افغان‌ها قربانی جنگ های نیابتی پاکستان و هندوستان

از چهار دهه بدین سو افغانستان مورد تجاوز فرهنگی، سیاسی و نظامی پاکستان قرار دارد، اما پاکستان و هندوستان از سال ۱۹۴۷ بدین سو از دشمنان سرسخت یکدیگر به‌حساب می‌روند. برای دفاع از آب‌های گرم بحر هند و در مقابل تجاوز اتحاد جماهیر شوری اسبق، بیش از یک میلیون افغان شهید شدند. باوجود تمام این جان‌نثاری‌ها از سقوط حکومت داکتر نجیب الله، یعنی از ۱۹۹۲ بدین سو افغانستان به میدان جنگ نیابتی پاکستان و هندوستان مبدل گردیده و صدها هزار افغان بی‌گناه در این جنگ‌ها جان‌های شرین خویش را از دست دادند. باوجوداینکه رهبری حکومت افغانستان، پاکستان و هندوستان بارها از جنگ نیابتی در افغانستان صحبت می‌کنند، اما هندوستان تا هنوز سهیم بودنش را در این جنگ نپذیرفته است. رهبری حکومت پاکستان بارها اعتراف نموده که جنگ ایشان در افغانستان علیه هندوستان است. آشکار است که هندوستان یک بخش عظیم این جنگ را تشکیل می‌دهد، اما تا هنوز در این مورد هیچ نوع مسئولیت را نمی‌پذیرد و افغان‌ها را ابزار فراداده و به خون صدها هزار افغان که به خاطر هندوستان کشته می‌شوند، هیچ اهمیت قائل نیست. پس وقت آن فرارسیده که افغان‌ها این موضوع را با جدیت تحلیل و ارزیابی نموده و روابط خویش را با این دو کشور مبنی بر منافع ملی خویش برقرار نگهدارند، نه مبنی بر احساسات و عواطف.

در این جنگ نیابتی افغان‌ها، نیروهای بین‌المللی به رهبری امریکا و حتی پاکستان بیشترین خسارات و قربانی را متحمل گردیده است. اما حکومت هندوستان حاضر نیست که در این مورد مسئولیتش را بپذیرد. در یک دهه اخیر تمام تلاش‌های مذاکرات با طالبان توسط پاکستان مختل و متوقف گردیده. شرط پاکستان برای توقف جنگ در افغانستان و مذاکرات با طالبان کاهش و یا قطع روابط افغانستان با هندوستان است. پاکستان به این شرط خویش پابرجا بوده و بارها در برابر هر تلاش برای صلح این شرط را مطرح نموده است. افغانستان برای دوستی با هندوستان قیمت گزاف می‌پردازد و در این دوستی یک‌جانبه صدها هزار افغان کشته و افغانستان به اثر ویرانی‌ها ملیارد ها دالر خسارت برداشته است، اما در بدل این‌همه افغانستان چی به‌دست آورد؟ هندوستان چند سرویس کهنه، چند هزار بورسیه بی‌کیفیت، یک پرچم در وزیر اکبر خان و در چند پروژه کوچک همکاری نموده است. پاکستان صدها دهشت افگن، انتحاری و هزاران تن باروت و جنگ‌افزار برای کشتن افغان‌های بی‌گناه می‌فرستد. اما هندوستان هیچ‌گاه در مورد تجاوز و حملات پاکستان علیه افغانستان به خاطر هندوستان عکس‌العمل نشان نداده و ظلم ستم پاکستان را نادیده می‌گیرد.

پاکستان نه تنها در جنگ‌های نیابتی مصروف بوده بلکه از سال‌ها بدین سو افغانستان را مورد حملات توپخانه‌ای قرار داده و نقاط ستراتیژک کشور را در کنار خط دیورند اشغال نموده و به اشغال اعراضی افغانستان و کشتار مردم بی‌گناه در حملات توپخانه‌ای خویش ادامه می‌دهد. هندوستان این وضعیت را تماشا نموده و علیه این اعمال غیرانسانی پاکستان و تجاوز سیاسی و نظامی این کشور در افغانستان، خاموشی اختیار نمود است. اما برخلاف تقاضای نامشروع پاکستان افغانستان به‌طور بی‌سابقه به حضور گستره سیاسی و استخباراتی هندوستان لبیک گفته و چهار قو نسلی این کشور را در چهار زون افغانستان بازنموده و قراردادهای ملیارد ها دالر را به ارزان‌ترین قیمت به هندوستان اعطا نموده است. سه سال قبل در بدترین شرایط، زمان که افغانستان مورد تجاوز حملات توپخانه‌ای پاکستان قرار داشت، ریس جمهور اسبق کشور، حامد کرزی از هندوستان چون یک گدا تقاضای همکاری نمود، اما هندوستان با بسیار بی‌رحمی حالت افغان‌های که به خاطر هندوستان کشته می‌شدند، را نادیده گرفت و حامد کرزی را دست‌خالی به کابل روان کرد.

افغان‌ها به دوستی خویش با هندوستان افتخار می‌کنند، اما دوستی با هندوستان به هیچ نوع قابل‌قبول پاکستان نیست، پس هندوستان باید با درک این موضوع با افغانستان دوستی کند. دشمنی و جنگ افغانستان و پاکستان به خاطر روابط با هندوستان کدام راز پنهان نه بلکه یک حقیقت است. چنانچه ریس جمهور غنی این جنگ را یک جنگ اعلان نا شده می‌خواند. باوجوداینکه افغانستان نباید میدان جنگ دو قدرت خطرناک اتمی در منطقه باشد، اما با در نظر داشت شرایط کنونی، افغانستان و هندوستان به یکدیگر ضرورت دارند و یک افغانستان با امن، باثبات و خودکفا می‌تواند که یک دوست و شریک توانا برای هندوستان باشد. پس هندوستان نباید مانع گفتگوهای صلح گردیده و در پشت پرده برای بن بست مذاکرات تلاش کند، بلکه با افغانستان همکاری مالی، سیاسی و نظامی نموده تا از یک سو افغانستان در مقابل دشمن مشترک این دو کشور ایستادگی کند و از سوی دیگر زمینه صلح و امنیت فراهم گردد.

هندوستان باید به بازی شیطانی یا "کالاجادو"خویش خاتمه داده، از دوستی و صداقت افغان‌ها سو استفاده نه نموده و از افغانستان به‌طور که سزاوار آن است حمایت کند. افغان‌ها نباید قربانی عواطف و احساسات خویش شوند و باید در چنین موارد بیشتر به منفعت و امنیت خویش به اندیشند. هندی‌ها خوشبخت‌اند که در کنار افغان‌ها امریکایی‌ها نیز زیر نام جنگ علیه دهشت افگنی با دشمنان هندوستان می‌جنگند. هندوستان باید افغانستان را چون یک دوست کمک کند، نه چون یک برده و نگزارد که دیگر افغان‌ها در این جنگ نیابتی دست‌خالی و شکم‌گرسنه بمیرند. پاکستان و هندوستان باید هرچه زودتر به این جنگ کثیف خویش در افغانستان خاتمه بخشند. و اگر رهبری حکومت افغانستان تحت نفوذ این دو کشور نمی‌توانند که از استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت این کشور دفاع کنند، مردم کشور حق‌دارند که توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد این دو کشور را وادار سازند تا به جنگ نیابتی خویش در افغانستان خاتمه بخشیده و نظر به قوانین بین‌المللی این دو کشور باید که برای ویرانی ها و تلفات به افغان‌ها فرامت جنگی بپردازند.

 
در مورد نویسنده:
محمد شفیق همدم فعال مدنی، نویسنده و پژوهشگر ارشد امور سیاسی است. تماس با نویسنده  shafiqhamdam@ و http://www.fb.com/shafiq.hamdam