عمران خان وایي داسې ښکاري چې دپوځ سرلښکر یې خپل دښمن ګڼي
پخواني وزیراعظم عمران خان په دې وروستیو کې څو کرته پوځ سیاست کې په مداخله تورن کړی اؤ دعوه یې کړې ده چې دهغه حکومت ړنګیدو په سازش کې دپوځ دپخواني پوځي سرلښکر جنرال قمر جاوید باجوه لاس ؤ
شمالي وزیرستان:پوځ وایي نښته کې یې یو ترهګر وژلی
تحریک طالبان پاکستان په دې پیښه کې د امنیتي ځواکونو ته ګڼو مرګ ژوبلو اړولو دعوه کړې خو پوځ په دې نښته کې د خپلو عسکرو د مرګ ژوبلې په اړه څه نه دي ویلي
په انډونېشیا کې د تېلو په ډېپو کې اور دلاسه لږ تر لږه 17 کسان مړه شوي
د کال 2009 او د کال 2014 نه پس دا دریم ځل دی چې په جکارته کې د تېلو په دغه ډېپو اور ولګېدو. په مخکني اور کې تر 40 کورونه سوزېدلي وو خو څه جاني نقصان په کې نه و شوی
د پاکستان د خزانې وزیر وايي چینايې بېنک پاکستان ته یو اشاریه درې بېلین ډالر قرض منظور کړی
روېټرز وايي د پاکستان د زر مبادله ذخایر انتهايي کم شوي، ملک ته د پېسو سخت ضرورت دی او د نړیوالې مالياتي ادارې ای اېم اېف نه قرض اخیستلو دپاره ادارې سره یې خبرو کې لا څه پرمختګ نه دی شوی
په واشنګټن کې د کانفرانس ګډونوالو له م. م څخه وغوښتل چې د طالبانو حکومت دې په رسمیت نه پېژني
واشنګټن - په واشنګټن ډي سي کې د افغانستان په اړه د یو جوړ شوي کانفرانس ګډونوالو د طالبانو لخوا د بشری حقونو په تېریو، په تعلیم او کار کې د ښځو پر بندیز او په هېواد کې د حقاني مدرسو په جوړېدو اندېښنه څرګنده کړه. په افغانستان کې د ښې حکومتدارۍ، سولې او بشري حقونو تر نامه لاندې دغه کانفرانس ته د زیارت یا پنجشنبې په ورځ په امریکا کې د افغانستان د سفارت پخواني کلتوري اتشې نجیب ننګیال په خپلې وینا کې وویل، ملګري ملتونه دې طالبان تر هغو په رسمیت نه پېژني تر څو چې د دې شخړې یو سیاسي حل نه وي راوتلی ځکه د طالبانو حکومت مشروعیت نه لري. "له ملګروملتونو نه زمونږ وړاندیز دا دی چې، د طالبانو حکومت دې تر هغو پورې په رسمیت نه پېژني تر څو چې په افغانستان کې د دې ستونزې یو سیاسي حل نه وي راوتلی او طالبان دې ته نوي تیار شوي چې په افغانستان کې یو داسې حکومت د خلکو په رایه جوړ شي چې ټولو ته د منلو وړ وي. که داسې و نه شي نو د طالبانو حکومت یو نا مشروع حکومت دی. دوی چې کورنی مشروعیت نه لري نو نړیوال مشروعیت خو بیخي نه لري." ښاغلي ننګیال له ډیوې سره په خپلو خبرو کې وویل، هره ورځ طالبان له عدالت پرته خلک وژني، شکنجه کوي او بندیان کوي یې او د بشري جرمونو د څېړلو لپاره باید افغانستان ته یو پلاوی واستول شي. "افغانستان ته دې د بشر د حقونو لخوا نه دې، د ملګروملتونو لخوا دې قوي بې طرف ټیم ولېږل شي تر څو د افغانستان په مختلفو برخو کې د طالبانو لخوا د بشري حقونو څخه سړغونې وڅېړي. د طالبانو زندانونه دا وخت له داسې خلکو ډک دي چې پخواني حکومت کې یې کار کاوه او یا یې په طالبانو اعتراض کړی دی. دوی له محاکمو پرته د نا معلوم جرم له امله نیول شوي او شکنجه کېږي." ګډونوالو همدارنګه له واکمنو طالبانو څخه غوښتل چې ښځې دې تعلیم او کار ته پرېږدي، د بیان ازادي ته دې اجازه ورکړي، د غچ اخېستلو لاره دې پرېږدي او بین الافغاني خبرې دې اعلان کړي تر څو د افغانستان پر ستونزو بحث وشي. په غونډه کې د افغانستان د بشري حقونو فعالې صبرینا حمیدي هم په افغانستان کې له بشري حقونو څخه په روانو تېریو باندې اندېښنه څرګنده کړه او وویل چې ښځې په سیستماتیک ډول له ټولنې لېرې کېږي. "په خاصه توګه مېرمنو ته، مونږ ګورو چې په سیستماتیک ډول له ټولنیزو فعالیتونو څخه لېرې کېږي. هغوی خپل فرهنګي حقونو ته، ټولنیزو حقونو ته، سیاسي حقونو ته، د کار تعلیم او تحصیل حق ته نه پرېښودل کېږي. دغه ډول د ګرځېدو راګرځېدو حق، د مصونیت حق، د بیان د ازادۍ حق نه لری. دې ته توپیر هم نشو ویلی ځکه دا د حاکمې ډلې لخوا دی. دوی په سیستماتیک ډول له صحنې نه ویستل کېږي او د جنسیت پر بنا دوی له خپلو حقونو څخه محرومېږي." د کانفرانس یوې بلې ګډونوالې، د پخواني افغان ولسمشر ډاکټر نجیب الله لور هیلې نجیب په دې اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړه چې په افغانستان کې د طالبانو له راتګ سره د حقاني شبکې لخوا مدرسې جوړېږي. "د حقاني مدرسو جوړېدل واک ته د طالبانو د راتګ په دریمه میاشت پیل شوي او دا نه یواځې د افغانستان په جنوب، بلکه په مرکز او شمال کې هم جوړېږي او حتې ښځې ورته هڅول کېږي چې ولاړې شي، خو همدې مدرسو به په پاکستان کې ترهګر روزل." د کانفرانس بل ګډونوال افغان ډپلوماټ او په واشنګټن کې پخواني افغان کونسلر صفي الله دلاور ډیوې ته وویل، چې د غونډې اساسي موخه دا ده چې هغه غږونه نړیوالو ته ورسېږي چې خپله له افغانستان څخه یې رسېدل دا مهال ناشوني دي. "د دې کانفرانس ته موخه دا ده چې ټول په یو غږ باندې په هغو چارواکو باندې چې فعلا په افغانستان باندې حاکم دي او دغه راز په خاصه توګه په نړیوالې ټولنې باندې غږ وکړي چې افغانستان باید هیر نشي. د افغانستان دننه افغانان باید هیر نشي. د هغوی هغه کړکېچن حالت باید په یاد کې وساتي او هغه ته رسیدګي وکړي تر څو افغانان خپل هغه ابتداي اساسي حقوق چې دي هغو ته لاس رسۍ ومومي." د کانفرانس په پای کې په یوې اعلامیه کې د ملګروملتونو د غړو هېوادونو، د ملګروملتونو د امنیت شورا او له اروپايي ټولنې څخه په دې خاطر مننه شوې چې د طالبان حکومت یې په رسمیت نه دی پېژندلی. په بیان کې ټینګار شوی چې د نړیوالې ټولنې دې سیاست ته دې دوام ورکړل شي تر څو په افغانستان کې یو قانوني او پراخ بنسټه حکومت جوړ شي چې ټول بشري حقونه او ډیموکراټیک ارزښتونه پکې خوندي وي. په بیان کې د افغانستان د ستونزو د حل لپاره په یو دریمګړي هېواد کې د لویې جرګې جوړېدل هم غوښتل شوي چې د افغانانو ترمنځ د تل پاتې سولې، سیاسي ثبات او د بشري حقونو د خوندیتوب لپاره معنی لرونکې خبرې پیل شي.
د پېښور هايي کورټ فېصله: د اېف سي ار قانون د لاندې درج مقدمې به هم په اېف سي ار فېصله کېږي
وکيل شبير حسېن ګيګياني وايي د پېښور هايي کورت د فېصلې احترام کوي خو ګڼې چې دې سره به ډيرې پيچدګۍ مخې ته راشي۔ "ايف سي ار ختم شوې دې، که د سي ار پي سي او قانون شهادت لاندې کار کوي نو بيا خو يو متوازي نظام جوړ شو، کوم چې د ائين خلاف ده زمه نذر دا دې کېدې شه زه غلط يم خو زمه رايي دا ده. "
امریکا او جرمني وايي روس به په اوکراین د یرغل قیمت ادا کوي
د ملاقات په اړه د وایټ هاوس بیان وویل بایډن او شولز اوکراین سره د انساني، امنیتي، اقتصادي او سیاسي مرستو په اړه هم بحث وکړو او د اوکراین ولس د نړیوالي ټولنې د ملاتړ په اهمیت یې ټینګار وکړو
مک کال ته د کربي ځواب: طالبانو سره حساب کوو
د امریکا د ملي امنیت شورا د ستراتیژیکو اړیکو همغږي کوونکي جان کربي د جمعې په ورځ مارچ دریمه (کب ۱۲) د متحده ایالاتو د کانګرس د استازو د مجلس د یو غړي د اندیښنې په ځواب کې وویل، چې متحده ایالات له طالبانو سره د هغوی د ژمنو په هکله حساب کتاب کوي.
ستاسې غږ
ستاسې غږ خپرونه کې د امریکا غږ د اشنا رادیو اوریدونکي په مستقیمه توګه له مونږ سره اړیکه نیسي او د خپرونې د چلوونکو او اوریدونکو سره خپل نظر، اندیښنې او شکایتونه شریکوي. دا خپرونه په ژوندۍ بڼه د افغانستان په وخت د شپې د ۱۰:۰۰ تر ۱۰:۳۰ بجو پورې خپریږي. د تماس شمیره: ۳۱۳۶-۶۱۹-۲۰۲-۰۰۱
بیلاروس د نوبل جایزې ګټونکی "الس بیالیاتسکی" په ۱۰ کاله بند محکوم کړ
بیلاروس د جمعې په ورځ مارچ دریمه (کب ۱۲) د نوبل جایزې ګټونکي او د پخواني شوروي اتحاد په دې استبدادي هیواد کې د بشري حقونو د تر ټولو نامتو ډلې بنسټ ایښودونکي الس بیالیاتسکي په ۱۰ کاله بند محکوم کړ.
نن او وضعیت
د نن او وضعیت په خپرونه کې د افغانستان د ټولنیز او فرهنګي وضعیت ارزونه ددې خپرونې له میلمنو څخه اورئ. دغه خپرونه هره شپه د ٩:۳۰ تر ۱۰:۰۰ پورې په ژوندۍ بڼه ستاسې غږ د اشنا رادیو د څپو او د امریکا غږ د سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپروي.
د نوبل امن جايزه ګټونکی په بيلاروس کې لس کاله قيد کړل شو
واشنګټن- د بيلاروس وګړی او د نوبل امن جايزه ګټونکی ايلېس بيالياټسکي ته د جمعې په ورځ د بيلا روس يو عدالت لس کاله قيد سزه اورولې ده. په جينوا کې د متحده قامونو د بشري حقونو دفتر د بيلا روس په صدر ايلېکسزينډر لوکاشنيکوف غږ کړی چې د بيالياټسکي خلاف لګېدلي جرمونه بيرته واخلي او هغه دې زر تر زره ازاد کړل شي. بيالياټسکي په بيلا روس کې د پېژندل شوي بشري حقونو د ډلې ويانسه بنياد ايښودونکی فعال دی چا چې هغه احتجاج کوونکو ته قانوني او مالي مرستې ورکړي چې په بيلا روس کې يې په کال 2020 کې د متنازعه انتخابونو نتيجې نه منلې چې يو ځل بيا يې د دغه هېواد مظبوط سياسي شخصيت ايلېکسينډر اقتدار ته راوستلی دی. ايلېکسينډر د ديرشو کالو نه په دغه څوکۍ ناست دی. ايلېکسينډر لوکاشېنکو د روس د صدر وېلاډيمير پوټين په دوامداره توګه ملګرتيا کړې او اکثر خلک يې د يورپ په اخري ډېکټيټر يادوي. بيالياټسکي ويلي هغه ته په سياسي بنيادونو سزا ورکول کيږي. ياد تن تېر کال د روس او اوکرين د امن د پاره کارونکو دوو نورو تنانو سره په شريکه د نوبل امن جايزه ګټلې ده. د بيالياټسکي د تنظيم په دوو نورو تنانو هم مقدمې روانې دي او امکان څرګنديږي چې دواړه ته به د اوږدې مودې د قيد سزاګانې ورکړل شي. د متحده قامونو د دفتر وياند جېرمي لارنس وايي د مقدمو د طريقه کار په اړه ډېر انديښمن دی. جېرمي وايي “دا درې واړه د هغې سلګونو خلکو د جملې نه دي چې کله په کال 2020 کې يې د حکومت خلاف احتجاجونه کړي وو او حکومت پرې زور زياتی کړی و”.
سپینې خبرې
د سپینې خبرې په خپرونه کې په افغانستان، سیمه او نړۍ کې د ورځنیو پیښو په اړه د نظر د خاوندانو او څیړونکو تاوده بحثونه تعقیب کړئ. دا خپرونه په ګډه په پښتو او دري ژبو هره شپه د افغانستان په وخت د ۸:۰۰ تر ۹:۰۰ پورې په رادیو اشنا او د امریکاغږ په سپوږمکۍ او ډیجیټلي خپرونو کې وړاندې کیږي.
ملګري ملتونه: طالبانو د ښځو له حقونو سرغړونه یو عام کار ګرځولی دی
واشنګټن ــــ د بشري حقونو د څار نړیوالې ادارې د ملګرو ملتونو د ځانګړي رپورټر هغه رپوټ هراړخیز خو "تباه کوونکی" بللی دی، چې هغه پکې ویلي، طالبانو په افغانستان کې په منظمه توګه د ښځو د حقونو سرغړونه عام کار ګرځولی دی. د ایچ آر ډبلیو د اېشیا څانګې مشرې پېټریشا ګوسمن او څېړونکې فریشتې عباسي د مارچ پر دویمه پخپل ګډ رپوټ کې ویلي، چې د ملګرو ملتونو ځانګړي رپورټ ریچرډ بېنټ پخپل هراړخیز رپوټ کې د ښځو خلاف د طالبانو د پراخو او سنګینو سرغړونو ذکر کړی دی. ریچرډ بېنټ خپل دغه رپوټ د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ته سپارلی دی چې پکې هغه په تېرو میاشتو کې افغانستان ته د طالبانو په واکمنۍ کې د خپل دویم سفر په مهال د سترګو لیدلی حال او د طالبانو له چارواکو، خبریالانو، د مدني او ښځو د حقونو له فعالانو سره د خبرو په بنیاد معلومات شامل کړي دي. ریچرډ بېنټ پر دې "ژوره اندېښنه" ښکاره کړې چې وایي له افغانو ښځو او نجونو سره جنسي تېري او د جنسیت په بنیاد زیاتېدونکی تشدد په معافیت سره پېښېږي، خو اغېزمن کسان ډېر لږ له داسې پېښو د خلاسون لپاره د خلکو ملاتړ لري: د ښاغلي بېنټ په رپوټ کې ویل شوي چې ده پخپل وروستي سفر کې د یوې پېغلې نجلۍ په اړه واوریدل چې "په رڼا ورځ د حاکمو چارواکو له خوا بې له کوم دلیله بېول شوې، زنابالجبر ورسره شوې او بېرته خپلې کورنۍ ته وروړل شوې وه". وایي هغې نجلۍ وروسته ځان وژلی وو او د ده په وینا دا کېدای شي "د هغه داغ" له کبله وي چې د جنسي تاوتریخوالي قرباني شوې ښځې او نجونې په ټولنه کې ورسره مخ وي. د طالبانو د کورنیو چارو د وزارت پر یوه مخکیني ویاند قاري سعید خوستي هم د الهې دلاورزۍ په نوم نجلۍ تور پورې کړی وو، چې په زور یې واده کړې او په جنسي توګه یې ځورولې وه، خو هغه دا تورونه رد کړي وو. د ملګرو ملتونو ځانګړي رپورټر په خپل رپوټ کې لیکلي، "د دې پر ځای چې [د طالبانو] چارواکي د ښځو خلاف د توپیري چلند د ختمولو لپاره ګامونه واخلي، بلکې هغوی یې عاموي. ښاغلی بېنټ وایي په افغانستان کې ښځو ورته وویل: "ورځ په ورځ حالات خرابېږي، موږ ځانونه خوندي نه محسوسوو او موږ داسې محسوسوو چې په هدف یو". د بشري حقونو د څار اداره د د ملګرو ملتونو د ځانګړي رپورټر هغه خبره را اخیستې چې هغه پخپل رپوټ کې وایي د ښځو او نجونو له بنیادي بشري حقونو د توپیري چلند په بنیاد انکار "جنسیتي ځورونه" کېدای شي، چې وایي دا د انسانیت خلاف جرم دی. ریچرډ بېنټ پخپل رپوټ کې د طالبانو تر واک لاندې افغانستان انځور وړاندې کړی چې وایي اوس "د نظر د توپیر لپاره ډېر لږ خو د اختلاف لپاره بېخي زغم پکې نه شته"، وایي خبریالان په زیاتېدونکې توګه له څار، ډار، تشدد او بند له سره مخ دي: "په مجموعي توګه د ښځو او نجونو له حقونو سرغړونه دا خطر زیاتوي چې هغوی په ټولنه کې له تشدد او ناوړه چلند سره مخامخ شي او دا به د دوی پر بدني او ذهني روغتیا ډېرې بدې اغېزې ولري". ریچرډ بېنټ د خپل رپوټ په پیل کې د طالبانو له مختلفو وزیرانو سره د لیدو ذکر هم کړی او وایي هغوی ورته وویل چې د نجونو د ثانوي تعلیم بیرته پیلولو لپاره یې هلې ځلې روانې دي، خو وایي په دسمبر کې د نجونو د پوهنتونونو بندول یې له دې خبرې سره په ټکر کې ده: "طالبان دعوه کوي چې دا بندیزونه لنډمهاله دي او د نظریاتي خنډونو پر ځای لوجیسټکي چارې بهانه کوي، خو په حقیقت کې د ښځو په وړاندې نورې دروازې هم بندېږي او د بهانو دا لړۍ او د حقونو عملي انکار د دوی د 1990مو کلونو تصویر وړاندې کوي". طالبانو تر اوسه د ملګرو ملتونو د ځانګړي رپورټر دې تفصیلي رپوټ ته لا څه رسمي جواب نه دی ویلی او دوی معمولاً د ښځو له حقونو د سرغړونې په اړه نړیوالو اندېښنو او رپوټونو ته جواب نه وایي، خو ویاندویان یې وخت په وخت رسنیو ته وایي چې د ښځو په ګډون یې د ټولو افغانانو حقونه خوندي کړي دي.
د حایل اونیزه خپرونه
په دغه تلویزیوني خپرونه کې د بېلابېلو اړخونو سره په مخامخ، ژورو او تودو بحثونو کې د افغانستان، سیمې، او نړۍ مهم سیاسي، امنیتي، اقتصادي، او ټولنیز موضوعات څېړل کېږي. دا نیم ساعته، اونیزه خپرونه، هره جمعه د ماښام پر اووه نیمې بجې، د امریکاغږ د سټلایټ او ډیجیټلي خپرونو له لارې خپریږي.
