مقالې
دشهید داود خان درې سیاسي غلطۍ
داود خان په (۲۷مه دسرطان ۱۲۸۸ هـ ش) کي دسردارمحمدعزیزخان زوی په کابل کي زېږېدلی. سردار (محمدعزیز خان) د سردار (محمد هاشم خان) سکه وروراو داعلا حضرت (نادرخان) میرېزی ورور کېده. داود خان خپل لومړنۍ زدکړي دکابل په نظامي مدرسي کي پای ته رسولي دي. داودخان په ۱۳۱۱هـ ل کال کي فرانسې ته تللی اوکله چي له هغې خوانه برته راغی په عسکري دندوئې پایل وکړ. داودخان په خپل ذات کي یاني طبعتا حاکم، قدرت غوښتونکی جاطلبه اوملي ګرا شخص وو. داود خان په دغه [۱۹۵۳م = ۱۳۵۲هـ ل تر ۱۹۶۳م = ۱۳۴۲هـ ل] کلونوکي و
دوه کاله او درې دمیاشتو کې ملت سازی درک نه لری، ولې؟
څوک یې منی او که نه منی فضلوزېړ پګړی مکار راروان دی د کوم قرار داد لپاره؟ دافغانستان خاوره خو داسلامی آمارت تر ولکې لاندې ده او ټول هېواد کې امنیت سم ښکاری. اسلامی آمارت باید دا ومنی چې یو شمیر منافق ، بیسواد ، اوکم اسلامی پوهه یې برغاړه کینولی او انډیوالی ساتی چې داډول داد او ګرفت داسلام خلاف عمل دی! نوځکه داسلامی آمارت جاده هم یو لوری دی بې له ملا بل څوک په حکومت کې هېڅ غړیتوب نه لری په هېواد کې مطلق انحصاری او بومی سیستم روان دی. دلوبې اصلی لوبغاړی همدا اماتور له حکومت بې خبره ملایان دی.دم
پرځوانانو د مبایل استعمال اغیزې او وړاندیزونه
پرځوانانو د مبایل استعمال اغیزې او وړاندیزونه څیړونکي: Mudasir Khazer Rather او Shabir Ahmad RAther ژباړه: عبدالصبور صادق مبایل(ګرځنده ټیلیفون) په لومړي ځل په کال ۱۹۹۲ کال کې رامنځته شو، چې د خپلو ځانګړتیاوو لکه ځیرکتیا، په یو وخت کې د څو کارونو ترسره کول، چټکتیا، د اړیکې ښه وسیله او ډیرو سهولتونو لرلو له امله د ټکنالوژۍ په نړۍ کې یو لوی انقلاب رامنځته کړه، او نن سبا د ژوند یوه مهمه برخه ګرځیدلې. په دې څیړنه کې پر ځوان نسل د ځیرک مبایلونو د استعمال اغیزو باندې بحث شوی: د ځیرک
د جنتري لنډه تاریخچه
د لرغونپوهنې (Archaeology) او ټولنپوهنې (Sociology) ګڼ شمیر څیړونکي انګیري چې بشري پرګنې له نژدې ۳۵ زرو کالو راهیسې د جنتري له یو ډول کارولو سره اشنا دي. دوئ باور لري چې لومړنیو وګړو په پیل کې یواځې قمري کلیزه کاروله او د خپل ښکار او خوړو د پیدا کولو لپاره به یې د سپوږمۍ راختل او پریوتل حسابول ترڅو مخکې له دې چې د ترږمۍ شپې را ورسیږي، دوئ باید خپله آذوقه ولري. دغه مهال ټولیز ذهنیت همدا وو چې مځکه یوه هواره او ثابته تخته ده او د لمر سترګه له ختیزه د لویدیز په لور خوځښت مومي او ورځ په شپې بدلیږ
د BRICS هیوادونه او یوه بله سړه جگړه!
له هغه مهاله چې شوروي اتحاد ړنګ شوی، د وارسا پوځي تړون مات شوی او نړۍ یو قطبي شوی ده، نړیوال نظم د لویدیځ، په ځانګړی توګه د امریکې د متحده ایالاتو په منګولو کې دی. د شوروي اتحاد له ړنګیدو دمخه د نړۍ زیاتره هیوادونه په دریو اقتصادي او سیاسي کړیو کې ښکیل و. سوسیالیستی بلاک د شوروي اتحاد پر سرلارۍ چې د وارسا پوځي تړون یې ساتندوی و، لویدیځ پانګوال بلاک د امریکې د متحده ایلاتو پر سر لارۍ یا مشرۍ چې د ناتو پوځي تړون یې د دفاع او ساتنې تر شا و. دریمه کړۍ یا ډله د غیر منسلک یا ناپییلو هی
د نړۍ ۱۰ په زړه پورې حقایق!
ژباړه: عزت الله ذکي که تاسو لوړه پوهنيزه وړتیا هم ولرئ؛ یا ستاسو د IQ کچه ډيره لوړه وي، بیا هم په نړۍ کې ځینې موضوعات شتون لري، چې تاسو یې په آړه نه پوهیږئ. په دې مطلب کې موږ د نړۍ ۱۰ هغه په زړه پورې حقایق رانغاړو، چې ښايي تاسو مخکې نه وي اوریدلي. ۱. د پيشوګانو خرخر ږغ: د پیشوګانو مالکان معمولاً روښانه ځواب ورکوي، چې ولې داسې پیښیږي؟ پیشوګانې نه یوازې هغه مهال دا ږغ کوي، کله چې دوی خوشحاله وي، بلکې دوی کولی شي دا ږغ د جنګ یا وږې په حالت کې وکړي او بلې پیشو ته ملاتړ یا
منظور پښتین او محکومو افغانانو ته څه ډول مبارزه پکار ده؟
منظور پښتین د خپل فقیرانه شخصیت او سوله ایزې مبارزې له امله د ځوان نسل په منځ کې بې ساری محبوبیت ګټلی دی. اوس چې له ټولو حقوقي او قانوني موازینو پرته د پاکستان د واکمنو له لوري نیول شوی دی، په وړاندې یې د همدردۍ څپه لا چټکه شوې او ځینې ځوانان دې نتیجې ته رسیدلي دي، چې د منظور سوله ایزه مبارزه د حل یوازنۍ لار نه ده، باید نظامي او چریکي بدیل ورسره مل شي. آیا دا وړاندیز عملي دی که احساساتي؟ پدې لیکنه به د نورو محکومو قومونو او اقلیتونو د حالت په پام کې نیولو سره د منظور پښتین او محکومو
په متن کې د هاروارډ سیستم د حوالې یا ریفرنس لیکلو لارې چارې
په فیسبوک کې مې د حوالې یا ریفرنس په اړه یوه لیکنه ولوسته، بیا مې یې د کمنټونو په برخه کې د مختلفو لیکوالانو نظریات ولوستل؛ خو هلته ځینې ملګرو مختلفې طریقې سره مکس کړې وې. له دې امله غواړم چې په دې اړه لنډ مالومات ولیکم؛ ځکه د حوالې یا ریفرنس په برخه کې د هاروارډ، اکسفورډ، ایم اېل اې، اې پي اې او شیکاګو په شمول نور سیستمونه هم کارول کیږي، چې مشهور یې همدا دي. له پورته لېست څخه په متن کې د هاروارډ د سیستم او طریقو په اړه دا مقاله لیکم؛ ځکه دا سیستم زیات کارول کیږي او په افغانستان کې
استانبول؛ د دوو امپراتوریو د عروج او زوال سمبول
لوړ ماسپښین دی او په کاسو کاسو باران وریږي. چا پلاستیکي بالاپوشونه اغوستي او ځینو برګې او تورې چترۍ په سرونو نیولې دي؛ خو بیا هم ښه ګڼه ګوڼه ده او خلک بې خاره قدم وهي. د مرمرې د سمندرګي له اروپايي ساحل څخه د آسیایي څنډې د دنګو ودانیو رنګارنګ ګروپونه تت تت ځلیږي او د سیګل ښایستوکې مرغۍ د مالګینو اوبو خاموشه څپې څاري. د اوو غونډیو په څوکو او لمنو کې پروت د ۱۶ ملیونه نفوسو په درلودلو سره، استانبول د اروپا لومړنې او د نړۍ پنځلسم لوی ښار دی. ۵,۷۱۲ کیلو متره مربع مساحت لري او د ترکیې د ټول نفوس ۱۹س
نيونازيزم څه شی دی؟
له دويم نړيوال جنګ او د هيټلر له ماتې وروسته هغه باورونه ، ايډيالوژي او خوځښتونه چې د نازيانو په شان يو ډول تفکر لري او د هغو باوراو ايډيالوژي پراخوي، په اوسني دور کې یې په نوې بڼه د راټوکولواو بيا احيا کوشش کېږي چې نيونازيزم بلل کېږي او نن سبا يوه نړيواله مسئله ده، په زياتره هېوادونو کې په ټولنيزو رسنيو کې ليدل کېږي چې تبليغات کېږي ، نفرتونه زېږوي او د توکم پالنې، نژاد پالنې، بدبينۍ، او مذهبي تعصباتو پربنسټ ولاړ پروپاګندونه خپرېږي او همدارنګه هغه کارونه چې د دويم نړيوال جنګ لامل شول او هم د
د ماشومانو انځورونه په ډله ییزو رسنیو کې مه خپروئ
سرېزه: په ټولنیزو شبکو او رسنیو کې د عکسونو شریکول په ډېرو کورنیو کې یو ورځینۍ عادي عمل ګرځیدلی دی. ډیرۍ مېندې پلرونه د ځانګړو شېبو انځورونه اکثرآ خپلو خپلوانو او ملګرو ته ورلیږي. په ځینو کورنیو کې د اړیکو پراختیا اړتیا او ځان ښودنې له امله دا اړیکې د کورنی له حدودو وراخوا نوره پراخیږي او په زیاتیدونکي ډول د عامو خلکو پام یې ځانته رااړولي دی. ځینې مېندې پلرونه د خپل ورځیني ژوند شیبې په انځورونو کې د سمارټ یا ملفون له لېارې خپروي. اکثرآ
د Cop28پای
دودیال د COP28د نړیوالې غونډې پای [خیر که څوک مو یو خروار لیټۍ کې نه شمیري، موږ به خپله خپلې ستونزې حلوو} *** د اقلیمی بدلونو په اړه د COP28 نړیوال کنفرانس چی د م.م.(UN) له خوا عربی اماراتو کې د دولس ورځو لپاره تر دوه سوه دزیاتو هیوادو، سازمانو او ادارو په ګډون دایر شوی و، له ټاکل شویو ورځو یوه ورځ اضافه وخت یې ونیو،د ۱۴۰۲ل. کال د لیندۍ په ۲۲مه=13/12/2023 پای ته ورسېد. دولس ورځې علمی او مسلکی بحثونه وو، او په آخر کې د پریکړه لیک جوړول. خصوصاً د فوسیلی سون توکو دسلنې د کمول
اقتصادی امنیت
امنیت او اقتصاد ( د څو خوشحالی بخښونکو خبرونو د هرکلي په پار) غواړم چارواکي، ملی پانګوال، دشرکتونو او مالی موسساتو مدیران، دکاروبارونو خاوندان او ګران داقتصاد محصلان یو- دووټکیو ته ځیر او خپل عرایض وړاندې کړم: ډېر د خوشحالي ځای دی چې جنګونه ودرېدل. هغه بدې ورځې تېرې شوې چی دځوانانو جنازې به کورنو ته راتلې. د ړندو بمباریو، انفجارونو او چاودنو ډېرې بدې ورځې مو تیرې کړی. د سولې په فضا کې به نه یواځې دا چې دسر خطر له منځه ولاړ شي، بلکې د خوشحالۍ خبره دا ده چې ولس به روحاً ارام شي.
گند نه هو تازه گند نه! پاکستان هم با این مرض روانی گرفتار شد
در پی ابعاد سریع گسترش مخالفت های داخلی علیه کودتای مزدور کمونیستی و ورود نیروهای نظامی اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان برای حمایت از حاکمیت کمونیستی کابل و سرازیرشدن آوارگان افغانی به کشورهای همسایه همچو پاکستان٫ ایران٫ وخلیج به مجرای اصلی کمک غرب به گروه های متعدد ظاهرا پشتون ولی اقوام جهادی دیگر هم تبدیل شد وولایت سرحد ایران، به طورعام و شهر پیشاورپاکستان به طورخاص کانون حضور و فعالیت سیاسی و نظامی احزاب هفتگانه مجاهدین افغانی به سازماندهی ای اس ای وارد کار شدند. پاکستان در کنار ب
د فلسطين او اسرايلو شخړې له يوې بلې زاویې!
د فلسطين او اسرايلو شخړې له يوې بلې زاویې! محمد سليم سليمان د فلسطين او اسرائیلو تر منځ جګړه لا هم دوام لري د خورا زياتو ملکي خلکو د مرګ ژوبلې ادعا کېږي. د غزې په تړانګه کې د وژل شویو کسانو شمېر په لسګونو زرو ته رسېدلی. اسراییل او متحدین یې د روانې شخړې د سوله ییز حل لپاره هيڅ ډول غوښتنې نه اوري او نه یې مني. د تل ابیب تر شا د لویدیځ زبرځواکونه لکه: امريکا، انګلستان او نور اروپايي هېوادونه ولاړ دي او اسرايلو ته یې اجازه ورکړې ده تر څو ټول بشردوستانه قوانین او د ملګرو ملتونو منشور
COP28
چې څه کرې، هغه به ریبې (ولسي متل) د Cop28د نړیوال کنفرانس په مناسبت پورتنی پښتو متل ظاهراً موږ ته د درنو نیکونو یو پند او نصیحت ښکاري، خو دا یواځې یو لنډ متل ندی، بلکې په دې کې لویه فلسفه او د نسلونوتجربی خوندي دي. دغه متل موږ ته راښيي چې موږ خپل هرعمل او هر حرکت ته سبا ورځ مسئول یاستو، خو افسوس چې موږ ډیر سوچ ورباندې نه کوو. موږ ګورو چې وچکالی، زلزلو، سیلاوونو، نویو ناروغیو، لوږې، تندې، د اوړي ډیرې ګرمی او په ژمي کې د اورښت کمښت سره مخامخ یاستو. د دې لامل زموږ خپل اعمال او بې خبر
حشمت الله شهیدي: زموږ اصلي موخه، د کریکټ په نړیوال سټېج کې دریدل دي
حشمت الله شهیدي: زموږ اصلي موخه، د کریکټ په نړیوال سټېج کې دریدل دي ولي الله ملکزی (سکرمنټو/ کلیفورنیا) د افغان کریکټ د ملي، سوبمن او ویاړمن ټیم کپتان، حشمت الله شهیدي له پاکستان څخه د تازه راغلو کډوالو د لومړنیو بشري مرستو د راټولو په خاطر کلیفورنیا ته راغلی دی. نوموړي تیره اونۍ د سټاکټن او لاس انجلس په لویو ښارونو او د اریزونا په ایالت کې د میشتو افغانانو سره ولیدل او په کافي اندازه مرستې یې را غونډې کړې. پرون ماښام د سکرمنټو په ښار کې نژدې پنځه سوه تنو
په لاس د لیکل شوی قرانی نسخه ! ژباړه
خپرونکی اداره: بی بی سی اردو پاڼه ژباړونکی: م - س احمدزی دا موضوع د بی بی سی اردو پاڼی د روان زیږدیز کال ۲۰۲۳ د دسمبر د میاشټی پر دریمه نیټه نشر کړی وه او ما یواځی پښتو ژبی ته ژباړلی ده . په لاس اوه ځلی د قرانکریم لیکونکی دینی عالم وایی چی په لمړیو وختونو کی د قلم نه شتون اړ کړ چی دا کار د ونو په کنډ باندی ترسره کړی: د صومالیا هیواد پلازمینی موګادیشو اوسیدونکی دینی عالم شیخ محمد عبدالله د مسلمانانو د سپیڅلی کتاب قران عظیم الشان ۱۱۴ سورتونه په خپلو لاسونو اوه ځلی لیکلی دی د
افغانستان او په اړه یی د اقبال لاهوری لیدلوری
هزار مرتبه کابل نکوتر ز دهلی است --- که آن عجوزه عروس هزار داماد است دا لیکنه چی تر ډیره بریده یوی راټولونی ته پاتی کیږی نزدی شپږ کاله مخکی می د علامه محمد اقبال په اړه کړی وه، ددی لیکنی نه می هدف دا و چی د اقبال په اړه دا نا سم تصور چی هغه د یوه ګاونډی هیواد شاعر، لیکونکی، مفکر،فلسفی او حکیم دی سم کړای شی او لوستونکی په دی پوه شی چی هغه تر دی ډیر ستر انسان و چی یواځی د یوه هیواد په جغرافیه کی خپل شخصیت، لیدلوری او سیاسی فکر خلاصه کړی. دلته ضروری ګڼم چی یادونه وکړم نوموړی د ۱۸۷۷ ز
نظری برکمک های خارجی برای افغانستان و موثریت آن در بازسازی وحکومتداری
(به مناسبت ۲۲مین سال کنفرانس یاتوافقنامه بن درمورد افغانستان) خلاصه در سال ۲۰۲۱ حکومت جمهوری اسلامی افغانستان طور دراماتیک سقوط کرد و گروه مخالف آن، یعنی طالبان قدرت را بدست گرفت. از مدت دو سال به این سو بیشترین بحث ها روی سقوط نظام، از دست رفتن فرصتهای بازسازی. کمکهای خارجی و ارزیابی موثریت ونتایج کمک های جامعه جهانی در افغانستان است. کمکهای خارجی در اکثر ممالک فقیر و روبانکشاف یک بحث عمومی است. کشورهای فقیر، عقبمانده، متاثر از وقایع طبیعی و جنگزده به کمک های خارجی ضرورت دارند. موسسا
