هو هغه کاروان

په ټل ادبي چمن کې دا ځل هم کلنۍ مشاعره وه، زه نوی نوی د شعر ليکلو ډګر ته راوتلی وم. ټولو به ويل: داځل کاروان صاحب هم راځي. ډېر ښه شاعر دی ، دوه کتابونه ( له ماښامه تر ماښامه او له نر ګسه تر نرګسه ) يې هم چاپ دي. د شپې مهال په يوه مېلمستون کې نور ډير شاعران ناست وو، زه هم ورغلم، کور کې مې پلمه وکړه، چې د ماماګانوکره ځم. له ځينو کسانو نه مې وپوښتل: کاروان صاحب کوم يو دی؟
_ هغه خو نه دی راغلی.
دا مشاعره خو تېره شوه، کاروان صاحب مې ونه لېده. بله ورځ راديو ته غوږ وم، ښاغلي اباسين يو سفزی غږېده، دخبرو په جريان کې يې د کاروان صاحب دايو بيت ووايه،
تورو سترګو ته دې غلي غلي ګورم
غرنې يمه ګورګورې مې خوراک دي
عمر همداسې تېرېده، کال پس بيا د ټل ادبي چمن کلنۍ مشاعر ه جوړه وه. خبر شوم چې کاروان صاحب مشاعرې ته راځې. دا ځل چې ورغلم، ګورم چې يو ښکلی سړی، چې ګيره يې پاکه خرېلې ده، موسک او خنده روی ځوان د ملګرو په مېنځ کې ناست دی. وړاندې تر دې چې څوک يې راوپېژني، يقين مې راغی چې کاروان صاحب همدا دی. څه مهال چې مشاعره پيل شوه، نوموړي ته ځينو شاعرانو وويل، چې دوی به دريځ ته د مېلمه په صفت ځې ؛ مګر کاروان صاحب وويل چې مشران ناست دي، زه شرمېږم، زه همدلته کوز کېنم. د کاروان صاحب د شعرويلو نوبت راغی، يو اوږد نظم ( شاعرته د ځنګل ليک) يې ولوست، څه مهال چې له دريځ نه راروان شو، ټولو بيا عوښتنه ترې وکړه، يو بل شعر دې هم ووايي، هغسې يې وکړل. ډېر په زړه پورې شعر يې ووايه. له مشاعرې وروسته مې ترې وپوښتل: کاروان صاحب د کوم ځای يې؟ ويل يې: د خوست د تڼو د نريزي دکلي يم.په لومړي ځل مې له کاروان صاحب سره خبرې وکړې.
څه موده پس چې زه پېښور ته لاړم او په بورډ کې مې په يو لابراتور کې کار کاوو، ګورم چې کاروان صاحب ګيره پرېښې ده او کلينک ته رادننه شو. جوړ په خير، خير خو دی کاروان صاحب ( هو دا څه معاينات ډاکتر صاحب راته ليکلي دي، دامې کول، ښه تاسو دلته يئ؟) ويل مې هو. بيا به نو کاروان صاحب کله کله راتلو. زما مينه ورسره ډېره زياته وه. ما به چې شعر ليکلو، ددوی دشعر تر اغېزې لاندې به ډېر وم. تردې چې ملګرو به ګرمولم، ويل به يې چې ته د کاروان صاحب خيالات راپټوې.
قامت ورته حيرانه دنښترو ورکومه
ګوندې چې غزلې مې کاروانې شي
رښتيا هم د دوی د شعر کوچيانۍ پېغلې سره مې ډېره مينه وه، چې زما تر نيمايي زياته شاعري يې نېولې ده. زه به په دې نه پوهيدم، چې فلانکی شاعر دځانګړي سبک خاونددی. يابه ډېرو راته ويل، چې د هر شاعرد شعر دخلقت د سرچينې لوری معلوم وي. داڅه رنګ خبرې دي؟ زه خو له دې خبر يم، چې شاعري يوه الهامي ژبه ده، په خلقت اوسبک يې نه پوهېږم. دا مې هم اوريدلي و، چې هر انسان چې له موره پيدا شي ، شاعر وي؛ خو څوک دخيالاتو اظهار کولی شي اوڅوک نه. ويل يې نا، داسې وي چې د شاعر احساس او فکرپه يوه لوري زيات چورلي، يا يې په شعر کې يوه نوې لاره غوره کړې وي؛ لکه جهاني صاحب، چې تل په شعر کې زولنې شرنګوي. سايل صاحب بيا تل د پسر لي سندرې وايي ( مانه جانان غوښتي سپورو څڼو ته ګلونه پسرليه ) کاروان صاحب له چينارونو، ښاپېريو او کوچيو سره په شعر کې خبرې کوي اوداسې نور...
څه موده وړاندې مې په جلال اباد کې د ښاغليو شپون او دراني په نمانځغونډو کې له سايل صاحب نه دا تاثر وپوښته. په هغه ډېره بده ولګېده، ويل يې: نا دا هسې خبرې دي، ما خو هريو شي او هرې يوې ښکلا ته شعرويلی دی. بيا ما ورته وويل چې : په سيمينار کې دي د صادق ژړک له خولې واورېدل چې ويل يې: دروېش دراني ته خلک دجنګ، شور اوماتم شاعر وايي، دا خبره ناسمه ده او.... سايل صاحب بيا هم په خوله کې خبره راوچه کړه.
خپلې کيسې ته بېرته راځم، لنډه دا چې ما به چې کوچيانی شعر يا نظم ونه ليکه، نه به يې ماته خوند راکاوو اونه به لوستونکيو خوښاوو. وخت تېرېده، څو ځلې کابل ته لاړم، هلته به مې له کاروان صاحب سره هرو مرو کتل . تيلي فون به مې ورته وکړ ( کاروان صاحب غواړم چې درسره ووينم)
_ ښه ده قربان، جار ولازه خو ډېر مصروف هم يم، ټول کارونه د دفتر زما په غاړه دي، ښه ده ښه ده ته راشه.
دفتر ته به چې ورغلم، په ستړي مشي کې به يې ښه په غېږ کې ټينګ کړم، ښکل به يې کړم؛ خو د حرکاتو نه به يې داسې ظاهرېدله، چې کوم ضرور کار لري. لکه کوربه چې مېلمه پرې ډېرې شپې کړې وي او شېبه شېبه خپل ساعت ته ګوري. ما به هم ډېر نه په غذابوو، ژر ژر به مې ترې وپوښتل، ( کاروان صاحب کتاب نه چاپ کوې؟
_ ولا څه به وايم، شعرونه مې ډېر ليکلي دي؛ خو زړه مې اوبه نه پرې څکي.
_ ښه ده کتاب ته دې کوم نوم غوره کړی دی؟
_ ولا زړه مې دی ، چې ( زه منصور د ګل له وار مرم) او يو څو منظومې مې کښلې دي، هغو ته مې زړه دی ، چې ( مورې مورې تږ ی يم) نوم پرې کېږدم.
زه پوی شوم چې ددده په ملګرو کې يو څو داسې کسان دي، چې زړه يې وچ په وچه لووي. ياره کاروان صاحب نه پوهيږو اوس دې په شعر کې هغه نوښت او لوړتيا نشته. ددې لپاره به يې دا دليل راوړ، چې کاروان صاحب غواړي له تراژيدي څخه خپل شعر راباسي، نو چې همداسې يې وکړل،له شعر يې خوند لاړ، اوس يې نوdelet ته مخه کړه. په اصطلاح غواړي عصري شعر وليکي او کاروان د دوی په اند په دې کې پاتې راغلی دی. ما همدا بحث دلته په پېښور کې له ډېرو شاعرانو سره کړی دی. داسې کومه ستونزه نشته، چې کاروان صآحب شعر دې د ددې جوګه نه وي ، چې دوی يې خپور کړي؛ خو تشويق د شاعر ډېره حوصله وچتوي او بې ځايه نيوکه د شاعر ډېر زړه لووي، چې مثال يې د کاروان صاحب ورکولی شو.
بېرته خپلې خبرې ته راځم، يوه بله شپه ورسره مېلمه وم، يو هندي فلم، چې وجود يې نوم و، کاروان صاحب راوخيست، اطاق ته چې راغلو، د دوی د خوست يو دوه نور مېلمانه هم راغلل. د ډوډۍ خوړلو نه پس کاروان صاحب کمپيوتر ته سي ډي وردننه کړه، ويل يې ( دا ډېر ښکلی فلم دی، زما ډېر خوښ دی؛ ځکه چې د ددې فلم ستوری (هيرو) خپله شاعر هم دی او د ددې فلم ليکونکی هم) يو ځای مو ليدل چې همدا فلمي ستوری يوې نجلۍ ته د شعر په ژبه وايي ، چې ( ته زما ځان يې، ته زما جهان يې، ته کاينات يې ، ته.....) کاروان صاحب په اردو لږ ډېر پوهېده، دومره احساساتي شو، چې بې واره يې څو ځلې له خولې واه واه ووتل. هغه مېلمانه دوی ته حيران پاتې وو او خندل يې. په دوی کې يوه کيسه راته کوله، چې ( کاروان صاحب زما دوړکتوب ملګری دی، يو وخت زه او دوی، چې هغه وخت يې هم همدا تخلص کاوو، او تازه تازه ځوانان شوي وو، لرګي مو پر اوښانو بارکړل او له تڼيو څخه مو مېرانشاه ته راوړل. وري مو په ١٢٠ روپۍ وپلورل. ګورم چې کاروان صاحب په شپېتو روپيو کتابونه راونيول او په نورو روپيو يې کور ته سامان واخيست)
شپه تېره شوه، سهار د بي بي سي سيمه ايزه دفتر ته راغلو، ممنون مقصودي صاحب يې راپېژاند، له نوم سره يې اشنا وم، خو ليدلی مې نه و. هغه نو ډېر مينه ناک سړی و، موږ خبرې سره کولې، کاروان صاحب يو دم وويل، چې ما خو بېګاه هم حيران ته کوم شعر وانه وراوه، اوس مو که خوښه وي يو شعرمې نوي کور نوي ژوند ډرامې ته ليکلی دی درته اوروم يې. په مينه مينه يې نظم واوراوو. مقصودي صاحب زياته کړه:
د کاروان صاحب لېونۍ او ژوندی احساس زه منم هغه داسې، چې يو وخت ما چرته د کوم شاعر يو نظم او رېدلی و، بيا مې راسره وليکه، په زړه پورې نظم و، د افغانستان حالات پکې انځور شوي وو، کاروان صاحب ته مې وويل، چې يو نظم درته وايم، ويل يې ښه ده، نظم مې پيل کړ، لامې نيمايي ته نه و رسولی، څه ګورم، چې د کاروان له سترګو بې اختياره اوښکې راروانې دي، ويل يې : بس يې کړه، زه يې نور نه شم اورېدلای.
يو وخت خوست ته لاړم، د اختر شپې ورځې وې کاروان صاحب په کلي کې و، تيلي فون مې ورته کړ، چې غواړم کلي ته درشم، ويل يې نن سبا د تڼيو لويه لاره له ډېرو خطرو ډکه ده، زما نه ده درته خوښه، چې ته راپه تکليف شې. بله ورځ په انټرنېټ راسره پر کرښه و، ورته ويل مې چې د ( کږنې او انګېرنې) په نوم مې کتاب درلېږلی دی، هيله ده چې سريزه پرې وليکې، ډېرې بانې يې راته وکړې، ويل يې، ولا زه سم قضاوت نه شم کولای، بله دا چې ده زه خپل مسلک نه ګڼم، که شعر يا لنډې کېسې وای، بيا به مې څه کښلي وای.
څه موده وروسته مې غزانور غزا ته خپله شعري ټولګه ( لکه غرمې زړه کې پروت يې) ورکړه، چې کاروان صاحب څه پرې وليکي، بيا يې هم ډېرې بوختياوې راته وړاندې کړې: پښه مې خوږيږي، د وينې فشار مې لوړيږي او .....
خو کور يې ودان پر کتاب يې سريزه کښلې وه. دوه مياشتې وړاندې چې کابل ته لاړم، له کاروان صاحب سره مې غوښتل، چې د سليمان غر مجلې لپاره مرکه وکړم، بيا يې د خدای کارونه راته مخې ته کړل، ويل مې ، ښه ده کومه ليکنه راکړه، لنډه دا چې په دريو بيتو نو يې ځان خلاص کړ.
د ميينو تښتېدلی رنګ ولاړ دی
دا نرګس چې د اوبو تر څنګ ولاړ دی
پرې ورخېزه د سپوږمۍ سپينې سربازې
دغه پورې غر له کبره دنګ ولاړ دی
لاس ورواچوه کاروانه چې روان شي
د ليلو د شنو بنګړيو شرنګ ولاړ دی
هو هغه کاروان، چې په غرونو کې به يې له اربکيانو سره سندرې او اتڼې کولې، چې اوښبه و، اوښان به يې چلول، شډل پډل به ګرځېده،
شډل پډل ګرځو هيڅ ډول او سينګار نه کوو
د غرونو خلک يو کارونه د بازار نه کوو
هغه کاروان چې د غرونو په چينو کې به له ښاپېريو سره غږېده، څه مهال به چې هغوی لمبېدلې، دی به يې پر کميسونو کېناست، ډېر به مغروره و، له هغوی به يې غوښتل، چې د پاچا په صفت يې ومني، او که داسې نه کوي، کميسونه يې ورته سوزي. هغه کاروان، چې د خپل محبوب په سترګو کې خدای پاک او ټول کاينات ګوري. د هر چا په سترګو بېله بېله دنيا ګوري:
خلک پکې خدای لټوي ته ماشوم خبر هم نا
پوی به شې او لوی به شې چې سترګې د يار څه مانا
هغه کاروان چې رياضت کوي، نو وياړي او شاعران د خدای پاک شاګردان بولي او د ريا زاهدان بل څه.
د ريا زاهدان سپي د دوزخونو
شاعران خوشاګردان دښکلي رب دي
او په همدې زاهد خپل زُهد نه ورکوي، خپله عقيده او عبادت ترې لوړ ګڼي،
شاعران يو په نغمو يادوو خدای
ښکلي ګورو په لېمو يادوو خدای
شېخ د کاڼو په تسبو ياد وي خدای
موږ د اوښکو په تسبو يادوو خدای
هغه کاروان چې پر دې ټولو سربېره يې د وطن غم هم ژړلی دی، او د ګران هيواد د تالاکېدنې هغې خوا ته ځير شوی دی، چې د هيچا ورته خيال نه دی.
موږ ته رادرومي الوتکې له مارانو ډکې
له موږ نه درومي د نرګسو نيلوفرو بېړۍ
د وطن پېغلې مې په غاړه وړي د اوښکو امېل
د پاريس پېغلو ته غمي له بدخشانه رسي
نه دا هيڅکله نه منو، چې د کاروان د شعر ښکلې ښاپېرۍ بدرنګه شوې ده او هغه نور نه غواړي، چې دا ناوې بختوره کړي، که خير وي په دې نږدې وخت کې به وګورو، چې کاروان به د اناالحق د نارې سره ووايي( زه منصور د ګل په وار مرم. )