښمنان وساتي اوديوه اپارداد رژيم ساتنه داوږدې
مودې لپاره وکړي ٠[/quote:522d327d74]
دا خبره سمه ده چې بې له پښتنو پ افغانستان کې څوک حکومت کولای نشی، خو دا لاره چې تاسو د پښتنو د حقوقو ترلاسه کولو لپاره غوره کړې ده ، دا هماغه د لطیف پدرام لار ده چې د هېواد د تجزیې په لار کې یو خطرناک ګام دئ ! که تاسې د پښتنو د ګټو د ساتنې لپاره د پښتنو د ګوند وړاندیز کوئ، نو د نورو قامونو هېوادوال به هم د خپلو ګټو د ساتنې لپاره د تاجیکو، ازبکو، هزاره ؤ او نورو قامونو ګوندونه به جوړ کړي او په دې توګه خراسانیان به ډېر ژر د خپل خراسان جوړولو هڅې پیل کړي. نه وروره ، دا تصادفی کار ندئ چې د اساسی قانون جوړوونکي په اساسی قانون کې د قوم، ژبې، سیمې او مذهب پر بنسټ د ګوندونو جوړولو ته اجازه نده ورکړې !!
پتنګه وروره زه باور لرم چې تاسې یو سوچه نر پښتون یاست!! خو زه تاسو ته وړاندیز کوم، چې په داسو حساسو بحسونو کې ګډون مکوئ، ځکه د هېواد تجزیه غوښتونکي دښمنان د پښتنو له دغه ډول لیکنو څخه د خپلو مقاصدو لپاره ناوړه ګټه اخلی . لیدل کېږي، چې ( بښنه غواړم) پدې برخه کې ضروری معلومات نلرئ. د عقدې او کرکې پر بنسټ بحث کول د هېواد لوړو ګټو ته زیان رسوي، ضرور ندئ چې سړئ په هر بحث کې ګډون وکړي !
ضروری تصحیح: [quote:522d327d74]څوک کوم نر به پيدا شي چې ماته پدې نړۍ کې چې (154 ) مملکتونه پکښې شته [/quote:522d327d74]
دا رقم سم ندئ، همدا اوس په ملګرو ملتونو کې ۱۹۲ هېوادونه د غړي په توګه ثبت شوي دي .
په درنښټ[/quote:522d327d74]

monir
15.12.2006

پتنګ صاحب وعلیکم سلام !
[quote:12b7b162fb][color=darkblue:12b7b162fb]خبرې ډېري دې خو حوصله دې ليکلو تنګه شوه ، يوه بله دا نوم د( khaishkai )
ماته اشنا نه برېښي او په مانا يې نه پوهېږم ? .[/color:12b7b162fb][/quote:12b7b162fb]
له داسې بې ثمره لیکنو سره د سړي پلار حوصله هم تنګه کېږي !
تاسې لیکئ، چې د khaishkai په معنی نه پوهېږئ. ښایي زما ګناه وي چې سم مې ندئ لیکلئ ! خیشکی ( Kheshki) د محمدزي یو ورور او د پښتنو یو قوم دئ. که څه هم زه دومره معلومات نلرم خو دومره مې اوریدلي، چې خیشکی د ۱۴مې پېړۍ په شاو خوا کې مهاجر شوي او اوس د افغانستان په بیلابیلو سیمو، پاکستان او هندوستان کې ژوند کوي ! الله وعلم بالصواب !!

په درنښت

pattang
16.12.2006

خيشکی وروره سلامونه !
حقيقت به وايو خوابه نه سره بده وو ، زما سر اوسترګې يې، خو وروره خيشکی د
محمدزيوورور په تاريخ کې ماته ندی مالوم او نه په بارکزيو کې، خدای دوکړي
چې تاريخ پوهه خپله تبصره پرې وکړي .
خپله دپلار له خوا درانی او دمور له خوا غلجی يم خو دومره درته وايم چې
افغانستان خو درانيو خرڅ کړ او اوس يې هم خرڅه وي او ستا خبره :
[quote:4050f7d622][color=brown:4050f7d622]له داسې بې ثمره لیکنو سره د سړي پلار حوصله هم تنګه کېږي [/color:4050f7d622] [/quote:4050f7d622]
که تاسور ښتيا محمدزيو ته منسوب ياست نوزماخبري نه دا اوس بلکې
په کلنوکلنو مخ کې دمحمدزيو داسې بدې اېسېدې لکه چې د بزوسيبريا بده ايسي
او په نتيجه کې يې اوس وينوچې هغوی خپل ځانونه اوهم ټول پښتانه دربدره
اوبرباد کړل

کاميابه اوسې پښتني بيداري د غواړم ٠

[quote:4050f7d622="khaishkai"]پتنګ صاحب وعلیکم سلام !
[quote:4050f7d622][color=darkblue:4050f7d622]خبرې ډېري دې خو حوصله دې ليکلو تنګه شوه ، يوه بله دا نوم د( khaishkai )
ماته اشنا نه برېښي او په مانا يې نه پوهېږم ? .[/color:4050f7d622][/quote:4050f7d622]
له داسې بې ثمره لیکنو سره د سړي پلار حوصله هم تنګه کېږي !
تاسې لیکئ، چې د khaishkai په معنی نه پوهېږئ. ښایي زما ګناه وي چې سم مې ندئ لیکلئ ! خیشکی ( Kheshki) د محمدزي یو ورور او د پښتنو یو قوم دئ. که څه هم زه دومره معلومات نلرم خو دومره مې اوریدلي، چې خیشکی د ۱۴مې پېړۍ په شاو خوا کې مهاجر شوي او اوس د افغانستان په بیلابیلو سیمو، پاکستان او هندوستان کې ژوند کوي ! الله وعلم بالصواب !!

په درنښت[/quote:4050f7d622]

monir
17.12.2006

ګرانه وروره پتنګ صاحب سلامونه ،
داسې ښکاري، چې د پښتنو او پښتو ژبې ستونزې ډېر نارامه کړي یاست ! له همدې امله ضد او نقضې لیکنې کوئ .یو ځل په یوه بل بحث کې د خپلو ملګرو په دفاع کې لیکې:[quote:03e0fff6a8]ماته هغه پخوانۍ زاړه وختونه را په ياد شول که د کوم کلي سړي به بد کار وکړ نودجنګ په حالت کې به يې ټول کلي خلکو ته پېغور ورکاوه ٠[/quote:03e0fff6a8]
او بیا ماته د محمدزي پتمن قوم د ځینو واکمنانو پېغور په توګه لیکې:[quote:03e0fff6a8]که تاسور ښتيا محمدزيو ته منسوب ياست نوزماخبري نه دا اوس بلکې
په کلنوکلنو مخ کې دمحمدزيو داسې بدې اېسېدې لکه چې د بزوسيبريا بده ايسي
او په نتيجه کې يې اوس وينوچې هغوی خپل ځانونه اوهم ټول پښتانه دربدره
اوبرباد کړل [/quote:03e0fff6a8]
او بیا په یوه بل بحث کې یو ځل بیا دخپلو ملګرو په دفاع کې لیکې:[quote:03e0fff6a8]دپښتنودکلتور او ژبې دښمنان طالبان هسې پلمه کوي اوهرچيرته پښتنوته دطالبانو پېغور ور کوي حال دا چې په طالبانو کې تاجک ، اوزبک او هزاره هم شامل وو٠ [/quote:03e0fff6a8]
څو کرښې وروسته د طالبو په لیکه کې تاجک، ازبک او هزاره دې هېر کړل او لیکې:[quote:03e0fff6a8]طالب دخلکوځکه بد ئيسي چې پښتو وائي او پښتو يې وېله[/quote:03e0fff6a8]
ګوره وروره هر دلیل چې ځانته لرې، که د کرزي حکومت پښتون دښمنه او بې کفایته بولې او دهغه د ژر ورکیدو هیلې او دعاګانې کوې، دا ستا حق دئ، چې فکر کوې، که دغه حکومت لیرې شي هر څه به سم شي . نو که د موجودې ستونزې حل لاره د طالبانو او نورو ورانکارو په ګډوډیو رامنځته کولو کې لټوې، نو ګرانه دا دحل لار نه بلکه دا د پښتون ځپل شوي ملت سره څرګنده جفا ده، ځکه دغه مظلوم خلک د دغو جنګ جګړو او ګډوډیو قربانیان وو او اوس هم دي. د پښتنو په سیمو کې ښځې، ماشومان، سپینږيري او نور عام خلک مري، او د دوی په سیمه کې ښوونځي، جوماتونه او د خلکو کورونه سوزي، سړکونه او پلونه ویجاړېږي او د نا امنیو له کبله په دغو سیمو کې د بیا ودانولو کارونه هم ممکن ندي. زه پدې کې هېڅ شک نلرم ، چې تاسې د پشتنو بر حقه حقونه غواړئ، خو دا د ګډوډیو پلیتوب لار ، چې تا سو غوره کړې ده په واقعیت کې له پښتنو سره دښمني ده. خدای دې نکړي چې هغه فارسی شعر پر تاسو باندې صدق وکړي چې وایي:
دوستی با مردم دانا نکوست
دشمن دانا به از نادان دوست
دشمن دانا بلندت میکند
بر زمینت میزند نادان دوست
دا خلک د ویاړ وړ نه بلکې دا چې دوی په حق یا نا حق پښتنو ته منصوب دي، دا ورانکار د پښتنو پېغور او ننګ دي. د پښتنو حقونو غوښتنو په نامه ځانونه په چاودیدونکو موادو والوځول، د ښونځیو سوځول ، پښتانه یې په نړۍ کې د پوهې او فرنګ د دښمنانو په توګه د القاعدې سره په یوې لیکې کې بد نامه کړل.
که نه یې منئ، زه به په راتلونکی کې د بېلګې په توګه د طلبانو د واکمنۍ څو تصویرونه درته وړاندې کړم تر څو ستاسوحافظې سره مرسته وکړي، چې تاسې له چا څخه پلوي کوئ !
په درنښت

pattang
18.12.2006

khaishkai صيب سلام عليکم!
وروره دا نوم دې چې اخلم معذرت غواړم داسې يو پردی بوی ترې راځي زه فکر کوم
چې خوري مي ، که مهرباني وکړې يو تاريخي مالومات يې راکړې چې په ډاډه زړه سلام در واچوم!
اوس ستا ليک ته :
په پښتو کې يو متل دی چې وا يې :
يا٠٠٠ راکړه او يا له خدايه بيزاره شه.
دغه دواړه شيان دپښتانه لپاره امکان نلري ٠
ستاپه اندبه يا د کرزيخيلواو اشغالګرو غلامي کوو او که داسې نوي نو حتما به
طالبي ټاپه راباندې وهل کېږي ٠ دغسې حالت مخ کې هم وو يابه مترقي يانې چپی
او يابه مرتجع وې ، خو ملت بيداردی اواوس خلق پوهيژي٠
- د پښتنو او پښتو ژبې ستونزو به خد نارامه کړی يم دا څه باندې دوه سوه او
پنڅوس کاله دکلتوري استعمار پړی په غاړه کې ګرزه وو٠
- پيغور زه نه در کوم بلکې دا يوحقيقت دی ستاسو د ملت جعلې بابا خو دستميانو
سرکرده دی .
- زماليک او ليکني ضد او نقيض ندي زه پدې عقيده يم چې تاسو د
Boolean logic په عملي کولو او تدبيق کې مشکلات لرۍ٠
نورهسې وخت ضايع کول دي او ديوه بل پښتانه ليک ولونه چې له ما څخه په ليکلو
کې ډيره حو صله ښکاره کوي :
http://www.tolafghan.com/forum/viewtopic.php?p=17814#17814
په پای کې يوه بله :
دادې پاړسو په شعروخود ې ولاکه پوه شوی يم ولې په پښتو کې داسې
شعرونه نشته ?

[quote:681e70b8b8="khaishkai"]ګرانه وروره پتنګ صاحب سلامونه ،
داسې ښکاري، چې د پښتنو او پښتو ژبې ستونزې ډېر نارامه کړي یاست ! له همدې امله ضد او نقضې لیکنې کوئ .یو ځل په یوه بل بحث کې د خپلو ملګرو په دفاع کې لیکې:[quote:681e70b8b8]ماته هغه پخوانۍ زاړه وختونه را په ياد شول که د کوم کلي سړي به بد کار وکړ نودجنګ په حالت کې به يې ټول کلي خلکو ته پېغور ورکاوه ٠[/quote:681e70b8b8]
او بیا ماته د محمدزي پتمن قوم د ځینو واکمنانو پېغور په توګه لیکې:[quote:681e70b8b8]که تاسور ښتيا محمدزيو ته منسوب ياست نوزماخبري نه دا اوس بلکې
په کلنوکلنو مخ کې دمحمدزيو داسې بدې اېسېدې لکه چې د بزوسيبريا بده ايسي
او په نتيجه کې يې اوس وينوچې هغوی خپل ځانونه اوهم ټول پښتانه دربدره
اوبرباد کړل [/quote:681e70b8b8]
او بیا په یوه بل بحث کې یو ځل بیا دخپلو ملګرو په دفاع کې لیکې:[quote:681e70b8b8]دپښتنودکلتور او ژبې دښمنان طالبان هسې پلمه کوي اوهرچيرته پښتنوته دطالبانو پېغور ور کوي حال دا چې په طالبانو کې تاجک ، اوزبک او هزاره هم شامل وو٠ [/quote:681e70b8b8]
څو کرښې وروسته د طالبو په لیکه کې تاجک، ازبک او هزاره دې هېر کړل او لیکې:[quote:681e70b8b8]طالب دخلکوځکه بد ئيسي چې پښتو وائي او پښتو يې وېله[/quote:681e70b8b8]
ګوره وروره هر دلیل چې ځانته لرې، که د کرزي حکومت پښتون دښمنه او بې کفایته بولې او دهغه د ژر ورکیدو هیلې او دعاګانې کوې، دا ستا حق دئ، چې فکر کوې، که دغه حکومت لیرې شي هر څه به سم شي . نو که د موجودې ستونزې حل لاره د طالبانو او نورو ورانکارو په ګډوډیو رامنځته کولو کې لټوې، نو ګرانه دا دحل لار نه بلکه دا د پښتون ځپل شوي ملت سره څرګنده جفا ده، ځکه دغه مظلوم خلک د دغو جنګ جګړو او ګډوډیو قربانیان وو او اوس هم دي. د پښتنو په سیمو کې ښځې، ماشومان، سپینږيري او نور عام خلک مري، او د دوی په سیمه کې ښوونځي، جوماتونه او د خلکو کورونه سوزي، سړکونه او پلونه ویجاړېږي او د نا امنیو له کبله په دغو سیمو کې د بیا ودانولو کارونه هم ممکن ندي. زه پدې کې هېڅ شک نلرم ، چې تاسې د پشتنو بر حقه حقونه غواړئ، خو دا د ګډوډیو پلیتوب لار ، چې تا سو غوره کړې ده په واقعیت کې له پښتنو سره دښمني ده. خدای دې نکړي چې هغه فارسی شعر پر تاسو باندې صدق وکړي چې وایي:
دوستی با مردم دانا ن****ت
دشمن دانا به از نادان دوست
دشمن دانا بلندت میکند
بر زمینت میزند نادان دوست
دا خلک د ویاړ وړ نه بلکې دا چې دوی په حق یا نا حق پښتنو ته منصوب دي، دا ورانکار د پښتنو پېغور او ننګ دي. د پښتنو حقونو غوښتنو په نامه ځانونه په چاودیدونکو موادو والوځول، د ښونځیو سوځول ، پښتانه یې په نړۍ کې د پوهې او فرنګ د دښمنانو په توګه د القاعدې سره په یوې لیکې کې بد نامه کړل.
که نه یې منئ، زه به په راتلونکی کې د بېلګې په توګه د طلبانو د واکمنۍ څو تصویرونه درته وړاندې کړم تر څو ستاسوحافظې سره مرسته وکړي، چې تاسې له چا څخه پلوي کوئ !
په درنښت[/quote:681e70b8b8]

ghafar
18.12.2006

عزتمنه وروره خیشکی سلامونه او نېکې هیلې !
ګرانه وروره ! تاسې د چا خبره د بوټو له بېخه نیاست ، که لاندې آدرس ته لاړ شئ د خپلو نیکونو په هکله ضروری معلومات به تر لاسه کړئ :
http://www.khyber.org/pashtotribes/k/kheshki.shtml

[quote:b43b29983c]وروره دا نوم دې چې اخلم معذرت غواړم داسې يو پردی بوی ترې راځي زه فکر کوم
چې خوري مي ، که مهرباني وکړې يو تاريخي مالومات يې راکړې چې په ډاډه زړه سلام در واچوم![/quote:b43b29983c]
خیشکیه وروره، که زما خبره منې، دغه سړي سره هېڅ بحث مه کوه، ځکه پرته لدې چې دئ رواني ستونزې لري، لکه چې وینې دئ ډېر بې ادبه او بویګین سړئ هم دئ !

په درناوي

monir
19.12.2006

غفار خانه وروره ډېر سلامونه !
خدای دې وبښه ګرانه، ددې مهمې مرستې نه دې ډېره مننه. زه هغه آدرس ه لاړم او د خپلې شجرې په هکله مې مهم معلومات تر لاسه کړل . خیر یوسې !!
په درنښت

pattang
21.12.2006

غفارلا لا!
څوک چې خدای شرموي د هغه مرداري په تخته بهيږي .
ته زوړ شوې , عمر دې له ٦٠ کالو ځخه پورته شه خو هغه لغړی دCDG
شاګرد يې ٠
مااوتاخوداسې بنديز کړی وو چې يوپه بل به شخصي کار نلرو.
زما د خيشکي صيب سره شخصي بحث وو او په حقيقت کې ماغوښتل چې
يواځې دنوموړی قوم وپېژنم اوته پر ماپسې داسې سپکې سپاندې ليکې :

[quote:3d9e37f72f][color=brown:3d9e37f72f]خیشکیه وروره، که زما خبره منې، دغه سړي سره هېڅ بحث مه کوه، ځکه پرته لدې چې دئ رواني ستونزې لري، لکه چې وینې دئ ډېر بې ادبه او بویګین سړئ هم دئ ![/color:3d9e37f72f][/quote:3d9e37f72f]
بوين خو ته اوستا ملګري دې چې ددوهم ځل لپاره يې بيا افغانستان خرڅ کړ٠
اڼډيواله افغانستان دې هم د KGB په غيږ کې وخوړ روسيه دې هم وخوړه
اوس دلته د پخواني امپرياليزم خيرات خورې ٠
دومره مداريګيري چې اشغالګروته کوې نو هلته ولې نه ورځې چې له خيراته
خلاص شې اوپه دالرو کې ډوب شې .
لدې ځله ته دفوروم دپښتنو په مخ خلاص يې بل وارته به دې ډير بي عيبه کړم٠
زما او ستا سپی نه سره غا پي .

[quote:3d9e37f72f="ghafar"]عزتمنه وروره خیشکی سلامونه او نېکې هیلې !
ګرانه وروره ! تاسې د چا خبره د بوټو له بېخه نیاست ، که لاندې آدرس ته لاړ شئ د خپلو نیکونو په هکله ضروری معلومات به تر لاسه کړئ :
http://www.khyber.org/pashtotribes/k/kheshki.shtml

[quote:3d9e37f72f]وروره دا نوم دې چې اخلم معذرت غواړم داسې يو پردی بوی ترې راځي زه فکر کوم
چې خوري مي ، که مهرباني وکړې يو تاريخي مالومات يې راکړې چې په ډاډه زړه سلام در واچوم![/quote:3d9e37f72f]
خیشکیه وروره، که زما خبره منې، دغه سړي سره هېڅ بحث مه کوه، ځکه پرته لدې چې دئ رواني ستونزې لري، لکه چې وینې دئ ډېر بې ادبه او بویګین سړئ هم دئ !

په درناوي[/quote:3d9e37f72f]

ghafar
22.12.2006

pattang روانی حالت دې څه، چې حافظه دې هم مخ په خرابیدو ده[quote:76249964c4]مااوتاخوداسې بنديز کړی وو چې يوپه بل به شخصي کار نلرو.[/quote:76249964c4]
ما خو درته وړاندیز کړئ و، چې: [quote:76249964c4] [color=white:76249964c4]عزتمنه وروره ما له ستاسو څخه یو بل ځل هم په درناوي هیله کړې وه، چې مونږ دواړه به د یو بل بحث کې ګډون نه کوو!![/color:76249964c4][/quote:76249964c4]
خو له بده مرغه تا زما هیلې ته تر اوسه هم مثبت ځواب ندئ ورکړئ او زما په بحثونو کې یا د خپلې لیکنې کوې او یا نور مطالب رانقلوې . زه له تا سره کوم شخصی کار نلرم او که کوم شخصی مطلب پیدا شو، نو هغه به په pm کې درته ولېږم . ته اصلاْ په دې نه یې پوهیدلئ، چې دا ټولې پورتنۍ لیکنې دې زما په بحث کې کړي دي !!
ته باید چې خوشحاله شې، چې د خیشکی ورور د نیکونو په هکله مې د ضروری معلوماتو آدرس معرفی کړ . Rassista اوس کولئ شې په آرام خاطر ورته سلام ورکړې !!
په درناوي

pattang
30.12.2006

ghafara يو وار دخپلو ملګرو غږ واوره ، بيابه زه او ته خبرې کوو :

http://www.youtube.com/watch?v=p45B7Yg6kTE&mode=related&search=

http://www.youtube.com/watch?v=3nGIRQxZXjE&mode=related&search=

ghafar
30.12.2006

[img][img:4a5cdef10a]http://img204.imageshack.us/img204/5802/mekkaqt5.jpg[/img:4a5cdef10a][/img]
پتنګه وروره اختر دې مبارک شه ! زه دعا کوم، چې پاک الله تا د دې رسیستې ناروغی څخه جوړ کړي ! ځکه د تا ناروغي دومره زیاته شوې، چې د همدې اختر په ورځ هم [color=blue:4a5cdef10a]د خپلې رسیستي تلې[/color:4a5cdef10a] د هغې بلې پلې کسانو په غم کې بند پاتې یې ! هغه کسان هم د تا پشان رسیست دي !
خدای دې روغ کړه

pattang
03.01.2007

غفار لا لا دګوډاګي دولت ويانده!
ستا دا خبرې د جريمې وړ دي ، ايا څوک چې دخپل قوم لپاره برابر حقوق غواړې هغه
رسيست دی ? لوده خانه رسيسم او ناڅو نا ليزم خوفرق سره لري خو ته ګرم نه يې
ستا يو رګ مردار او غيرې پښتني دی , نوڅکه مذدوري کوې ، پاکول دې په خدای
دي،ځکه چې ته د اخيستلو استعداد نلرې٠

[quote:fe6bd638c0]پتنګه وروره اختر دې مبارک شه ! زه دعا کوم، چې پاک الله تا د دې
رسیستې ناروغی څخه جوړ کړي ! ځکه د تا ناروغي دومره زیاته شوې، چې د همدې اختر په ورځ هم [color=blue:fe6bd638c0]د خپلې رسیستي تلې[/color:fe6bd638c0] د هغې بلې پلې کسانو په غم کې بند پاتې یې ! هغه کسان هم د تا پشان رسیست دي !
خدای دې روغ کړه[/quote:fe6bd638c0]