درحاشیه تراژیدی برفکوچ های سالنگ

تونل سالنگ که هشت ولایت شمال کشور و سه کشورهمسایه آسیائی مرکزی را به پایتخت کشورما وصل می نماید ازهمان ابتدای احداث آن هنگام فصل زمستان باعث مرگ دها هموطن ما گردیده است ولی حادثه ۲۲دلوسالجاری که منجربه کشته شدن بیش ازدوصد مسافروجراحت صدها نفردیگرگردیده است در نوع خود یکی از خونین ترین رویدادی است که تا کنون بوقوع پیوسته است.
 نگارنده درجریان چندین دهه درکشور وحتی درمنطقه بیاد ندارد حادثۀ برف کوچ باعث کشته شدن همچو تعداد کثیرانسانها گردیده باشد گوئی درکشورما که زندگی انسان آن دیگر ارزشی ندارد وطی سالهای اخیر حوادث وتراژیدیهای ساخت دست انسان مانند بمباردمانهای کورهوائی ،حملات انتحاری قتلهای دسته جمعی بارها جان صد ها هموطن بیگناه ما را گرفته بیدون آنکه سازماندهندگان مستقیم و عقب پرده آن به محکمه کشانیده شده پاسخگو اعمال شان باشند اینک حوادث طبیعی نیزکمر به کشتار هموطنان ما بسته است،هرچند این بیان عاطفی و داستان گونه تراژیدی بوده ولی درحقیقت این مثال با واقیعت های جامعه ما نیزتفاوتی زیادی ندارد وقتی از شهروندان یک کشوردر برابرحوادث ناشی از دست انسان بشمول حوادث جنائی چون قتل،غارت، گروگان گیری که همه روزه در نقاط مختلف کشور جان دها انسان را میگیرد حمایت صورت نگیرد بیدون شک  این افراد درقبال حوادث طبیعی مانند توفان ،برفکوچ و سیلاب نیزآسیب پذیر بوده متحمل بیشترین تلفات میگردند.
سوالیکه دراینجا قبل ازهمه مطرح میگردد اینست که آیا ممکن است ازتلفات انسانی در همچو حوادث جلوگیری نمود و یا آنرا به حد اقل رسانید؟  بلی با اقدامات به موقع و پیشگیرانه کاملا ممکن است تلفات حوادث طبیعی را به حد اقل رسانید، امروز خداوند این توانائی را به بشر ارزانی فرموده است تا اوضاع جوی و توفانها را روزها قبل پیشبینی و تدابیر لازم وقایوی را در برابر آن اتخاذ نماید  اگرمسئولین شاهرای سالنگ همچو تجهیزاتی را بدسترس ندارند آنها می توانستند حد اقل با شروع برفباری از ورود بیشتروسایط نقلیه بداخل دره سالنگ جلوگیری نمایند ، گیر ماندن صد ها وسیله نقلیه بدو طرف تونل سالنگ و تلفات سنگین جانی بیانگراین حقیقت است که دریوران از هر دو طرف سالنگ به موقع از وضعیت برفکوچ ها و مسدود شدن تونل اطلاعی نداشته به سفر خویش بداخل دره سالنگ ادامه داده اند.
متاسفانه تا کنون اخبار مربوط به وضعیت جوی اطراف تونل سالنگ صرف درسرویس خبری شب و یا  خبرهای ظهر به نشر میرسد در حالیکه لازم است در روز های برف اخبار مربوط به چگونگی وضع شاهرای سالنگ بعد از هر یکی دو ساعت از طریق رادیوها که خوشبختانه تعداد آنها در کشورما در این روزها به دها ستیشن میرسد و اکثر آنها بداخل وسایط نقلیه نیز قابل دریافت می باشند به اطلاع مسافرین رسانیده شود تا هموطنان ما قبل از انکه به نزدیکی های تونل که ساحه خطر محسوب میگردد برسند از موضوع اگاه بوده  و در صورت نامناسب  بودن اوضاع جوئی از مسافرت بیشتر به دره سالنگ خود داری نمایند.
البته اینها بخشی از تدابیری وقایوی است که میتواند در تقلیل تلفات جانی و خسارات مالی ناشی از  برفکوچهای سالنگ  تا اندازۀ جلوگیری نمائید ولی آنچه مربوط به خود ساختمان تونل سالنگ و موقعیت آن است ،این تراژیدی بزرگ انسانی مرا بیاد آن استدلال معلم انگلیسی ما  ( یادش بخیر) در لیسه انصاری طی سالهای دهه هفتاد میلادی انداخت که همیشه ساختمان تونل سالنگ را در ارتفاع بیش از سه هزارمتری سطح بحر مورد سوال جدی قرار میداد نگارنده خوب بیاد دارم که در یکی از روز ها وی  برای حمایت از استدلال خویش نقشه کوهی را بروی تخته سیا صنف رسم و بعدا  دو محل تونل یکی را در نزدیک قله آن و دیگری را در ناحیه تحتانی کوه که طویل تر بوده  ترسیم  و از شاگردان تقاضا نمود تا قضاوت نمایند کدام تونل مناسبتر است،براساس اظهارات آن استاذ عزیز قبل از ساختمان تونل در زمینه محل حفر آن دو نظر کاملا متفاوت وجود داشت انجینران و متخصصین روسی را عقیده برآن بود که تونل درمحل فعلی آن یعنی به ارتفاع ۳۲۰۰ متر بلندتر از سطح بحرحفر گردد اما انجینران المانی ساختمان تونل را درآن ارتفاعات بلند مناسب ندانسته و عقیده داشتند که تونل در ناحیه تحتانی دره حفر گردد، چون دولت در آن سالها روابط وسیع اقتصادی با شوروی ها داشت لذا قرارداد ساختمان تونل سالنگ با انجینران روسی امضا گردیده و اینک امروز قریب نیم قرن بعد از ساختمان این تونل ما عواقب دردناک حفر تونل را درارتفاع بیش از سه هزار متری ملاحظه می نمائیم.  
درحقیقت در آنوقت شورویها که از لحاظ تکنالوژی عقب تر از غرب بود وسایل تخنیکی و توانائی حفر تونل های طویل را در اعماق کوها نیزنداشته  بهرحال امروز خوشبختانه جهان در ساحه سرک سازی و حفر تونل ها درکوه ها زیر بحر و شهرهای بزرگ به موفقیت های چشمگیری نایل آمده است از جمله تونلهای بزرگ جهان می توان از تونل سیکن چاپان بطول ۵۳ کیلو مترکه  از آن برای رفت و آمد ترنها استفاده شده ، تونل چینل که  تحت بحیره مانش حفرګردیده فرانسه و انګلستان را باهم وصل نموده و دها تونل دیګر که اکثر آن در اعماق کوها حفر گردیده اند.
 با توجه به حادثه دردناک اخیر و اهمیتی که شاهراه ها و خطوط مواصلاتی برای کشور دارد  وقت آن فرا رسیده تا مقامات مربوط  کشور وضعیت تونل سالنگ و همچنان وضع شاهراه ها و جاده های مسافربری کشور را مورد ارزیابی مجدد قرار داده تدابیر لازم برای جلوگیری از تکرار همچو حوادث دلخراش اتخاذ نمایند تا بیش ازین هموطنان بیگناه ما در شاهراه های کشور جان های عزیز شانرا از دست ندهند.
یک مرور کوتا بر احصایه تلفاتی جانی که طی سال جاری درشاهرای کابل مزارشریف، کابل تورخم و کابل هرات بوقوع پیوسته نشان میدهد که بعد از جنگ بزرگترین تعداد هم وطنان ما در شاهراه ها و جاده های کشور جانهای عزیز شانرا از دست داده اند اگر این تلفات از یکطرف ناشی از بی اعتنائی، سرعت بیش ازحد  و عدم رعایت مقررات ترافیکی بوده از جانب دیگر کم عرض بودن جاده ها ٬نبود علائیم و اشارات ترافیکی ٬کمبود پرسونل ترافیکی و در یک جمله سطح پائین کیفیت جاده های  موتر رو کشور از مهمترین عامل وقوع حوادث غم انگیز در جاده های کشور است.
  در اخیر از خداوند متعال برای همۀ قربانیان حادثه الم ناک سالنگ جنت فردوس و برای خانواده ها و دوستان آنها صبر جمیل  استدعا می نمائم. والسلام