څوک؛ څوک دی او څوک نه دی؟

د ځمکې پر مخ هر انسان يو ځانګړی شخصيت لري. د اروا پوهنې له اړخه شخصيت بيلابيل تعريفونه لري. د هارورډ پوهنتون ښوونکی (Gordon Allport) هغه څوک دی چې په ارواپوهنه کې يې د Personality (شخصيت) اصطلاح شامله کړه. نوموړي په ۱۹۳۰ ميلادي کال کې د (شخصيت) کلمه د ارواپوهنې د يوې مهمې موضوع په توګه مطرح کړه.
که څه هم ټول ارواپوهان د شخصيت د تعريف اړوند په يوه خوله نه دي خو ویلای شو چې شخصيت د فرد د ښکاره او پټو کړنو څخه عبارت دی. که مونږ او تاسې خپل چاپيريال ته نظر واچوو؛ د بيلابيلو ځانګړنو لرونکي افراد مو په نظر راځي. ځيني خلک په رښتيا ويلو، پرهيزګارۍ، ژمنتيا او راز ساتلو باندي مشهور وي. ځيني کسان په دروغو، بي وفايۍ، دوه مخي توب يا نورو عيبونو باندي مشهور وي. یعنې په خپل شاو خوا کې دوه ډوله صفت لرونکي اشخاص وينو چې ځينې يي مثبت صفت لرونکي دي او ځينې يي بيا منفي شخصيت لرونکي. خو په ټوله کې هر انسان بايد هڅه وکړي چې ثابت مثبت شخصيت ولري.
په لاندې ډول د ځينو شخصيتونو تعريف وړاندې کيږي.
    •    هغه څوک چې له دين څخه ناوړه ګټه اخلي؛ ديندار نه دی بلکه د ديندار په څېره کې د دين دښمن دی چې هم ځان او هم خلک تباه کوي.
    •    هغه څوک چې له جهاد څخه ناوړه ګټه اخلي؛ مجاهد نه دی، مجاهت دی چې د خپلو جهتونو (سمتونو) او يا ګوندي ګټو ته کار کوي
    •    هغه څوک چې له ډيموکراسۍ ناوړه ګټه اخلي؛ ډيموکرات نه دی، بلکه اتوکرات دی چې ټول ولس يي په انحصار کې نيولی دی او پرې خپل واک چلوي.
    •    هغه څوک چې له سياست څخه ناوړه ګټه اخلي؛ سياستمدار نه دی، بلکه سياسي سوداګر دی چې خپل وجدان پلوري.
    •    هغه څوک چې له «مردم» ولس له کلمې نه ناوړه ګټه اخلي؛ رهبر نه دی، بلکه فرصت طلبه دی چې خلک د وسيلې په توګه کاروي.
    •    هغه څوک چې له څوکۍ او مقامه ناوړه ګټه اخلي؛ چارواکی نه دی، بلکه زورواکی دی چې څوکۍ يي په زوره انحصار کړې وي.
    •    هغه څوک چې له منبره ناوړه ګټه اخلي؛ عالم نه دی، بلکه جاهل دی چې خپل اخروي مکافات په دنياوي هغو غوره بولي.
    •    هغه څوک چې له مبارزې ناوړه ګټه اخلي؛ مبارز نه دی، بلکه د مبارزې خلاف دی چې بايد په مقابل کې يي مبارزه وشي.
    •    هغه څوک چې له ګوند (حزب) ناوړه ګټه اخلي؛ حزبي نه دی، بلکه د ګوند او حزب په لمن تور داغ دی چې حزب د امتياز وسيله بولي.
    •    هغه څوک چې له عشقه ناوړه ګټه اخلي؛ عاشق نه دی، بلکه د خواهشاتو ښکارشوی شخص دی چې د شيطان اطاعت کوي.
    •    هغه څوک چې له ښکلا ناوړه ګټه اخلي؛ ښکلی نه دی، بلکه انساني شيطان دی چې نور ټول خلک له ځانه ټيټ بولي.
    •    هغه څوک چې له مايکروفون څخه ناوړه ګټه اخلي؛ ژورناليست نه دی، بلکه شهرت غوښتونکی دی چې د نفس پيروي کوي.