انتخابات محدود و یا لویه جرگه وسیع؟

در این جای شکی نیست که تعین زعامت آینده کشورازطریق انتخابات سراسری و مستقیم یکی از بهترین شیوه های حکومتداری و تطبیق اصل دموکراسی در یک کشور بوده در یک جامعه مبتنی بر اساسات دموکراسی شهروندان آنکشورحق دارند رئیس جمهورکشور را از طریق انتخابات آزاد و مستقیم برگزینند ، ولی در عین حال برای انتخابات نیز شرایط و ممیزاتی وجود داشته و انتخابات زمانی میتواند از مشروعیت کامل برخوردار باشد که از یکطرف اگرنه همه حد اقل اکثریت شهروندان واجد شرایط رای دهی در آن اشتراک نموده و از جانبی دیگر انتخابات بطور شفاف بیطرفانه و بیدون هیچگونه اعمال فشار و نفوذ انجام گیرد اکنون به بحث اصلی این مقاله برگشته شرایطی را که انتخابات آینده ریاست جمهوری کشور تحت آن انجام خواهد شد به بررسی میگیریم تا درروشنی آن به این پرسش پاسخ ارائه گردد که آیا انتخابات آینده کشور در اوضاع و احوال موجود کشور می تواند یک انتخابات مشروع، قانونی و شفاف باشد؟
برای روشن شدن موضوع اولتر از همه نگاهی به شرایط امنیتی کشورمی افگنیم:

1- وضعیت امنیتی کشور:

یک ارزیابی مختصراز وضع امنیتی کشوربخصوص در ولایات جنوب ، جنوب غرب، شرق و حتی ولایات میدان وردک و لوگر که در همسایگی کابل قرار دارد میرساند که براه انداختن انتخابات دربخش وسیع از مناطق کشور که بیش از نصف ساحه کشور را در بر میگیرد با مشکلات و چالش های جدی مواجه خواهد بود همین اکنون صدها مکتب و موسسات تعلیمی دراین مناطق تنها بعلت نبود امنیت مسدود بوده، براساس گذارشهای مطبوعات درتعدادی از ولسوالیهای این مناطق گروه های مسلح مخالف ازطریق پخش شبنامه ها به کارمندان دولتی هشدار داده اند تا از رفتن به کارهای شان در ادارات دولتی خود داری نمایند در غیر آن مجازات خواهند شد.
در شرایطی که درتعدادی از ولسوالیهای این ولایات افراد ملکی صرف بخاطرکار در ادارات دولتی تهدید میگردند، دروضعیتی که شاهرای عمومی کابل ـ هرات که خطوط عمده ارتباطی مرکز با ولایات غرب و جنوب غربی کشور بوده برای رفت و آمد مامورین دولتی و کارمندان ملل متحد مصئون نبوده چگونه در قراء و قصبات دور دست این مناطق انتخابات برگذار خواهد شد؟ تعدادی از کشور های که در افغانستان نیروهای نظامی دارند تا کنون از اعزام عساکر شان به این مناطق خود داری نموده ، وقتی نیرو های نظامی کشور های شامل ائتلاف با تانک و زره پوش از رفتن به مناطق جنوب و جنوب غربی کشور امتناع ورزند چگونه مامورین و ناظرین داخلی و بین المللی در جریان انتخابات وظایف شانرا در این مناطق به پیش خواهند برد؟
انتخابات قبلی ریاست جمهوری کشور که در شرایط بمراتب بهترامنیتی نسبت به امروز انجام گردید به قیمت جان پانزده نفر از مامورین ملکی کمیسیون تنظیم انتخابات و پنج نفرازعساکر اردوی ملی تمام شد،خطراتی که اکنون جان کارمندان و ناظرین انتخابات را تهدید می نماید بمراتب بیشتراز انتخابات سال 2004 ریاست جمهوری کشور بوده .آیا علی الرغم همچو تهدیدهای جدی باز هم بر انجام انتخابات پافشاری نمود؟

2- اشتراک مردم درانتخابات :

طوریکه قبلا تذکر رفت انتخابات زمانی مشروع بوده که حد اقل بیشتر از نصف کسانی که از حق رای دهی برخوردار بوده در آن اشتراک نمایند در غیر آن انتخابات مشروعیت و قانونیت خویشرا از دست خواهد داد.
برسی وضعیت چگونگی توزیع کارتهای اشتراک در انتخابات آینده کشور درمناطق نا امن کشور بیانگر آنست که تنها عده محدودی از اهالی این مناطق کارتهای اشتراک در انتخابات را بدست آورده اند سهمگری زنان در انتخابا ت درین مناطق در کمترین حد بوده ، براساس گزارشات غیر رسمی در بعضی از ولسوالیها تنها کمتراز پنج فیصد زنان توانسته اند کارت اشتراک در انتخابات ریاست جمهوری آینده کشور را دریافت نمایند.
در انتخابات ریاست جمهوری سال 2004 سهمگیری افراد واجد شرایط رای دهی شصت وهفت در صد و در انتخابات پارلمانی کشور پنجاه در صد بود، در انتخابات گذشته از مجموع 12.5 ملیون افرادی که حایز حق رای دهی بودند 10.5 ملیون نفر اشتراک نموده بود، بادرنظر داشت افزایش سالانه تعداد افراد واجد شرایط رای دهی افرادی که حق اشتراک در انتخابات ریاست جمهوری آینده را هنگام انتخابات حاصل خواهند نمود هژده ملیون نفر تخمین میگردد حال اگر از مجموع این هژده ملیون افراد که واجد حق رای دهی در انتخابات ریاست جمهوری آینده کشور هستند صرف پنج و یا شش ملیون نفر قادر به اشتراک در انتخابات باشند آیا می توان آن انتخابات را مشروع و قانونی محسوب نمود؟

کمیسیون محترم تنظیم انتخابات منحیث وظیفه باید گزارش شفافی ازچگونگی پروسه اخذ کارت های رای دهی در مناطق ناامن کشور را به اطلاع هموطنان عزیز ما برساند زیرا گزارشهای وجود دارد که بخاطرموفق جلوه دادن پروسه توزیع کارتهای انتخابات، ارقام واقیعی تعداد کارت های توزیع شده سهمگیری انتخابات در مناطق ناامن کشور ارائه نمی گردد.

3- مصارف انتخابات :

در مورد هزینۀ انتخابات ریاست جمهوری آینده کشور تاکنون تخمین های متفاوتی صورت گرفته است آقای مرستیال یکی از اعضای پارلمان کشور مصارف انتخابات آینده ریاست جمهوری را در حدود 350 ملیون دالر تخمین نموده درحالیکه منابع دیگر تخمین های کمتری در زمینه ارائه داشته اند ، بر اساس معلومات کمیسیون مستقل تنظیم انتخابات مصارف انتخابات ریاست جمهوری کشور 148 ملیون دالر پیشبینی گردیده است،حتی اگرهمین رقم یکصد و چهل وهشت ملیون دالر را نیز بپذیریم بازهم همچو مصارف برای کشوری مانند افغانستان که در جمله ده کشور فقیر جهان شامل بوده مصارف فوق العاده سنگین و پرهزینه بوده، 148 ملیون دالر در زمانی برای انتخابات مصرف خواهد شد که هزاران
طفل مکتب در ولایات کشور بعلت نبود صنف های درسی در گرمای سوزان و باران درهوای آزاد مصروف فرا گیری تعلیم و تربیه بوده هرگاه بطور مثال مصارف اعمار یک مکتب ابتدایه را بطور متوسط پنجاه هزاردالر تخمین نمائیم با این مبلغ 2960 باب مکتب در گوشه و کنار وطن اعمار گردیده و برای ملیونها طفل و نوجوان وطن زمینه تعلیم و تربیه بهتر فراهم خواهد شد ،همچنان با این وجوه مالی میتوان صد ها کلینیک صحی در نقاط مختلف کشور و برای هزاران هموطن بازگشت کننده و بیجا شده ما که در زیر خیمه ها زندگی دارند سرپناه اعمارنمود آیا انتخاباتی که از جهات مختلف مورد سوال قرار دارد ارزش همچو مصارفی گزافی را دارد؟

مشکل عمدۀ که مردم ما در شرایط کنونی با آن مواجه هستند تنها انتخابات نیست ایکاش انتخابات حلال همۀ مشکلات کشور و مردم می بودهرگاه ادارۀ در نتیجه انتخابات مشروع، سالم، و سراسری نیز بوجود آید ولی نتواند به فساد اداری در کشور خاتمه دهد ، قانون را درکشور تطبیق نه نماید، اجراات آن بر مبنی روابط استوار باشد و بالاخره برای پایان دادن به درد و رنج مردم ستمدیده و محروم کشور ما تلاش صادقانه نه نماید ، نمی توا ند یک اداره مشروع سالم و نماینده مردم تلقی گردد،آنچه به یک اداره مشروعیت میبخشد در پهلوی انتخابی بودن آن همانا عملکردهای آن اداره و انجام تعهداتش در برابر مردم است .
راه حل ؟ : انتخابات محدود یا لویه جرگه وسیع:
سوالی که در اینجا مطرح میگردد اینست که راه حل کدام است؟ در شرایط کنونی کشور آیا انجام یک انتخابات 148 ملیون دالری ولی محدود و دوراز چشم ناظران بیطرف با قبول خطر تلفات جانی پاسخگوی مشکلات و خواسته های کنونی جامعه ما است؟
و یا یک لویه جرگه وسیع متشکل روشنفکران، دانشمندان، مشران قومی و نمایندگان زنان، جوانان گروه ها واقوام مختلف ساکن کشورمشترک تاریخی و کهن ما درهمان خیمه بزرگ لویه جرگه با حضور ناظران بین المللی، خبرنگاران و پوشش وسیع رسانۀ در سراسر جهان با هزینه شاید فقط کمتر از پنج درصد مصارف انتخابات سراسری کشور.
آنچه فراخوانی لویه جرگه را در اوضاع و احوال کنونی کشوربه یک ضرورت مبرم مبدل نموده است برعلاوه انتخاب زعامت آینده کشور الی تامین امنیت لازم در کشور، موضوع تعدیل قانون اساسی ، مصالحه افغانی با گروه های مخالف، چوکات بندی وظایف نیرو های بین المللی در افغانستان و سایر موضوعات مهم و سرنوشت ساز کشوراست که تنها درلویه جرگه میتواند همچو موضوعات مورد بحث قرارگیرد.
یک عده ازهموطنان ما نسبت به اعمال نفوذ اشخاص و گروه های داخل ویا از خارج کشور در وظایف لویه جرگه بخصوص در رابطه به انتخاب زعامت آینده کشور نگران بوده در حالیکه هرگاه مقامات دولتی، کشوری معینی و یا گروهی از کشورها که در افغانستان نیرو های نظامی دارند قصد اعمال نفوذ در تعین زعامت آینده کشور را داشته باشند آنها در هر حالتی این عمل را انجام خواهند داد چه تضمینی وجود دارد که در بیش از 5000 مرکز رای دهی که انتخابات در بیشتر این مراکز در غیاب ناظران بیطرف و رسانه ها انجام خواهد شد، از دستبرد و نفوذ همچو عناصر و گروه ها جلو گیری بعمل آید، در لویه جرگه حد اقل جریان بحث ها و فیصله های آن با پوشش زنده تلویزیونی نه تنها بوسیله هموطنان ما در داخل کشور بلکه در سراسر جهان بوسیله هزاران نفرتعقیب خواهد شد.

از لحاظ آماده گیهای لوژستیکی وتعین اعضای لویه جرگه نیز تدویر این لویه جرگه بمراتب ساده تر و اقتصادی تر از لویه جرگه های قبلی خواهد بود زیرا بخشی از اعضای لویه جرگه از میان اعضای ولسی جرگه، مشرانو جرگه و شورا های ولایتی انتخاب خواهد شد همچنان انتخاب نمایندگان اقشارو گروه های مختلف جامعه و افغانی دور ازوطن نیزبا در نظر داشت تجارب گذشته در جریان چند هفته صورت گرفته میتواند ، خوشبختانه خیمه لویه جرگه نیز تا کنون موجود بوده ایجاب مصارف اضافی دیگررا نمی نماید، درشرایطی که وضع سیاسی و نظامی کشورما با گذشت هر روز بطرف بحران و بنبست میرود ابتکار تدویرلویه جرگه شاید یکی از بهترین راه های حل مشکلات موجود کشورباشد.

وسلام